1. Serotonin Geðlyf Guðný Jónsdóttir Læknanemi Barnaspítali Hringsins
24. febrúar 2006

2. Serotonin Myndað úr tryptophan úr fæði í nucleus raphe í heilastofni
Áhrif á svefn-vöku, geðslag, matarlyst, ógleði, uppköst, kynhvöt
Alls 11 viðtakar
HT-1: áhrif á þunglyndi
HT-2: æsingur, taugaveiklun, svefnleysi, truflun á kynlífi, extrapyramidal eink
HT-3: ógleði, uppköst, höfuðverkur, niðurgangur, kvíði
Lyf sem hafa áhrif á serotonin kerfið:
Þunglyndislyf
Kvíðastillandi
Ógleðilyf
Mígrenilyf

3. Geðlyf sem hafa áhrif á Serotonin
SSRI
Hamla sértækt endurupptöku serotonins
SNRI
Hamla endurupptöku serotonins, noradrenalíns og hugsanlega dópamíns
Serotonin modulators
Nefazodone og Trazodon
Mirtazapine (Remeron)
Áhrif á Noradrenalín, Serotonin og Histamín

4. Hvernig verka lyfin?

5. SSRI Frá 1980 – Bylting í meðferð þunglyndis
Fluoxetine (Fontex, Seról)
Paroxetine (Seroxat, Paroxat)
Sertraline (Zoloft, Sertral)
Citalopram (Cipramil, Oropram)
Escitalopram (Cipralex)
Verkar hjá 60-70% - Tekur 2-6 vikur
Meðhöndla í 6-12 mánuði eftir að einkenni hverfa

6. SSRI - Ábendingar Þunglyndi Árátta - Þráhyggja
Felmtursröskun +/- víðáttufælni
Félagsfælni
Almenn kvíðröskun
Áfallastreituröskun
Átraskanir

7. SSRI - Aukaverkanir Æsingur Taugaveiklun Svefnleysi Truflun á kynlífi
Extrapyramidal eink
Ógleði
Uppköst
Höfuðverkur
Niðurgangur
Kvíði
Mania
Flog
HTN
Hjartsláttartruflanir
Hyponatremia
Bráðagláka
Serotonin sx
GIT aukaverkanir ganga yfirleitt yfir en kynlífsvandi getur verið lengi. Alvarlegar aukaverkanir mjög sjaldgæfar – ATH v undirliggjandi sjd. Lækka krampaþröskuld - Varhugavert ef flogaveiki, Hyponatremia aðallega hjá öldruðum

8. SSRI umfram TCA? Minni andkólínergar aukaverkanir
Hægðatregða
Munnþurrkur
Þvagtregða
Rugl
Öruggari í ofskömmtum
Þolast betur
Virka betur á þunglyndi hjá börnum og unglingum
Kynlífstrluanir:Stundum kynlífstruflanir (getuleysi, seinkað sáðfall (karlar), minnkuð kynhvöt, sjaldgæfara skortur á fullnægingu (konur)

9. SNRI Ábending: þunglyndi Dulexitine (Cymbalta) Venlafaxin (Efexor)
Einnig notað við perifer neuropatiu v DM
Venlafaxin (Efexor)
Hröð verkun
Engin andkólínerg áhrif
Meiri aukaverkanir en SSRI
Fylgjast vel með blóðþrýstingi
Fráhvarfseinkenni
Hættulegra í ofskömmtum en SSRI
Gagnast sumum börnum m ADHD
Efexor þekkt af að valda bþ hækkun

10. Serotonin syndrome SSRI/SNRI + MAO Stoppa lyfin Kæla Benzodiazepine
Oförvun central og perifer serotonin viðtaka – Ýmis serotoninerg lyf geta valdið
Stoppa lyfin
Kæla
Benzodiazepine
Serotonin Antagonistar

11. Geðlyfjanotkun hjá börnum
Vaxandi notkun SSRI og Efexor við þunglyndi hjá börnum
Fordómar og háværar gagnrýnisraddir
Nákvæm greining - Ítarlegt mat - Eftirlit
Þurfa oft stærri skammta en fullorðnir

12. Geðlyfjanotkun hjá börnum
Skráð við OCD:
Zoloft
Seról
Skráð við þungl hjá >8 ára:
“Off label” við þunglyndi:
Seroxat
Cipramil
Efexor
”Vitello B, Swedo S, Antidepressant Medications in Children. N Engl J Med. 2004; 8(1489)
FDA í USA

13. Tengsl við sjálfsvígshættu hjá börnum og unglingum
Lítil en marktæk aukning á sjálfsvígstengdri hegðun ef á þunglyndislyfjum
Hafa þó í huga langtíma hættu á sjálfsvígi ef ómeðhöndlað þunglyndi
Fylgjast vel með þeim eftir að sett á meðferð
Sjálfsvígstilraunir hjá börnum
SSRI: 4%
Placebo: 2%
Engin sjálfsvíg í þessari rannsókn
SSRI ofl lyf, MDD, OCD ofl Það er almenn klínísk reynsla af öllum þunglyndislyfjameðferðum að sjálfsvígshætta er aukin á fyrstu stigum batans. Skammtímarannsóknir

14. Takk fyrir