1. بسم‌الله الرحمن الرحیم
به نام آنکه جان را فکرت آموخت
بسم‌الله الرحمن الرحیم

2. خطوط کلی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در سال 1391
حسین عبده تبریزی
كنفرانس فرصت‌ها و راهكارهاي سرمايه‌گذاري در سال 1391
برگزاركننده: دانشكدة كارآفريني دانشگاه تهران
زمان برگزاري: سه‌شنبه، 9خرداد 1391
محل برگزاري: سالن همايش‌هاي بين‌المللي دانشگاه شهيد بهشتي

3. این اسلایدها به سخرانی ارائه‌شده در کنفرانس "فرصت‌ها و راهکارهای سرمایه‌گذاری در ایران 91 " مربوط است. این کنفرانس به ابتکار دانشکدۀ کارافرینی دانشگاه تهران در تاریخ نهم خردادماه سال 1391 در محل مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
برای مشاهده نمودارهای این ارائه از فونت IPT lotus استفاده فرمایید. در صورتی‌که به این فونت دسترسی ندارید روی محورهای نمودارها کلیک کرده و از فونت Arial استفاده کنید. با این کار اعداد محورهای نمودارها خوانا خواهند شد.
مباحثی از این سخنرانی توسط خبرگزاری فارس به شکل مصاحبه تنظیم و در مرجع زیر به چاپ رسیده است:

4. نرخ رشد اقتصاد آثار تحریم‌ها آثار هدفمندی یارانه‌ها موقعیت بازارپول
متغیرها ی کلان اقتصادی-سیاسی
نرخ رشد اقتصاد آثار تحریم‌ها آثار هدفمندی یارانه‌ها موقعیت بازارپول

5. متغيرها و سیاست‌های اصلی قابل‌پیش‌بینی در سال 1391
ادامه نرخ رشد سال‌های اخیر
تحريم‌ها و محدوديت‌هاي بين‌المللي کم‌رنگ‌تر
آثار طولاني‌تر از يك سال در هر سناريوي ممكن از تحریم
آسيب‌پذيري درآمدهاي ارزي دولت و حداقل حفظ نرخ جاری ارز
حمایت‌های تعرفه‌ای احتمالی از صنایع داخلی
اجرای نصفه و نیمه طرح هدفمندی یارانه‌ها: عدم‌بالارفتن شدید قیمت حامل‌های انرژی

6. متغيرها و سیاست‌های اصلی قابل‌پیش‌بینی در سال 1391
پتانسیل نرخ رشد بالا در اقتصاد
کاهش احتمالی نرخ سود بانکی: برگشت عقلانیت
امکان تقویت بازار سرمایه با فرض کاهش نرخ سود بانکی
تعقیب پاره‌ای از اهداف کماکان با چشم‌انداز اقتصاد سیاسی
تأثیر انتخابات
آثار تجدید ارزشیابی

7. هزینۀ پول برای بانک‌ها
برگشت

8. اثرات دوره های انتخابات سیاسی بر عملکرد بازار سرمایه
هاکان آلتین(دانشگاه آکساری، ترکیه) در پژوهشی با موضوع فوق که در سال 2012 منتشر شده است، اظهار می‌کند بنا بر پژوهش‌های انجام‌شده انتظار می‌رود که قبل از یک دورة انتخاباتی، بازار سرمایه یک دورة رشد قیمت‌ها و پس‌از آن یک دورة افت قیمت‌ها را تجربه کند.
وی پس از بررسی تغییرات بازده بازار سرمایه در خلال دوره‌های انتخابات سیاسی 12 کشور اروپایی، ژاپن و آمریکا اظهار می‌کند که یافته‌های وی در 45 مورد از 65 مورد موضوع پژوهش با این فرضیه سازگار بوده است.
The Effect of Electoral Periods on Stock Market
برگشت

9. توجه به تجديد ارزشيابي سهام شركت‌ها
مزاياي تجديد ارزشيابي
شفافيت گزارش‌هاي مالي
گسترس فرصت‌هاي اخذ تسهيلات بانكي
كمك به شركت‌هاي با زيان انباشته براي خروج از شرايط بحراني (مادة 141)

10. توجه به تجديد ارزشيابي سهام شركت‌ها
بررسي دقيق اقدام صورت‌گرفته
توجه به اين امر كه اين اقدام سود عملياتي و تجديدپذير نيست
تجديد ارزشيابي بر سود عملياتي نبايد مؤثر باشد، مگر آن‌كه مزيت مالياتي ايجاد كند.
تجديد ارزشيابي بر قيمت سهام نبايد مؤثر باشد، چون فرض است كه اطلاعات را بازار در قيمت سهام دخيل كرده است.
مطالعات تجربي نشان مي‌دهد به‌ويژه در بازارهاي با عمق كم، تجديد ارزشيابي با عرضة اطلاعات شفاف‌تر، بر قيمت سهام تأثير گذاشته است.
صرفه‌جويي از حوزة ذخيره‌گيري استهلاك و بهبود سود عملياتي قابل‌توزيع به‌دليل صرفه‌جويي مالياتي

11. تنوع در ذائقۀ اشخاص تنوع در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری

12. تنوع سرمایه‌گذاران تنوع به تعداد اشخاص و بنگاه‌ها
استراتژي هر سرمايه‌گذار لزوماً به كار بقيه نمي‌آيد
تطابق استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و ذائقۀ سرمایه‌گذاران ضرورت دارد.
تنوع به تعداد اشخاص و بنگاه‌ها
هر استراتژي نكات قوت و ضعف خود را دارد.

13. ويژگي‌هاي فردي سرمايه‌گذاران
رشد بالا
رشد
متوازن
معمولي
محافظه‌كار
تعداد سال‌هاي تا بازنشستگي
اوايل شروع به كار
10 تا 15 سال تا بازنشستگي
كمتر از 7 سال تا بازنشستگي
در 5 سال آخر فعاليت كاري
بازنشسته
ميل به ريسك
بسيار زياد
زياد
در پي قطعيت و اطمينان
ريسك كم
ريسك كم/به‌دنبال قطعيت و اطمينان بالا
قدرت تحمل زيان
يك سال منفي در 3 تا 4 سال قابل تحمل است
يك سال منفي در 4 تا 5 سال قابل‌تحمل است
يك سال منفي در 5 تا 6 سال قابل‌تحمل است
يك سال منفي در 6 تا 7 سال قابل‌تحمل است
يك سال منفي در 8 تا 9 سال قابل‌تحمل است
استفاده از بدهي (استراتژي وام)
مناسب
قابل‌قبول
غيرمحتمل
نامناسب

14. سبد رشد بالا

15. سبد رشد

16. سبد متوازن

17. سبد معمولی

18. محافظه‌کارانه

19. آثار متفاوت تحریم بر صنایع و بنگاه‌ها
بازار، صنعت و بنگاه
آثار متفاوت تحریم بر صنایع و بنگاه‌ها

20. تحليل بازار، تحليل صنعت، بنگاه
آن‌چه در مورد بازار گفته مي‌شود (مثلاً بورس در مقابل طلا) لزوماً در مورد صنعت صادق نيست
بازار و صنعت
آن‌چه در مورد صنعت گفته مي‌شود، لزوماً در مورد شركت صادق نيست.
صنعت و بنگاه

21. آثار متفاوت تحریم بر صنایع مختلف بورس
شركت‌هاي صادراتي: پتروشيمي، معدني، فلزات اساسي (حدود 40% بازار)
شركت‌هاي واردكنندة موارد اوليه و قطعات
اثر تحريم‌ها بر بازار بورس: مثال 1
پتروشيمي: تحريم قيمت‌ها را در سطح جهاني بالا مي‌برد
سرب/روي: مازاد عرضه؛ تحريم لزوماً قيمت‌ها را بالا نمي‌برد
اثر تحريم‌ها بر بازار بورس: مثال 2

22. مشكلات تحليل بنيادي شركت‌ها
تأثير متغيرهاي حاشيه‌اي
رانت قراردادي
اعتبار ارزان‌قيمت
استفاده از ارز به‌نرخ مرجع
كنترل قيمت (كالاي تعزيراتي)
ساير رانت‌ها
مثال‌ها:
امكان فروش ارز به‌نرخ آزاد توسط شركت‌هاي بورس صادركننده
امكان استفاده از ارز مرجع توسط شركت‌هاي واردكنندة مواد و قطعات
امكان تخصيص اعتبار ارزي توسط صندوق توسعه

23. گزینه‌های سرمایه‌گذاری مشکلات بازارهای مالی کشور
فرصت‌های سرمایه‌گذاری دربازار داریی‌های مالی و واقعی
گزینه‌های سرمایه‌گذاری مشکلات بازارهای مالی کشور

24. گزینه‌های سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری در بازار طلا و ارز
سرمایه‌گذاری در بخش مسکن و ساختمان
سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه
سرمایه‌گذاری در بازار پول
سرمایه‌گذاری در بازار غیررسمی

25. حركت از يك بازار به بازار ديگر
طلا
ارز
بورس
زمين و ساختمان
...
حاصل تبديل به وسيلة پس‌اندازشدن كالاهاي غيرمالي است
به‌دليل اشتباه دولت، مقام ناظر، ...

26. اگر بازاهای مالی تکامل یافته باشد
مثال: شرکت‌های صادراتی
مثال :صنعت ساختمان
قيمت ارز بالا مي‌رود
قيمت سهام شركت‌هاي صادراتي در بورس بالا مي‌رود
حركت از يك بازار به بازار دوم نداريم
قيمت زمين و ساختمان بالا مي‌رود
قيمت سهام شركت‌هاي مربوطه بالا مي‌رود
حركت از يك بازار به بازار دوم نداريم
بازار پول ↔ بازار سرمايه

27. بازار طلا و ارز
قیمت‌گذاری طلا روندهای تاریخی اقتصاد سیاسی آثار تحریم‌ها هدفمندی یارانه‌ها بررسی سوابق

28. قیمت طلا به ریال قیمت بازار اونس طلای 9/999 به ریال
قیمت جهانی اونس طلای 9/999 به دلار
قیمت دلار به ریال در بازار آزاد
متغیر انحراف قیمت بازار از قیمت ذاتی اونس طلا

29. محرک‌های قیمت طلا به ریال
عامل خارجی
قیمت اونس طلای جهانی به دلار
عامل داخلی
قیمت دلار به ریال در بازار آزاد

30. بازدۀ میانگین سالانۀ اونس طلای جهانی طی 20 سال گذشته
میانگین نرخ بازدۀ سالانه=9%
انحراف معیار سالانه=14%

31. بازدۀ میانگین سالانۀ دلار آزاد طی 20 سال گذشته
میانگین نرخ بازدۀ سالانه=15%
انحراف معیار سالانه=22%

32. قیمت میانگین سالانۀ سکۀ تمام‌بهار طی 20 سال گذشته

33. بازدۀ میانگین سالانۀ سکۀ تمام‌بهار طی 20 سال گذشته
میانگین نرخ بازدۀ سالانه=25%
انحراف معیار سالانه=24%

34. مقایسه قیمت میانگین سالانۀ واقعی و ذاتی سکه در 20 سال گذشته

35. موارد قابل‌توجه در مورد نرخ ارز
مذاكرات مربوط به انرژي هسته‌اي ↑↓
رويكرد واقعي دولت به قيمت ارز ↓
درجة كنترل بانك مركزي براي اجراي نظر دولت [مديريت ضعيف]
تأثير هدفمندي يارانه‌ها ↑
قيمت نفت ↓ در صورت مثبت‌بودن مذاكرات
قيمت نفت ↑ در صورت منفي‌بودن مذاكرات
ضرورت تأمين هزينه‌هاي دولت ↓
تقاضاي خروج ارز ↑
رفتار امريكا ↑
اعلام سال توليد ↑↓

36. موارد قابل‌توجه در مورد نرخ ارز
واردات ↓ [به‌سمت كاهش]: ارز مسافري، خودرو، لوازم منزل، لوازم الكترونيك
صادرات ↑ [به رقم تا 40 ميليارد دلار غيردولتي]  پتروشيمي، فلزات اساسي، مواد معدني
ورود كالاهاي سرمايه‌اي ↑ در صورت مثبت‌بودن مذكرات (كاهش تحريم)
ورود كالاهاي سرمايه‌اي ↓ در صورت منفي‌بودن مذاكرات (افزايش تحريم‌ها)
كنترل‌هاي دولت: صادرات و قيمت‌ها ↑↓
عملیات ارزی بانك‌ها ↑↓  عمدتاً تابع شرايط مذاكرات
كم و زيادشدن كشورهای مبدأ واردات اسكناس: پاكستان، افغانستان، هند، عراق، تركيه، روسیه ↑↓
نحوة رفتار بانك مركزي با ارز با نرخ مرجع ↑
نرخ تورم ↑
سطح هماهنگي در درون قدرت حاكمه ↑
البته اين‌كه عكس‌العمل بازار نسبت به حوادث، عمدتاً مذاكرات 4 خرداد، چه‌مدت ادامه خواهد داشت، مهم است.

37. وجوه آزادسازی قیمت‌ها (سطح اقتصاد کلان)
وجوه آزادسازی قیمت‌ها (سطح اقتصاد کلان)
قیمت انرژی
قیمت پول
قیمت ارز

38. اثر کوتاه مدت آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی
افزایش قیمت حامل‌های انرژی
افزایش تورم
فشار برای افزایش قیمت پول
فشار برای افزایش قیمت ارز

39. بررسی تاریخی یازدهم مردادماه 67 دوازدهم مردادماه 67
قيمت هر دلار آمريكا در بازار آزاد تهران حدود 145 تومان بود.
یازدهم مردادماه 67
با اعلام قبولی قطعنامه 598 از سوی دولت قيمت دلار به 75 تومان در هر دلار كاهش يافت.
دوازدهم مردادماه 67
قيمت هر دلار از 75 تومان در دوازدهم مردادماه سال 1367 به 67 تومان كاهش یافت.
شانزدهم مردادماه 67
با نزديك شدن به اعلام رسمی آتش بس قيمت دلار در بازار آزاد به 59 تومان تنزل كرد.
بيست و ششم مردادماه 67
از اواسط شهريور ماه، قيمت دلار در بازار آزاد افزايش يافت، تا آنكه در تاریخ بیست و سوم شهریورماه به حدود 109 تومان افزايش يافت.
بیست و سوم شهریورماه 67

40. بازار 91 در مقایسه با 67 رفتار منطقي ↔ رفتار احساسي
حاكميت منطق در بازار در مقايسه با سال 1367
جذب اطلاعات در قيمت ارز از روزهاي قبل (مثال سفرهاي شمال)
فراكنش تعديل‌شده
يادگيري رفتار قيمت در سال 1390
كاهش تلاطم به فرض عدم‌بروز متغيرهاي جديد

41. ارز چندنرخي باقي‌مي‌ماند (به‌ويژه به‌دليل مشكل نقل‌وانتقال)
پیش‌بینی نرخ ارز درسال 1391
عمدتاً به دلیل رفتار دولت در چهارچوب اقتصاد سیاسی برای سال آخر فعاليت خود نرخ دلار در سال 1391 در بازۀ ریالی000ر18-000ر16-حفظ می‌شود.
ارز چندنرخي باقي‌مي‌ماند (به‌ويژه به‌دليل مشكل نقل‌وانتقال)
كالاهاي اساسي و دارو
ارز آزاد
ارز مرجع

42. روندهای تاریخی انتظارات آتی مسیر توسعه
بخش زمین و ساختمان
روندهای تاریخی انتظارات آتی مسیر توسعه

43. شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای

44. نرخ رشد شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای

45. روند تغییرات نرخ تورم و نرخ قیمت یک متر مربع آپارتمان در مناطق شهری کشور

46. نمودار ميانگين قيمت يك مترمربع آپارتمان در مناطق شهري كشور (ارقام به هزار ريال

47. نمودار مساحت زيربناي تعيين شده در پروانه‌‌هاي احداث ساختمان مسكوني

48. نرخ تغییرات تعداد واحدهای مسکونی و نرخ تغییرات مساحت زیربنا در پروانه‌های ساختمانی

49. تعداد واحد‌هاي مسكوني تعيين شده در پروانه‌‌هاي احداث ساختمان مسكوني

50. نمودار تعداد واحدهاي ساختماني تكميل شده

51. نمودار مساحت زيربناي واحدهاي ساختماني تكميل شده

52. نرخ تغییرات واحد مسکونی تکمیل‌شده و نرخ تغییرات مساحت زیربنای واحدهای مسکونی تکمیل‌شده

53. تغييرات قيمت زمين

54. نرخ تغييرات قيمت زمين و قيمت مسكن

55. تغييرات شاخص قيمت زمين و شاخص هزينة ساخت

56. افزايش قيمت مسكن در سال 1391 نسبت به سال 1390 نمونه‌گيري از سه شركت بزرگ
نوع ساختمان
شهر مربوطه
تعداد شركت‌هاي موضوع نمونه‌گيري
درصد رشد قيمت
شرح
ارزان‌قيمت
اطراف تهران 4
22%
در سال 1391، شرايط پرداخت نقدي بهتر شده است
شهرهاي بزرگ غير از تهران
23%
مشهد، تبريز، بابلسر
ميان‌قيمت
تهران 3
21%
شمال 2
20%
شرايط فروش بدون‌تغيير
لوكس
17%
شهرهاي بزرگ
18%
شرايط فروش بهتر شده است

57. انتظارات از تابع قیمت مسکن

58. کاهش قابل‌ملاحظۀ اعطای وام‌های رهنی
اعتبارات مسکن
کاهش قابل‌ملاحظۀ اعطای وام‌های رهنی
کاهش اعتبارات در بخش مسکن

59. عرضه در بخش‌های مختلف بازار مسکن
تجاری
فراوانی عرضه
لوکس
ارزان‌قیمت
فراوانی تقاضا

60. اثر طرح جامع شهر تهران

61. فرصت‌های اجاره‌داری مسیر توسعه اقتصادی‌بودن وديعه و اجاره
راه‌اندازی صندوق بهره‌برداری
انتشار صکوک اجاره

62. روندهای تاریخی انتظارات آتی
امکانات بازار سرمایه
روندهای تاریخی انتظارات آتی

63. کلیات درصد تغییر 1389 1390 شرح (0.8) 243 241 تعداد روزهای معاملاتی
(20.9)
158
125
تعداد روزها با شاخص کل مثبت

64. نماگرهای بازار
افزایش ارزش اسمی بازار، عمدتا به دلیل عرضه های اولیه و افزایش سرمایه شرکت ها
کاهش متوسط P/E بازار عمدتا به دلیل افزایش سودآوری شرکت ها و سپس ثبات و کاهش قیمت ها

65. شاخص ها
رشد 11.2 درصدی شاخص کل در سال 90 موجب عقب ماندگی بازار بورس نسبت به بازارهای رقیب گردید؛ به نحوی که بازده ابزار بدون ریسک اوراق مشارکت نیز بر بازده بورس سبقت گرفت.

66. روند شاخص های منتخب از ابتدای سال 1390

67. حجم معاملات رشد معاملات خرد و بلوک از لحاظ حجم 24% و از لحاظ ارزش 36%
درصد تغییر
1389
1390
شرح
ارزشی
حجمی
ارزش (میلیارد ریال)
حجم (میلیون سهم) 34 24
127583
45903
171519
56856
خرد و بلوک 10
(1)
49722
16043
54656
15892
عمده و انتقالی 28 17
177305
61945
226175
72748
جمع معاملات بازار
(100)
3420
1733
کارگری، رد دیون، جوایز صادراتی
(99)
37331
38234
273
441
سهام عدالت 4
(28)
218055
101913
226427
73189
جمع کل معاملات
رشد معاملات خرد و بلوک از لحاظ حجم 24% و از لحاظ ارزش 36%
کاهش 28% حجم کل معاملات به دلیل کاهش واگذاری های سهام عدالت

68. ابزارهای مشتقه- قراردادهای آتی سهام
ارزش معاملات قراردادهای آتی علی رغم رشد 95% همچنان در سطح نازل 381 میلیارد ریال قرار دارد.

69. روند افزایش سرمایه
مبلغ افزایش سرمایه در سال 89 برابر میلیون ریال بوده است که عملکرد سال 90 با میلیون ریال رشد 96% را نشان می دهد.

70. روند سرمایه، سودآوری شرکت ها، ارزش بازار و ...

71. تغییر ارزش بازار در ده صنعت بزرگ
کاهش سهم صنعت مخابرات از 14.9% به 11.8%
افزایش چشمگیر سهم صنعت محصولات شیمیایی از 4.5% به 10.3% (به دلیل ورود شرکت های جدید و نیز رشد ارزش بازار شرکت های قدیمی)
افزایش 2.4% سهم صنعت بانکداری به دلیل ورود شرکت های جدید

72. سهم صنایع بزرگ از کل ارزش بازار

73. عرضه های اولیه

74. مثال‌ها ریسک‌ها جایگزین‌ها
سرمایه‌گذاری غیررسمی
مثال‌ها ریسک‌ها جایگزین‌ها

75. سرمايه‌گذاري غيررسمي مشاركت در ساخت‌وساز باسازنده
مشاركت در واردات كالا با واردكنندگان
دادن وام شخصي با نرخ سود بالا (مضاربه)
خريد اسناد تجاري
...
مثال‌ها
سپرده‌گذاري با نرخ بالا در مؤسسات مالي و اعتباري
جايگزين موجود

76. با تشکر