2. برنامه راهبردی پیشگیری و کنترل عوارض و بیماری های حول و حوش تولد سال 94-1391

3. مفهـوم DALYs (سال هاي از دست رفته عمر به دليل ناتواني و مرگ)
DALYs = YLL YLD
Years Lived with Disability
Years of Life Lost
Disability Adjusted Life Years
سال هاي زندگي با ناتواني
(ابتلا به بيماري)
سال هاي از دست رفته عمر (مرگ)
سال هاي از دست رفته زندگي به دليل ناتواني و مرگ

4. بیماری های روانی و اختلال رفتاری سرطان ها
5 الویت اصلی سلامت استان بر اساس معیارهای تاثیر بر شاخص DALY و قابلیت پیشگیری
بیماری های قلب و عروق
حوادث عمدی و غیرعمدی
بیماری های روانی و اختلال رفتاری
سرطان ها
بیماری های حول و حوش تولد(مادر و نوزاد)

5. برخی از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت
طبقه اقتصادی خانواده و درآمد خانوار
محیط اجتماعی، فرهنگی
سطح سواد و مهارت
اشتغال و شرایط کار
میزان برخورداری از حمایت اجتماعی
شرایط محیط زندگی و مسکن
محیط زیست سالم
فرهنگ عمومی/باورهای مذهبی
حوادث عمدی و غیر عمدی
ایمنی غذایی، ٱب سالم، غذای سالم، هوای سالم
استرس

6. سـلامت زنـان سلامت مـادران محـور توسـعه
سـلامت زنـان سلامت مـادران محـور توسـعه

7. چرا زنان و كودكان اهمیت دارند؟
جمعیت زیادی را تشكیل می دهند.
به علت ویژگی های جسمی آسیب پذیرند.
آسیب ها و مرگ آنها قابل پیشگیری است.
شاخص های مرتبط با آن شاخص های توسعه هستند.
3/1 میلیارد نفر از جمعیت جوان دنیا آماده ورود به مرحله ی مادری هستند.
سرمایه گذاری در این زمینه مقرون به صرفه است.
زنان، تضمین کننده سلامت خانواده هستند.

8. نقش سلامت مادران در خانواده
بیماری مادر بر سلامت اعضای خانواده، آثار نامطلوب دارد. از جمله انتقال بیماری از مادر به جنین، اثر سوءتغذیه و دیابت و فشارخون مادر بر جنین، اثر استعمال دخانیات بر سلامت جنین و سایر افراد خانواده و...)
مرگ مادر بر افزایش نرخ مرگ و میر کودکان و همینطور افزایش موارد کار و کاهش تحصیل موثر است.
با توجه به یادگیری رفتار در خانواده و نقش مادران در شبکه یادگیری اجتماعی، آثار رفتارهای زنان و مادران بر جنبه های مختلف سلامت و بیماری و تاثیر آن در فرهنگ رفتاری همه اعضای خانواده اهمیت دارد.
زنان، تضمین کننده سلامت خانواده هستند. (مدیریت و برنامه ریزی سلامت خانواده، از واکسیناسیون کودکان گرفته تا تغذیه نوجوانان و کاستن از استرس های بزرگ ترها و ارایه خدمات به سالمندان، سلامت تغذیه)
آثار نامطلوب بیماری و مرگ ومیر مادر بر سلامت اعضای خانواده، زنان به عنوان مادر در خانواده، محور سلامت خانواده اند و مرگ ومیر، ناتوانی و رفتارهای آنها، همه ابعاد سلامت خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. از جمله این موارد می توان تاثیر خطرات تهدیدکننده سلامت مادران بر سلامت سایر گروه های سنی در خانواده را نام برد (انتقال بیماری از مادر به جنین، اثر سوءتغذیه و دیابت و فشارخون مادر بر جنین، اثر استعمال دخانیات بر سلامت جنین و سایر افراد خانواده و...) همچنین بررسی ها نشان داده است که نرخ مرگ ومیر کودکانی که مادرشان را از دست داده اند، افزایش قابل توجهی داشته است. افزایش موارد کار و کاهش تحصیل در فرزندان مادر از دست داده نیز از سایر آثار نامطلوب مرگ مادر است.
با توجه به یادگیری رفتار در خانواده و نقش مادران در شبکه یادگیری اجتماعی، آثار رفتارهای زنان و مادران بر جنبه های مختلف سلامت و بیماری و تاثیر آن در فرهنگ رفتاری همه اعضای خانواده اهمیت دارد.

9. تعهد 160 كشوردنیا در كنفرانس بین المللی جمعیت و تو سعه در قاهره
تعهد 160 كشوردنیا در كنفرانس بین المللی جمعیت و تو سعه در قاهره
ارتقاء كیفیت زندگی برای همه مردم
بهبود سلامت مادران: كاهش مرگ مادران به نسبت 3/4 سال 1990
کاهش مرگ میر در كودكان زیر 5 سال به نسبت 2/3 میزان سال 1990

10. چرا شاخص مرگ مادران اهمیت دارد؟
مرگ مادر یک شاخص توسعه اجتماعی و اقتصادی است.
مادر در بقا كودك/ کودکان نقش کلیدی دارد.
پیشگیری از آن به راحتی امکان پذیر است.
سرمایه گذاری در زمینه پیشگیری از آن مقرون به صرفه
است.
در راستای تحقق اهداف توسعه هزاره است.

11. جایگاه سلامت مادران در برنامه توسعه پنجم
جایگاه سلامت مادران در برنامه توسعه پنجم

12. اهداف كمی راهبردی اولیه اهداف كمی راهبردی نهایی
اهداف کلی مرتبط
افزایش شاخص توسعه انسانی به 0/835 در انتهای سال (GP31)
کاهش شاخص توسعه کودکان به 8/5 در انتهای سال (GP8)
اهداف كمی راهبردی اولیه
افزایش امید به زندگی همراه با سلامتی به 63 سال تا پایان برنامه
کاهش نسبت مرگ و میر مادران به 18 در صدهزار تولد زنده تا پایان برنامه
کاهش عوارض ناشی از بارداری و زایمان به میزان 15% سال پایه تا پایان برنامه
کاهش بار ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی-عروقی، عضلانی– اسکلتی، دیابت حداقل به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر)
کاهش بار ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی حداقل به میزان 5 % سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر با تاکید بر پیشگیری )
کاهش بار ناشی از بیماری های عضلانی– اسکلتی حداقل به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر با تاکید بر پیشگیری )
کاهش بار ناشی از بیماری دیابت حداقل به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر)
ارتقاء سطح فعالیت فیزیکی مطلوب در جوامع شهری و روستایی به میزان 5 % سال پایه تا پایان برنامه
کاهش بار 3 سرطان شایع (کولورکتال، پستان و پوست) و دو سرطان اختصاصی (سرویکس و پروستات) به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه
كاهش بار ناشی از بیماری‌ های تنفسی (آسم و COPD) به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه
کاهش بار بیماریهای ژنتیکی قابل پیشگیری (تالاسمی و هموفیلی و فنیل کتونوری) به میزان 10% تا پایان برنامه
کاهش بار اختلالات روانی (افسردگی) حداقل به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه
کاهش بار بیماری ایدز، هپاتیت و سل به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه
کاهش بار بیماری ایدز به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه
کاهش بار بیماری سل و موارد مقاوم به درمان به میزان 5% سال پایه تا پایان برنامه
حذف مالاریا (فالسیپارم) تا پایان برنامه
افزایش دسترسی جمعیت بزرگسالان سال به خدمات جامع سلامت به میزان 10 درصد سال پایه تا پایان برنامه (هدف عملیاتی-پروژه)
کاهش بار آسیب های ناشی از حوادث در گروه های سنی و شغلی به میزان ....سال پایه
10 افزایش میزان F در شاخص DMFT در دانش آموزان (زیر 18 سال) به میزان 30% تا پایان برنامه
اهداف كمی راهبردی نهایی
10 افزایش میزان F در شاخص DMFT در دانش آموزان (زیر 18 سال) به میزان 30% تا پایان برنامه
11 افزایش میزان رضایتمندی زوجین از روابط زناشویی به میزان 10%سال پایه تا پایان برنامه
12 ارتقاء مقررات بهداشتی بین المللی (آی اچ آر) و نظام مراقبت بیماری های نو پدیدی و باز پدیدی به میزان 5 درصد سال پایه

13. راهبردهای متناسب با اهداف سلامت مادران در برنامه توسعه پنجم
هدف راهبردی: کاهش نسبت مرگ و میر مادران به 18 در صدهزار تولد زنده تا پایان برنامه
راهبرد
پروژه
معاونت  
توسعه کمی و کیفی مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران
توسعه مراقبت های پیش از بارداری به میزان 50 درصد
بهداشت
تعمیم مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران به بخش خصوصی به میزان 5 درصد
توسعه برنامه بیمارستان دوستدار مادر (بطور متوسط در هر دانشگاه دو بیمارستان)
توسعه زایمان فیزیولوژیک و روش های کاهش درد و بی دردی داروئی و غیر داروئی به منظور کاهش شاخص سزارین (توانمندسازی ماما ها در زمینه انجام زایمان فیزیولوژیك)
بهداشت و درمان
بررسی مرگ و میر مادران (راموس) با استفاده از اطلاعات مرحله آزمایشی سرشماری عمومی نفوس و مسکن
طراحی نظام مراقبت عوارض شدید ناشی از بارداری و زایمان
( سال اول: جمع آوری اطلاعات)
بهبود فرایند انجام زایمان
طراحی نظام اطلاعاتی پیگیری مادران پرخطر
درمان
طراحی الگوی مدیریت خطر در فرایند زایمان
توانمندسازی ارائه دهندگان خدمت بارداری و زایمان
استاندارد سازی فرایندهای ارائه خدمت در اتاق زایمان
ایجاد سازو كار لازم جهت مصرف منطقی خون و فراورده های خونی در بخش مامایی
استقرار سیستم گزارش دهی خطاهای پزشكی
طراحی الگوی مدیریت ریسك برای پیشگیری از بروز عوارض در حین بارداری و زایمان
اجرای دوره های آموزشی جهت توانمندسازی ارائه دهندگان خدمت درخصوص پیشگیری از عوارض مادران باردار طی بارداری و زایمان

14. خدمات ارائه شده به مادران در نظام سلامت
مراقبت های قبل از بارداری (مشاوره و آموزش، تشکیل پرونده، معاینات بالینی، انجام آزمایشات تشخیصی، واکسیناسیون و.. )
مراقبت های دوران بارداری
مراقبت های حین زایمان
مراقبت های پس اززایمان

15. برخی از شاخص های دسترسی شاخص هاى دسترسى به مراقبت هاى اوليه بهداشتى
تعداد خانه های بهداشت
520
تعداد مرکز بهداشتی، درمانی شهری
176
تعداد مرکز بهداشتی، درمانی روستایی 78
تعداد پایگاه بهداشتی
193
تعداد تسهیلات زایمانی 3
درصد پوشش مراقبت هاى اوليه بهداشتى شهرى 86
درصد پوشش مراقبت هاى اوليه بهداشتى روستايى
100
شاخص هاى دسترسى به خدمات تشخیصی- درمانی
مركز آموزشي درماني 9
بيمارستان درماني 43
داروخانه
610
پايگاه اورژانس 97
راديولوژي
191
تعداد مراکزCT 26
تعداد مراکزMRI 8
تعدادآزمايشگاه
365
تعداد تخت فعال
6185

16. کاردان بهداشت خانواده 342 ماما 499 پزشک 572 متخصص زنان 200
نیروهای مرتبط با برنامه سلامت مادران
کاردان بهداشت خانواده
342
ماما
499
پزشک
572
متخصص زنان
200

17. اهداف بلند مدت برنامه کاهش میزان مرگ مادران کاهش میزان مرگ نوزادان
كاهش عوارض بارداري و زايمان
كاهش سزارین

18. پیشگیری و کنترل بیماری های حول و حوش تولد
پیشگیری و کنترل بیماری های حول و حوش تولد
اهداف برنامه
استراتژی های کلی برنامه
1-کاهش میزان مرگ مادران به میزان حداکثر 10 در صد هزار تا پایان برنامه
2-کاهش مرگ نوزادان به میزان حداکثر 5 در هزار تا پایان برنامه
3-افزایش پوشش کلی تنظیم خانواده به میزان 88 درصد تا پایان برنامه
4-افزایش پوشش روش های مدرن تنظیم خانواده به میزان 75 درصد تا پایان برنامه
5-کاهش حاملگی ناخواسته به میزان 10 درصد تا پایان برنامه
6-افزایش پوشش برنامه مراقبت قبل از بارداری به میزان 100 درصد تا پایان برنامه
7- افزایش پوشش مراقبت های دوران بارداری به میزان 100 در صد تا پایان برنامه
8- افزایش پوشش مراقبت های پس از زایمان به میزان 100 در صد تا پایان برنامه
9-بهبود کیفیت مراقبت های قبل از بارداری به میزان سالانه 3 درصد تا پایان برنامه
10-بهبود کیفیت مراقبت های بارداری به میزان سالانه 3 درصد تا پایان برنامه
11-بهبود کیفیت مراقبت های پس از زایمان به میزان سالانه 3 درصد تا پایان برنامه
12-کاهش درصد سزارین به میزان حداکثر 50 درصد تا پایان برنامه
13- کاهش درصد LBW به میزان حداکثر 5 درصد تا پایان برنامه
14- کاهش درصد آنمی به میزان حداکثر 2 درصد تا پایان برنامه
1-تقویت برنامه مراقبت های استاندارد سرپایی (IMPAC) در بخش دولتی
2- توسعه برنامه مراقبت های استاندارد سرپایی (IMPAC) در بخش خصوصی
3-به روز رسانی و تکمیل برنامه مراقبت های استاندارد سرپایی (IMPAC) در زمینه شناسایی و مراقبت از مادران معتاد ، مادران مبتلا به اختلالات رفتاری و روانی و مبتلا به بیماری قلبی و مشاوره ژنتیک
4-راه اندازی مراکز تخصصی مشاوره ( قبل از بارداری ، ژنتیک، تنظیم خانواده، قبل از ازدواج، تغذیه و )
5- توانمندسازی مدیران و کارکنان نظام سلامت در زمینه فن آوری های مدیریت، برنامه ریزی آموزشی، علوم پژوهش
6- تقویت برنامه های آموزشی و بازآموزی کارکنان
7-تقویت و توسعه آموزش های جامعه
8-جلب حمایت سازمان ها و ارگان ها در زمینه تحقق اهداف برنامه
9- جلب حمایت صنوف و سازمان های مردم نهاد در زمینه تحقق اهداف برنامه
10-تقویت برنامه پزشک خانواده
11- استقرار نظام فن آوری اطلاعات (IT)
12- استقرار حاکمیت بالینی در مراکز درمانی
13- توسعه کاربری و استفاده از رهنمودهای بالینی و بسته استاندارد خدمات مبتنی بر شواهد بومی
14- ظرفیت سازی و تامین نیروی انسانی متخصص مجرب

19. اهداف دوره ای ( تا پایان سال 1394)
کاهش میزان مرگ مادران به میزان حداکثر 15 در صد هزار
کاهش میزان مرگ نوزادان به میزان کمتر از 7 در هزار تولد زنده
افزایش پوشش مراقبت قبل از بارداری به میزان حداقل 50 درصد
افزایش پوشش مراقبت دوران بارداری به میزان حداقل 98 درصد
افزایش پوشش زایمان ایمن به میزان 100 درصد
افزایش پوشش مراقبت های پس از زایمان به میزان حداقل 98 درصد
افزایش پوشش زایمان کم درد و بی درد دارویی و غیر دارویی به میزان حداقل 50 درصد
افزایش کمی و کیفی بیمارستان های دوستدار مادر به میزان 100 درصد
كاهش درصد سزارین به میزان حداکثر 40 درصد

20. آمار مقایسه ای شاخص های سلامت مادران
استانی
کشوری
هدف
مرگ مادران (1392)
9/6
19/5 15
مرگ نوزادان (1391)
6/9در هزار
7/1 7
زایمان کم درد (1390)
3/1 _ 50

21. سلامت زنان ، مادران و كاهش مرگ و میر آنان نیازمند مشاركت تمامی بخش های توسعه در كشور و توجه حكومت ، دولت و همه اركان جامعه است.

22. استراتژی ها راه اندازی آموزش مجازی تولید رسانه های آموزشی
تقویت آموزش های ارائه شده به جامعه
راه اندازی آموزش مجازی
تولید رسانه های آموزشی
تقویت و سامان دهي آموزش بخش دولتی و خصوصي
تقويت نظام ارائه دهنده خدمت (سرپايي و بستري) در بخش دولتي
استاندارد سازي ارائه خدمات ……
تقويت فعاليت هاي پژوهشي در زمينه دسترسي به اطلاعات مورد نياز
ایجاد و حمایت از مراکز تحقیقاتی در زمینه سلامت مادران
تشویق محققین به منظور برطرف کردن مشکلات سلامت مادر و نوزاد

23. استراتژی ها
تقویت آموزش دانشجویان
سامان دهي كوريكولوم آموزشي ماماها، پرستاران، پزشكان و متخصصين
سامان دهي نحوه پذيرش دستياران زنان
تغییر و اصلاح آموزش های دانشجویان قبل از فراغت از تحصيل (دوره های آموزشی كوتاه مدت مرتبط با برنامه های جاری سیستم سلامت)
ایجاد رشته های تحصیلی جدید در مقاطع مختلف برای رفع چالش های سلامت مادران

24. استراتژی ها
هماهنگی بین بخشی
جلب مشاركت ساير سازمان ها ( دولتي و مردم نهاد) در آموزش به جامعه
جلب مشاركت مردمي براي تحقق اهداف کوتاه مدت و بلند مدت
ايجاد امكان بيمه هاي انفرادي براي مادران
تدوين پروتكل حمايت از مادران بي بضاعت
اصلاح قوانين مرتبط با نحوه اشتغال متخصصين زنان
طراحي برنامه هاي توانمند سازي زنان و دختران
پيشنهاد تخصیص بخشي از درآمد ساير سازمان ها به بخش سلامت
پيگيري قوانين حمايتي از متخصصين زنان، ماماها و پرستاران

25. انتظارات از سایر ادارات و سازمان ها
توجه ویژه به مادران باردار و شیرده در محیط های کاری
ایجاد تسهیلات رفاهی
تبعیت از قوانین حمایتی
در صورت ارائه خدمات مراقبتی ارائه خدمات در قالب استانداردهای وزارت بهداشت
همکاری در تحقق اهداف مرتبط با سلامت مادر و نوزاد در حیطه های مرتبط با سازمان/ اداره خود

26. آدرس سایت حوزه معاونت بهداشتی