1. دكتر مجيد غفوري متخصص بيماريهاي عفوني
كنترل و پيشگيري عفونت
دكتر مجيد غفوري
متخصص بيماريهاي عفوني

2. كنترل و پيشگيري عفونت
WHO سازمان بهداشت جهاني
CDC مركز پيشگيري و كنترل بيماري
HAIs ( Health care Associated Infection ) در ارتباط خاص با عفونت هاي بيمارستاني
سايت .gov ژورنال هفتگي ، گزارش هفتگي بيماريزايي و مورتاليته را گزارش مي كند .
CDC موارد قابل توجه بروز بيماري ، خطرات محيطي يا ساير مشكلات بهداشتي را گزارش مي كند .
CDC گايدلاين هايي براي سل ، HIV و بيماريهاي اپيدمي و پاندمي ارائه ميدهند .

3. پيشگيري از عفونت در بيمارستان
1. احتياط هاي استاندارد
اولين نوع برخورد براي مراقبت از كليه بيماران بستري در بيمارستان و اولين راهبردهاي پيشگيري از عفونت بيمارستاني
2. احتياط بر اساس انتقال
Contact
Droplet
Airborn

4. احتياط هاي استاندارد شستشوي دست ها
استفاده ازدستكش و ماسك ، گان ، محافظت از چشم
پيشگيري از برخورد نوك سوزن و اجسام نوك تيز
پيشگيري از پاشيدن ترشحات و مايعات بدن

6. احتياط هاي استاندارد
براي مراقبت از كليه بيماران از اين احتياط استفاده كنيد .
بهداشت دست : مهمترين علت شيوع عفونت در مراكز بهداشتي انتقال از طريق دست كادر بهداشتي است .
اگر دست ها آلودگي قابل مشاهده با مواد بيولوژيك داشته باشند بايد اول با آب و صابون شسته شوند .
در ICU ها كه احتمال ارگانيزم هاي مقاوم مي رود بايد از عوامل آنتي ميكروبي مثل كلر هگزيدين – كلرگزيلنول –تريكلوزان

7. بهداشت دست
دستها بايد حداقل 15 ثانيه اسكراب شوند كه بايد به بستر ناخن ها و بين انگشتان توجه خاص شوند چراكه ميزان بالاي باكتري دارند .
دستها بايد بعد از اين فرايند بطور كامل آبكشي شوند
اگر دستها آلودگي قابل ملاحظه ندارند :
از محلول هاي الكلي ، عوامل ضد عفوني كننده فاقد آب مي توان استفاده كرد

8. بهداشت دست
پرستاران نبايد ناخن مصنوعي داشته باشند چون محل مناسبي براي كلونيزاسيون استافيلوكوك هاست .
بلندي ناخن مناسب 0/25 اينچ يا 0/6 سانتي متر باشد .
حلقه هاي ازدواج عامل انتقال استاف آرئوس ، كانديداو باسيل هاي گرم منفي است .
بعد از خارج كردن دستكش ها حتما بايد دستها شسته شوند چون محيط گرم دستكش محل كلونيزاسيون ميكروارگانيسم هاي بيمارستاني است .

9. Recapping در مورد سرنگ ها بعد از مصرف نبايد انجام شود .
از سال 2001 پرستاران به استفاده از وسايل فاقد سوزن و ساير وسايل طراحي شده براي پيشگيري از صدمه ناشي از وسايل تيز ملزم شده اند .

10. احتياط بر اساس انتقال انتقال airborn : ( ايزولاسيون airborn )
سل ريوي ،آبله مرغان ، سرخك ، زوناي منتشر ، CCHF ، SARS ، HIV با زوناي منتشر ، آبله ،آبله ميموني
اتاق با فشار منفي در بسته لازم است . فيلتر HEPA لازم است تا جريان هوا حداقل 6 بار در ساعت تعويض شود . در تمام اوقات پرسنل بايد در اين موارد ماسك بزنند ( ماسك N95 )

11. احتياط بر اساس انتقال انتقال CONTACT : ( ايزولاسيون CONTACT)
براي ارگانيزم هايي كه به دنبال تماس پوست به پوست منتقل مي شوند .
عفونتهاي گوارشي : كلستريديوم ديفيسيل –اكولاي – شيگلا – هپاتيت A – روتا ويروس
عفونتهاي تنفسي : RSV – پاراآنفلوانزا
عفونتهاي پوستي : دفتري پوستي – تب خال – زرد زخم – سلوليت – زخم هاي فشاري – گال – پديكولوز – زونا –ابولا –ماربورگ – لاسا ويروس

12. احتياط بر اساس انتقال انتقال Droplet :( ايزولاسيون Droplet)
هموفيلوس آنفلوانزا نوع b
(مننژيت – پنوموني – اپيگلوتيت – سپسيس )
نايسريا مننژيتيديس ( مننژيت – پنوموني – مايكوپلاسما – سياه سرفه – پنوموني طاعوني – فارنژيت – پنوموني – مخملك – آدنوويروس – آنفلوانزا- اوريون – پاروويروس B19

13. نكات آدنوويروس ها ايزولاسيون contact + droplet
سرخك و TB فقط ايزولاسيون airborn
SARS – زوناي منتشر – آبله – آبله ميموني – آبله مرغان Airborn + contact

14. تعداد كاركنان محدود شود
در مورد گروهي از ميكروارگانيزمها يكسري اقدامات خاص لازم است مثلا در مورد MRSA و VRE مي بايست اقدامات زير انجام شود :
تعداد كاركنان محدود شود
افراد ديابتي و واجد درماتيت وسيع از نگهداري افراد حامل منع شوند
نام افراد مراقبت كننده بايد مشخص باشد تا افرادي كه در ريسك حامل نازال هستند مشخص باشد .
پروسيجر ها بايد در اتاق بيمار انجام شود .
ايزولاسيون در تمام طول بستري
بعد از ترخيص بيمار بايد با تركيبات 4 ظرفيتي آمونيم شسته شوند و تامنفي شدن كشت بيمار در آن اتاق بستري نشوند .

15. آلودگي آب بيمارستان پسودوموناس – فوزاريوم ها –لژيونلا
بعضي آلودگي ها كه در محيط بيمارستان و با مواد و وسايل كاربردي ايجاد مي شوند :
آلودگي آب بيمارستان پسودوموناس – فوزاريوم ها –لژيونلا
آلودگي مايع هاي انفوزيوني انتروباكترها – سراشيا – كلبسيلا
آلودگي آب مقطر مستعد عفونت با بورخولدرياسپاسيا و پسودوموناس
آلودگي مايع هاي ليپيدي در NICU ها ملاسزيا فورفورا
باكتريمي با انفوزيونهاي ليپيدي استاف كواگولاز منفي

16. ريسك فاكتورهاي افزايش عفونت كاتتر در محيط بيمارستان
چند لومني < تك لومني
كاتتر شريان پولمونر <
تعبيه اورژانسي < الكتيو
در وريدهاي مركزي <محيطي
كاتترهاي پلاستيكي < فلزي
كاتتر وريد نافي < شريان نافي
زمان بيش از 72 ساعت < كمتر از 72 ساعت

17. توصيه CDC
كاتترهاي محيطي هر ساعت تعويض شوند مگر اينكه ست انفوزيون براي دادن خون و يا محلول ليپيدي بكار رود .
در اطفال كاتترهاي محيطي نبايد بطور روتين عوض شوند مگر فلبيت يا انفيلتراسيون داشته باشند .
در شك به عفونت كاتتر حداقل 2 كشت يكي از پوست و ديگري از كاتتر اخذ شود .
از نظر CDC : اگر كاتتر خوب جاگذاري شده باشد و تميز باشد نيازي به پانسمان ندارد .

18. توصيه هاي جديد CDC
موارد حتمي خروج كاتتر عفونت تونل ، آبسه پوستي ، ترومبوز پپتيك ، اندوكارديت ، استئوميليت
كاتترهاي شريان پولموناري زودتر از 7 روز يكبار نبايد تعويض شود .
ترانس ديوسرها –Tubing و وسايل با جريان مداوم را هر 96 ساعت بايد تعويض كرد .
كاتترهاي شريان محيطي را بطور روتين نبايد تعويض كرد .
تعويض پانسمان محل كاتتر را فقط وقتي پانسمان خيس شده باشد ، شل شده باشد ، كثيف شده باشد و حداقل هر 7 روز يكبار توصيه مي كنند .
كاتترCVP ، PICS همودياليز و كاتتر شريان ريوي بصورت روتين جهت جلوگيري از عفونت كاتتر توصيه به تعويض نمي شود .
در صورت عفونت كاتتر با كانديدا ، استاف آرئوس ، كورين باكتريوم ها ، باسيلوس ، پسودوموناس ، كاتتر بايد حتما در آورده شود .

19. Skin disinfection
فلور نرمال پوست بيمار شايعترين منبع باكتريمي و عفونت كاتتر است و به ندرت منبع عفونت محلولهاي بكار رفته است .
گلوكونات كلرهگزيدين محلول ترجيحي براي ضدعفوني محل قراردادن كاتتر است .
بتادين و الكل هم ساير محلولهاي بكار رفته اند
از بيماريهاي Triple –Antibiotic نبايد استفاده كرد بخاطر كلونيزاسيون با كانديدا

20. باكتريمي و فونگمي بيمارستاني ناشي از كاتتر
وجود باكتري يا قارچ در خون بدنبال وجود كاتتر در بيمار در صورتيكه
هيچگونه عفونت ديگري در مناطق ديگري در بدن نباشد
محل كاتتر قرمز ، متورم و يا داراي ترشح باشد
اين باكتريمي بيشتر با استاف COA و باسيلوس ها و يا كورين باكتريوم ها و فونگمي بيشتر با كانديدا ايجاد مي شود . -

21. هزينه برآوردشده در ارتباط با باكتريمي و عفونت كاتتر 3700 تا 29000 دلاردر هر مورد گزارش شده
بهداشت دست و توجه دقيق در تكنيك آسپتيك در طي قراردادن كاتتر مهمترين مسئله است .
دستكش استريل ، گان استريل آستين بلند ، ماسك
، پوشاندن بيمار با شان بلند يك اصل در كارگزاري
هر كاتتري ست

22. مراقبت از مبتلايان به بيماريهاي عفوني در منزل
رعايت احتياطات استاندارد در منزل
فراهم كردن يك محيط كاري مناسب براي ضد عفوني دست و تكنيك هاي آسپتيك
روشهاي آسپتيك در هنگام جاگذاري كاتتر وريدي يا ادراري
شستن دست بعد از هر اقدام مراقبتي از بيمار
اطمينان بيمار در جهت پذيرش برنامه درماني با آنتي بيوتيك يا تكميل واكسيناسيون
از وسايل تغذيه و حوله بطور جداگانه استفاده كند .

23. مراقبت از مبتلايان به بيماريهاي عفوني در منزل
7. از تماس فرد شناخته شده مبتلا به بيماري عفوني اجتناب نمايد . 8. دريافت واكسن آنفلوانزا سالانه بويژه در افراد بالاي 50 سال زمان جاگذاري كاتتر بايد حتما ثبت شود . آگاه بودن به علائم عفونت كاتتر از جمله قرمزي ، تورم ، ترشح در اطراف كاتتر فواصل زماني تعويض كاتتر وريدي و ادراري را در نظر داشته باشد

24. آموزش بيمار بيماران مبتلا به نوتروپني و اختلال عملكرد Tسل ( مثل AIDS )
مي بايست از ملاقات با افراد بالقوه مسري پرهيز كنند .
مصرف ميوه هاي پخته به دليل عفونتهاي
باكتريال در روده توسط غذا اجتناب كنند .
از استفاده دارو به شكل Rectal
پرهيز كنند .

25. كاهش خطر جهت اعضاي خانواده
آموزش در جهت ايجاد مانع در برابر انتقال عامل پاتوژن اصل مراقبت است
فرد مبتلا به سل ريوي : اعضاي خانواده بايد از روشهاي ايزولاسيون airborn استفاده كنند تا زمانيكه بيماري سل ريوي تحت درمان قابليت سرايت خود را از دست بدهد ( معمولا 3-2 هفته بعد از شروع درمان يا در مورد سل حنجره و سل كاوتياري 4 هفته )
و كليه افراد در تماس با فرد بيمار مي بايست از نظر آلودگي بررسي شوند ( با تست PPD و در صورت لزوم با CXR )

26. كاهش خطر جهت اعضاي خانواده
فرد مبتلا به زونا ، اعضاي خانواده كه واكسن واريسلا گرفته اند يا دچار آبله مرغان شده اند ايمن هستند ولي اگر نقص ايمني دارند و يا استعداد ابتلا به واريسلا جداسازي فيزيكي ضروري است .

27. كاهش خطر جهت اعضاي خانواده
افراد خانواده HbsAg مثبت بايد از نظر ابتلا و آلودگي بررسي شوند و در صورت منفي بودن واكسن دريافت كنند .
افراد خانواده فرد HIV مثبت و يا HCV مثبت مي بايست آموزش از نظر خطرات احتمالي انتقال از طريق خون و يا تماس جنسي داده شود .

28. كاهش خطر جهت اعضاي خانواده
در مورد عفونتهاي فرصت طلب همراه با AIDS فقط TB خطري بالقوه براي افراد خانواده محسوب مي شود و بايد يادآور شويم كه ملحفه ها ، لباسها ، بعد از شستشو با آب گرم قابل استفاده و بي خطرند .

29. موفق باشيد