1. سيستمهاي اطلاعات مديريت
سيستمهاي اطلاعات مديريت
هفته پنجم

2. فهرست مطالب مدلسازي داده اي نمادهاي ERD رابطه قدم هاي ترسيم ERD
انواع رابطه
درجه ارتباط
رابطه بازگشتي
ارتباطات دوگانه و چند گانه
موجوديت مشاركتي
قدم هاي ترسيم ERD
مفاهيم پايگاه داده
فرآيند طراحي پايگاه داده
اصول نرمال سازي
تبديل ERD به پايگاه داده
تبديل ارتباطهاي ERD در پايگاه داده
طراحي پايگاه داده و نرمال سازي از روي فرم اطلاعاتي
هفته پنجم

3. مدلسازي داده اي
مدلسازي داده اي تكنيكي است كه داده هاي سيستم را سازماندهي كرده و مستند مي كند. به مدلسازي داده اي مدلسازي پايگاه داده نيز گفته مي شود زيرا ساختار داده ها و حفظ آن در سيستم توسط پايگاه داده ها مي باشد. در برخي از مواقع به آن مدلسازي اطلاعات نيز گفته شده است.
به مدل داده اي ساخته شده دياگرام ارتباط موجوديت ها گفته ميشودEntity Relationship Diagram (ERD)
هفته پنجم

4. كليد ((Identifier)Key)
مدلسازي داده اي
كليد ((Identifier)Key)
يك مشخصه يا مجموعه اي از مشخصه هاي موجوديت است كه براي هر نمونه از موجوديت، ارزش واحدي (يگانه) اختيار مي كند.
ممكن است چند مشخصه از يك موجوديت قابليت كليد شدن را داشته باشند كه به آنها كليد هاي كانديد (Candidate Key)اطلاق مي شود.
بين كليد هاي كانديد مشخصه اي كه در تمام مواقع به يك نمونه خاص از موجوديت اشاره كند و ارزش تهي اختيار نكند به عنوان كليد اصلي(Primary Key) انتخاب مي شود
هفته پنجم

5. نمادهاي ERD
هفته پنجم

6. نمادهاي ERD
مثال:يك نويسنده مي تواند يك يا چند كتاب تاليف كند و يك كتاب خاص فقط توسط يك نويسنده (در اين مثال ساده فرض بر اين است كه هر كتاب توسط يك نويسنده ايجاد مي شود) توسعه يافته است. اين كتاب مي تواند در يك يا چند كتابخانه نگهداري شود و يك كتابخانه شامل كتابهاي مختلفي است. نمودار (ERD) اين مثال ساده بصورت ذيل خواهد بود :
هفته پنجم

7. رابطه
رابطه اي است كه در واقعيت بين يك موجوديت با يكي يا چند موجوديت ديگر در سيستم وجود دارد. در واقع رابطه ها وقايعي را بيان مي كنند كه موجوديت ها را به هم متصل ( مرتبط ) مي سازد
هفته پنجم

8. رابطه انواع رابطه ارتباط يك به يك ( 1:1)
هر يك از نمونه هاي موجوديت A(B) فقط با يكي از نمونه هاي موجوديت B(A) ارتباط دارد A B
پرسنل شركت
پاركينگ
هفته پنجم

9. رابطه انواع رابطه ارتباط يك به چند (1:m)
هر يك از نمونه هاي موجوديت A با يك يا چند نمونه از موجوديت B ارتباط دارد در حاليكه هر يك از نمونه هاي موجوديت B فقط با يكي از نمونه هاي موجوديت A ارتباط دارد A B
مشتري
سفارش خريد
هفته پنجم

10. رابطه انواع رابطه ارتباط چند به چند (m:n)
هر يك از نمونه هاي موجوديت A يا B با يك يا چند نمونه از موجوديت B يا A ارتباط دارد. A B
سفارش خريد
كالا
هفته پنجم

11. رابطه
انواع رابطه پيشرفته
هفته پنجم

12. رابطه
درجه ارتباط
درجه ارتباط بيانگر تعداد موجوديت هائي است كه در ارتباط مشاركت دارند.
هفته پنجم

13. رابطه
رابطه بازگشتي
رابطه بازگشتي ارتباط نمونه هاي يك موجوديت يكسان را نشان مي دهد.
هفته پنجم

14. ارتباطات دوگانه و چند گانه
رابطه
ارتباطات دوگانه و چند گانه
ارتباط باينري : ارتباط بين دو موجوديت مي باشد.
ارتباط سه گانه : ارتباط بين سه موجوديت مي باشد
براي بيش از سه موجوديت ارتباط چندگانه ناميده مي شود.
هفته پنجم

15. رابطه
موجوديت مشاركتي
موجوديتي است كه در اصل يك رابطه است وليكن چون اطلاعات دارد به عنوان موجوديت تلقي مي شود. كليد اصلي موجوديت مشاركتي از موجوديت هاي مرتبط به ارث برده مي شود كه به ان موجوديت ها والد گفته مي شود. در واقع كليد اصلي موجوديت مشاركتي كليد تركيبي است كه هر بخش از كليد به يكي از نمونه هاي موجوديت ها اشاره مي كند. به موجوديت مشاركتي ، موجوديت اتصالي نيز گفته مي شود و معمولا ارتباط هاي چند به چند مي توانند با استفاده از يك موجوديت مشاركتي به ارتباط هاي دوگانه يك به چند تبديل مي شوند.
هفته پنجم

16. رابطه
موجوديت مشاركتي
ارتباط موجوديت كتاب را با موجوديت كتابخانه در نظر بگيريد.
ارتباط از نوع چند به چند است. اين ارتباط حاوي اطلاعات است. به عنوان مثال مي توان به جانمايي (Location) كتاب در كتابخانه اشاره كرد. در اين صورت مي توان با تعريف يك موجوديت مشاركتي علاوه بر بيان ارتباط چند به چند با ارتباط هاي يك به چند اطلاعات رابطه را نيز نمايش داد.
كتاب
كتابخانه
هفته پنجم

17. قدم هاي ترسيم ERD موجوديت هاي سيستم را تعريف كنيد
مشخصه هاي اطلاعاتي هر موجوديت را تعريف و كليد اصلي آنها را مشخص نمائيد.
با ترسيم يك نسخه اوليه رابطه بين موجوديت ها را مشخص كنيد.
نوع ارتباطات را مشخص كنيد و در صورت نياز موجوديت هاي مشاركتي را تعريف كنيد.
ترسيم ERD يك عملي است كه بايد بارها مورد بازنگري و تجديد نظر قرار گيرد تا تكميل شود.
لازم به ذكر است كه ذخيره داده ها(Data Store) در DFD به عنوان موجوديت در نظر گرفته مي شوند.
هفته پنجم

18. قدم هاي ترسيم ERD
هفته پنجم

19. مفاهيم پايگاه داده
A field: هر فيلد پياده سازي فيزيكي مشخصه داده اي يك موجوديت مي باشد كه كوچكترين واحد داده اي با معني مي باشد.
A primary key: فيلدي مي باشد كه مقدار يا ارزش آن به يك ركورد يگانه از فايل اشاره مي كند
A descriptive field: هر يك از ساير فيلدهاي غيركليدي كه داده هاي تجاري سازمان را ذخيره مي كنند.
A foreign key: فيلدي است كه در يك فايل به عنوان كليد اصلي تعريف شده است.
A record: يك ركورد مجموعه اي از فيلدها مي باشد كه در فرمت و ساختاري از پيش تعريف شده در يك فايل ذخيره مي شوند. هر ركورد در يك فايل (جدول) مجموعه اي از فيلدها (مشخصه ها) براي يك نمونه از موجوديت است.
A File: مجموعه اي از ركورد ها ي مرتبط با يك موجوديت كه اطلاعات نمونه هاي موجوديت است تشكيل يك فايل مي دهند.
A database: يك پايگاه داده نيز مجموعه اي از فايل هاي بهم مرتبط مي باشد. بدين معني كه ركوردي از يك فايل با ركوردهائي از فايل هاي ديگر مرتبط مي باشد.
هفته پنجم

20. مفاهيم پايگاه داده
The data type: نوع داده براي هر مشخصه، مقادير و نوع داده هائي كه مي تواند اختيار كند را بيان مي كند. ( حروف، عدد ، تاريخ ، فيلم و ... )
The domain: دامنه مقاديري كه هر مشخصه مي تواند اختيار كند را تعريف مي كند.
The default value: ارزش پيش فرض را براي مشخصه داده اي در صورتي كه كاربر وارد نكند در نظر مي گيرد.
هفته پنجم

21. فرآيند طراحي پايگاه داده
در مراحل طراحي پايگاه داده مي بايست داده هاي ذيل در نظر گرفته شوند :
عناصر داده اي سيستم در وروديها يا خروجيها
عناصر داده اي در فرمها يا گزارشات
عناصر داده اي موجود در ERD
يك پايگاه داده رابطه اي خوب شامل جداولي است كه داراي حداقل تعداد داده هاي مازاد يا تكراري است و به كاربران اجازه مي دهد كه به راحتي داده به جداول اضافه كنند يا حذف يا اصلاح نمايند.
هفته پنجم

22. اصول نرمال سازي
نرمال سازي فرايندي است كه ساختار پيچيده داده ها را به ساختارهاي ساده و پايدار تبديل مي كند.
هفته پنجم

23. اصول نرمال سازي نرمال سازي نوع اول(1NF)
نبايد عناصر داده اي در سطر ها تكرار شوند يعني داده هاي مازاد نبايد وجود داشته باشند براي پرهيز از تكرار داده ها جدول به دو جدول تجزيه مي شود تا داده هاي ثابت در يك جدول و داده هاي متغير در جدول ديگري ذخيره گردند.
هفته پنجم

24. مثال از نرمال سازي نوع اول(1NF).
اصول نرمال سازي
مثال از نرمال سازي نوع اول(1NF).
هفته پنجم

25. اصول نرمال سازي جداول نرمال شده نوع اول
جدول فوق به دو جدول ذيل تجزيه مي شود :
هفته پنجم

26. اصول نرمال سازي نرمال سازي نوع دوم(2NF)
جدول بايد شكل نرمال اول را داشته باشد و هر يك از فيلدهاي غير كليدي جدول تنها با مشخص شدن ارزش كل كليد بدست آيند نه تنها با بخشي از كليد اصلي . اين حالت در جايي بوجود مي آيد كه كليد اصلي جدول تركيبي از مشخصه ها باشد و تنها در صورتي كه تمام فيلدهاي غيركليدي با مشخص شدن كل تركيب كليد بدست آيند مشكلي نيست در غير اينصورت بايد جدول تجزيه شود.
هفته پنجم

27. مثال از نرمال سازي نوع دوم(2NF).
اصول نرمال سازي
مثال از نرمال سازي نوع دوم(2NF).
هفته پنجم

28. اصول نرمال سازي جداول نرمال شده نوع دوم
جدول فوق به دو جدول ذيل تجزيه مي شود :
هفته پنجم

29. اصول نرمال سازي نرمال سازي نوع سوم(3NF)
جدولي شكل نرمال سوم را دارد كه اولا شكل نرمال نوع دوم را داشته باشد و ثانيا هيچ رابطه وابستگي بين دو يا بيشتر از فيلدهاي غير كليدي وجود نداشته باشد.
هفته پنجم

30. مثال از نرمال سازي نوع سوم(3NF).
اصول نرمال سازي
مثال از نرمال سازي نوع سوم(3NF).
هفته پنجم

31. اصول نرمال سازي جداول نرمال شده نوع دوم
همانطور كه ملاحظه مي كنيد يك وابستگي تابعي بين فروشنده و ناحيه فروش وجود دارد زيرا هر شخص فروشنده اي فقط به يك ناحيه فروش اختصاص دارد. مشكلاتي كه اين وابستگي تابعي مي تواند ايجاد كند عبارتند از :
اگر يك شخص جديدي به عنوان فروشنده بخواهد به يك ناحيه تخصيص يابد نمي تواند مگر اينكه يك مشتري به آن تخصيص يابد.
اگر به عنوان مثال مشتري 6837 از جدول حذف شود آنگاه اطلاعات Hernandez ناحيه شرق نيز حذف مي شود.
اگر Smith بخواهد Hernandez جابجا شوند آنگاه اطلاعات زيادي بايد جابجا شوند.
اين مشكلات مي توانند با تجزيه جدول به دو جدول حل شوند :
Sales ( CUSTOMER_ID , Name , Sales person (Foreign Key))
Person ( Sales person , Region )
هفته پنجم

32. تبديل ERD به پايگاه داده
مشخصه هاي هر موجوديت فيلدهاي جدول و كليد اصلي آن نيز همان كليد اصلي موجوديت مي باشد
روابط موجود در ERD ممكن است تبديل به كليدهاي خارجي و يا جدول هاي مجزا شوند
سپس جداول ايجاد شده نرمال مي شوند
هفته پنجم

33. تبديل ارتباطهاي ERD در پايگاه داده
رابطه يك به يك
Binary or Unary relationship : 1:1
كليد اصلي در دو جدول يكسان مي باشد.
رابطه يك به چند
Binary 1:N relationship
كليد اصلي جدول ( 1) به عنوان كليد خارجي در جدول( N) وارد مي شود
رابطه چند به چند
يك جدول جديد ايجاد شده و كليد اصلي آن تركيب كليدهاي اصلي دو موجوديت (جدول ) مي شود.
هفته پنجم

34. تبديل ارتباطهاي ERD در پايگاه داده
مثال:
Customer ( Customer ID , Name , Address , Account)
Order (Order ID , Order date , Dispatch date , Customer ID (Foreign Key))
مشتري
سفارش
انجام 1 N
هفته پنجم

35. تبديل ارتباطهاي ERD در پايگاه داده
مثال:
Order (Order ID , Order date , Dispatch date)
Product ( Product ID , Name,…)
Purchase ( Order ID , Product ID , Order Amount)
سفارش
محصول
خريد M N
هفته پنجم

36. طراحي پايگاه داده و نرمال سازي از روي فرم اطلاعاتي
هفته پنجم

37. طراحي پايگاه داده و نرمال سازي از روي فرم اطلاعاتي
براي طراحي پايگاه داده و اعمال اصول نرمالسازي جدولي بصورت ذيل طراحي شده است كه داده ها در اين جدول سازماندهي شده و براي موجوديت هاي سيستم تعريف شده و سپس به ترتيب در ستونهاي جدول نرمال مي شوند.
سطح : 1 : داده هاي غير تكراري 2 : داده هاي تكراري 3 : داده هاي تكراري زيرگروه داده هاي تكراري
هفته پنجم

38. طراحي پايگاه داده و نرمال سازي از روي فرم اطلاعاتي
هفته پنجم

39. طراحي پايگاه داده و نرمال سازي از روي فرم اطلاعاتي
هفته پنجم

40. طراحي پايگاه داده و نرمال سازي از روي فرم اطلاعاتي
هفته پنجم

41. طراحي پايگاه داده و نرمال سازي از روي فرم اطلاعاتي
هفته پنجم