1. IgD
Sigríður Karlsdóttir

2. Immunoglobulin Hlutverk í ónæmisvörnum líkamans 5 isotypur
Framl af B-frumum ónæmiskerfisins
Vessabundið ónæmissvar
Monomeric mótefn með 2 þungum keðjum af delta flokknum og tveimu léttum keðjum.
Þungu keðjurnar ákvarða ísotýpuna fyrir mótefnið
Immunoglobulin domains á þungu keðjunum
Léttu keðjurnar eru af lambda (4 teg til) og kappa gerð (1 teg til)
Vessabundið ónæmissvar - skilgr ; þegar B fr mynda sértæk mótefni gegn vaka
Only one type of light chain is present in a typical antibody, thus the two light chains of an individual antibody are identical.Each light chain is composed of two tandem immunoglobulin domains:･one constant (IgC) domain･one variable domain (IgV) that is important for binding antigen

3. Hvað er IgD? Fyrst lýst árið 1965 Þung keðja af delta gerð 184 kDa
Tjáð á yfirborði B fruma ásamt IgM
Einnig í sermi
Lág serumgildi (< 30mg/L, ca 40IU)
Hækka frá fæðingu og í toppi um 10 ára aldur
Hærri gildi í kvk en kk
T 1/2 í sermi 3d
Fannst fyrst í sjúkl með multiple myeloma
Er í frumuhimnu óþroskaðra B-lymphocyta, þe fyrsta þroskastigs B frumu - situr þar ásamt IgM.
um 1% af immunoglobulinum í sermi - Aðeins IgE er normalt lægra í sermi
Hækkandi til 10 ára aldurs - sbr rannsókn ÁH, 2000
? Um hormónaáhrif, stelpur 1-5 ára mældar með hærri IgD og eins oft hærra í ófrískum konum.

4. Og hvað gerir IgD? Við vitum hvað flest mótefnin eru að gera…
En við vitum ekki hvað IgD gerir
virkjar ekki kompliment kerfið, fer ekki yfir fylgju og er ekkert í sérstöku samkrulli með neutrophilum eða mast frumum.
Fer ekki yfir fylgju - serum gilid fara vaxandi fyrsta árið og eru hæst um 10-15ára aldur.

5. Hlutverk IgD? Mótefni??? Viðtaki á B frumum Lág serumgildi
Mótefnavirkni gegn ákv antigenum verið skáð
(penicillin epitope, kúamjólkurprótein ofl)
IgM knock-out mýs (IgM-/-) => IgD mótefnasvar
Mótefni gegn IgD => engin áhrif á IgM ónæmissvar
Viðtaki á B frumum
Á flestum B frumum ásamt IgM
Stýring B frumu þroskunar
ónæmisminni og þroskun ónæmiskerfis
Einhver mótefnavirkni gegn ákv antigenum en primary function er ekki eins og hjá hinum Ig í sermi - sem endurspeglast af af lága serumgildinu. Mótefnavirkni gegn ákv antigengum þó verið skráð.
IgD í sermi getur komið stað IgM í sumum tilfellum. Þegar þessar mýs sem vantaði IgM voru bólusettar þá svöruðu þær með IgD svari - en aðeins seinkuð hækkun á mótefna concentratio í samanburði við normal svar.
IgD ekki nauðsynlegt fyrir eðl ónæmissvar - rannsókn þar sem gefin voru anti IgD mótefni
B frumur tjá bæði IgD og IgM
10% á frumuhimnu B fruma hjá nýbururm
? Hvort IgD og IgM séu antigen viðtakar á B frumum - mikilvægir í þroskun ónæmiskerfis
=> Áhugavert í börnum sem eru að þroska sitt ónæmiskerfi
IgD framleiðsla B fruma er örvuð af IL-4 og og IL-10

6. Immunoglobulin D hækkun
Sýkingar
Early - rubella, mislingar, e.coli ofl
Chronic - tuberculosis, hepatitis, malaria
Ónæmisgallar
HIV / AIDS, Hyper IgE - Job’s sx, Sarcoidosa
Autoimmune sjúkd
RA, Lupus, Sjögren
Hodgkin’s sjúkd
Multiple myeloma
Meðganga
HyperimmunoglobulinemiaD sx (HIDS)
Hækkun sést í mörgum tilfellum - ekki mjög praktískt klínískt séð
Bæði í snemmkomnu ónæmissvari og krónískum sýkingum
Hangir oft saman með ónæmisgöllunum - en ? Hvort undirliggandi sýkingar þá spili inn í
Jobs - staphylococcasýkingar
Sarcoidosa - galli í frumumiðluðu ónæmissvari
Í sjúkl með minnkuð gamma-globulin er IgD venjulega ekki merkjanlegt
Hækkað IgD er ekki oft samhangandi með hypergammaglobulinemiu => bendir til að framl serum IgD sé stjórnað ósamhangandi við hin immunoglobulinin.

7. HIDS Hyper Ig-D sx og Periodic Fever (1984) Hita ”köst”
170 tilfellum lýst í dag
Hita ”köst”
Byrja oft < 12mán
Hratt vaxandi hiti
4-6 dagar
Einkennalaust tímabil í 4-6 vikur á milli
Hyperimmunoglobulinemia D og periodic fever fyrst lýst árið nú talað um Hyper IgD sx.
Byrjar hjá ungum krökkum - oft þéttari köst á barnsaldri og unglingsárum en heldur áfram út fullorðisár.
Oft prodromal einkenni - ss höfuðverkur, bakverkur, særindi í hálsi, svimi ofl
Um 170 tilfellum verið lýst í heiminum - flestir hviítir, mest í evrópu en einhver í bandaríkjunum. Um 60% í hollandi

8. HIDS - önnur einkenni Eitlastækkanir Höfuðverkur
Kviðverkir og niðurgangur
Splenomegaly
Útbrot
Liðeinkenni
Aphthous stomatitis
Aumir stækkaðir eitlar
Oftast macular en geta verið papulur og urticariulík útbrot. Stundum petekkíur eins og á þessum fæti. Stundum ulcerationir í munni. Útbrot í um 80% tilfella. Óháð hækkun IgD
Einkenni ganga oft yfir með hitanum, liðverkir geta setið eftir en valda ekki skemmdum á liðum. Oftast í stórum liðum.
Einkennin koma oft áður en hægt er að merkja hækkun á IgD => IgD hækkunin er ekki orsök einkenna

9. Patogenesa HIDS Variant type (1/3): Óþekkt orsök…
Classical type (2/3):
Stökkbreyting í geni sem tjáir mevalonate kinasa (MVK)
Autosomal recessive
Mevalonic acid safnast upp í köstum
- hægt að mæla í þvagi
Væg lækkun cholesteróls
Ekki vitað hvernig tengist sjúkdómsmynd Periodic Fever sx…..
Variant type (1/3):
Óþekkt orsök…
Sömu einkenni í báðum týpum
Í variant týpunni presentera stundum seinna og breytilegri tímabil milli kasta
MVK hefur hlutverki að gegna við myndun kólesteróls
Minnkuð virkni mevalonate kinasa og þá safnast hvarfefni upp - hægt að mæla mevalonic sýru í þvagi
Autosomal recessive => virkni MVK minnkar í um 5-15%

10. Greining Oft trigger fyrir hitaköstin Rannsóknir
Minor trauma, bólusetningar, aðgerðir, stress
Oft án fyrirvara
Rannsóknir
Leukocytosa, hækkun á CRP og sökki
Mevalonic sýra í þvagi (>20mmol/mol krea)
Hækkað IgD (>60mg/L, >100IU), og oft hækkað IgA
Oft ekki fyrr en seint í sjúkd
Ekki tengsl við alvarleika einkenna
Litningarannsóknir
Ef grunur á HIDS v/klínískra einkenna
Greint með IgD og IgA mælingum, ef hækkuð við 2 tilfelli => greining
Ef ekki hækkað, eins og alg er með yngri börnin => litningarannsóknir - leita að galla í MVK geninu
Mikilvægt að observera sjúkl amk einu sinni í hitakasti - þar sem einstakl eru oft alveg eðl þeirra á milli
Polyclonal hækkun á IgD
Serumgilid af polyclonal IgD er hækkað í þessum einstaklingum - oft sést ekki hækkun á IgD fyrr en eftir nokkur ár með einkenni
Ekki vitað hvaða þýðingu hækkað IgD hefur í þessum heilkenni - og ekki eru tengsl milli alvarleika einkenna og serumgilda IgD.
Stundum einnig hækkun á öðrum Ig, ss Ig A og IgG3
Ef hitaköst sem staðið hafa endurtkeið í > 2ár => ólíklegra að undirliggjandi sýking eða malignitet liggi undir
Til að útiloka sýkingu mæla CRP og procalcitonin, hækkun CRP og procalcitonin <2mg/mL benda aöl ekki til bakteríusýkingar

11. Ddx fyrir Periodic Fever
Sýkingar
Falinn sýkingarfókus og endurteknar sýkingar
Bólgusjúkdómar
Juvenile chronic rheumatoid arthritis
Chron’s sjúkd
Sarcoidosis
Neoplasia
Lymphoma, pheochromocytoma, colon ca.
Vascular
Endurtekið pulm embolism
Psychogenic

12. Ddx fyrir Periodic Fever
Ýmiss ættlæg heilkenni;
Familial Mediterranean Fever (FMF)
TNF-receptor associated periodic sx (TRAPS)
Familial cold autoinflammatory sx (FCAS)
Muckle-Wells sx (MWS)
Chronic infantile neurological cutaneious and articular sx (CINCA)
Hópur sjaldgæfra sjúkd sem allir hafa sameiginlegt að valda endurteknum episodum með hita og oft öðrum inflammatoriksum einkennum, ss kviðverkir, niðurgangur, útbrot, liðverkir, - en þess á milli einkennalausir einstaklingar og hraustir.
Rannsóknir á hitatímabilinu sýna hækkun á akút fasa próteinum, ss CRP og serum amyloid A auk hækkað sökkog leukocytosa.
Hita köstin verða oft án nokkurs sýnilegs triggers - þrátt fyrir að sumir tengi það áreynslu, ss kvefi, andlegu álagi og tíðahring kvenna.
Oft er þetta ekki greint svo árum skipti
Oft hægt að greina þessa sjúkdóma í sundur þrátt fyrir svipaða phenotypu - v/mism erfðir, aldur við upphaf einkenna, lengd hitakasta og hitalaust tímabil mislangt. Eiga sameiginlegt að erfitt er að meðhöndla þetta.

13. Immunoglobulin D lækkun
Lækkað serum IgD
Engin einkenni
Virðast ekki útsettari fyrir sýkingum
Greinist incidentally
Oft í tengslum við aðra ónæmisgalla, ss IgA skort
Lágt IgD án annarra ónæmisgalla tengist ekki aukinni mortality eða aukinni hættu á sýkingum.

14. Takk fyrir mig