1. قاسم عبداللهی هیئت علمی دانشگاه پیام نور
اتیسم و ارزیابی
قاسم عبداللهی
هیئت علمی دانشگاه پیام نور

2. ارزیابی به چه منظوری انجام می شود؟
ارزیابی عبارت است از فرایند مستند سازی دانش و آگاهی، مهرات و دیدگاه که اغلب بر اساس اصطلاحات قابل اندازه گیری بیان می شوند.
ارزیابی به منظور انجام تشخیص انجام می شود.

3. تاریخچه سلامت و رشد فرد * عوامل خطر آفرین پیش از تولد سن والدین
عفونت های والدین
سرخک، مخملک، آنفولانزا
استفاده از مواد و داروها

4. تاریخچه سلامت و رشد فرد * عوامل خطر آفرین پس از تولد
عفونت ها (به عنوان مثال تبخال)
قرار گیری در معرض مواد شیمیایی
واکسن های سه گانه(MMR?)

5. تاریخچه سلامت و رشد فرد جدول رشد
رشد زبانی (تاکید بر ناتوانایی در شنوایی)
رشد اجتماعی
(بازی های غیر معمول)
(عدم علاقه به ارتباطات اجتماعی)
بازگشت

6. تاریخچه سلامت و رشد فرد تاریخچه پزشکی شنوایی و بینایی
عفونت های مزمن گوش
موارد دیگر
تاریخچه تشخیص های همراه
اغلب اتیسم همراه با اختلالات دیگر نیز مشاهده می شود. به عنوان مثال ناتوانایی هوشی (50% افراد مبتلا نا توانایی هوشی دارند و 80% مبتلایان به اتیسم کلاسیک ”سندروم کانر“ نیز میتلا به این اختلال هستند) و یا صرع (کدر حدود 3 تا 30% افراد مبتلا مشاهده شده است)
اختلالات ژنتیکی
سندروم ایکس شکننده
توبروز اسکلروزیس

7. تاریخچه سلامت و رشد فرد تاریخچه خانوادگی صرع ناتوانایی هوشی
ویژگیهای ژنتیکی و بیماری های ارثی
سندروم ایکس شکننده
توبروز اسکلروزیس
اسکیزوفرنی
اضطراب
افسردگی و اختلال دو قطبی
سایر مشکلات ژنتیکی و بدشکلی های کروموزومی

8. ابزارهای تشخیصی ارزیابی غیر مستقیم مصاحبه
پرسشنامه و مقیاس های درجه بندی
سادگی اجرا+
رفتار ها را در وضعیت های گوناگون مورد پرسش قرار می دهد+
برداشت فرد از رفتارهای مشاهده شده مطرح می شود-
میزان ادراک پاسخ دهنده و نیز سوگیری های وی مطرح می شود-
ارزیابی مستقیم
مشاهده رفتار فرد
مستقیم و بدون واسطه است+
تفسیر به حدا اقل می رسد+
سوگیری های فرد در آ« کمتر مطرح می شود+
تفسیر دشوار است-
غیر قابل پیش بینی است-
رفتار ها را به محیط مشخصی محدود می کند

9. ابزارهای غربالگری
سیاهه اتیسم برای کودکان (Checklist for Autism in Toddlers (CHAT)
پرسشنامه کوتاهی که توسط والدین یا مراقبین کودک در سن حدود 18 ماهگی پر می شود. فرم بریتانیایی چک لیست شامل دو بخش است. بخش A و بخش B
بخش A: شامل 9 سوال است که با پاسخ های بله و نخیر توسط علامت زدن والدین تکمیل می شود.
بخش B: این بخش توسط پزشک (عمومی در بریتانیا) تکمیل می شود و مشاهدات پزشک را در بر می گیرد.
سیاهه تعدیل شده اتیسم برای کودکان (Modified Checklist for Autism in Toddlers (M-CHAT)
شامل 23 سوال بله/خیر است که توسط والدین علامت زده می شود. این آزمون ویرایش امریکایی آزمون (CHAT) است.

10. مقیاس های ارزیابی غیر مستقیم
The Gilliam Autism Rating Scale (GARS) دو ویرایش از این آزمون وجود دارد گروه سنی مورد ارزیابی در این آزمون 3 تا 22 سالگی است

11. ارزیابی غیر مستقیم گارس شماره 1:
شامل 56 سوال بسته پاسخ و 10 سوال کلیدی باز پاسخ روش و واضح است که بر اساس آن ویژگیهای رفتاری فرد مبتلا را مورد پرسش قرار می دهد. این سوالات در 4 طبقه قرار داده شده اند.
رفتار های تکراری و وسواسی
ارتباطات
تعامل اجتماعی
رشد

12. ارزیابی غیر مستقیم گارس شماره 2 شامل 42 سوال است
رفتار های فرد در سه محور طبقه بندی می شوند و فاقد بخش رشد است.

13. ارزیابی غیر مستقیم آزمون ای.اس.دی.اس
The Asperger's Syndrome Diagnostic Scale (ASDS)
سن 5 تا 18 سالگی را تشخیص می دهد
50 سوال بله/خیر است
بین ده تا پانزده دقیقه طول می کشد.

14. ارزیابی غیر مستقیم
مصاحبه تشخیصی اتیسم –تجدید نظر شده The Autism Diagnostic Interview- revised (ADI-R)
سوالات محدود شده و نسبتا بسته
نیازمن آموزش
تاکید بر روی سه حیطه اصلی اتیسم
رده سنی 2 به بالا را می سنجد
150 سوال ( 90 سوال اصلی به
صورت ”هرگز“ و ”درحال حاضر“
اجرای آن 90 تا 150 دقیقه طول
می کشد

15. ارزیابی مستقیم
آزمون ایداس The Autism Diagnostic Observation Schedule (ADOS)
آزمون استاندارد نیمه ساختدار. نبا استفاده از
بازی های تعاملی
. به منظور ارزیابی رفتارهای اجتماعی فرد.
وضعیت های برنامه ریزی شده برای انجام
تعامل ایجاد می شود. شامل 4 بخش است:

16. ارزیابی مستقیم آزمون ایداس-ادامه
افرادی که در مرحله پیش گفتاری قرار دارند و یا با استفاده از تک کلمه ها سخن می گویند
کسانی که با استفاده از عبارات مسخن می گویند.
کودکانی که روانی کلام دارند
بزرگسالان یا نوجوانانی که کلام روان و کامل دارند.
زمان مورد نیاز برای ارزیابی بین 30 تا 50 دقیقه

17. ارزیابی مستقیم
آزمون کارس The Childhood Autism Rating Scale (CARS) ابزاری که برای 15 مرحله مشاهده دارای ساخت ایجاد شده است. مقیاس نمره گذاری آن از عادی (نمره 1) تا بسیار غیر عادی (امتیاز 4) متفاوت است داده ها را می توان از والدین و یا مراقبین کودک نیز بدست آورد.

18. انواع دیگر ارزیابی
ارزیابی روانی آموزشی که بیشتر برای انجام مداخله انجام می شود: مثلا برای تهیه IEP (برنامه های انفرادی) تاکید اصلی بر توانایی ها و ناتوانایی های کودک است و بر اساس یافته های بدست آمده در مورد برنامه مداخله ای تصمیم گیری می شود.
ارزیابی عملکردی از رفتارهای سازشی که اغلب برای تعیین سطح رفتار های سازشی فرد انجام می شود (مانند آزمون واینلند)

19. ارزیابی های شناختی اجتماعی
ذهن خوانی با استفاده از چشم و نوع نگاه
“Reading the Mind in the Eyes” Test.

20. Practice
حسود
ترسیده
ازخودراضی
متنفر

21. برای یک اجرای مناسب تر به وب سایت زیر مراجعه کنید (آزمون به انگلیسی است)
es/eyesquiz/

22. ابزارهای دیگری که برای ارزیابی انفرادی موجود هستند
The Adult Autism Spectrum Quotient (AQ) Ages 16+
می توانید آزمون را اجرا کرده و نمره بدست آمده را با این نمره مقایسه کنید.