Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
Published byGeorges St-Jacques Modified over 6 years ago
1
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
به نام خدا اپیدمیولوژی Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
2
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
رفرنس مطالب دو جلسه اول: 1- فصل یک، جلد اول پارک (اطلاعات بهداشتی و آمارهای اساسی پزشکی) تا روشهای آماری (ص 7تا 19 ترجمه دکتر رفایی) 2- فصل دو، جلد اول پارک (اصول اپیدمیولوژی و روشهای بالینی) تا روشهای اپیدمیولوژی (ص 50تا 79 ترجمه دکتر رفایی) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
3
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
When your family or friends ask what you are studying, and you say “epidemiology”, the response is often something like: “You’re studying what?” “Does that have something to do with skin?” “Uh- huh. And what else are you studying?” Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
4
چه کار میکنید؟ تصمیم شما چیست؟
فرضاً شما جراح بیمارستان منطقه هستید. اخیراً متوجه شدهاید که طی 1-2 ماه گذشته تعداد بیمارانی که دچارعفونت پس از عمل شدهاند افزایش یافته است. موضوع را با برخی از همکاران خود در میان میگذارید. نظرات متفاوت است: -من فکر نمیکنم این طور باشد. ما همیشه از این طور موارد زیاد داشتهایم. -شاید. چه کار میکنید؟ تصمیم شما چیست؟ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
5
چه کار میکنید؟ تصمیم شما چیست؟
شما مسئول بهداشت محیط مرکز بهداشتی درمانی روستای الف هستید. طی تیر ماه تعداد بیماران دچار اسهال که به مرکز مراجعه کردهاند افزایش یافته است. موضوع را با سایر همکاران خود در میان میگذارید. نظرات متفاوت است: شاید من فکر نمیکنم این طور باشد. الان فصل تابستان است و افزایش موارد اسهال قابل انتظار است. چه کار میکنید؟ تصمیم شما چیست؟ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
6
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
در اواسط قرن 19، هولمز متوجه شد که بین دست نشستن ماماها و تب متعاقب زایمان ارتباطی وجود دارد. وقتی این ادعا را کرد خیلیها او را مسخره کردند. شما جای او بودید چه میکردید؟ قرن 14: در اثر طاعون خیارکی(بزرگ) یک سوم جمعیت اروپا از بین رفتند. یهودیان اروپا آن را مجازات الهی میدانستند. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
7
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
8
اپیدمیولوژی چیست ؟ اپيدميولوژي ، مطالعة چگونگي توزيع بيماري و عوامل تعيين كننده و يا مؤثر بر اين توزيع می باشد. به عبارتی این علم می گوید که در جوامع چرا عده اي مبتلا به يك بيماري مي شوند و بعضي ديگر نمي شوند ؟ اپيدميولوژي، مطالعة توزيع و عوامل تعيين كننده حالات و يا پيش آمدهاي مرتبط با سلامتي در جمعيت هاي معين و به كارگيري اين مطالعه براي مبارزه با مشكلات بهداشتي می باشد. اساس دانش اپيدميولوژي بر اين مبنا است كه توزيع بيماري، مرض و يا فقدان سلامتي در يك جامعه تصادفي صورت نميگيرد و صفات افراد است كه وضعيت ابتلا و يا عدم ابتلا به يك بيماري را مشخص مي كند .
9
تفکر اپیدمیولوژیک تفكر اپيدميولوژيک از زمان آدم وحوا در رابطه با ميوة ممنوعه شروع شده است . (کسانی که در پی کشف میوة ممنوعه بودند.) اين فکر که ممکن است بيماريهای انسان با محيط او ارتباط داشته باشند در حدود 2400 سال پيش به وسيله بقراط در رساله آب، هوا و مکان بيان گرديد: « اگر خواسته باشی حرفه طبابت را به صورت صحيح به کارگيری بايد: اولاٌ از فصول مختلف سال و اثراتی که بر امراض دارند با اطلاع باشی . ثانياٌ انواع بادها: بادهای سرد و گرم ، بادهای اختصاصی هر منطقه و بادهای معروف را بشناسی . ثالثاٌ هنگامی که به يک شهر غريب وارد می شوی بايد : ازموقعيت شهر و اينکه در معرض بادها و يا رو به طلوع قرار گرفتن شهر، به سوی شمال يا جنوب يا غروب آفتاب اثرات متفاوتی بر امراض خواهد داشت. بايد کيفيت آب مشروب شهر را بشناسی و بدانی که آيا نرم بوده و از برکه به دست می آيد يا از کوهسار جاری بوده و سخت است و يا اينکه نمک آلود و غير قابل استفاده می باشد. بايد از چگونگی زمين اطلاع حاصل کنی که آيا خشک و بدون علف و يا مرطوب و پردرخت است ، آيا در پستی قرار گرفته و محدود است يا در ارتقاع قرار داشته و سرد است . بايد بدانی که آيا مردم شهر در پی خوردن و نوشيدن و تفريح هستند و يا مردمانی سخت کوش و زحمت کش می باشند.
10
تفکر اپیدمیولوژیک ( ادامه )
کاملاً تعجب آور است که گفته های بقراط تا دو هزار سال بعد منجر به علم اپیدمیولوژی نگرديد. زيرا بقراط در بيان، به جای شمارش کنيد، از در نظر بگيريد (consider—not count) استفاده کرده است (Greenwood, 1934). در حقيقت بقراط راهي را براي تجربة تفكر خويش ارائه نكرده است و به عبارتي Fact هايي كه بتواند اين اصول را در زندگي خويش تجربه كند ارائه ننموده است . يك Fact رابطة علت و معلولي را نشان مي دهد مانند رابطة سيگار و سرطان نمی توان بدون وجود مشاهدات عينی و ثبت شده کمّی، پايه ای را برای تحقيقات محققين نسل های بعدی بوجود آورد .
11
تفکر اپیدمیولوژیک ( ادامه )
جان گرانت پيش قراول علم اپيدميولوژي بود كه براي درست كردن فرضيه، data ايجاد و آن را آناليز كرد مانند : ميرائي خانم ها از آقايان بيشتر است . با اين توصيف افراد اپيدميولوژيست كساني هستند با مشخصات ذيل : مشاهده گر قوي آگاه با طرز تفكري، جلوتر از زمان خود از جنبة ترمينولوژي، مي توان اپيدميولوژي را به صورت زير بيان نمود :
12
Epidemiology (Greek language) Epi = Upon, among Demos = Population, people Logy = Study آنچه بر جمعیت میگذرد و در جمعیت اتفاق میافتد (مطالعه و شناخت روی جمعیت). Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine specialist
13
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
14
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
15
تعریف اپیدمیولوژی ( ادامه )
با اینکه هیچ تعریف واحدی که همة اپیدمیولوژیستها با آن موافق باشند، وجود ندارد ولی بیشتر آنها در سه موضوع توافق دارند: مطالعة وفور بیماریها: اساس اندازهگیری وفور بیماریها، نسبتها یا میزانها هستند که سرنخهای مهمی در سببشناسی بیماریها بهدست میدهند (ایجاد استراتژیهای لازم برای پیشگیری و کنترل مشکلات بهداشتی) اندازه گیری متغیرهایی مانند فشار خون، قد، وزن و ... ، نشان دهندة جنبة کمّی این علم است. (علم آمار حیاتی) مطالعة توزیع بیماریها: توزیع بیماریها در جامعه تابع الگوهای مشخصی است که نشاندهندة روابط علیتی می تواند باشد. در این جنبه، فرضیات سببشناسی ( اتیولوژی) بیماری پیدا میشود. (اپیدمیولوژی توصیفی) مطالعة عوامل تعیین کنندة بیماریها (اپیدمیولوژی تحلیلی): آزمون کردن فرضیات سبب شناسی و تعیین عوامل علیتی یا عوامل خطر بیماریها
16
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
17
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
تعريف اپيدميولوژی: مطالعه چگونگی توزيع وقايع يا حالات مرتبط با سلامتي و عوامل تعيينكننده آنها در جمعيتهاي مشخص و به كارگيري اين علم در كنترل مشكلات سلامت “Epidemiology is the study of the distribution and determinants of health-related states or events in specified populations, and the application of this study to the control of health problems.” J. M. Last Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
18
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
مطالعه چگونگی توزيع وقايع يا حالات مرتبط با سلامتي و عوامل تعيينكننده آنها در جمعيتهاي مشخص و به كارگيري اين علم در كنترل مشكلات سلامت مطالعه: مشاهده، طرح فرضیه و آزمون آن، پژوهشهای تحلیلی و تجربی توزیع: توصیف مبتلایان به بیماری بر حسب زمان و مکان و ... عوامل تعیین کننده: تمام عوامل زیستی، فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی و رفتاری که بر سلامت مردم مؤثرند وقايع يا حالات مرتبط با سلامتي: شامل بیماریها، ناتوانیها، علل مرگ، رفتارها (مانند مصرف دخانیات) و ... جمعیت مشخص: جمعیتی که خصوصیات دقیقاً مشخص (مانند تعداد) دارند Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
19
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
توجه به فراواني رويداد بيماري عمدتاً از اين عقيده اپيدميولوژي گرفته شده كه بيماري بطور اتفاقي ايجاد نميشود. افراد جامعه احتمال يكساني براي ابتلا به يك بيماري خاص ندارند، بلكه برخي به خاطر ويژگيهاي شخصي و محيطي خود به طور نسبي در خطر زيادتري هستند. اطلاع از این توزیع غیر یکسان بیماری در جامعه، به یافتن عوامل بیماریزا و ایجاد برنامههای کنترل و پیشگیری بیماریها کمک میکند. بررسی الگوهای بیماری در گروههای مردم و تلاش برای فهمیدن اینکه چرا عدهای به بیماری مبتلا و عدهای مبتلا نمیشوند، از کاربردهای اپیدمیولوژی است. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
20
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
يك اپيدميولوژيست، بيماري را هم از جنبه بيولوژي و هم از جنبه اجتماعي بررسي ميكند. تمايل به مطالعه عوامل اجتماعي كه روي سلامت اثر ميكنند به وضوح نشان ميدهد يك پژوهش اپيدميولوژي چگونه اجرا ميشود. در بيشتر موارد اينگونه پژوهشها شامل مشاهده پديدههايي است كه به طور طبيعي در جوامع بشري روي ميدهند. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
21
اهداف اپیدمیولوژی بر اساس نظر انجمن بین المللی اپیدمیولوژی، سه هدف عمده پیگیری میشود: توصیف توزیع و حجم مشکلات سلامتی و بیماری در جمعیت های انسانی شناسایی عوامل سبب شناسی (عوامل خطر) در پاتوژنز (بیماری زایی) بیماریها تأمین داده های اساسی برای برنامه ریزی، اجرا، و ارزیابی خدماتی که در جهت پیشگیری، کنترل و درمان بیماری به کار میرود و اولویت بندی این گونه خدمات برای تحقق این اهداف سه دسته از مطالعات اپیدمیولوژیک را میتوان ذکر نمود : مطالعات توصیفی مطالعات تحلیلی مطالعات تجربی یا مداخله ای هدف نهایی اپیدمیولوژی این است که به نتایج زیر برسد : کم کردن یا از بین بردن مشکلات بهداشتی و یا عواقب آن ارتقاء سطح سلامتی و رفاه کل جامعه
22
مطالعات توصيفي، فرضيه توليد ميكنند.
مطالعات تحليلي فرضيه را اثبات ميكنند. در مطالعات تحليلي محقق بدنبال يافتن رابطه است . اين رابطه، آماري مي باشد و بايد همراه با همراه با استنتاج علمي باشد. رابطه بدست آمده در تمام مطالعات اپيدميولوژي، از نوع ارتباط آماري مي باشد .
23
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
24
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
25
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
گرانت در سال 1662، به بررسی میرایی و باروری در جمعیت پرداخت و متوجه تولد زیادتر پسرها، مرگ زیاد شیرخواران و تغییرات فصلی و تفاوتهای شهری و روستایی در میرایی شد. در سال 1747 جیمز لیند با دقت بر روی بیماران مبتلا به اسکوربوت در کشتی سالیسبوری، فرضیهای را برای علت بیماری پیشنهاد کرد. و سپس با انجام یک تجربه (که امروزه به آن مطالعه کارآزمایی بالینی میگوییم) کشف کرد که میوههای حاوی ویتامین ث در درمان اسکوربوت مؤثرند. از سال 1795 لیمو یا آب لیمو جزو رژیم غذایی کشتیهای نیروی دریایی بریتانیا شد. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
26
Some reports are a part of history
John Snow Although outbreak reports serve many important purposes, some outbreak reports have become important pieces of history. John Snow conducted one of the first epidemiologic investigations when he examined the London cholera outbreak of Snow kept detailed notes of all of his findings, and wrote up a thorough report that showed convincing evidence that the water from the Broad Street pump was the source of the outbreak. Even though he did this before the germ theory of disease had been developed, the evidence he presented when he communicated his findings was so convincing that officials removed the pump handle from the Broad Street pump. This prevented residents from using the pump water and may have contributed to the decline of the outbreak. Snow famously mapped the houses that receive their water from one of 2 water supply companies and included this map in his report of the outbreak. I will talk more later about the importance of including graphs, maps, and tables in an outbreak investigation report. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
27
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Distribution of Cholera Deaths in Golden Square Area of London August-September 1848 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
29
وی یک مطالعه را آغاز کرد:
اپیدمی وبا در لندن در اواسط قرن 19 قربانیان زیادی می گرفت. جان اسنو به بررسی این اپیدمی پرداخت. دو شرکت آبرسانی lambeth و southwark & vauxhall، از پایین دست رود تایمز که آلوده با فاضلاب بود آب دو سوم ساكنان جنوب رودخانه را تامین میکردند. در سال 1849شرکت لامبث محل تأمین آب را به بالای رودخانه تغییر داد. درسال 1854 كه همهگيري وبا روي داد، جان اسنو پیش بینی کرد که افرادی که از این شرکت آب میگیرند مرگ و میر کمتری خواهند داشت. وی یک مطالعه را آغاز کرد: Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
30
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
اسنو تعداد خانههايي را مشخص كرد كه هر شركت آبرساني ميكرد و در نخستين هفته همهگيري ميزان مرگ از وبا را به ازاء خانه محاسبه كرد و آنرا با بقيه محلههاي لندن مقايسه نمود: يافتهها بدون شك روشن بود، ميزانهاي مرگ از وبا در خانههايي كه بوسيله شركت سوث وارك و واكسهال آبرساني ميشدند 8 تا 9 مرتبه بيش از خانههايي بود كه توسط شركت لامبث آبرساني ميشد. اسنو نتيجهگيري كرد وبا توسط آب آلوده به "عامل وبا "منتقل ميشود. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
31
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
كار اسنو براساس مشاهدههاي منظم او، درك وي از يك تجربه طبيعي و روش كمي او درتحليل رويداد يك بيماري در جوامع انساني بود. تاثير گزارش او گستردهتر از آن چيزي بود كه تصور ميشد: تنها دو سال پس از گزارش او قانوني وضع شد مبني براينكه تمام شركتهاي آبرساني لندن بايد آب خود را تصفيه نمايند. اسنو در سال 1854 نتیجهگیری کرد که وبا توسط آب آلوده منتقل میشود. آقای کخ، ویبریو کلرا (باکتری عامل وبا) را در سال 1883 کشف کرد. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
32
What Is The Unique Skill Of Epidemiologists?
MEASURING DISEASE FREQUENCY IN POPULATIONS
33
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
مطالعه وفور بيماريها مطالعه توزيع بيماريها مطالعه عوامل تعيينكننده بيماريها سه موضوع مورد توافق همه اپيدميولوژيستها: 1ـ وفور بيماريها: فراواني بيماريها در جامعه و اندازهگيري ميزانها و نسبت بيماريها 2ـ توزيع بيماريها:: بررسي توزيع بيماريها در زمان، مكان و اشخاص مختلف كه به بررسي توصيفي معروف است. 3ـ عوامل تعيينكننده بيماريها: تعيين عوامل عليتي و عوامل خطر بيماريها كه به بررسي تحليلي معروف است. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
34
کاربردها و اهمیت اپیدمیولوژی
اگر فردی با شکایات تنفسی به پزشک مراجعه کند، دانستن این موضوع که در جامعه، اپیدمی آنفولانزا وجود دارد یا اپیدمی استرپتوکوک، وی را در رسیدن به تشخیص صحیح کمک میکند. برای بررسی میزان رضایتمندی مردم یک منطقه از خدمات ارائه شده توسط بیمارستان دانشگاهی منطقه، مطالعهای بر مراجعان آن بیمارستان انجام میدهیم. اشکال کار کجاست؟ محققی میخواهد توزیع کلسترول کشور خود را با فنلاند مقایسه کند. آیا میتواند از نتیجه کلسترول بیماران بستری شده در چند بیمارستان یا افراد مراجعه کننده به آزمایشگاهها استفاده کند؟ اشکال کار کجاست؟ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
35
کاربردهای اپیدمیولوژی
با توجه به تعریف موریس از اپیدمیولوژی (وسیلهای برای یادگیری یا پرسیدن سوال و گرفتن پاسخهایی که خود منجر به طرح سوالات جدید میشود) هفت کاربرد مختلف برای اپیدمیولوژی در نظر گرفته میشود که پنج تای آنها کاربرد اپیدمیولوژی را فراتر از تحقیق در مورد علت بیماریها و خیلی نزدیکتر به مطالب روزمرة پزشکی نوین معرفی میکند: مطالعة تاریخی کاهش و افزایش بیماری ها در جمعیت تشخیص اجتماعی برنامهریزی و ارزشیابی ارزیابی خطرات و شانس ها برای هر فرد شناسایی سندرم ها کامل کردن سیر طبیعی یک بیماری تحقیق در بارة علل و عوامل خطر
36
مطالعة تاریخی کاهش و افزایش بیماری ها در جمعیت
هر چه بیشتر به گذشته نگاه کنید، آنچه را که پیش رو دارید بیشتر می بینید. (وینستون چرچیل) الگوی بیماری و سلامتی در جامعه، هیچگاه ثابت نمیماند و در دورههای زمانی کوتاه یا بلند، نوساناتی خواهد داشت: معرفی اپیدمی بیماری های قلبی، دیابت، سرطان و ... با مطالعة روند بیماریها در طول زمان و در جوامع انسانی میتوان پیشبینیهای مفیدی در بارة آینده به عمل آورد و در خصوص ظهور مشکلات بهداشتی و وابستههای آن اظهار نظر کرد.
37
تشخیص اجتماعی تعریف تشخیص اجتماعی = شناسایی و اندازهگیری مشکلات بهداشتی و وابستههای آن در یک جامعه، در قالب نسبتها و میزانهای ابتلاء و مرگ، با این هدف که افرادی که در معرض خطر هستند و آنهایی که نیازمند خدمات بهداشتی هستند شناخته شوند. با اندازه گیری مشکلات بهداشتی : می توان اولویتهای پیشگیری و مبارزه با بیماریها را به دست آورد. اندازهگیری ابتلاء و مرگ و میر به عنوان مبنائی برای ارزیابی خدمات بهداشتی در آینده به کار میرود. اندازهگیری مشکلات بهداشتی میتواند به عنوان منبع جدیدی از اطلاعات در مورد توزیع، علیت و پیشگیری از بیماریها به کار رود. در واقع اپیدمیولوژی به عنوان ابزار تشخیص در پزشکی اجتماعی کاربرد دارد .
38
برنامه ریزی و ارزشیابی برنامه ریزی برای تخصیص منطقی منابع محدود ضروری است. اطلاعات اپیدمیولوژیک در بارة توزیع مشکلات بهداشتی، پایههای اساسی را برای برنامهریزی و توسعة خدمات بهداشتی مورد نیاز تأمین میکند. به کارگیری اصول اپیدمیولوژیک در مشکلات مربوط به خدمات بهداشتی « اپیدمیولوژی نوین» را تشکیل می دهد . ارزشیابی اقدامات انجام شده جهت ارزیابی اثربخشی برنامه، یکی از اساسی ترین خدمات اپیدمیولوژی می باشد. (Cost-effectiveness): اینکه فقط بدانیم یک برنامه چه نفعی ایجاد کرده است کافی نیست، ما باید از مقدار این سودمندی، خطرات و هزینه های آن نیز مطلع باشیم.
39
ارزیابی خطرات و شانس ها برای هر فرد
یکی از وظایف خطیر اپیدمیولوژیستها، اظهار نظر در مورد میزان خطر در یک جامعه است. ارزیابی خطر مرگ در مورد علل مرگ (برای مثال سرطان یا بیماری عروق کرونر قلب) در سیگاریها و غیرسیگاریها مثال شناخته شده و خوبی ازکاربرد اپیدمیولوژی است.
40
شناسایی سندرم ها تقریباً 3000 سندرم شناخته شده در طب اطفال گزارش شده است. از تحقیقات اپیدمیولوژیک برای تعریف و پالایش سندرم ها می توان استفاده نمود. به عنوان مثال رابطة بین گروه خونی A با زخم معده توسط مطالعات اپیدمیولوژیک بررسی و ثابت شده است.
41
کامل کردن سیر طبیعی یک بیماری
اپیدمیولوژی با تمام طیف یک بیماری در جمعیت سروکار دارد. برای مثال در سیر طبیعی تصلب شرائین، اپیدمیولوژیست ها نشان دادند که یک سوم تا دو سوم مرگ های ناشی از اختلال خونرسانی به قلب (IHD) ناگهانی هستند؛ یعنی در کمتر از یک ساعت اول رخ می دهند. مطالعات بیمارستانی هیچگاه نمیتوانند چنین نتیجهگیری کنند که چرا بیشتر قربانیان این بیماری، به بخشهای قلب بیمارستان نمی رسند. این یافته به ایجاد بخشهای مراقبت ویژه از بیماری کرونری (CCU) تحرک بیشتری بخشید. از آنجایی که اپیدمیولوژیستها با همه موارد بیماری در یک جمعیت تعریف شده، بدون در نظر گرفتن میزان یا منبع ارائة خدمات پزشکی، سروکار دارند بنابراین دورنمای آنها از بیماری بسیار وسیع تر خواهد بود.
42
تحقیق در مورد علل و عوامل خطر
اپیدمیولوژی از طریق ارتباط دادن بیماری با تفاوتهای درون یک جمعیت، دیگر صفات جمعیت یا هم گروه مورد مطالعه سعی دارد علل بیماری ها را مشخص کند. برای مثال مطالعات اپیدمیولوژیک سیگار کشیدن را سبب سرطان ریه معرفی می کند .
43
کاربردهای اپیدمیولوژی ( ادامه )
بطور خلاصه كاربرد اپيدميولوژي را ميتوان به صورت زير بيان نمود : برنامه ريزي بهداشتي ، درماني براي حل مشكلات مديريت بر نظام ارائه خدمات بهداشت و درمان پيشگيري و كنترل بيماريهاي واگير دار و غير واگيردار ( حاد و مزمن ) بيماريابي پژوهش ارزشيابي بايد در نظر داشت كه هدف نهايي اپيدميولوژي پيشگيري از بيماري و حفظ سلامت است و اهميت عمده اپيدميولوژي اين است كه قبل از آنكه طبيعت اصلي بيماري دانسته شود ميتوان طرح عليت را در هم شكست .
44
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
45
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
کاربردهای اپيدميولوژي: توصيف حجم مشكلات سلامتي و فراوانی بيماريها درجوامع و چگونگی توزيع آنها. شناسائي علل(cause) و عوامل خطر(risk factor) در ايجاد بيماريها تعیین سیر طبیعی بیماری (پرسش اغلب بیماران: چه بر سر من می آید؟) به دست آوردن اطلاعات اساسي براي برنامهريزي، اجرا و ارزيابي خدمات پيشگيري، كنترل و درمان بيماريها و اولويتبندي آنها بررسی عوامل پیش آگهی دهنده بیماریها آزمودن درمانهای جدید Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
46
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
47
اپيدميولوژي و پزشكي باليني
اپيدميولوژي و پزشكي باليني بررسی روي یک فرد بيمار انجام ميشود. به دنبال درمان فرد است. كاربرد روشهاي درماني جديد براي بيماران بررسی میشود. بيمار بايد به دنبال پزشك برود. مطالعه روی يك جمعيت انجام ميشود . به دنبال كنترل بيماري است. نتايج درازمدت اقدامات درماني و پيشگيري مورد ارزيابي قرار گرفته و Feed back لازم را براي مجريان برنامههاي بهداشتي و درمانی فراهم ميكند. اپيدميولوژيست به سراغ جامعه ميرود. در كل: اين دو دسته لازم و تكميلكننده يكديگر در تأمين، حفظ و ارتقاء سطح سلامتي جامعه هستند. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
48
مقایسة دیدگاه اپیدمیولوژی و پزشکی بالینی
واحد مطالعه، فرد یا افراد است . واحد مطالعه، جمعیت تعریف شده یا در معرض خطر است . پزشک با بیماری یک فرد خاص سروکار دارد اپیدمیولوژیست با الگوهای بیماری در کل جمعیت در ارتباط است . پزشکی بالینی با بیماری سرو کار دارد . اپیدمیولوژی هم با بیماری و هم با سلامت سروکار دارد . پزشکان به کار با افراد بیمار علاقه دارند. اپیدمیولوژیستها به ارتباط بین بیماران و جمعیت در قالب میزان (Rate ) علاقه دارند . هدف رسیدن به تشخیصی است که بتوان بر اساس آن در مورد پیش آگهی و درمان اختصاصی قضاوت نمود. هدف کشف منبع یک عفونت، راههای انتقال و یا عوامل اتیولوژیک، جهت قضاوت در مورد روند آیندة بیماری و توصیه های خاص برای کنترل آن است . نتایج درمانی را در کوتاه مدت بررسی میکند. نتایج بلند مدت اقدامات پیشگیری و درمان بیماری ها را ارزیابی میکند. در پزشکی بالینی، بیماران نزد پزشک میروند. در اپیدمیولوژی، این اپیدمیولوژیستها هستند که نزدجامعه رفته، بیماران یا افراد را که با عوامل مشکوک بیماریزا تماس داشته اند پیدا میکنند. موضوعات مطرح در پزشکی بالینی به سادگی از طریق آزمایشهای بالینی و آزمایشگاهی (گزارشهای پس از فوت) قابل دریافت است. موضوعات مطرح در اپیدمیولوژی تنها از طریق بیان آنها در قالب نشانههایی همچون جداول و نمودارها قابل درک می باشند. در نهایت باید متذکر شد که این دو در تضاد با هم نیستند و هر دو ارتباط نزدیکی با هم دارند .
49
‹‹موفق ترين انسانها كساني هستند كه بهترين اطلاعات را دارند››
نظام اطلاعات سلامت (Health Information System) (HIS): روشهای ـ جمعآوري اطلاعات ـ پردازش ـ تجزيه و تحليل و ـ انتقال اطلاعات لازم برای سازماندهي و عملكرد خدمات سلامت و فعاليتهاي آموزش و تحقيقاتي Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
50
اطلاعاتي با ارزشند كه داراي خصوصيات زير باشند :
ـ معتبر Reliable ـ مربوط Relevant ـ به هنگام Timelines ـ كافي Sufficient ـ كاملComplete Adjust Interpret آگاهي اطلاعات داده (Data) (Information) (Inteligence) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
51
رویکرد اپیدمیولوژیک Epidemiologic Approach
دسترسی اپیدمیولوژیک به مشکلات مربوط به سلامت و بیماری بر دو اصل استوار است : طرح کردن سوال = اپیدمیولوژی وسیله ای است برای طرح سوال و گرفتن پاسخ هایی که خود منجر به طرح سوالات دیگری خواهد شد . مقایسه کردن = روش دسترسی اساسی برای حل مشکلات در اپیدمیولوژی مقایسه کردن و استنتاج است .
52
رويكرد اپيدميولوژيك به مشکلات سلامت (Epidemiologic Approach)
الف) طرح كردن سؤال ب) مقايسه كردن What When Where Who Why الف) سؤالات مربوط به وقايع سلامت: ـ مشکل (بیماری) و ابعاد آن چيست؟ ـ چه موقع اتفاق افتاده است؟ ـ كجا رخ داده است؟ ـ چه كساني تحت تأثير آن قرار گرفتهاند؟ ـ چرا اتفاق افتاده است؟ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
53
طرح کردن سوالات سوالات مربوط به فعالیتهای سلامت:
برای کاهش این مشکل یا عواقب آن چه اقدامی می توان انجام داد؟ چطور می توان در آینده از این مشکل پیشگیری کرد؟ چه فعالیتی توسط جامعه ، مراکز بهداشتی و یا توسط دیگر سازمان ها ، باید انجام شود ؟ چه منابعی مورد نیاز است و چطور باید این فعالیت ها را سازماندهی کرد ؟ چه مشکلاتی بر سر راه است و چطور می توان با آنها مقابله کرد ؟ سوالات مربوط به وقایع سلامت: مسئله ( واقعه ) چیست ؟ ابعاد آن چقدر است ؟ کجا اتفاق افتاده است ؟ چه موقع رخ داده است ؟ چه کسانی تحت تأثیر آن قرار گرفته اند ؟ چرا اتفاق افتاده است ؟
54
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
ب) مقایسه کردن: اساس حل مسایل در اپیدمیولوژی مقایسه گروههای مختلف با هم (مثلاً بیماران و سالمها، ...) کمک به یافتن علل بیماریها و روشهای پیشگیری و درمان آنها نکته مهم در مقایسات: توجه و اطمینان یافتن از قابل مقایسه بودن گروهها راههای قابل مقایسه کردن گروهها در اپیدمیولوژی؟ Randomization Matching Standardization … Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
55
مقایسه کردن قبل از انجام مقایسه، یکی از اولین اصولی که باید در نظر گرفته شود، اطمینان از قابل قیاس بودن دو گروه (بیماران / افراد سالم یا مواجهه یافته با عامل خطر / عدم مواجهه با عامل خطر ) است . بهترین روش برای اطمینان از قابل قیاس بودن، تقسیم کردن تصادفی افراد در دو گروه است. (Randomization) وقتی تقسیم کردن تصادفی مقدور نباشد (مثلاً در مطالعات کوهورت یا مورد شاهدی)، جور کردن یا همسان سازی ( Matching ) انجام میگیرد . روش دیگر برای مقایسه نتایج، استاندارد کردن دادهها (Standardization) است که معمولاً فقط به تعداد معدودی از خصوصیات مانند سن، جنس و تعداد حاملگی ها و ... محدود می شود . در مقایسه های بین المللی به جهت اختلاف در تعاریف و مفاهیم ، باید این تعاریف و طبقه بندی ها، معیار ها و نامگذاری ها استاندارد شود .
56
What, who is in the denominator ? ???
ابزارهاي اندازهگيري(Frequency measures) Ratio Proportion Rate What, who is in the denominator ? ??? Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
57
Ratio: value obtained by dividing one quantity by another.
The ratio of male to female birth in U.S. in 1979: 1,791,000 / 1,703,000 = 1.052 The fundamental epidemiologic measure is the frequency with which the events of interest occur in the study population. These frequencies may be: ratios - where the numerator may or may not be included in the denominator proportions - where the numerator is included in the denominator rates - where the denominator reflects person-time under study Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
58
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
نسبت (Ratio) حاصل تقسیم دو عدد صورت کسر جزئی از مخرج کسر نیست می توان کمیت های متفاوت را با هم قیاس کرد = 5 / 2 = 2.5 / 1 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
59
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
مثال هایی از نسبت نسبت تخت به ازای پزشک: 850 تخت تقسیم بر 10 پزشک: 85 تخت به ازای هر پزشک نسبت شرکت کننده به ازای هماهنگ کننده کارگاه 28 نفر تقسیم بر 2 14 نفر به ازای هر هماهنگ کننده نسبت جنسی تعداد مردان /تعداد زنان نسبت شانس (odds ratio) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
60
Proportion: a ratio where the numerator is always part of denominator
ابزارهاي اندازهگيري(Frequency measures) نسبت Ratio تناسب Proportion ميزان Rate Ratio: value obtained by dividing one quantity by another. The ratio of male to female birth in U.S. in 1979: 1,791,000 / 1,703,000 = 1.052 Proportion: a ratio where the numerator is always part of denominator The proportion of males among all birth in 1979: 1,791,000 / 3,494,000 = 51.3% The fundamental epidemiologic measure is the frequency with which the events of interest occur in the study population. These frequencies may be: ratios - where the numerator may or may not be included in the denominator proportions - where the numerator is included in the denominator rates - where the denominator reflects person-time under study Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
61
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
تناسب (Proportion) حاصل تقسیم دو عدد صورت کسر لزوماًجزئی از مخرج کسر است صورت و مخرج کسر از یک جنس هستند ارتباط جزء به کل را بیان می کند بین صفر و یک تغییر می کند Most fractions in epidemiology are proportions. 2 --- = 0.5 = 50% 4 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
62
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
مثال تناسب Proportion تناسب دانشجویان مقطع علوم پایه: فرضاً200 نفر از 500 نفر 4/0 40 درصد Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
63
.. The line listing in Table below presents some of the information collected on infants born at General Hospital A with neonatal listeriosis
64
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Questions What is the ratio of males to females? 5/6 What proportion of infants lived? 9/11 What proportion of infants were delivered in a delivery room? 5/11 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
65
Rate: a change in one quantity per unit change in another
ابزارهاي اندازهگيري(Frequency measures) نسبت Ratio تناسب Proportion ميزان Rate Ratio: value obtained by dividing one quantity by another. The ratio of male to female birth in U.S. in 1979: 1,791,000 / 1,703,000 = 1.052 Proportion: a ratio where the numerator is always part of denominator The proportion of males among all birth in 1979: 1,791,000 / 3,494,000 = 51.3% Rate: a change in one quantity per unit change in another The rate of developing lung cancer during a 5 year study is: 7 / 50 persons*5 years or 7 / 250 person-years 0.028 cases of lung cancer per person-year The fundamental epidemiologic measure is the frequency with which the events of interest occur in the study population. These frequencies may be: ratios - where the numerator may or may not be included in the denominator proportions - where the numerator is included in the denominator rates - where the denominator reflects person-time under study Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
66
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
میزان (Rate) حاصل تقسیم دو عدد وقوع یک پیامد در جمعیت خاص در زمان معین زمان را نیز شامل می شود سرعت وقوع یک پیامد را در طی زمان نشان می دهد صورت کسر تعداد پیامدهایی که در طی یک دوره زمانی اتفاق افتاده (تعداد افراد دارای پیامد) مخرج کسر تعداد جمعیتی که پیامد در آن اتفاق افتاده (جمعیتی که افراد دارای پیامد متعلق به آن هستند) (جمعیت در معرض خطر) Observed in 1998 2 ----- = 0.02 / year 100 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
67
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
مثال میزان میزان مرگ ناشی از حوادث ترافیکی در ایران تعداد مرگ ها در سال 82: نفر جمعیت در سال 82: 68 میلیون نفر میزان مرگ در سال: 26000/ = 38/100,000/year میزان ها را معمولاً در توانی از 10ضرب می کنند (100، 1000، ) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
68
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
انواع ميزانها: ميزانهاي خام ( Crude Rates): مخرج اين ميزانها را كل جمعيت تشكيل ميدهند مثل ميزان خام مرگ (CDR) یا ميزان خام تولد (CBR) در سال نام دیگر: میزان غیر استاندارد ميزانهاي خاص(Specific Rates): مخرج اين ميزانها را گروههاي خاصي تشكيل ميدهند مثل میزانهای اختصاصی سنی مرگومير (ASDR) برای گروههای مختلف سنی (با فاصله 5 سال) ميزانهاي استاندارد: اين ميزانها برحسب سن يا جنس استانداردسازی شده یا تطبیق داده ميشوند. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
69
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
انواع مخرج ( denominator) در كسرهاي فوق: --جمعيت وسط سال: به علت تغييرات روزانه درجمعيت به دلیل تولد و مرگ و مهاجرت معمولا جمعيت وسط سال را انتخاب و قرار ميدهيم. --جمعيت در معرض خطر: كساني هستند كه ممکن است واقعه ای در آنها رخ دهد (صرف نظر از اینکه واقعاً رخ دهد یا ندهد) مثلا کسانی که از غذای مسموم خورده اند در معرض خطر مسمومیت هستند (مخرج کسر میزان بروز مسمومیت) --شخص ـ زمان :(Person - Time) ممكن است اشخاص در زمانهاي متفاوت تحت مطالعه قرار گیرند لذا تركيبي از اشخاص و زمان در مخرج میزان قرار ميگيرد (کاربرد در مطالعات کوهورت و محاسبه چگالی بروز) رایج ترین: شخص- سال(person-year) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
70
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
1.5 3 3.5 2.5 0.5 4.5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Persons Years at risk 1 2 3 4 5 Time (Years) First occurrence of disease X Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist Death
71
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
--شخص ـ فاصله (Person - Distance) در مخرج كسر گاهي شخص ـ فاصله مثل مسافر ـ كيلومتر قرار ميگيرد --زيرگروههاي جمعيت: در مخرج كسر زيرگروههايي مثل سن، جنس يا شغل و ... قرار ميگيرد. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
72
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Odds The chances of something happening can be expressed as a Rate (Risk) or as an Odds: Risk (or rate)= the chance of something happening/the chance of all things happening (or person-time) Odds= the chance of something happening/the chance of it not happening Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
73
Odds: Won Lost Total Probability that an event will happen
Probability that an event will not happen Won Lost Total Basic Science Exam 140 / 160 Odds = = 14 TO / 160 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
74
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Thus a risk is a proportion. but an odds is a ratio. An odds is a special type of ratio, one in which the numerator and denominator sum to one. Example: Among 100 people at baseline, 20 develop Influenza over the year. The risk is 1 in 5 (i.e. 20 among 100). The odds is 1 to 4 (i.e. 20 compared to 80) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
75
اندازه گیریهای مرگ و میر
میزان خام مرگ میزانهای اختصاصی مرگ میزان کشندگی بیماری (Case Fatality Rate) ميزان مرگ نسبتي (Proportional Mortality Rate) میزان بقا (Survival Rate): میزان بقاء 5 ساله كل بيماراني كه بعد از 5 سال زنده می مانند 100 كل بيماراني كه تشخيص داده يا درمان ميشوند Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
76
کاربرد میزان بقا: -بیان پیش آگهی بیماری (prognosis) -ارزیابی درمان
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
77
Crude death rate and life expectancy for three countries
Life Expectancy at birth (years) Crude Death Rate (per 1000) Country 7.4 A 8.8 B 10.8 C
78
Crude death rate and life expectancy for three countries
Life Expectancy at birth (years) Crude Death Rate (per 1000) Country 63.4 7.4 A 71.3 8.8 B 74.2 10.8 C
79
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Population and deaths by age in 1970 for white female in Miami and Alaska Miami Alaska Age Pop. Deaths Rate <15 114,350 136 1.19 37,164 59 1.59 15-24 80,259 57 0.71 20,036 18 0.90 25-44 133,440 208 1.56 32,693 37 1.13 45-64 142,670 1,016 7.12 14,947 90 6.02 65+ 92,168 3,605 39.11 2,077 81 39.00 562,887 5,022 106,917 285 8.92 2.67 Directly standardized rate = 6.92 Directly standardized rate = 6.71 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
80
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
ميزانهاي تطبيق داده شده يا استاندارد شده Adjusted or Standardized Rate براي مقايسه ميزانهاي مرگ در دو جمعيت با توزيع سنی متفاوت به كار ميرود. با اين عمل اثر ساختار سني متفاوت جمعيت را از بين ميبريم. انواع استاندارد كردن: 1ـ استاندارد كردن مستقيم: ابتدا یک جمعیت استاندارد را در نظر می گیریم. تعداد مرگ قابل انتظار در هریک از گروههای سنی این جمعيت استاندارد را با استفاده از میزانهای اختصاصی سنی جمعیت مورد مطالعه محاسبه می کنیم. سپس مجموع این مرگهای قابل انتظار را تقسیم بر تعداد افراد جمعیت استاندارد می نماییم و آنرا میزان استاندارد شده جمعیت مورد مطالعه به حساب می آوریم. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
81
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami Alaska U.S. Age Pop. Death Rate <15 114,350 136 1.19 37,164 59 1.59 23,961 32 1.34 15-24 80,259 57 0.71 20,036 18 0.90 15,420 9 0.58 25-44 133,440 208 1.56 32,693 37 1.13 21,353 30 1.40 45-64 142,670 1,016 7.12 14,947 90 6.02 19,609 140 7.14 65+ 92,168 3,605 39.11 2,077 81 39.00 10,685 529 49.51 562,887 5,022 106,917 285 91,028 740 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
82
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami U.S. Age Pop. Death Rate <15 114,350 136 1.19 23,961 32 1.34 15-24 80,259 57 0.71 15,420 9 0.58 25-44 133,440 208 1.56 21,353 30 1.40 45-64 142,670 1,016 7.12 19,609 140 7.14 65+ 92,168 3,605 39.11 10,685 529 49.51 562,887 5,022 91,028 740 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
83
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami U.S. Age Pop. Death Rate <15 1.19 23,961 15-24 0.71 15,420 25-44 1.56 21,353 45-64 7.12 19,609 65+ 39.11 10,685 91,028 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
84
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami U.S. Age Pop. Death Rate <15 1.19 23,961 ……. 15-24 0.71 15,420 25-44 1.56 21,353 45-64 7.12 19,609 65+ 39.11 10,685 91,028 ++++ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
85
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami U.S. Age Pop. Death Rate <15 1.19 23,961 ……. 15-24 0.71 15,420 25-44 1.56 21,353 45-64 7.12 19,609 65+ 39.11 10,685 91,028 ++++ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
86
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
-2استاندارد كردن غيرمستقيم: Standardized Mortality Ratio (SMR) محاسبه تعداد مرگها درگروههای سنی جمعیت مورد مطالعه بر اساس میزانهای اختصاصی سنی جمعیت استاندارد و سپس جمع کردن آنها = مرگهای قابل انتظار تقسیم کردن تعداد مرگهای واقعی (مشاهده شده) در جمعیت به تعداد مرگهای قابل انتظار تعداد مرگهاي مشاهده شده S.M.R= 100 تعداد مرگهاي قابل انتظار مثلاً مرگ ومير در كارگران يك كارخانه با ميزان مرگومير در جامعه (جمعیت استاندارد) مقايسه ميشود: چنانچه با هم مساوي باشند شغل فوق خطرناك نيست. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
87
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami U.S. Age Pop. Death Rate <15 114,350 1.34 15-24 80,259 0.58 25-44 133,440 1.40 45-64 142,670 7.14 65+ 92,168 49.51 562,887 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
88
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami U.S. Age Pop. Death Rate <15 114,350 1.34 ……. 15-24 80,259 0.58 25-44 133,440 1.40 45-64 142,670 7.14 65+ 92,168 49.51 562,887 ++++ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
89
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami U.S. Age Pop. Death Rate <15 114,350 1.34 ……. 15-24 80,259 0.58 25-44 133,440 1.40 45-64 142,670 7.14 65+ 92,168 49.51 562,887 5,022 ++++ Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
90
SMR If SMR: >1: Increased risk in this group
<1: Decreased risk in this group
91
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Standardization Direct method Age-specific rates of the study population are applied to the age-distribution of the standard population. Indirect method Age-specific rates from the standard population are applied to the age-distribution of the study population. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
92
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Miami Alaska U.S. Age Pop. Death Rate <15 114,350 136 1.19 37,164 59 1.59 23,961 32 1.34 15-24 80,259 57 0.71 20,036 18 0.90 15,420 9 0.58 25-44 133,440 208 1.56 32,693 37 1.13 21,353 30 1.40 45-64 142,670 1,016 7.12 14,947 90 6.02 19,609 140 7.14 65+ 92,168 3,605 39.11 2,077 81 39.00 10,685 529 49.51 562,887 5,022 106,917 285 91,028 740 میزان استاندارد شده مرگ را برای Miami و Alaska با استفاده از جمعیت U.S. به عنوان استاندارد به دو روش مستقیم و غیر مستقیم محاسبه نمایید و نتایج را تفسیر کنید Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
93
اندازه گیریهای ابتلا (Morbidity)
شیوع بروز ارزش داده های ابتلا: بیان وسعت و بار بیماری در جامعه و کمک به اولویت بندی بیماریها بیان اطلاعات دقیقتر و جامعتر نسبت به اندازه های مرگ و میر برای تحقیقات نقطه آغاز مطالعات سبب شناسی و لذا کمک به پیشگیری از بیماریها کمک به پایش و ارزشیابی اقدامات مربوط به کنترل بیماریها Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
94
Measures of disease occurence
Epidemiology : « Study of the occurrence of illness » Two types of measures : Prevalence(شیوع) Measures population disease status Incidence (بروز) Assess frequency of disease onset Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
95
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
اندازه های وقوع بیماری شیوع (Prevalence) وضعیت بیماری (موارد جدید و قدیم) در جامعه را نشان می دهد شیوع دوره ای شیوع لحظه ای بروز(Incidence ) فراوانی موارد جدید بیماری را نشان می دهد بروز تجمعی چگالی بروز Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
96
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
97
شيوع: (Prevalence) كليه موارد بيماري (جديد يا قديمي) در يك مقطع زماني خاص يا در طول مدت زماني خاص و در يك جمعيت مشخص در حقيقت proportion يا تناسب است: تعداد موارد جدید و قدیم بیماری در یک مقطع زمانی مشخص جمعیت در همان مقطع زمانی انواع شيوع: الف) شيوع لحظهاي (Point prevalence) ب) شيوع دورهاي (Period prevalence) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
98
Prevalence Prevalence is a proportion
Number of existing cases Prevalence = Total number in the population at risk Prevalence is a proportion Point Prevalence: at a particular instant in time Period Prevalence: during a particular interval of time (existing cases + new cases) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
99
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
شيوع لحظهاي: Point Prevalence: existing cases at a point in time تعداد بيماران فعلي (جديد يا قديمي) براي يك بيماري خاص در يك مقطع زماني خاص 100 تعداد كل جمعيت در همان مقطع زماني شيوع دورهاي: Period Prevalence: existing cases plus those developing over a specified period of time تعداد موارد فعلي يك بيماري (جديد يا قديمي) در طي دوره زماني معين 100 تعداد تخميني جمعيت در معرض خطر در نيمه همان دوره زماني شيوع لحظهاي كاربرد بيشتري از شيوع دورهاي دارد. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
100
Point and period prevalence
Point prevalence Do you currently have asthma? Since asthma is a diagnosis that stays constant, the point prevalence and period prevalence may be the same. Period prevalence Have you had asthma during the last five years? Every person in the numerator had the disease at some time during the period specified Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
101
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
102
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
کاربرد شیوع: تعیین حجم مشكلات مربوط به بيماري و سلامت در جامعه (خصوصاً بیماریهای مزمن) برنامه ریزی تسهیلات درمانی و نیروی انسانی (تعداد تخت، نیروی انسانی لازم، پیش بینی تعداد مراجعین به درمانگاه) پیگیری برنامه های کنترل بیماریهای مزمن (خصوصاً روانی) توجه: شیوع ... مناسب برای مطالعه علت بیماریها نیست. متاثر از کلیه عواملی است که بر طول دوره بیماری و یا ایجاد آن اثر دارند.( مثلا در مورد شیوع دیابت، لوکمیا، عقب ماندگی ذهنی) تنها با انجام یک بررسی قابل محاسبه است. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
103
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Definitions Prevalence is the proportion of the population affected Incidence is the rate of new cases of a disease or condition in a population at risk during a time period Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
104
Incidence Incidence = Incidence is a rate
Number of new cases during a time period Incidence = Population at risk during that time period Incidence is a rate Calculated for a given time period (time interval) Reflects risk of disease or condition Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
105
موارد استفاده بروز: در محاسبه بروز تعیین تاریخ شروع بیماری مهم است.
مدت مشاهده: باید دقیقاً مشخص شود. در مخرج کسر فقط باید افراد در معرض خطر قرار گیرند. موارد استفاده بروز: وسیله ای اساسی برای شناخت علل بیماریها (حاد و مزمن) بیانگر احتمال یا خطر ابتلا به بیماری است.(بروز تجمعی) برای ارزیابی اقدامات پیشگیری و درمانی Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
106
بروز (Incidence) تعداد موارد جدید بیماری در یک دوره زمانی مشخص جمعیت در معرض خطر در ابتدای دوره I = 100 در حقیقت فرمول فوق، بروز تجمعی (Cumulative Incidence) را نشان می دهد بروز بر دو نوع است: - بروز تجمعی (Cumulative Incidence) (Incidence Proportion) - چگالی بروز(Incidence Density) (Incidence Rate) Cumulative Incidence: the probability (risk) of an individual developing the disease (outcome) during a specific period of time. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
107
Cumulative Incidence (CI)= Incidence Proportion
Number of NEW cases of disease during a period Population exposed during this period Incidence Proportion Example of Asthma in a city in 2006: Population New cases Cumulative incidence 3.6/1000 per year Prevalence % Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
108
Incidence density (Incidence rate)
Number of NEW cases of disease during a period Total person-time of observation Rate Instantaneous concept (like speed) Denominator: - is a measure of time - the sum of each individual’s time at risk and free from disease Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
109
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
110
چگالی بروز (Incidence Density)
تعداد موارد جدید بیماری در یک دوره زمانی مشخص مجموع شخص – زمانهای در معرض خطر ID = یک میزان واقعی است به لحاظ مفهوم شبیه سرعت است مخرج کسر: از جنس زمان است جمع زمان هایی است که افراد عاری از بیماری در معرض خطر مبتلا شدن به آن بوده اند Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
111
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Incidence density: The probability (risk) of an individual developing the disease (outcome) during a specific period of time, using total person-time as the denominator. One subject followed one year contributes one person-year (PY). Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
112
Risk بروز تجمعی CI assumes that entire population at risk
followed up for specified time period x Risk x x x x CI = 7/12 per year = 0.58 per year x x disease onset x Month 1 Month12 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
113
Incidence density (ID) (Incidence rate )
Time at risk A B C D E 6.0 10.0 8.5 5.0 x x This total person time observed will become our denominator and the number of persons who diseased are in the numerator Therefore the incidence rate or incidence density will be 2/35,5 person years which equals cases per person year Which is the same as 5.6 cases per 100 person years Or expressed as 56 cases per 1000 person years Note that the incidence density is not limited and may reach infinite values Total years at risk -- time followed x disease onset ID = 2 / person- years = person-year Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
114
Incidence density(ID) (Incidence density)
Time at risk ID = 2 / person years = cases / person year = 5.6 cases / 100 person years = 56 cases / 1000 person years A B C D E 6.0 10.0 8.5 5.0 x x This total person time observed will become our denominator and the number of persons who diseased are in the numerator Therefore the incidence rate or incidence density will be 2/35,5 person years which equals cases per person year Which is the same as 5.6 cases per 100 person years Or expressed as 56 cases per 1000 person years Note that the incidence density is not limited and may reach infinite values Total years at risk -- time followed x disease onset Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
115
Uses of Incidence Density and Cumulative Incidence
Incidence density gives the best estimate of the true risk of acquiring disease at any moment in time. Cumulative incidence gives the best estimate of how many people will eventually get the disease in an enumerated population. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
116
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
(ID) (CI) Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
117
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
EXERCISES Next Slide represents 10 episodes of an illness in a population of 20 over a period of 16 months. Each horizontal line represents the portion of time one person spends being ill. The line begins on the date of onset and ends on the date of death or on the date of recovery. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
118
Point prevalence on October 1, 1990.
6/20 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
119
Period prevalence, Oct 1,1990 to Sep 30, 1991
10/20 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
120
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
121
Cumulative incidence from October 1, 1990 to September 30, 1991.
4/14 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
122
Incidence rate from October 1, 1990 to September 30, 1990.
4/ (10×12)+23 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
123
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Risk & Odds cumulative Incidence (Risk) Number of new cases with disease in a specified time period / Number of disease-free people at the start of the time period Odds of a disease Number of new cases with disease in a specified time period / Number of people who were still disease-free by the end of the time period Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
124
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
کاربرد ميزانهاي بروزدر موارد خاص : ميزان حمله (Attack Rate) تعداد موارد جديد از يك بيماري خاص در طي يك دوره زماني مشخص = ميزان حمله تعداد كل جمعيت در معرض خطر در طي همان مدت اين ميزان براي بيماريهائي كه در دوره زماني محدودي جمعيتي را در معرض خطر قرار ميدهند كاربرد دارد )مثلا آنفولانزا یا سارس) و به درصد بيان ميشود و بيانگر وسعت اپيدمي آن ميباشد. Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
125
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Incidence, Prevalence Onset A B C D E F 1986 1988 1990 1992 1994 What was prevalence of disease in 1992? What is risk of developing disease within 2 years? 1 case (A) / 4 subjects) = 25% Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
126
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Incidence, Prevalence Incidence within 2 years: 1/6 = 17% Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
127
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
128
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
129
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
• شروع بيماري ـ مدت بيماري 1 3 2 4 5 7 6 اول فروردين 29 اسفند بروز سالیانه؟ شیوع نقطه ای اول فروردین؟ شماره های6 ، 3،4 شماره های 1،5،7 شیوع دوره ای سالیانه؟ شماره های7 ،1،3،4،5،6 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
130
ارتباط بین بروز، شیوع و طول مدت بیماری
شیوع به دو عامل بستگی دارد: 1-تعداد افرادی که بیمار شده اند (بروز) 2-طول دوره بیماری (Duration) P= I × D Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
131
Prevalence = Incidence Duration
Prevalence depends on the rate of occurrence (incidence) AND the duration or persistence of the disease At any point in time: More new cases (increased risk) yields more existing cases Slow recovery or slow progression increases the number of affected individuals Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
132
ارتباط بین بروز، شیوع و طول مدت بیماری
Incidence Prevalence Deaths, Cured, Lost... Duration Merci à Jean-Luc Grenier - CEPIQ98 Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
133
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Figure 7.4 Incident cases Prevalent cases Deaths, emigrations and recovery Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
134
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
G O D L U C K Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com. Inc.
All rights reserved.