1. Besplatni softverski alati
LibreOffice - Calc
Zoltan Geller
2016

2. Sadržaj Osnove rada u programu Calc Osnove korišćenja Formule
Grafikoni i štampanje

3. Osnove rada u programu Calc - LibreOffice -

4. Osnove rada u programu Calc - Delovi radnog okruženja -
MENI
TRAKA NAREDBI
TRAKA ZA FORMATIRANJE
POLJE ZA IME
POLJE ZA FORMULE
SLOVNE OZNAKE KOLONA
RADNA POVRŠINA
BROJČANE OZNAKE REDOVA
KARTICE RADNIH LISTOVA
TRAKA STATUSA

5. Osnove rada u programu Writer - Osnovni pojmovi -
POJAM
OPIS
SPREADSHEET
Radna knjiga/sveska –
sastoji se od radnih listova
SHEET
Radni list – podrazumevano 1
mreža ćelija organizovane u kolone i redove
svaki radni list ima ime
COLUMN
Kolona – označavaju se slovima: A, B, ...
ROW
Red – označavaju se brojevima: 1, 2, ...
CELL
Ćelija – u preseku jedne kolone i jednog reda
ime ćelije se sastoje od slovne oznake kolone i
brojčane oznake reda: A1, A2, B1, B2, ...
NAME BOX
Polje imena – prikazuje ime izabrane ćelije
INPUT LINE
Polje za formule – prikazuje sadržaj izabrane ćelije

6. Osnove rada u programu Writer - Podaci i formule -
ĆELIJE MOGU DA SADRŽE PODATKE ILI FORMULE
VRSTA PODATAKA MOŽE BITI:
TEKST, BROJ, PROCENAT, VALUTA, DATUM, ...
TEKST JE PODRAZUMEVANO
LEVO PORAVNAT
BROJEVI SU PODRAZUMEVANO
DESNO PORAVNATI
FORMULE UVEK POČINJU SA ZNAKOM JEDNAKOSTI: =

7. Osnove rada u programu Calc - Otvaranje, zatvaranje, snimanje -
File
ZADATAK
NAREDBA
NOVI DOKUMENT
New → Spreadsheet (Ctrl + N)
OTVARANJE
Open (Ctrl + O)
ZATVARANJE
Close
SNIMANJE
Save (Ctrl + S)
SNIMANJE POD DRUGIM NAZIVOM
Save As (Ctrl + Shift + S)
IZVOZ U PDF FORMATU
Export as PDF
ZATVARANJE PROGRAMA
Exit LibreOffice (Ctrl + Q)

8. Osnove rada u programu Writer - Povećanje produktivnosti -
View
PRIKAZ
NAREDBA
NA CELOM EKRANU
Fullscreen
NORMALAN / STRANICE
Normal / Page Break
POMOĆNOG PROZORA
Sidebar
TRAKA NAREDBI
Toolbars → …
POLJA ZA FORMULE
Formula Bar
TRAKE STATUSA
Status Bar
OZNAKE KOLONA I REDOVA
Column & Row Headers
POMOĆNE MREŽE
Grid Lines for Sheet

9. Osnove rada u programu Writer - Zumiranje i navigacija -
View → Zoom
TRAKA STATUSA
Ctrl + TOČKIĆ MIŠA
KRETANJE KROZ DOKUMENT
PREČICA
POMERANJE KURSORA
←, →, ↑, ↓
Prethodna, sledeća kolona / red
Ctrl + ←, →, ↑, ↓
Prva/poslednja, prethodna/sledeća neprazna ćelija
Home, End
Prva, poslednja ćelija reda
Ctrl + Home, Ctrl + End
Prva ćelija radnog lista (A1), poslednja ćelija koja sadrži podatak

10. Osnove rada u programu Writer - Selektovanje -
OBLAST
SELEKTOVANJE
SUSEDNE ĆELIJE
LEVO DUGME MIŠA
NESUSEDNE ĆELIJE
Ctrl + LEVO DUGME MIŠA
KOLONE
SLOVNE OZNAKE KOLONA
REDOVI
REDNI BROJEVI REDOVA
SVE ĆELIJE
KVADRATIĆ IZMEĐU A I 1
POMOĆU TASTATURE
Shift +
KRETANJE KROZ DOKUMENT
OBLAST SUSEDNIH ĆELIJA: B3:C7
SELEKTOVANJE
SVIH ĆELIJA
AKTIVNA ĆELIJA
SELEKTOVANE ĆELIJE

11. Osnove rada u programu Calc - Merna jedinica -
Tools → Options → LibreOffice Calc → General

12. Sadržaj Osnove rada u programu Writer Osnove korišćenja Formule
Grafikoni i štampanje

13. Osnove rada u programu Writer - Radni listovi 1 -
DODAVANJE NOVOG RADNOG LISTA
PRIRUČNI MENI
DODAVANJE NOVOG RADNOG LISTA
BRISANJE RADNOG LISTA
KOPIRANJE ILI PREMEŠTANJE
PROMENA NAZIVA
PROMENA BOJE KARTICE
PRIKAZ POMOĆNE MREŽE

14. Osnove rada u programu Writer - Radni listovi 2 -
DODAVANJE
PREMEŠTANJE I KOPIRANJE
BEFORE/AFTER
PRE/POSLE IZABRANE KARTICE
MOVE - PREMEŠTANJE
COPY - KOPIRANJE
BROJ LISTOVA
ISPRED KOG LISTA
IME NOVOG RADNOG LISTA
IME KOPIJE

15. Osnove rada u programu Writer - Rad sa kolonama i redovima -
PRIRUČNI MENI
KOLONE
REDOVI
Left/Right
NOVA KOLONA LEVO/DESNO
Above/Below
NOVI RED IZNAD ISPOD
BRISANJE
KOLONE
BRISANJE
REDA
ŠIRINA
KOLONE
VISINA
REDA

16. Osnove rada u programu Writer - Formatiranje celija 1 -
PODEBLJANO, ISKRIVLJENO
PODVUČENO
FONT
VELIČINA
BOJA SLOVA
BOJA ISPUNE
HORIZONTALNO PORAVNANJE:
LEVO, CENTRIRANO, DESNO
VERTIKALNO PORAVNANJE:
GORE, CENTRIRANO, DOLE
PRELOM TEKSTA:
OSTAJE UNUTAR ĆELIJE
SPAJANJE SUSEDNIH ĆELIJA
I CENTRIRANJE

17. Osnove rada u programu Writer - Formatiranje celija 2 -
BROJ
PROCENAT
DATUM
VIŠE/MANJE
DECIMALA
VALUTA
STIL LINIJE
VRSTA OKVIRA
BOJA OKVIRA

18. Osnove rada u programu Writer - Napredno formatiranje -
Format → Cells
KARTICA
OPIS
Numbers
Vrsta podataka
Font
Font Effects
Alignment
Poravnanje
Borders
Ovir
Background
Ispuna

19. Osnove rada u programu Writer - Unos, menjanje i brisanje podataka -
KLIKNITE NA ĆELIJU U KOJU ŽELITE UNETI PODATAK
UKUCAJTE PODATAK DIREKTNO U ĆELIJU ILI U POLJE ZA FORMULE
PRITISNITE Enter ZA POTVRDU ILI Esc DA BISTE ODUSTALI
MENJANJE
KLIKNITE NA ĆELIJU ČIJI SADRŽAJ ŽELITE PROMENITI
PRITISNITE F2 ILI KLIKNITE DVA PUTA NA ĆELIJU ZA DIREKTNO MENJANJE ĆELIJE ILI KORISTITE POLJE ZA FORMULE
BRISANJE
SELEKTUJTE ĆELIJE I PRITISNITE Delete

20. Sadržaj Osnove rada u programu Writer Osnove korišćenja Formule
Grafikoni i štampanje

21. Formule - Aritmetički operatori -
ZNAČENJE
PRIORITET +
Sabiranje 3 -
Oduzimanje *
Množenje 2 /
Deljenje ^
Stepenovanje 1

22. Formule - Opšti postupak računanja -
SELEKTUJTE ĆELIJU UNUTAR KOJE ŽELITE DOBITI REZULTAT
KLIKOM NA DUGME Function Wizard IZABERITE FUNKCIJU
OZNAČITE ĆELIJE NA KOJE TU FUNKCIJU ŽELITE PRIMENITI
KATEGORIJA: ALL
REZULTAT
IME FUNKCIJE: SUM
ĆELIJE NA KOJE ŽELIMO
PRIMENITI: B4:F4

23. Formule - Kopiranje formula -
KADA SVAKU ĆELIJU NEKE KOLONE (REDA) RAČUNATE POMOĆU
ISTE FUNKCIJE NA ISTI NAČIN,
MOŽETE KOPIRATI FORMULU IZ PRVE ĆELIJE
IZRAČUNAJTE REZULTAT UNUTAR PRVE ĆELIJE
SELEKTUJTE ĆELIJU SA REZULTATOM
KLIKNITE NA KVADRATIĆ U DONJEM DESNOM UGLU I PREVUCITE NA OSTALE ĆELIJE KOLONE (REDA)

24. Formule - Osnovne funkcije -
FORMULA
ZNAČENJE
=SUM(B4:F4)
ZBIR BROJEVA U ĆELIJAMA OD B4 DO F4
=AVERAGE(B4:F4)
PROSEK BROJEVA U ĆELIJAMA OD B4 DO F4
=MIN(B4:F4)
NAJMANJI BROJ U ĆELIJAMA OD B4 DO F4
=MAX(B4:F4)
NAJVEĆI BROJ U ĆELIJAMA OD B4 DO F4
=COUNTIF(B4:B11,">"&B9)
BROJ ĆELIJA OD B4 DO B11 KOJE SADŽE BROJEVE VEĆE OD BROJA U ĆELIJI B9
OBLAST
USLOV
<, >, =, <>, <=, >=

25. Formule - Procentualne vrednosti -
FORMULA KOJA ĆE BROJ U ĆELIJI B4 PRIKAZATI U PROCENTIMA U ODNOSU NA BROJ U ĆELIJI J4 GLASI:
=B4/J4
APSOLUTNO ADRESIRANJE
– ZABRANA POMERANJA PRILIKOM KOPIRANJA FORMULE –
ADRESA
OGRANIČENJE J4
BEZ OGRANIČENJA
J$4
NE MOŽE NAPUSTITI RED 4
KADA SAMO 4. RED SADRŽI PODATKE
$J4
NE MOŽE NAPUSTITI KOLONU J
KADA SAMO KOLONA J SADRŽI PODATKE
$J$4
NE MOŽE NAPUSTITI ĆELIJU J4
KADA SAMO ĆELIJA J4 SADRŽI PODATKE

26. Formule - IF - =IF(B4<B$10,"DA","NE") TEST:
UPOREĐUJE SADRŽAJ DVE ĆELIJE
ISPISUJE DA AKO TEST DAJE TAČAN REZULTAT
TJ. AKO JE B4<B$10
ISPISUJE NE AKO TEST DAJE NETAČAN REZULTAT TJ. AKO NIJE B4<B$10

27. Formule - SUMIF - =SUMIF(B36:F36,"DA",B5:F5)
ZBIR BROJEVA ONIH ĆELIJA OBLASTI SUMIRANJA KOJI SU UPARENI SA ĆELIJAMA OBLASTI USLOVA KOJE ZADOVOLJAVAJU USLOV
OBLAST USLOVA:
B36:F36
USLOV:
ĆELIJE KOJE SADRŽE DA
OBLAST SUMIRANJA:
B5:F5

28. Sadržaj Osnove rada u programu Writer Osnove korišćenja Formule
Grafikoni i štampanje

29. Grafikoni i štampanje - Stubičasti grafikon 1 -
SELEKTUJTE CELU TABELU, UKLJUČUJUĆI I NASLOVE KOLONA I NAZIVE REDOVA, ALI BEZ NASLOVA TABELE
PODVRSTA
BIRAJTE Insert → Chart
VRSTA
GRAFIKONA:
Column
IZABERITE VRSTU GRAF. (Chart Type): Column I PODVRSTU
PODEŠAVANJA

30. Grafikoni i štampanje - Stubičasti grafikon 2 -
IZABERITE ŠTA ŽELITE DA BUDU SERIJE: Data series in rows – REDOVI Data series in columns – KOLONE
OZNAČITE ŠTA SADRŽI PRVI RED I PRVA KOLONA: First row as label – PRVI RED SADRŽI NASLOVE KOLONA First column as label – PRVA KOLONA SADRŽI NAZIVE REDOVA

31. Grafikoni i štampanje - Stubičasti grafikon 3 -
Data Series PRIKAZUJE SERIJE PODATAKA – NE TREBA MENJATI
PODESITE GRAFIKON: Title – NASLOV GRAFIKONA X axis – NAZIV X OSE Y axis – NAZIV Y OSE Display legend – DA LI I GDE ŽELITE PRIKAZATI LEGENDU

32. Grafikoni i štampanje - Kružni grafikon -
KRUŽNI GRAFIKON MOŽE PRIKAZATI SAMO
JEDNU KOLONU ILI JEDAN RED
SELEKTUJTE PODATKE: NAZIVE REDOVA, ALI BEZ NASLOVA TABELE I BEZ NAZIVA KOLONE
BIRAJTE Insert → Chart
IZABERITE VRSTU GRAFIKONA (Chart Type): Pie I PODVRSTU
NAVEDITE NASLOV GRAFIKONA: Title I UKLJUČITE LEGENDU

33. Grafikoni i štampanje - Štampanje -
File → Print
IZBOR ŠTAMPAČA:
Microsoft XPS Document Writer
- ŠTAMPA U DATOTEKE TIPA XPS -
KOJE RADNE LISTOVE ŽELITE ŠTAMPATI
BROJ KOPIJA
KOJE STRANICE ŽELITE ŠTAMPATI

34. Besplatni softverski alati
LibreOffice - Calc
Zoltan Geller
2016