2. مروری بر تدوین برنامه ملی غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک سخنران : دکتر سلطانعلی محبوب دوازدهمین کنگره سراسری تغذیه ایران آبان ماه 1391 اصفهان

3. تاریخچه : * در سطح بین المللی :
ممالک پیشرفته تجربه بیش از 50 سال را در غنی سازی مواد غذایی دارند .
* در سطح منطقه شرق مدیترانه :
بیش از 12 کشور در منطقه برنامه غنی سازی آرد را به مورد اجرا گذاشته اند.

4. در سطح ملی :
* در سال 1996 مطالعه ای در سطح کوچک در اصفهان و با حمایت WHO به مورد اجرا گذاشته شد.
* در سال 2001 با حمایت مالی و فنی WHO/UNICEF/MI یک پروژه پایلوت غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک در استان بوشهر بمرحله اجرا در آمد.
* در سال 2004 این پروژه به استان های سیستان و بلوچستان گسترش یافت و MI از اجرای این برنامه در استان فارس و UNICEF از شروع آن در کرمان حمایت نمود .

5. * در سال 2005 یک پروژه پایلوت در شهر دیلمان بوشهر با پرمیکس جدید حاوی ویتامینهای A , B1 B2 ، نیاسین و اسید فولیک و مواد معدنی روی و آهن اجرا گردید تا راههای مقابله با کمبود سایر ریزمغذی ها نیز مورد بررسی قرار گیرد.

6. تدوین برنامه ملی غنی سازی:
* در تدوین برنامه ملی غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک یک فرآیند طولانی طی گردید به شرح زیر :
* در سال 2004 وزار ت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی قراردادی با WHO منعقد کرد تا نسبت به تدوین برنامه ملی غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک اقدام نماید.
* در روزهای 6-5 ژوئیه سال 2005 اولین سمینار و کارگاه فنی با شرکت بیش از 100 نفر از شرکت کنندگان و با حضور سه نفر از کارشناسان WHO در تهران تشکیل شد تا وضعیت موجود را تجزیه و تحلیل نمایند .

7. به دنبال این کارگاه هفت کارگروه علمی با شرکت متخصصان و صاحب نظران مربوطه تشکیل شد تا در زمینه های زیر مطالعات عمیق تری را انجام دهند :

8. * بررسی وضعیت ریز مغذی ها
* بررسی وضعیت آسیاب ها و هزینه- اثربخشی
* قانون گذاری
* سیستم نظارت و پیگیری
* ارتباطات و بازرگانی
* کنترل کیفی
* نقش سازمانی

9. نتیجه گیری کلی از بررسی وضعیت موجود :
* کم خونی و کمبود آهن در تمام گروههای سنی شیوع دارد.
* در مجموع دریافت آهن جوابگوی نیازها نمی باشد.
* دریافت سرانه متوسط روزانه نان در کشور 320 گرم است که 54 درصد دریافت آهن را تشکیل میدهد.

10. سوالات عمده در تدوین برنامه ملی:
سوال اول : چرا آهن
زیرا که:
* برنامه های موجود نمی توانند از بروز کمبود آهن پیشگیری کرده و یا میزان آن را کاهش دهد .
* کم خونی و کمبود آهن هنوز هم شیوع بالایی دارد.
* میزان دریافت روزانه آهن کافی نیست.

11. سوال دوم :چرا اسید فولیک
زیرا که :
* به علت اهمیت اسید فولیک در پیشگیری CHD و NTD
* نتایج مطالعات در سطح کوچک در مورد کمبود اسید فولیک در کشور
* توصیه های منطقه ای
* تجربیات ممالک پیشرفته

12. * نان غذای غالب در کشور است
سوال سوم : چرا آرد بعنوان حامل
زیرا که :
* نان غذای غالب در کشور است
* این نوع غنی سازی از نظر فنی قابل اجرا و مقرون به صرفه است
* تجربیات سایر کشورها
* عدم اثرگذاری بر روی طعم ، مزه و رنگ نان

13. * در اکتبر سال 2006 نتایج منتشر شده کارگروه های هفتگانه توسط دکتر مجبوب و همکاران جمعبندی و به صورت یک گزارش سنتز به اولین سمینار مشورتی ارائه گردید.
* در روزهای نوامبر سال 2006 پیش نویس برنامه ملی که توسط همان اکیپ تهیه گردیده بود جهت بحث و بررسی به دومین سمینار مشورتی ارائه شد .

14. * در نوامبر 2006 یک شورای مشورتی با جضور سه مشاور از WHO و WHO /EMRO تشکیل گردید.

15. * نظرات اصلاحی صاحبنظران ملی و بین المللی در روزهای 23-21 نوامبر 2006 ملحوظ گردید.
* در دسامبر 2006 برنامه ملی غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک به دفتر WHO تسلیم شد.
* این برنامه بعداً توسط وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و WHO بصورت کتابی به چاپ رسید .

16. NATIONAL PLAN on Iron Malnutrition and Flour/Food Fortification in Iran
Prepared by:
Dr. Soltan Ali Mahboob, professor of Nutrition Research Center, Tabriz University of Medical Sciences
Zahra Abdollahi, MSPH, Senior expert of Nutrition Department, MOH&ME
Hamed Pouraram, MS, senior expert of Nutrition Department, MOH&ME
December 2006

17. فرازي از مقدمه نماينده WHO
The challenging task of coordination and synthesizing the work of the technical groups was undertaken by Prof.S.Mahboob along with Dr.M.Ebrahimi-Mamegani,assistiant professor, and Dr.R Mahdavi , Associate Professor, all from the Tabriz University of Medical Sciences. All of them deserve special recognition and gratitude.

18. فرازي از مقدمه مقام محترم وزارت بهداشت- درمان و آموزش پزشكي
This book will be a good example for the countries in the region to develop the national food / flour fortification plan in order to combat micronutrient deficiencies

19. فرازي از مقدمه مدير كل دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت- درمان و آموزش پزشكي
This book could be a model of developing the national food/ flour fortification plan.

20. با تشکر گاه خورشید و گهی دریا شوی گاه کوه قاف و گه عنقا شوی
گاه خورشید و گهی دریا شوی گاه کوه قاف و گه عنقا شوی
تو نه این باشی نه آن در ذات خویش
این فزون از وهم ها وز بیش بیش
با تشکر