វិទ្យាស្ថានខ្មែរជំនាន់ថ្មីInstitute of New Khmer

វិទ្យាស្ថានខ្មែរជំនាន់ថ្មីInstitute of New Khmer
លំនាំដើមនៃសេដ្ឋកិច្ចIntroduction to Economic Professor: Nouv Brosh H/P: 093/ , Website: ឆ្នាំសិក្សាមូលដ្ឋាន ឆ្នាំទី១ ឆមាសទី២ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

វិទ្យាស្ថានខ្មែរជំនាន់ថ្មីInstitute of New Khmer
មេរៀនទី១៖ សេដ្ឋកិច្ចគឺជាអ្វី? What Is Economic? Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)
គោលបំណងនៃមេរៀន៖ ពណ៌នាការវិវត្តន៍របស់សេដ្ឋកិច្ច និងប្រវត្តិសេដ្ឋកិច្ច បង្ហាញពីការសិក្សារបស់ប្រវត្តិគំនិតសេដ្ឋកិច្ច ពន្យល់ពីការជាប់ទាក់ទងនៃទស្សនាទានរបស់មុខវិជ្ជាផ្សេងៗនៅក្នុងគំនិតសេដ្ឋកិច្ច កំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ច មូលហេតុនៃការកំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ចទាក់ទងទៅនឹងធនធានកម្រ មូលហេតុនៃការសម្លឹងមើលអតីតកាលតាមរយៈមសូរបច្ចុប្បន្នកាល មូលហេតុនៃការសិក្សាមុខវិជ្ជាសេដ្ឋកិច្ច Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

១. សេចក្ដីផ្ដើម៖ ដំណើរការប្រែប្រួលនៃសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងពិភពលោកបានធ្វើឲ្យមុខវិជ្ជាសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែមានភាពពេញនិយឡើង នៅក្នុងចំណោមមុខវិជ្ជាសំខាន់ៗទាំងឡាយ ជាពិសេសចាប់តាំងពីសតវត្សន៍ទី ១៨ មកម្ល៉េះ។ ដោយសារតែកំណើនរបស់មនុស្ស និងតម្រូវការរបស់មនុស្សគ្មានព្រំដែនដែលផ្ទុយពីធនធានដែលអាចរកបាននៅលើផែនដី កត្តានេះបានជម្រុញឲ្យមុខវិជ្ជាសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែមានសារៈសំខាន់ឡើង នៅក្នុងការពិចាររណារបស់មនុស្សពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២. ការវិវត្តិន៍នៃទស្សនាទានសេដ្ឋកិច្ច
២.១.ប្រវត្តិគំនិតសេដ្ឋកិច្ចជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការសិក្សាបាតុភូតសេដ្ឋកិច្ច៖ ហ្វ្រង់ ហ្គេសណេ (Francois Quesnay) សេដ្ឋវិទូជាតិបារាំង ធម្មជាតាធិបតេយ្យនិយម ជាអ្នកបង្កើតនូវតារាងសេដ្ខកិច្ចដូចជា៖ មនុស្សធ្វើការផលិត ការប្រើប្រាស់មួយចំនួន ការសន្សំទុក ប្រើប្រាស់អ្វីដែលបានសន្សំ ហើយធ្វើ ការផលិតឡើងវិញ ការពង្រីកអាជីវកម្មកាន់តែធំឡើងចំណេញកាន់តែច្រើនឡើង។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២.១.ប្រវត្តិគំនិតសេដ្ឋកិច្ចជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការសិក្សាបាតុភូតសេដ្ឋកិច្ច៖ ភ្យែរ សាមុយអ៊ែល ឌុយប៉ុង ឌើមួរស៍ (Pierre Samuel du Pont de Nemours) ជាសេដ្ឋវិទូជាតិបារាំង បានទទួលការអប់រំពីម្ដាយ ជាអ្នកដើរតាមគំនិតរបស់ លោក ហ្វ្រង់ ហ្គេសណេ ជាមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសបារាំង Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២.១.ប្រវត្តិគំនិតសេដ្ឋកិច្ចជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការសិក្សាបាតុភូតសេដ្ឋកិច្ច៖ លោក អាដាម ស្មីត កើតនៅទីក្រុង Kircaldy ប្រទេស(Scotland) ឪពុកបានស្លាប់មុនពេលដែលគាត់កើត ម្ដាយរបស់គាត់បានរស់នៅជាមួយគាត់ត្រឹមតែអាយុ៩០ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ជាសេដ្ឋវិទូដែលបង្កើតទ្រឹស្ដី Classical Economic ទ្រឹស្ដីនៃតម្លៃការងារ (ថ្លៃឈ្នួលពលកម្ម និងប្រាក់បៀវត្សជាដើម Adam Smith Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

លោក អាដាម ស្មីត (Adam Smith) 1723- 1790 (ត)
ឯកទេសនីយកម្ម (ចង់ឲ្យម៊ធ្វើផលិតតាមជំនាញឯកទេសដែលខ្លួនមាន ព្រោះការផលិតនេះនាំឲ្យបង្កើននូវផលិតផលច្រើនជាងមុន)។ ឧត្ដមភាពដាច់ខាត គឺសំដៅទៅលើប្រទេសមួយដែលមានលក្ខណៈអំ ណោយផលនិងការផលិតអ្វីមួយដែលចំណាយថ្លៃដើមទាបជាងគេបំផុតដែលប្រទេសដទៃមិនអាចផលិតបាន។ ដៃអរូបិយ ជាយន្តការដែលជម្រុញឆ្ពោះទៅរកលទ្ធផលដ៏ល្អប្រសើរ។ ទីផ្សារប្រកួតប្រជែងពិតជាកំលាំងជម្រុញដំណើរការទីផ្សារ។ តម្លៃខាងប្រើប្រាស់ និងតម្លៃដោះដូរ ការធ្វើពារណិជ្ជកម្ម តួនាទីរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងវស័យសេដ្ឋកិច្ច។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

លោក កាល់ ម៉ាក្ស (Karl Marx) 1818- 1883
គឺជាអ្នកទ្រឹស្ដីផ្នែកសង្គមនិយម ជាអ្នករៀបចំនិងចាត់ចែងដ៏ល្អ ជាអ្នកជំនាញឯកទេសផ្នែកប្រវត្តិសេដ្ឋកិច្ច ទស្សនវិជ្ជា ជាអ្នកព្យាការីសង្គមដ៏អស្ចារ្រផងដែរ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

ចន មេណាដ កេនស៍ ( John Maynard Keynes)
កើតនៅទីក្រុង Cambridge, Cambridge shire, ប្រទេស England គាត់គឺជាកូនប្រុសនៃសាស្រ្តាចារ្យ សេដ្ឋកិច្ចម្នាក់ដែលមានឈ្មោះ John Neville Keynes, ហើយលោកបាន សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge មនុស្សសំខាន់ៗ មួយចំនួនទៀតដែលពុំសូវជាល្បីឈ្មោះ បានយល់ជ្រួតជ្រាប និងបានវិភាគអំពីពិភពសេដ្ឋកិច្ច។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២.២. ដំណាក់កាលនៃការបម្រែបម្រួលទស្សនាទានសេដ្ឋកិច្ច
២. ២.១ ចេញពីសម័យបុព្វកាលមកទល់នឹងមជ្ឈឹមសម័យ៖ មនុស្សមានដើមកំណើតនៅលើផែនដីអស់រយៈពេលជាង១០០០ ស.វ ប៉ុន្តែប្រហែលជា ៥០ ស.វ ប៉ុណ្ណោះដែល “អរិយធម៌” បានលេចជារូបរាងឡើង។ ប្រវត្តិវិទូបានបកស្រាយនិងវិភាគវែកញែកអំពី “អណ្ដូងអារ្យធម៌បូរាណ” នៅមេសូប៉ូតាមី បាប៊ីឡូន និងជ្រលងទន្លេនីល។ ជាពិសេសគឺនៅអាស៊ី ក៏ជាប្រភពនៃអរិយធម៌ដំបូងផងដែរ ហើយពេលខ្លះគេសង្គេតឃើញថាអរិយធម៌បុរាណអាចមានភាពរុងរឿងជាអរិយធម៌នាមជ្ឈឹមសម័យ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២.២.២ មជ្ឈឹមសម័យ ស.វទី៥ គ.ស យក្សក្សត្របូរីរ៉ូមបានឈានដល់ទីបញ្ចប់ ការគ្រប់គ្រង ការទំនាក់ទំនង និងការត្រួតត្រាដែលបានគ្របដណ្ដប់ទៅលើក្រុមទាំងអស់ដែលស្ថិតនៅតំបន់ឆ្ងាយៗរបស់ចក្រភពនេះបានចុះខ្សោយ និងបានរលាយបាត់ស្រមោលទាំងស្រុង គឺដោយសារសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុង ការររើបម្រាស់របស់ទាសករប្រឆាំងទៅនឹងការជិះជាន់ និងជម្លោះដណ្ដើមឥទ្ធិពល ឬអំណាចគ្នា។ តំបន់នីមួយៗត្រូវបានទុកអោយមានសេរីភាព ដោយតម្រូវឲ្យដើរទៅតាមវិធីរបស់ខ្លួន។ ការត្រួតត្រា(ការត្រួតពីនិត្យ) ច្បាប់ និងសកម្មភាពផលិតកម្មដែលត្រូវបានដឹកនាំ (បញ្ហា) ដោយពួករ៉ូមនោះតំបន់នីមួយៗបានងាកមករកប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចប្រពៃណីវិញ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

កំណើតសក្តិភូមិ៖ សក្តិភូមិបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីចក្រភពរ៉ូម ឬយក្សក្សត្របូរីបានដួលរលំ និងប្រជាជនតាមតំបន់មួយចំនួនបានពឹងអាស្រ័យដោយពួកគេបានស្វែងរកមធ្យោបាយខ្លួនឯង និងពុំមានច្បាប់សម្រាប់គ្រប់គ្រងទេ។ ដូចនេះពាណិជ្ជកម្មឬជំនួញ ជួញដូរស្ទើរមិនមានសកម្មភាពសោះ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ស្ទើរតែពាសពេញមួយអ៊ឺរ៉ុបខាងលិច បានបង្កើតឲ្យមានការរៀបចំសេដ្ឋកិច្ច សង្គម នយោបាយ ដែលបានស្គាល់ថាជា “សក្តិភូមិនិយម”។ ម្ចាស់ដី (អ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដម) មានតួនាទីហាមឃាត់ប្រជាជនមិនឲ្យធ្វើដំណើរត្រាច់ចរដោយគ្មានគោលដៅ ឬបង្កើតជាក្រុមឆក់ប្លន់ជាដើម។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

កំណើតសក្តិភូមិ៖ (ត) សេវកា (ទាសករ ឬអ្នកបម្រើដាច់ថ្លៃ)៖ ពួកគេមិនមែនជាទាសករពិតប្រាកដនោះឡើយ ព្រោះពួកគេមិនមានសេរីភាពនិងចាកចេញ ហើយពួកគេត្រូវបង្ខំឲ្យធ្វើការងារទៅតាមការបង្គាប់បញ្ជារបស់ម្ចាស់ដី។ ទំនៀមទំលាប់និងប្រពៃណីបានដាក់កម្រិតមួយចំនួនទៅលើអំណាចរបស់ម្ចាស់ដីក្នុងការគ្រប់គ្រង ឬការត្រួតត្រាដល់សេវការបស់ខ្លួន។ ឧទាហរណ៍៖ សេវកាជាធម្មតាមិនត្រូវបានទិញ ឬលក់នោះឡើយ ហើយជាធម្មតាពួកគេត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យមានដីកម្មសិទ្ធិ និងមានឱកាសខ្លះក្នុងការផលិតនូវរបស់មួយចំនួនសម្រាប់ផ្ទាល់ខ្លួន។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២.២.៣ ពាណិជ្ជកម្មវិស័យនិយមមកទល់នឹងបដិវត្តិឧស្សាហកម្ម៖
ពាណិជ្ជកម្មវិស័យនិយម៖ គឺជាប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចមួយដែលអនុវត្តដោយប្រទេស អង់គ្លេស បារាំង និងបណ្ដាប្រទេសពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗដទៃទៀត ជាពិសេសបណ្ដាប្រទេសនៅអ៊ឺរ៉ុប ចាប់តាំងពី ស.វ ទី១៥ រហូតដល់ចុងស.វ ទី១៧។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២.២.៣ ពាណិជ្ជកម្មវិស័យនិយមមកទល់នឹងបដិវត្តិឧស្សាហកម្ម៖ (ត)
២.២.៣ ពាណិជ្ជកម្មវិស័យនិយមមកទល់នឹងបដិវត្តិឧស្សាហកម្ម៖ (ត) ធម្មជាតាធិបតេយ្យនិយម៖ គឺជាក្រុមសេដ្ឋវិទូបារាំងក្នុងអំឡុងពាក់កណ្ដាល ស.វ ទី១៧។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

ហ្រ្វង់ស្វា ហ្គេសណេ ( Francois Quesnay) ជាអ្នកដឹកនាំ និងជាអ្នកវិភាគដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ក្រុមធម្ជាតាធិបតេយ្យ និងជាអ្នកច្នៃប្រឌិតនូវ Tableau Economique ដែលជាតារាងសេដ្ឋកិច្ចមួយ ក្នុងគោលដៅបង្ហាញអំពីសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជាតិមួយដែលលំដាប់អន្តរទំនាក់ទំនងរបស់ស្ថាប័នទាំងឡាយដែលតាមរយៈតារាងនេះផលទុនមានចលនាវិលនៅក្នុងខួបមួយជាបន្តបន្តទាប់។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

សេដ្ឋកិច្ចក្លាស៊ីក ( Classic Economic) ៖ នៅក្នុងសាលាក្លាស៊ីក ក្រៅពី លោក អាដាម ស្មីត (Adam Smith) ១៧២៣-១៧៩០ រួមមានសេដ្ឋវីទូល្បីៗចំនួនបួនរូបទៀតគឺ៖ លោក ថូម៉ាស់ រ៉ប៊ីតម៉ាល់ទូស (Thomas Robert Malthus) ។ លោក ដាវីត រីកាដូ ( David Ricardo) 17 72–1823 លោក ហ្សង់ បាប់ទីស្តសេយ (Jean Baptiste Say) លោក ចន ស្តតមីល (John Stuart Mill) Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

សេដ្ឋកិច្ចក្លាស៊ីក ( Classic Economic) ៖ ទីផ្សារគឺជាភាពល្អឥតខ្ចោះនិងនិរន្តរភាពដោយខ្លួនឯង ទីផ្សារលៃតម្រូវទៅជា "ការរីកចំរើន" និងការធ្លាក់ចុះដោយស្វ័យប្រវត្តិ អន្តរាគមន៍របស់រដ្ឋាភិបាលអាចត្រូវបានបង្ខូចដល់សេដ្ឋកិច្ចតែមួយគត់។ តម្រូវការ = ការផ្គត់ផ្គង់ Supply = Demand ទស្សនៈប្រវត្តិសាស្រ្ត: សេដ្ឋកិច្ចបុរាណបានក្លាយមក ដែលមានអាយុកាលក្នុងអំឡុងពេល និងបន្ទាប់ពីឧស្សាហូបនីយកម្ម ច្បាប់និយាយថា: ការផ្គត់ផ្គង់បង្កើតតម្រូវការរបស់ខ្លួន។ សេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានជំរុញនៅពេលដែលទំនិញកាន់តែច្រើនត្រូវបានផលិត។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

២.២.៣ ពាណិជ្ជកម្មវិស័យនិយមមកទល់នឹងបដិវត្តិឧស្សាហកម្ម៖ (ត) នៅពេលដែលនិយាយអំពីសេដ្ឋកិច្ចក្លាស៊ីក គេតែងនឹកដល់សាលាគំនិតសេដ្ឋកិច្ចអង់គ្លេស ដែលចាប់កំណើតក្នុងអំឡុងចុង ស.វទី ១៨។ ទ្រ្ទឹស្ដីរបស់សាលាក្លាស៊ីកបានគ្រប់ដណ្ដប់លើគំនិតសេដ្ឋកិច្ចចក្រភពអង់គ្លេសរហូតមកដល់ប្រហែលជាឆ្នាំ ១៨៧០ ដែលផ្ដោតសំខាន់ទៅលើ “កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងសេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច” ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើគំនិតសេដ្ឋកិច្ច “ទីផ្សារសេរី” និង “ការប្រកួតប្រជែងសេរី” ។ សេដ្ឋកិច្ចក្លាស៊ីកមានចំណាត់ថ្នាក់សង្គមទាំងបីរបស់ ដាវីត រីកាដូ គឺ៖ ប្រាក់បៀវត្សរ៍សម្រាប់កម្មករ ប្រាក់ចំណេញសម្រាប់ម្ចាស់មូលធន ថ្លៃឈ្នួលសម្រាប់ម្ចាស់ដី Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

សង្គមនិយមយូថូបភីអា ( The Utopian Socialism)៖ មិនបានដឹងច្រើនអំពីច្បាប់ធម្មជាតិនៃសេដ្ឋកិច្ចវិជ្ជមាន មិនបានទទួលឥទ្ធិពលនៃច្បាប់របស់សេដ្ឋកិច្ចវិជ្ជមាន គឺជាមនុស្សដែលបានមើលពិភពលោក និងមិនបានចូលចិត្តអ្វីដែលពួកគេបានឃើញនោះឡើយ ហើយពួកគេបានកំណត់ពីកត្វកិច្ចនៅក្នុងការព្យាយាមផ្លាស់ប្ដូរវាទាំងនោះ។ គឺជាមនុស្សដែលមានការជឿជាក់ជ្រុលហួសនិស្ស័យ ដោយសារតែពួកគេបានព្យាយាមធ្វើការរៀបចំសង្គមឡើងវិញដើម្បីលុបបំបាត់នូវភាពទុក្ខសោក ការឈឺចាប់ ទុគ៌តភាព និងភាពព្រៃផ្សាយជាដើមនោះ។ ពួកគេបានព្យាយាមសាងលិទ្ធិមួយដែលដឹកនាំសង្គម មានក្ដីស្រឡាញ់ ការរាប់អានគ្នា ការចេះចែករំលែកគ្នា និងការជួយគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

ហ្រ្វីឌ្រិច អង់ហ្គែល និងកាល់ ម៉ាក្ស៖ ចក្ខុវិស័យរបស់ កាល ម៉ាក្សមានសៀវភៅចំនួន ២គឺ៖ ១. ការពីពណ៌នាជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធនៃគោលការណ៍កុម្មុយ នីស្ត (ដែលក្រោយមកទៀតត្រូវបានគេស្គាល់ថា” ម៉ាក្សនិយម” ។ ២. ការរៀបចំនៃចលនាកុម្មុយនីស្តអន្តរជាតិ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

៣. ការកំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ច
Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

៣. ការកំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ច
“សេដ្ឋកិច្ច” មានប្រភពមកពីភាសាក្រិចមានន័យថា “ការគ្រប់គ្រងផ្ទះសម្បែង”។ “សេដ្ឋកិច្ច” គឺជាការសិក្សាអំពីរបៀបដែលផលិតកម្មត្រូវបានរៀបចំដើម្បីបំពេញតម្រូវការ និងការចង់បានរបស់មនុស្ស” សមាជិកម្នាក់ៗក្នុងក្រុមគ្រួសារប្រឈមមុខនឹងការធ្វើការសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត។ សមាជិកទាំងនោះត្រូវសម្រេចថាតើខ្លួនត្រូវធ្វើអ្វី? (What) និងធ្វើដោយរបៀបណា (How) ហើយសមាជិកម្នាក់ៗនឹងទទយលបានអ្វីត្រឡប់មកវិញ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

៣. ការកំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ច (ត)
៣. ការកំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ច (ត) (លោក លីណូណែល រូប៊ីន) “សេដ្ឋកិច្ច” គឺជាវិទ្យាសាស្រ្តដែលសិក្សាអំពីឥរិយាបថរបស់មនុស្ស ដែលជាប់ទាក់ទងទៅនឹងធនធានដែលមនុស្សបានប្រើក្នុងវិធីផ្សេងៗ។(បាតុភូតសេដ្ឋកិច្ចមាន៖ ថ្លៃ លុយ ផលិតកម្ម និងទីផ្សារ) (អាល់ហ្វ្រេត ម៉ាហ្សាល) “សេដ្ឋកិច្ច” ជាការសិក្សារបស់មនុស្សនៅក្នុងអាជីវកម្មធម្មតានៃជីវិតរស់នៅ។ “សេដ្ឋកិច្ចទាក់ទងទៅនឹងផលិតកម្ម (Production) ការបែងចែក (Distribution) និងការប្រើប្រាស់ទ្រព្យសម្បត្តិ (Consumption of Wealth)។ “សេដ្ឋកិច្ច” គឺការសិកសាពីរបៀបដែលផលិតកម្មត្រូវបានរៀបចំដើម្បីបំពេញតម្រូវការ ណិងការចង់បានរបស់មនុស្ស។ “សេដ្ឋកិច្ច” គឺជាតក្កភាពនៃការជ្រើសរើស ឬជាការសិក្សាអំពីទីផ្សារ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

៣. ការកំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ច (ត)
៣. ការកំណត់និយមន័យសេដ្ឋកិច្ច (ត) សង្គមមួយក៏ត្រូវប្រឈមនឹងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តដូចគ្នាទៅនឹងសមាជិកគ្រួសារដែរ។ ដូចច្នេះគេត្រូវសួរថា៖ តើត្រូវផលិតទំនិញអ្វី? (What) តើត្រូវផលិតវាយ៉ាងដូចម្ដេច? (How) តើត្រូវផលិតសម្រាប់នរណា? (Who) តើផលិតវានៅពេលណា? (When) តើត្រូវផលិតវានៅកន្លែងណា? (Where) ភាពកម្រ (Scarcity): មានន័យថាសង្គមមានធនធានដែលត្រូវផ្ដល់ឲ្យតិចជាងអ្វីដែលមនុស្សត្រូវការ ឬប៉ងប្រាថ្នា។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

៤. ការសម្លឹងមើលអតីតកាលតាមរយៈកញ្ចក់បច្ចុប្បន្នកាល . មធ្យោបាយមួយចំនួនដុចដែលបានបង្ហាញនៅខាងលើដែលមានគោលដៅផ្ដោតទៅលើអ្វីដែលត្រូវបានគំណត់ថា “ បុត្តភាពនៃគំនិតសេដ្ឋកិច្ច” (Filiation of Economic Idea) គឺមិនទាន់មានភាពត្រឹមត្រូវសមរម្យ និងមានលក្ខណៈបុរាណសម្រាប់បច្ចុបន្បន្នកាល។ . នៅក្នុងពិភពបច្ចានភាព (Postmodern World) របៀបថ្មីដែលកំពង់ពេញនិយម គឺត្រូវសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើភាពទាក់ទងជាប្រវត្តិសាស្រ្តនៃគំនិតទាំងឡាយ និងត្រូវរិះគន់ ការប៉នន់ប៉ងណាមួយក្នុងការត្រួតពិនិត្យមើលលើគំនិតអតិតកាល ដោយមិនចេញពីទស្សនទានបច្ចុប្បន្នភាព។ . ដើម្បីមានលក្ខណៈងាយស្រួលនៅក្នុងផ្ដោតទៅលើគំនិតសេដ្ឋកិច្ច យើងត្រូវជ្រើសរើសគំនិតពីមុនដោយយើងយោងទៅលើប្រភេទនវភាព (Modern Category) ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

៤. ការសម្លឹងមើលអតីតកាលតាមរយៈកញ្ចក់បច្ចុប្បន្នកាល . ការវិលទៅរកអតិតកាលដោយចេញពីទស្សនទានបច្ចុប្បន្នកាលអាចនាំឲ្យមានរឿង ដេលបង្កើតឲ្យមានប្រវត្តិសាស្រ្តដែលមិនគួរឲ្យជឿទុក្ខចិត្ត។ នៅពេលរឿងរ៉ាវជាច្រើននឹងត្រូវលើកយកមកពិភាក្សា នោះគឺជាដំណើរការដ៏ល្អមួយដែលចេញពីការចាប់ផ្ដើមដ៏គ្រោតគ្រាត ឆ្ពោះទៅរកការពិត ដែលត្រូវបានអនុវត្តយ៉ាងទូលំទូលាយដោយប្រវត្តិវិទូ, សហកាលជន, និងវរជនដទៃទៀត។ . ការក្រឡេកមើលអតិតកាលដើម្បីស្វែងយល់អំពីបច្ចុប្បន្នកាល មិនមែនមានន័យថាជាការប្រាប់រឿងប្រវត្តិសាស្ត្រមិនគួរឲ្យជឿនោះឡើយ។ ហេតុផលគឺថាគំនិតសេដ្ឋកិច្ចមានការជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិស័យជាច្រើន និងដែលអាចរួមបញ្ចូលទាំងឧបទ្ទវហេតុជាប្រវត្តិសាស្ត្រ, គំនិតចាប់យកឱកាស, ការយល់ខុស, ការប្រកាន់ពូជន៍សាសន៍ និងកំហុសនានាទៀតផង។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

៥. ហេតុអ្វីបានជាយើងត្រូវសិក្សាមុខវិជ្ជាសេដ្ឋកិច្ច? ទី១៖ ចំណេះដឹងទូទៅ (General Knowledge) ទី២៖ ផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ( Self-Interest) ទី៣៖ ទំនួលខុសត្រូវរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ( Civic Responsibility) Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

សំណួរ???? ១.តើបន្ទាប់ពីបានសិក្សាមេរៀនទី១នេះចប់អ្នកយល់ដូចម្ដេចចំពោះ និយមន័យនៃសេដ្ឋកិច្ច? ២.និយមន័យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងសម័យទំនើប និងសុក្រឹតភាពមានន័យដូចម្ដេច? ៣.ហេតុអ្វីបានជាគេពោលថាសេដ្ឋកិច្ចគឺជាមុខវិជ្ជាមួយសំខាន់ និងគួរឲ្យចង់សិក្សា? ៤.តើនិយមន័យសេដ្ខកិច្ចតាមទស្សនៈលោក អាដាម ស្មីត មានន័យដូចម្ដេច? ៥.គេអាចវិនិឆ្ឆ័យ និងវាស់វែងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជាតិមួយលើលក្ខខ័ណ្ឌអ្វីខ្លះ? Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

ចម្លើយ!!!! ១.បន្ទាប់ពីបានសិក្សាមេរៀនទី១នេះចប់ខ្ញុំយល់និយមន័យនៃសេដ្ឋកិច្ច៖ “សេដ្ឋកិច្ច” មានប្រភពមកពីភាសាក្រិចមានន័យថា “ការគ្រប់គ្រងផ្ទះសម្បែង”។ “ សេដ្ឋកិច្ច” គឺជាការសិក្សាអំពីរបៀបដែលផលិតកម្មត្រូវបានរៀបចំដើម្បីបំពេញតម្រូវការ និងការចង់បានរបស់មនុស្ស” សមាជិកម្នាក់ៗក្នុងក្រុមគ្រួសារប្រឈមមុខនឹងការធ្វើការសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត។ សមាជិកទាំងនោះត្រូវសម្រេចថាតើខ្លួនត្រូវធ្វើអ្វី? (What) និងធ្វើដោយរបៀបណា (How) ហើយសមាជិកម្នាក់ៗនឹងទទយលបានអ្វីត្រឡប់មកវិញ។ (លោក លីណូណែល រូប៊ីន) “ សេដ្ឋកិច្ច” គឺជាវិទ្យាសាស្រ្តដែលសិក្សាអំពីឥរិយាបថរបស់មនុស្ស ដែលជាប់ទាក់ទងទៅនឹងធនធានដែលមនុស្សបានប្រើក្នុងវិធីផ្សេងៗ។ (បាតុភូតសេដ្ឋកិច្ចមាន៖ ថ្លៃ លុយ ផលិតកម្ម និងទីផ្សារ ) (អាល់ហ្វ្រេត ម៉ាហ្សាល) “សេដ្ឋកិច្ច” ជាការសិក្សារបស់មនុស្សនៅក្នុងអាជីវកម្មធម្មតានៃជីវិតរស់នៅ។ “សេដ្ឋកិច្ចទាក់ទងទៅនឹងផលិតកម្ម (Production) ការបែងចែក (Distribution) និងការប្រើប្រាស់ទ្រព្យសម្បត្តិ (Consumption of Wealth)។ “សេដ្ឋកិច្ច” គឺការសិកសាពីរបៀបដែលផលិតកម្មត្រូវបានរៀបចំដើម្បីបំពេញតម្រូវការ ណិងការចង់បានរបស់មនុស្ស។ “សេដ្ឋកិច្ច” គឺជាតក្កភាពនៃការជ្រើសរើស ឬជាការសិក្សាអំពីទីផ្សារ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

ចម្លើយ!!!! ២. និយមន័យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងសម័យទំនើប និងសុក្រឹតភាពមានន័យដូចជា៖ វាក្សសព្ទបច្ចេកទេសសេដ្ឋកិច្ចមានអត្ថន័យ៣យ៉ាងគឺ៖ ១. សេដ្ឋកិច្ច គឺជាសំណុំទំនាក់ទំនងផលិតកម្មសង្គម និងជាខឿននៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ឧ. សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ គឺសេដ្ឋកិច្ចជាតិ រចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចជាដើម។ ២. សេដ្ឋកិច្ចក្នុងន័យជាវិស័យផ្នែក ឬទំហំនៃសេដ្ឋកិច្ចមួយដូចជាសេដ្ឋកិច្ចឧស្សាហកម្ម សេដ្ឋកិច្ចកសិកម្ម សេដ្ឋកិច្ចជាក្នុងតបន់អន្តរជាតិ។ ៣. សេដ្ឋកិច្ចក្នុងន័យកម្មវត្ថុសិក្សា ឬជាវិទ្យាសាស្រ្តដូចជា សេដ្ឋកិច្ននយោបាយ វិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច និងទ្រឹស្ដីសេដ្ឋកិច្ច។ សុក្រឹតភាពគឺជាភាពដែលល្អឥតខ្ចោះ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

ចម្លើយ!!!! ៣. បានជាគេពោលថាសេដ្ឋកិច្ចគឺជាមុខវិជ្ជាមួយសំខាន់ និងគួរឲ្យចង់សិក្សា ព្រោះវាមានចំណុចសំខា៣គឺ៖ ១. សេដ្ឋកិច្ចបានក្លាយជាចំណេះដឹងទូទៅ ២. ការចាប់យកឱកាសម្រាប់ប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ៣. ទំនួលខុសត្រូវរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ៤.និយមន័យសេដ្ខកិច្ចតាមទស្សនៈលោក អាដាម ស្មីត មានន័យថា “សេដ្ឋកិច្ច” គឺទាក់ទងទៅនឹងការវិភាគទៅលើឥរិយាបថរបស់មនុស្ស និងមធ្យោបាយដែលមនុស្សមានប្រតិសកម្មតាមរយៈទីផ្សារ និងឆ្លើយតមទៅនឹងបម្រែបម្រួលនៅក្នុងបរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេ។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

ចម្លើយ!!!! ៥.គេអាចវិនិឆ្ឆ័យ និងវាស់វែងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជាតិមួយលើលក្ខខ័ណ្ឌ៧ចំណុច៖ ១. យន្តការនិងរចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ២. ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ៣. ការបង្កើតរូបិយវត្ថុ និងអតិផរណា ៤. សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីមូលដ្ឋាន ៥. ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចចំរុះ ៦. ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចផែនការ ៧. សេដ្ឋកិច្ចនិងការអភិវឌ្ឍន៍។ Prepared by Lecturer: Nouv Brosh (Professor in INK)

វិទ្យាស្ថានខ្មែរជំនាន់ថ្មីInstitute of New Khmer

Similar presentations

Presentation on theme: "វិទ្យាស្ថានខ្មែរជំនាន់ថ្មីInstitute of New Khmer"— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback

Log in

Auth with social network:

វិទ្យាស្ថានខ្មែរជំនាន់ថ្មីInstitute of New Khmer

Similar presentations

Presentation on theme: "វិទ្យាស្ថានខ្មែរជំនាន់ថ្មីInstitute of New Khmer"— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback