1. Brîff 7 Munud - Priodas dan Orfod Forced Marriage 7 Minute Briefing

2. 1. BETH YDYW? WHAT IS IT?
Mae gorfodi rhywun i briodi yn drosedd (o dan Ddeddf Trosedd a Phlismona 2014) ac yn rhywbeth a all arwain at ddioddefaint gydol oes i'r dioddefwr drwy gamdriniaeth gorfforol, camdriniaeth rywiol a chaethwasanaeth.
Mae priodas "wedi'i threfnu" yn un sydd â chydsyniad y ddau barti ac mae'n gwbl gyfreithiol ac yn dderbyniol. Mae priodas dan orfod yn un lle nad yw un neu'r ddau barti yn cytuno â'r briodas a lle mae ofn / gorfodaeth / pwysau yn ffactor.
Nid dim ond rhywbeth sy'n digwydd i blant a phobl ifanc yw hyn, gall ddigwydd i bobl o bob oed ac unrhyw genedligrwydd.
Forcing someone to marry is a criminal offence (under the Crime and Policing Act 2014) and something that can lead to lifelong suffering for the victim from physical abuse, sexual abuse and servitude.
An “arranged” marriage is one which has the consent of both parties and is perfectly legal and acceptable. Forced marriage (FM) is where one or both parties do not agree to the marriage and where fear/ coercion/ duress or force is a factor.
This is not just something which happens to children and young people it can happen to people of all ages and any nationality.

3. 2. BETH YDYW ? WHAT IS IT?
Yn yr achosion gwaethaf, lle mae dioddefwr priodas dan orfod naill ai'n gwrthwynebu’r briodas neu'n gadael y briodas yn ddiweddarach, gall ddod i ben gyda herwgipio, ymosodiad a hyd yn oed lofruddiaeth i'r dioddefwr.
Yn aml, nid yw cymunedau sy'n cael eu heffeithio yn gofyn am gymorth yn hawdd gan nad ydynt yn ymddiried mewn awdurdod, neu'n ofni gwaradwyddo eu teulu / cymuned a chael eu 'diarddel'.
Mae gorfodi plant i briodi yn ffurf o gam-drin plant ac yn rhoi plant a phobl ifanc mewn perygl o gael eu cam-drin yn gorfforol, yn emosiynol a rhywiol. Yn genedlaethol, roedd 27% o briodasau dan orfod yn yn cynnwys plant a phobl ifanc
In the worst cases, where the victim of FM either resists the marriage or leaves the marriage later, it can end with kidnap, assault and even murder for the victim.
Affected communities often do not readily ask for help as they distrust authority or fear dishonouring their family/community and being ‘disowned’.
Forcing children to marry is child abuse and puts children and young people at risk of physical, emotional and sexual abuse. Nationally, 27% of forced marriages in 2016 involved children and young people

4. 3. BETH YDYW? WHAT IS IT?
Efallai y bydd y ffactorau isod, at ei gilydd neu’n unigol, yn arwydd bod rhywun yn ofni y gallent gael eu gorfodi i briodi, neu fod priodas dan orfod eisoes wedi digwydd:
Addysg-triwantiaeth o wersi, cymhelliant isel yn yr ysgol, canlyniadau arholiadau gwael, cyfnodau estynedig o absenoldeb awdurdodedig oherwydd salwch neu ymrwymiadau teuluoedd tramor, tynnu'n ôl yn answyddogol o'r ysgol / coleg / prifysgol, hanes o frodyr a chwiorydd eraill sy'n colli addysg ac yn priodi’n fuan
The factors below collectively or individually may be an indication that a person fears they may be forced to marry, or that a forced marriage has already taken place:
Education-truancy from lessons, low motivation in school, poor exam results, extended periods of authorised absence for sickness or overseas family commitments, unofficial withdrawal from school/ college/university, history of other siblings missing education and marrying early

5. 4. CYDNABYDDIAETH 4. RECOGNITION
Iechyd – hunan-niweidio, ceisio hunan-laddiad, anhwylderau bwyta, iselder, arwahanrwydd;
Cyflogaeth – perfformiad neu bresenoldeb gwael, dewisiadau gyrfa cyfyngedig, ddim yn cael gweithio, rheolaeth ariannol afresymol, e.e. rhywun yn cymryd eu cyflog/incwm;
Health- self harm, attempted suicide, eating disorders, depression, isolation;
Employment- poor performance or attendance, limited career choices, not allowed to work, unreasonable financial control. e,g confiscation of wages/income;

6. 5. MATERION ALLWEDDOL 5. KEY ISSUES
Hanes teulu - brodyr a chwiorydd a orfodir i briodi, anghydfodau teuluol, trais domestig a cham- drin, rhedeg i ffwrdd o'r cartref, cyfyngiadau afresymol e.e. wedi’u cyfyngu i’w cartref;
Ymddygiadau peryglus fel ar goll oddi cartref, neu gamfanteisio’n rhywiol ar blentyn.
Family history- siblings forced to marry family disputes, domestic violence and abuse, running away from home, unreasonable restrictions e.g. house arrest;
Risky behaviours such as missing from home or child sexual exploitation.

7. 6. SUT I YMATEB 6. HOW TO RESPOND
A ydym yn eglur ynghylch ein cyfrifoldebau o ran priodas dan orfod?
A ydym yn barod i nodi cliwiau cynnil am y mater hwn?
A fyddwch yn ddewr, yn barod i gamu i’r adwy, ac achub bywyd o bosibl?
Are we clear about our responsibilities with regards to forced marriage?
Are we ready to pick up subtle clues about this issue?
Will you be brave, step in and possibly save a life?

8. 7. GWEITHREDU ACTION
Gwrandewch yn ofalus ar y plenty/person ifanc ac edrych yn ofalus ar yr amgylchedd o’u cwmpas
Sicrhewch eich bod yn gyfarwydd â pholisiau Cymru Gyfan / ffoniwch yr heddlu os ydych yn poeni am briodas dan orfod;
Peidiwch â cheisio cyfryngu neu gynnwys y teulu ac aelodau cymunedol, neu drafod pryderon am briodas dan orfod gyda nhw
Listen carefully to the child/young person and look carefully at the environment around them
Make sure you are familiar with All Wales policies / ring the police if you worried about forced marriage;
Do not try to mediate or involve the family and community members or discuss concerns about forced marriage with them