1. Fjölmiðlar Kynferði, menntun og lífstíll Valnámskeið í menntunarfræðum
Vormisseri 2004
Sólrún B. Kristinsdóttir

2. Fjölmiðlar í umhverfi okkar
Fjölmiðlar – hvað eru fjölmiðlar?
Sjónvarp, útvarp, kvikmyndir, dagblöð, Netið. Hvað með:
Auglýsingar,ljósmyndir, leikhús, tónlist, myndbönd, símar, tímarit, tölvunet, leikir, bækur, segulbönd og geisladiskar....o.s.frv
Hvað einkennir fjölmiðla?
Ná til fjöldans
Nota mikla tækni
Eru nútímalegir
Þurfa fjármagn til að standa undir sér
Eru ýmist ríkis- eða einkareknir
Miðlæg vinnsla efnis en beint að einstaklingum
Yfirleitt einstefnu miðlun
Mass Media
Identified by D Mcuail in Towards a Sociology of Mass Communications (1969) mass media can be characterized as follows:
They normally require complex formal organizations.
They are directed towards large audiences
They are public – the content is open to all and the distribution is relatively unstructured and informal.
Audiences are heterogeneous – of many different kinds in composition – people living under widely different conditions in widely different cultures.
The mass media can establish simultaneous contact with a large number of people at a distance from the source and widely separated from one another
The relationship between communicator and the audience is addressed by people known only in their public role as communicator.
The audience for mass communications is ´collectively unique to modern society`. It is an ´aggregate of individuals united by a common focus of interest, engaging in an identical form of behaviour, and open to adversion towards common ends`, yet the individuals involved, ´all unknown` to each other and only loosely organized or lacking organization.

3. Áhrif fjölmiðla
Fjölmiðlar veita sýn á veröldina og þeir sem stjórna fjölmiðlum hafa það í hendi sér hvaða sýn þeir veita.
Mótun almenningálits
Þarf að hafa í huga hver flytur fréttina/frásögnina, hvenær hún er flutt og í hvaða samhengi
Það sem fjallað er um í fjölmiðlum mótar almenningálitið. Endurtekning í fjölmiðlum hljómar eins og að “allir” séu sammála viðkomandi skoðun.

4. Hvað ræður hvaða fjölmiðill er notaður?
Aldur, kyn og þjóðfélagstaða
Hvaða aldurshópur er líklegastur til að:
til að lesa dagblöð?
horfa á sjónvarp/myndbönd?
hlusta á útvarp?
nota Netið?
Er munur á kynjum?
Er munur á þjóðfélagstöðu?

5. Hvaða fjölmiðlill er mest notaður?
Ef skoðað er hvaða fjölmiðill er mest notaður á heimilum þá ber sjónvarpið hæst. Meðaláhorf á sjónvarp á viku um 25 klst.
Misjafnt er þó eftir aldri, kyni og stétt á hvað er horft og hversu lengi

6. Fjölmiðlar – áhrif til breytinga á samfélaginu
Herbert Marschall MacLuhan:
“Samfélagið hefur alltaf mótast meira af því hvaða miðla fólk notar heldur en hvernig það notar þá... Það er útilokað að skilja samfélagslegar og menningarlegar breytingar án þess að hafa þekkingu á því hvernig miðlar vinna”. “The Medium is the massage”
(McLuhan, 1964)
Vigotsky – félagsleg hugsmíðahyggja. Skoðum hvaða tæki við notum í dag. Hvað notum við til að komast frá einum stað til annars, hvernig er samskiptum okkar háttað
notum við til að komast frá einum stað til annars, hvernig er samskiptum okkar háttað

7. Sögulegt yfirlit Prentlistin – Gutenberg Dagblöð-um 1850
Ljósmyndir – um 1880
Kvikmyndir – um 1900
Útvarp – um 1920
Sjónvarp – upp úr 1950
Tölvur á áttunda til níunda áratug síðustu aldar
Netið á síðasta tug síðustu aldar

8. Viðtakendur - notendur
Áhrif fjölmiðla á samfélagið/einstaklinginn. Þáttaka okkar í nútímamenningu væri óhugsandi ef ekki kæmu til fjölmiðlar (media consumption).
Lestur, áhorf, hlustun
Viðtakendur skiptast upp eftir aldri, kyni og þjóðfélagstétt
Hvaða fjölmiðill er notaður og hvaða tíma dagsins tala um mism. hópa hvers þeir neita
Framleiðendur miða framleisluna við ákveðna hópa tala um markað
Lasswell formúlerar þetta:hver segir hvað við hvern, með hvaða leiðum, meða hvaða áhrifum?
Hver á við framleiðandann
segir hvað vísar til textans sem sagður er það er innihald og boðskapur
Hvers vísar til viðtakandans
Með hvaða leiðum vísar til miðilsins sem notaður er
með hvaða áhrifum vísar í þeirra áhrifa sem boðskapurinn hefur á viðtakendur (dæmi auglýsingar)

9. Samfélagsleg áhrif Félagslegt atferli
Leitar alltaf nýrra leiða við að ná athygli
Gengur nærri ríkjandi gildum t.d. sýning á ofbeldi, kynlífi....
Hvernig er fjölmiðlanotkun félagslet atferli? Við tilheyrum ákveðnum samfélagslegum hópum og meðtum það sem við verðum fyrir á þeim forsendum. Við tilheyrum ákveðinni stétt, kyni,aldri og þjóðfélagshópi , kristinn, múhameðstrúar o.s.frv Á þessum forsendum upplifum við það sem fjölmiðlar hafa fram að færa

10. Miðlar og markaðssetning
Sjónvarp:
Ný aðferð við að auglýsa
Aðgangur að almenningi
Aðferðir við að ná athygli/stutt myndskeið/hraði
Ímyndunarsköpun/markaðssetning
Aðrir miðlar
Dagblöð
Tímarit
Útvarp
Kvikmyndir
Netið
Sjónvarpið er öflugasti auglýsingamiðillinn þegar það fór að verða almennings eign þá má sjá viðsnúning í neyslusamfélaginu
Skoða aðra miðla – óbeinar augýsingar í kvikmyndum. Dæmi um James Bond – bílar, símar, vín o.fl.

11. Steriotýpur - myndmál
Steriotýpur óhjákvæmileg framsetnig til að segja sögu í “stuttu máli”
Kvikmyndir frá Hollywood miðuðu í upphafi við að ná til ólæsara og fjölmenningarlegs samfélags. Þar sem fólk talaði mismunandi tungumál. Steríótýpur nálgast áhorfedur á áhrifaríkan myndrænan hátt

12. Skyndikönnun
Hvað eyddir þú miklum tíma í fjölmiðla í dag?
Í gær?

13. Hugmyndir að verkefnum
Forsíður tímarita. Úttekt á forsíðum og hvað þær byrta. Hvað er það sem selur? Skoðið myndir og fyrirsagnir Hvernig eru tímarit sem ætluð eru körlum/konum? Hver er munurinn?
Munur á myndbyrtingu sama atburðar hjá mismunandi fjölmiðlum. Finna atburði sem tengjast konum og skoða hvort um mun er að ræða á umfjöllun miðla.

14. Hugmyndir að verkefnum
Forsíður helstu dagblaða í eina viku. Skoða umfjöllun m.t.t tækni, tákna og ritunar (sjá skilgr. O´Sullivan 1998 bls. 36)
Þáttur kvenna í sakamálaþáttum í sjónvarpi
Greining á auglýsingum í fjölmiðlum. Hvað selja konur

15. Hugmyndir að verkefnum
Gerið könnun á miðlanotkun. Er munur milli kynja?
Hverjir eiga fjölmiðla? Er munur á hlutfalli kvenna og karla í stjórnum og eignarhaldi fjölmiðla?
Hver er munur á hlutfalli karla og kvenna í sétt blaðamanna og fréttamanna? Er líklegt að það hafi áhrif á það sem fjallað er um í fjölmiðlum

16. Takk fyrir