1. مهارت سنجش یادگیری
محمدعلی شفیعا-استاد دانشکده مهندسی صنایع ومدیریت اجرایی
دانشگاه علم وصنعت ایران

2. اعتبار و قابليت اطمينان در وضعيتهای ممکن
وضعيت 1
وضعيت 2
وضعيت 3
نه معتبر نه
قابل اطمينان
بسيار قابل
اطمينان، اما نامعتبر
بسيار قابل
اطمينان و معتبر

3. اهدافي که دراين مبحث دنبال می شوند
مفهوم اندازه گيری
لايه مقياس ها ونمونه کاربردآنها
قابليت اطمينان و معتبربودن
مفهوم مقياس بندی
مقياس های ديدگاهي
گزينش نوع مقياس
مقياس های سنجش ديدگاه در تصميم گيری مديريتي

4. بیش از یکدهه تمرکز بر اثربخشی یادگیری
درس مهارت های عمومی مدیریت, کارآفرینی ,مدیریت فناوری و نوآوری, روش های تولید و مونتاژمکانیکی
تمرکز بر یادگیری دانشجو بجای تدریس به وی
در دانشکده های صنایع,معماری,مکانیک و مواد
این واقعیت به نحو آشکاری خویش را نمایان ساخت که,دانشجویان در نحوه یادگیری مباحثی که مطرح می شود به دلایل گوناگون یکسان عمل نمی کنند.

5. هدایت یادگیری دانشجو بجای تدریس به وی
چرادانشجویان در نحوه یادگیری مباحثی که مطرح می شود یکسان عمل نمی کنند؟
این عوامل در اثربخشی یادگیری دخیل شناخته شدند:
توارث,تجارب,دورنماهازمینه ها,استعدادها,علایق, ظرفیت ها و نیازهای دانشجو
Heredity, Experiences, Perspectives, Backgrounds,
Talents, Interests, Capacities, Needs

6. آشکارا مشخص شد که
نسل های جدیدتر دانشجو در سرعت یادگیری و روش مواجهه با آن تدریجا با دانشجویان قبلی تفاوت می کنند.
آنها به سمت تیزی و هوشمندی مطلوب تر پیش می روند وشایستگی های اختصاصی خود را به تصویر می کشند.
طی بازتاب هایی که با روش های مختلف از جمله طریقه اثرسنجی چهار سطحی بنانهاده شده توسط کیرک پاتریک Kirk Patrick حاصل شد, مشاهده گردید که تفاوت های فردی اشاره شده تاثیرات قابل ملاحظه ای برنحوه یادگیری دانشجویان می گذارد.

7. این مواردثمر یادگیری را در افراد متفاوت می کنند
سبک های یادگیری یا ممیزه های مطرح در روش های تبادل اطلاعات با درون دانشجو ونحوه تفهیم شدن اطلاعات, Learning Styles
رویکردهای یادگیری و جهتگیری نسبت به مطالعه از نظر سطح,عمق یا راهبردی, Learning Approaches- Orientation
توسعه هوشمندانه یا دیدگاه نسبت به طبیعت آگاهی و اینکه چگونه کسب شده و یا ارزیابی می گردد.Attitude

8. به مشارکت طلبیدن دانشجویان در قالب های تیم یا گروه
هدایت دانشجویان به انجام کارهای تصویری یا یافتن فیلم های نمایشی در فضاهای گوناگون برای مواجهه با صحنه های متنوع دنیای واقع
تمرکز برپیشرفت برنامه درسی که همواره تلاش شده نسبت به ظرفیت کاری مرسوم بیشتر انتخاب شده باشد,
زمینه سازی برای اینکه دانشجو بتواند موضوعات مختلف را به هم ربط دهد و خویش را در مرکز درک ارتباطات پنهان بین مسایل بیابد.

9. پرسش های جهت دهنده و راهگشا
نحوه سنجش تیز بودن یک دانشجو در امر یادگیری برنامه های درسی چگونه است؟
هوشمندی یک دانشجو را به چه ابزارهایی می توان برای سنجش اثربخشی یادگیری وی ارزیابی کرد؟
تاثیر وراثت در امر یادگیری دانشجویان چه تاثیراتی بجای می گذارد؟
با چه ابزارهایی می توان استعدادهای دخیل در امر یادگیری دانشجو را سنجش کرد؟
دورنماهای یک دانشجو چه تاثیری در یادگیری تحصیلی وی دارد؟

10. زمینه های ذهنی یک دانشجو چقدر در امر یادگیری درسی وی دخیل اند؟
شایستگی یک دانشجو برای یادگیری موثر را با چه ابزارهایی می توان سنجش کرد؟
با کدامین ابزارها می توان مبادرت به سنجش استعدادهای دانشجو در راستای توسعه یابی کرد؟
علایق فردی دانشجو چه تبعاتی در امر اثربخشی یادگیری او می گذارند؟
با کدامین ابزارها می توان ظرفیت های یک دانشجو را در امر یادگیری مورد سنجش قرار داد؟

11. چگونه می توان ارتباط بین نیازهای یک دانشجو را با توانایی یادگیری وی در امر یادگیری مورد سنجش قرار داد؟
اثربخشی برنامه های آموزشی را با چه روش های اندازه گیری می کنند؟
با کدامین روش ها می توان تمرکز بریادگیری دانشجویان را در برنامه های آموزشی تقویت کرد؟
با کدامین ابزارها می توان فضای آموشی را به سمت یادگیری اثربخش دانشجو هدایت کرد؟
هوشمندی دانشجو و شایستگی های کسب شده پیشین وی چه نقشی در اثربخشی یادگیری او در امر تحصیل دارند؟

12. پرسش های جهت دهنده و راهگشا
با چه رویکردهایی می توان بطور هوشمندانه مبادرت به توسعه یادگیری دانشجویان کرد؟
جهت گیری های قبلی دانشجو در ساخت آینده حرفه ای خویش چه تاثیری بر امر یادگیری او دارد؟
دانشجویان با چه رویکردهایی نسبت به امر یادگیری اقدام می کنند؟
افراد با چه سبک هایی مبادرت به یادگیری می کنند؟ کدام مورد بیشتر اتفاق می افتد؟

13. یادگیری
هیلگارد روانشناس آمریکایی درتعریفی جامع یادگیری را اینگونه تعریف میکند: ” تغییر نسبتا پایدار در که بر اثر تجربه در تواناییهای بالقوه فرد بوجود می آید. يادگيري تغيير رفتاري است كه در اثر تجربه حاصل شده باشد. تغيير به معناي رشد دادن و هدايت كردن همه جانبه شخصيت انسان است كه ابعاد گوناگون جسمي، عقلي، عاطفي، اجتماعي و معنوي وي را در بر مي گيرد.

14. یادگیری چه نقشی در زندگی انسانها دارد؟
نقش یادگیری در همه صحنه های زندگی نمایان است.
یادگیری تنها آموختن مهارتی خاص با مطالب درسی نیست؛ بلکه در رشد هیجانی ، رشد شخصیتی ، تعامل اجتماعی انسان دخالت دارد.
انسان یاد می گیرد که از چه چیزی بترسد، چه چیزی را دوست بدارد و کجا چگونه رفتار کند.
نوزاد از همان لحظه تولد درگیر فرآیند یادگیری می شود و این توانایی است که باعث پیشرفت و تفاوت روزانه او تفاوت انسانهای یک نسل از انسانهای نسل قبل از خودشان می شود.
یادگیری چه نقشی در زندگی انسانها دارد؟

15. یادگیری چه نقشی در زندگی انسانها دارد؟
نقش یادگیری در همه صحنه های زندگی نمایان است. یادگیری تنها آموختن مهارتی خاص با مطالب درسی نیست؛ بلکه در رشد هیجانی ، رشد شخصیتی ، تعامل اجتماعی انسان دخالت دارد. انسان یاد میگیرد که از چه چیزی بترسد، چه چیزی را دوست بدارد و کجا چگونه رفتار کند. در واقع نوزاد از همان لحظه تولد درگیر فرآیند یادگیری میشود و این توانایی است که باعث پیشرفت و تفاوت روزانه او تفاوت انسانهای یک نسل از انسانهای نسل قبل از خودشان میشود.

16. سنجش و اندازه گیری
اندازه گيری فرآيند تخصيص اعداد يا برچسپ هايي به اشياء ، افراد ، حالات ، يا رخدادها متناسب با ضوابط و قوانين معين شده. ضابطه راهنمايي که به فرد می گويد, چه کارباید کرد. بازرسی :بررسی واقعیت شناخته های پیشین. آزمون:سنجش ناشناختها.

17. مقیاس سنجش
مقياس های اسمی:جداسازی داده ها به گروه بندی هايي که مستقل متقابل هم اند ودر مجموع جامع و يکپارچه هستند.
مقياس های ترتيبی يا نظام مند:صرفا برای مواردی که نظم رديفی مد نظر باشد بکار برده نمی شوند.
مقياس های فاصله ای:شامل کليه ويژگی های مطرح درمقياس نظام مند هستند.ابعادی را اضافه می کنند که فواصل بين نقطه های داده ای روی مقياس برابراند.
مقياس های نسبتی:توانايي کليه موارد ذکر شده ونيز توانايي های مبدا يا صفر مطلق معنی داررا دارند.

18. قابليت اطمينان
نتايج يکپارچه در گذر زمان
به دوربودن معيارها از انواع خطاهای اتفاقی
قابليت اطمينان نتايج آزمون:حصول نتايج مشابه با تکرار اندازه گيری و استفاده از همان ابزار قبلی وطی شرايط تا حد امکان نظير قبلی .
پايداری:شرايطی که در آن تفاوت های اندکي بين نمرات آزمون اول و دوم قابل مشاهده باشد.

19. قابليت اطمينان از طريق ايجاد فرم معادل
باخلق فرم هايي ازوسيله اندازه گيری ازآزمون و بازآزمون ابزار اندازه گيري جلوگيری مي کند.
ازطريق اندازه گيری همبستگی نمرات حاصل از دو وسيله تعيين می شود.
قابليت اطمينان يکپارچگی درونی: توانايي توليد نتايج مشابه با استفاده از نمونه های مختلفی که يک پديده را اندازه مي گيرند حاصل می شود.

20. ارزيابی قابليت اطمينان و اعتبار اندازه گيری
M = A + E M مقداراندازه گرفته شده= A مقدارصحيح اندازه= Eمجموع خطاهاي اتفاقی ونظام مند=

21. منابع اختلافات يا انحرافات پاسخ در اندازه گيری
1. اختلافی واقعی در مولفه ای که اندازه گرفته می شود
2. اختلافات به دليل خصايص پايدار افرادپاسخ دهنده
3. تفاوت هايي به دليل عوامل شخصی کوتاه مدت
4. تفاوت های ايجاد شده به دليل عوامل موقعيتی
5. اختلاف های حاصل از تغييرات در سامان دهی پيمايش
6. تفاوتهايي به دليل نمونه برداری اقلام مطرح در پرسش نامه
7. اختلاف های حاصل از فقدان شفافيت در ابزار اندازه گيری
8. اختلاف های منبعث از عوامل مکانيکی يا ابزاری

22. داشتن اعتباريا معتبر بودن
عنايت به اين امر دارد که آيا سوژه ای که قصد اندازه گيری آن را داشته اند ،واقعا اندازه گرفته شده است يا خير.
معتبر بودن از نظر ظاهر
معتبربودن از نظر محتوي
معتبر بودن مبتنی به معيار
معتبر بودن پيشگويانه
معتبر بودن همزمان

23. اعتبارداری ساختاری اعتبارداری همگرا اعتبارداری تبعيضی
مرتبط سازی اندازه گيری برای ارزيابی اعتبارداری:انواع اعتبارداری هاچه ازنظرتئوری وچه عمل،بهم مرتبط اند.
قابليت اطمينان و اعتبارداری,توصيه درقالب جمع بندی:
وضعيت1: کمبود يکپارچگی ، يعنی اينکه قابليت اطمينانی وجود ندارد
وضعيت2: قابليت اطمينان، اما فقدان اعتبارداری
وضعيت3: قابل اطمينان، يکپارچه و يکدست، و معتبر

24. تعريف مقياس بندی
رويه هايي برای مبادرت به تعيين معيارهای مقداری قابل لمس وگاهی اوقات مفاهيم تلخيص شده
مقياس بندی تک بعدی: داشتن يک مولفه اثرگذار
مقياس بندی چند بعدی: داراي چندين بعد
ديدگاه:سازماندهی دوام داري از فرآيندهای احساسی، برانگيزاننده ، تصوری، و ذهنی يک فرد نسبت به برخی مقوله های محيط او.

25. مقياس های اندازه گيری نظر وديد
مقياس های نسبت دهی ترسيمی
دامنه ای گرافيکی بين دو انتهای تغييرات تعريف می شود.
آن رابه سادگی می توان شکل دادو به سهولت استفاده نمود.
توان تشخيص تمايزات خيلی ظريف نيز وجود دارد.
مقياس های طبقه بندی مورد به مورد شده
پاسخ دهنده بايد از بين تعدادی طبقه بندی نظام يافته، بجای قراردادن علامتی در روی يک خط کش ادامه دارانتخاب کند.

26. مقياس های شاخص سازی ناراحت خط کش A راحت ناراحت خط کش B راحت عادی 10 2010 20 30 40 50 60 70 80 90
100
عادی

27. نوع سوم مقياس های شاخص سازی
خط کش C 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
بسيار بسيار ناراحت
بسيار بسيار راحت

28. شاخص های اندازه گيری ديدگاه و نظر
خط کش نظم رديف:
پاسخ دهنده هر قلم را در قياس با قلم ديگرموضوع مورد داوری قرار می دهد.
رديف کردن Q:
نمونه پيشرفته ای از فرم برای شکل نظم.يک جفت سوژه به فردی داده می شود تا آنها را در دسته های خاصی طبقه بندی کند .

29. مقياس های اندازه گيری ديدگاه
مقياس های مقايسه ای زوجی:از پرسش شونده خواسته می شود يک يا دو سوژه از بين يک سری که برمبايي تنظيم شده اند برگزيند.پاسخ دهنده يک سری داوری های زوجی بين موارد انجام می دهد.
مقياس های با مجموع ثابت: لازم است پاسخ دهنده يک تعداد نمره را مثلا1-100 بين دو يا چند مولفه را براساس اهميتی که تصور می کند تقسيم کند.

30. مقياس های اندازه گيری ديدگاه
اختلاف نظام مند
با تعیین مفهومی که باید مقیاس شود آغاز می گردد.
جفت کلمات یا عبارات مقابلی که موضوع مورد نظر را بیان می کنند گزیده می شود.
پاسخ دهنده روی خط کشی علامت می زند.
میانگین محاسبه شده ونتیجه بصورت تصویر یا نمایشی ترسیم می شود.

31. مقياس های اندازه گيری ديدگاه
مقیاس مرکب: بگونه ای اطراحی می شود که هم جت و هم شدت دیدگاه بطور همزمان سنجیده شود.
مقیاس های لیکرت:یک سری از جملات که دیدگاهی همسو یا غیر همسو با موضوع تحت بررسی را بیان می کنند تهیه می شوند.
از پاسخگو خواسته می شود تا سطح توافق یا عدم موافقت خویش را نسبت به موضوع ابراز نماید.

32. به هر پاسخگو حق انتخابی عددی داده می شود تا به استناد آن واکنش موافق يا مخالف خويش را نسبت به هر عبارت نوشته شده اعلام کند.
نمرات اعلام شده از سوی پاسخ گوينده جمع شده تا نمره ديدگاه فرد نسبت به موضوع حاصل گردد.
خريد مقياس های اينترنتی:در طی توسعه محصول جديد می تواند ايده ای کلی نسبت به تقاضا پديدآورد. در طی توسعه محصول جديد می تواند تخمين های مربوط به تقاضا را اصلاح کند.
نسخه نهايي: در خانه ها آزمون می شود.

33. ملاحظات در گزينش مقياس برخی ملاحظات مبنايي در گزينش خط کش
نوع خط کش: گزينش نسبت بندی، طبقه بندی، رديف کردن يا خط کش برای نيت خريد.
گزينه های متعادل در مقابل موارد نامتعادل
تعداد دسته بندی خط کش: اعداد فرد يا زوج
حق انتخاب های تحميلی در مقابل موارد آزاد

34. دستيابی به ارزش معيارهای ديدگاه برای مديريت تصميم گيری
پرسشگری مستقيم
از مشتريان بطور مستقيم پرسيده شود که چه عواملی را در يک تصميم گيری به خريد مهم تلقی می کنند.
از پرش شوندگاه پرسيده شود تا دلايل خويش را برای ترجيح دادن يک محصول يا نوع تجاری نسبت به ديگری اعلام کنند.
يا، نوع ايده آل او برای يک محصول خاص برمبنای چندين مولفه دخيل در محصول بگونه ای اعلام کند که بتوان آنها را تحقق داد.

35. دستيابی به ارزش معيارهای ديدگاه برای مديريت تصميم گيری
پرسشگری دوگانه
شامل پرسش دو سوال درباره مولفه های هر محصول که ممکن است تعيين کننده باشند است.
از مشتري مستقيما پرسيده می شود که،چه عواملی را آنها در يک تصميم خريد مهم تلقی کرده،وچگونه به اين عوامل رسيده اند.

36. دستيابی به ارزش نظر سنجی برای مديريت تصميم گيری
پرسشگری غيرمستقيم
هررويکرد مصاحبه که مستقيما از فرد پاسخ دهنده دلايلی که چرا فرآورده يا خدماتی را خريداری کرده اند را نپرسد.
مشاهده:دراين روش عملا خريداران مورد مشاهده قرار می گيرند
گزارشات جزء به جزء از حرکات و عبارات خريدار به هنگامی که در رابطه با فرآورده يا خدمت قرار می گيرد ثبت می شود.
از اطلاعات ثبت شده نتيجه گرفته می شود.