1. Canfod Gofalwyr Cymru a Rhoi Cymorth Iddynt

2. Yr hyn rydyn ni'n ei wybod eisoes o ran:
Pwy ydy gofalwyr ifanc?
Beth yw effaith posib cyfrifoldebau gofalu?
Sut mae canfod gofalwyr ifanc, rhoi cymorth iddynt a'u cyfeirio?

4. Mae'n debyg bod gofalwyr ifanc ym mhob ysgol a choleg
Amcangyfrifir bod 700,000 o ofalwyr ifanc yn y DU
Bu cynnydd o 83% yn nifer y plant rhwng 5 ac 11 oed sy'n gofalu yn Lloegr a Chymru rhwng 2001 a 2011.
Dwedodd 39% o ofalwyr ifanc nad oedd neb yn eu hysgol yn ymwybodol o'u rôl ofalu

5. Mae llawer o ofalwyr ifanc yn gudd
“Dydy llawer o ofalwyr ddim yn gofyn am gymorth pan fydd angen.”
– Gofalwr ifanc

6. Gall cyfrifoldebau gofalu effeithio ar iechyd corfforol a lles emosiynol disgybl, yn ogystal â'u gallu i gymdeithasu a sefydlogrwydd eu cartref. Gall effeithio ar eu haddysg a'u profiad yn yr ysgol
26%
Pa ganran o ofalwyr ifanc ddwedodd y cawson nhw eu bwlio o achos eu rôl ofalu?
dwywaith
Pa mor debygol ydy gofalwyr ifanc o beidio â bod mewn addysg, cyflogaeth na hyfforddiant rhwng 16 a 19 oed?
50%
Pa ganran o ofalwyr ifanc ddwedodd iddyn nhw gael cymorth ychwanegol yn yr ysgol?

7. Beth mae [Enw'r Ysgol] yn ei wneud?
Cymryd rhan yn y rhaglen ‘Gofalwyr Ifanc yn yr Ysgol’.
[Gellir ychwanegu cymorth penodol a ddarparwyd gan yr ysgol i ofalwyr ifanc a'u teuluoedd yma i roi gwybod i'r holl staff am y cymorth y dylen nhw fod yn ei ddarparu a hysbysu gofalwyr ifanc amdano].

8. Adnabod gofalwyr ifanc
“Pe baen nhw wedi sylweddoli fy mod i'n ofalwr ifanc yn gynharach … byddai modd i mi gael cymorth cynharach/gwell a waeth i amryw o bethau heb â digwydd.” – Gofalwr ifanc

9. Proses ganfod enghreifftiol
Staff a phroffesiynwyr yn ymuno â'r broses
Sgwrs ddilynnol gyda'r disgybl
Asesu anghenion
Adolygu a monitro'r effeithiau
Rhoi cymorth priodol
Cynlluniau disgyblion / mapiau darpariaeth

10. Yr hyn sydd eisiau ar ofalwyr ifanc gan staff yr ysgol:
Triniwch ni fel disgyblion eraill, ond byddwch yn ymwybodol bod angen cymorth ychwanegol arnom ni o bosib
Byddwch yn hyblyg
Rhowch help ychwanegol i ni gyda gwaith dosbarth a gwaith cartref
Sicrhewch eich bod chi'n gwybod sut i'n cyfeirio ni at gymorth
sydd ar gael yn yr ysgol a'r tu hwnt iddi
Codi ymwybyddiaeth o ofalwyr ifanc yn yr ysgol
Os cawn ni neges o gartref, pasiwch hi ymlaen atom ni

11. Beth ydyn ni wedi'i ddysgu?
Am fwy o wybodaeth [nodwch unrhyw fanylion perthnasol o ran sut gall y staff gysylltu â chi os bydd ganddyn nhw unrhyw ymholiadau pellach].