1. دانشگاه علوم پزشکی بوشهر دانشکده بهداشت
Health Research Methodology
روش تحقیق در علوم بهداشتی

2. مراحل تدوین یک پژوهش 1- انتخاب موضوع 2- بیان مساله 3- بررسی متون
4- تنظیم اهداف سئوالات و فرضیات
5- روش اجرا
6- تجزیه و تحلیل داده ها
7- ارائه گزارش نهائی
Research Title

3. آغاز تحقيق
جان ديوئی معتقد است: اولين مرحله تحقيق احساس وجود يک مشکل  است؛ به اين معنی که پژوهشگر در کار خويش با مانع يا مشکلی روبرو گرديده است که در حل آن ابهام يا ترديد دارد و نمی تواند در مقابل آن ساکت بماند.
Research Title

4. مساله
مسأله يا مشكل پديده‌اي است غيرعادي، كه در روند كار سيستم وجود دارد و چون اخلال و بي‌نظمي ايجاد مي‌كند سبب افت يا كاهش كمي و كيفي جريان كارها و بازده سيستم مي‌گردد.
مسأله يا مشكل عبارت است از شكاف بين وضعيت موجود و آنچه بايد باشد .
Research Title

5. مشكل فاصله يا شكاف بين موقعيت واقعي وموقعيت فعلي
فاصله بين آنچه بايد باشد و آنچه هست
خواسته‌ها ونظرات افراد
نياز
Research Title

6. عنوان تحقیق
Research Title

7. مهمترین و پرخواننده ترین قسمت پژوهش !
عنوان پژوهش
مهمترین و پرخواننده ترین قسمت پژوهش !
کوتاه وجامع و هدف تحقیق را به خواننده اعلام کند
WHAT
WHERE
WHEN
WHO
(HOW)
Research Title

8. بررسي بيماري ايدز از طريق آگاهي زنان شهرستان الف در سال ... (مبهم)
عنوان پژوهش
اولین آشنایی یک فرد با پژوهش موردنظر از طریق عنوان آن صورت می گیرد. ارایه قانونی قطعی برای نوشتن یک عنوان امکان پذیر نیست، هر چند باید توصیه های زیر را هنگام انتخاب یک عنوان مناسب در نظر گرفت:
1. كاملاً گويا، ساده و روشن و غیر گيج کننده باشد. از کلمات کوتاه، رسا و در حد امکان از يک زبان استفاده شود.
بررسي بيماري ايدز از طريق آگاهي زنان شهرستان الف در سال ... (مبهم)
بررسي آگاهي زنان شهرستان بوشهر از بيماري ايدز در سال ( روشن )
2.عنوان جمله کوتاهی است که نکات اصلی و عمده موضوع را در بر دارد و باید به صورت جامع و کامل بیان شود و تمام خصوصیات مشکل مورد نظر را توضیح دهد. البته گاهی انتخاب عنوان رسا و مختصر کاری مشکل است. به طور معمول و نه در همه تحقیق ها در نظر گرفتن سه نکته در عنوان می تواند مفید باشد:
چه چیزی را می خواهیم بررسی کنیم؟ در چه جامعه ای؟ و در کجا؟
Research Title

9. 4. با حداقل تعداد كلمات نوشته شود. (15-8كلمه ، پرهیز از کلمات اضافه)
3. در تحقیقات کاربردی که برای جامعه و شرایط فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی خاصی لازم است، اسم مکان و زمان را در عنوان ذکر کنید. عنوان یک مسئله با شرح بیان آن مسئله نباید فرق داشته باشد، بلکه باید دقیقاً در یک راستا باشد.
4. با حداقل تعداد كلمات نوشته شود. (15-8كلمه ، پرهیز از کلمات اضافه)
5. از اختصارات که ممکن است مخفف عبارات مختلفی باشند پرهيز شود.
6. در عنوان دقيقا" آنچه محقق بدنبال تعيين آن است بيان شود.
7. سعی شود دامنه تحقيق محدود در نظر گرفته شود.
8. از معادلهای مصطلح فارسی به جای کلمات لاتین استفاده شود.
9. به صورت استفهام و نفي استفاده نشود. (بلکه به صورت جمله مثبت و خبري )
Research Title

10. 10. متناسب با طراحی و روش مطالعه تدوين شود.
11. با توجه به نوع مطالعه در عنوان به مواردی مانند افرادی که مورد بررسی قرار می گیرند و متغیرهای مورد مطالعه همانند مکان و زمان انجام پژوهش اشاره می شود. البته روشن است که ارایه تمام موارد بالا در تمام عنوانها لازم نیست.
12.عنوان باید عاری از پیش داوری باشد، مثلاً از عنوان «بررسی بی علاقگی پرستاران به حرفه پرستاری» به نظر می رسد پرستاران به حرفه پرستاری بی علاقه هستند؟ حال باید پرسید آیا این مطالعه به دنبال اثبات بی علاقگی پرستاران در مطالعات قبلی اجرا می شود. در غیر این صورت این عنوان دارای پیش داوری است.
13. عدم ذكر روش مطالعه وتعداد نمونه درعنوان
بررسي 1000 كودك مبتلا به تب و تشنج (نامناسب)
Research Title

11. 12- از کلمات مناسب و مطلوب استفاده شود.(توجه به اخلاق)
12- از کلمات مناسب و مطلوب استفاده شود.(توجه به اخلاق)
شيوع كري در كارگران حفاري ... (نامناسب)
شيوع كم شنوایي در كارگران حفاري ...»(مناسب)
13- خودداري از توضيحات بي مورد و اضافي
تاثيرات اضطراب بر فشار خون در مردان و زنان بالغ (نامناسب)
رابطه اضطراب با فشار خون بالاي بالغين (مناسب)
Research Title

12. آيا عنوان شما از نظر جمله بندي و گرامر صحيح است؟ روشن و واضح است؟
مقصود را مي‌رساند؟
فاقد كلمات اضافي است؟
به سئوالات چه چیز و چه كساني و چگونه و كجا و كي پاسخ مي دهد؟
بطوركلي هدف نهايي مطالعه را بيان مي دارد؟
آيا پاسخ شما به همه سئوالات فوق مثبت است ؟
اگر مثبت مي‌باشد مي‌توانيد مطمئن شويد كه عنوان شما مناسب است.
Research Title

13. نحوه نگارش عنوان بستگی به هدف پژوهش دارد.
Research Title

14. الف – هدف تحقيق آيا مشكل مطروحه وجود دارد؟
تعيين وضعيت يك مشكل
آيا مشكل مطروحه وجود دارد؟
اگر مشكل مطروحه وجود داردچقدر است ؟
اگر مشكل وجود دارد نزد چه كساني است ؟
بررسي شيوع ديابت دربالغين شهر بوشهر در سال 1394
بررسي حوادث عروقي مغز در مراجعين به بيمارستان شهدای خلیج فارس طي سال هاي
Research Title

15. رابطه A عامل ( Risk Factor ) با B نتيجه (Outcome )
ب - هدف تحقيق
تعيين نقش / رابطه يك عامل بابروز يك مشكل
رابطه A عامل ( Risk Factor ) با B نتيجه (Outcome )
بررسي رابطه مصرف قهوه با سرطان مثا نه
بررسي رابطه مصرف سيگار با سرطان ريه
بر رسي رابطه بي حرکتي با زخم فشاري
Research Title

16. تعيين تاثير يك يا چند عامل مداخله بريك مشكل اثر (X) Causeبر (y) Effect
ج - هدف تحقيق
تعيين تاثير يك يا چند عامل مداخله بريك مشكل
اثر (X) Causeبر (y) Effect
بررسي تاثير مترونيدازول بر ژيارديازيس
Research Title

17. مثال در مورد اثر يک مداخله بر يک نتيجه خاص
بررسي تاثيرماساژ با روغنهاي معدني بر پيشگيري از زخم فشاري
بر رسی اثر آرامسازی بر شدت و تحمل درد
در عنوان کارآزمائی های بالینی تصادفی شده نیازی به ذکر مکان و زمان نیست.
مقایسه تاثیرهپارین بر پایداری کیسه‌های خون .
Research Title

18. تعيين قدرت يك ابزار در تشخيص يك مشكل
د – هدف تحقيق
تعيين قدرت يك ابزار در تشخيص يك مشكل
بررسي قدرت تشخيص باليني فارنژيت استرپتوكوكي
بررسي قدرت كولپوسكوپي در تشخيص ضايعات پيش سرطاني سرويكس
Research Title

19. مثالهایی از عنوان تحقیق با اهداف متفاوت:
 شيوع و علل هيستركتومي در زنان مراجعه کننده به بیمارستان سلمان فارسی بوشهر سال93
 ميزان آگاهي و نوع نگرش نسبت به پديده يائسگي در خانمهاي ساله مراجعه كننده به مراکز بهداشتی درمانی کاشان سال 93
 بررسي رابطه سابقه خانوادگي مثبت حملات تشنجي با بروز تشنج تب در كودكان
 بررسي تأثير گلوكانتيم بر عوامل خوني در مبتلايان به ليشمانيوز جلدي
بررسی ارزش علامت بي اشتهايي در تشخيص آپانديسيت
Research Title

20. مثال 1
امروزه عمل سزارين در حال افزايش بوده و درخواست مادران براي انجام سزارين انتخابي در حاملگي هايي كه بدون مشكل هستند، شايع شده است. سازمان بهداشت جهاني حداكثر ميزان سزارين را بر اساس انديكاسيون هاي واقعي و عملي 15 درصد پيشنهاد نموده است ،حال آنكه دربسياري از جوامع از جمله ايران ميزان سزارين بسيار بالاتر بوده و در بسياري از موارد انديكاسيون طبي براي آن وجود ندارد. بلكه نا آگاهي، عقايد و نگرشهاي غلط تعيين كننده نوع زايمان شده است ( 1). عوامل زيادي از قبيل مسايل طبي، سن مادر، اول زا بودن مادر، سزارين قبلي، تقاضاي بستن لوله ها ، تمايل مادر به سزارين به علت ترس از زايمان طبيعي و مسايل اجتماعي و اقتصادي بر ميزان سزارين در جوامع مختلف مؤثرهستند ( 2).اگر چه در بعضي موارد سزارين تنها راه گشاي اورژانس هاي زايماني است ولي به نوبه خود داراي عوارضي مثل عفونت و خونريزي بيشتر نسبت به زايمان واژينال، عوارض بيهوشي و ترومبو آمبولي ميباشد ( 3). نارس بودن نوزاد، افسردگي پس از زايمان و هزينه بيشتر اين عمل از ديگرمشكلاتي است كه به اين عمل نسبت داده شده است (4). يكي از عوامل موثر در شكل گيري اين تمايل ميزان آگاهي و نحوه نگرش زنان نسبت به روش زايمان است. فقدان آگاهي از عوارض سزارين، نگرش منفي و نسبت دادن شايعات و عوارض نادرست به زايمان طبيعي و ترويج سزارين از علل مهم روي آوردن زنان به اين عمل است .با توجه به بالا بودن ميزان سزارين در شهركرد (60 درصد). لذا دراين راستا مطالعه ای با هدف تعيين آگاهي و نگرش زنان در مورد زايمان طبيعي و سزارين انجام شده است. شايد اطلاع از نتايج اين پژوهش بتواند در برنامه ريزيهاي بعدي كميته استانی در جهت كاهش ميزان سزارين موثر باشد.
Research Title

21. عنوان مناسبي انتخاب ونوع آنراتعيين كنيد مثال 2
كونژكتويت نوزادان عفونت ملتحمه در يك ماه اول زندگي است .(1) شيوع آن از 1.6%در ايالات متحده آمريكا تا 23%در بين 80 ميليون نوزادي كه هر سال در جهان متولد مي شود متفاوت است.(2) شيوع عفونت در كشور ما تا 2% گزارش شده است.(3) اين بيماري عامل اصلي كوري كودكان در اروپا محسوب مي‌شود.(2) عوامل اتيولوژيك آن شامل باكتري،كلاميديا، ويروس و مواد شيميائي است.(4)برنامه پيشگيري از كوري نوزادان از سال 1881با استفاده از محلول نيترات نقره 2%آغاز شد.(1)قطره نيترات نقره، پمادتتراسيكلين واريترومايسين داروهائي هستند كه به عنوان پيشگيري از آنها استفاده مي‌شود. درعين حال عوارضي مثل كونژكتيويت در اثر مصرف اين دارو گزارش شده است.(2) اخيرا استفاده از محلول بتادين 2.5% به عنوان پيشگيري از كنژكتيويت مطرح شده است كه يك داروي ضد ميكربي با طيف گسترده بدون مقاومت باكتريائي با سميت پائين و ارزان مي باشد. اين دارو عليه باكتريها، كلاميديا، ويروس هرپس تيپ 2 و ويروس ايدز مؤثر است. (2-3) در عين حال برخي گزارشها نيز اثرات پيشگري كننده اين دارو را منتفي دانسته اند.(5-6) باتوجه به عوارض روشهاي پيشگيري فعلي و عدم موفقيت آنها همچنين شيوع بالاي كونژكتيويت در صورت عدم پيشگيري، دستيابي به يك روش مؤثر و با عارضه كمتر ضروري بنظر مي‌رسد. استفاده از يك داروي با طیف گسترده، كم هزينه و در دسترس از عوارض بيماري جلوگيري مي‌كند و هزينه‌هایي را كه بابت درمان اين نوزادان به خانواده تحميل مي‌كند را كاهش مي‌دهد. به همين منظور تحقيق حاضر روي كودكان بستري در بخش نوزادان بيمارستان شهيد بهشتي كاشان در سال 1381 صورت پذيرفت.
Research Title

22. مثال 3 عنوان مناسبی انتخاب و نوع آنرا تعيين كنيد.
مثال 3
عنوان مناسبی انتخاب و نوع آنرا تعيين كنيد.
بيماريهاي قلبي از علل عمده مرگ و مير در جوامع بشري مي‌باشد. براي بررسي بيماريهاي قلبي علاوه برمعاينه فيزيكي و تاريخچه كه نقش مهمي در تشخيص بيماري دارد، بايد از يافته‌هاي پاراكلينيك نيز استفاده كرد (1). از آنجائي كه بيماري عروق كرونر از شايعترين علل بستري بيماران در بخش قلب مي‌باشد(2) انتخاب روش تشخيصي كه از نظر دسترسي، وقت و هزينه مقرون به صرفه باشد از اهميت زيادي برخورداراست واز طرفی در بسياري از شهرها و حتي استانهاي كشور تجهيزات پيشرفته تشخيصي مثل دستگاه آنژيوگرافي وجود ندارد و از سوي ديگر بايد از اين تجهيزات كه با بهاي سنگيني خريداري و نگهداري مي‌شود استفاده بهينه كرد و تنها در مواردي كه با آزمايشهای كم خطر ساده و ارزان‌تر نمي‌توان به تشخيص دست يافت از اين تجهيزات استفاده نمود. روشهاي پاراكلينيك كه براي تشخيص بيماريهاي قلبي استفاده مي‌شود به دو دسته تقسيم مي‌شود: الف) روشهاي غیر تهاجمي مثل الكتروكارديوگرافي، اكوكارديوگرافي و آزمايش ورزش كه استفاده از آنها براي بيماران خطر قابل توجه ندارد. ب - روشهاي تهاجمي كه در رآس آنها آنژيوگرافي عروق كرونر قراردارد.(4) به منظور پيشگيري از عوارض جانبي روشهاي غيرتهاجمي بايد تا حد امكان از قدرت تشخيصي اين روشها بهره مند شد. از اين رو به منظور تعيين خصوصيات بيماران مبتلا به انفاركتوس ميوكارد براساس يافته هاي الكتروكارديوگرافي غيرطبيعي و ارتباط آن با آنفاركتوس ميوكارد اين تحقيق روي بيماران مراجعه كننده به بخش قلب بيمارستان شهيد بهشتي كاشان طي سال 1391 صورت مي‌گيرد.
Research Title

23. مثال 4
درمان تومورهاي عمقي مغز همواره يكي از مشكلات جراحي مغز واعصاب بوده است .شيوع تومورهاي اوليه مغزي تا 15 مورد جديد در هر نفر جمعيت در سال گزارش شده است.(1)خارج ساختن اين تومورهااز عمق بافت حساس مغزي با عمل جراحي اغلب عوارض واختلالات عصبي متعددي به دنبال دارد.(2) پرتودرماني اين تومورها به خاطر قابليت تحمل محدود مغز در مقابل تشعشعات راديواكتيو به ويژه در صورت عود تومور معمولاً نتايج مطلوبي ندارد. (3)روش براكي تراپي جهت درمان تومورهاي مغزي مدتهاي زيادي است كه مورد استفاده قرار مي گيرد. (4) و امروزه به عنوان يك روش درماني مطلوب و شناخته شده در بسياري از مراكز معتبر جراحي اعصاب جهان بكار مي‌رود.(5) ميزان بقاء در بيماران مبتلا به تومور مغزي اوليه (آستروسيتوما) كه تحت عمل براكي تراپي قرار گرفته‌اند از 12 تا 35 ماه گزارش شده است .(6) انجام براكي تراپي امكانات متعددي از جمله اتاق عمل مجهز به سيستم استروتاكسيك سيتي اسكن و دسترسي به مواد راديوايزوتوپ خاص و همكاري نزديك متخصصين پاتولوژي، پرتودرماني و جراحي مغز و اعصاب نياز دارد. با فراهم شدن آنها اين روش جراحي در بيمارستان شهيد بهشتي كاشان صورت گرفت. با توجه به نتايج متفاوت مشاهده شده در ميزان بقاء پس از استفاده از اين روش درماني و اينكه اين روش براي اولين بار در ايران انجام مي‌گيرد و نتايج درماني آن هنوز مشخص نيست اين مطالعه بر روي بيماران مبتلا به تومور مغزي مراجعه كننده به بيمارستان شهيد بهشتي كاشان طي سالهاي صورت مي‌گيرد.
Research Title

24. Research Title