2. مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی کشور
اورژانـس هـوایی
مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی کشور

3. تعـريف هـواپيما
در علم هوانوردي، هروسيله اي كه با بهره گيري از يك نيروي محركه قادر به پرواز در هوا باشد، هواپيما ناميده مي شود.
چنانچه هواپيما داراي بال ثابت باشد،‌ هواپيماي بال ثابت ناميده مي شود.
و اگر بال آن چرخان باشد،‌ بالگرد يا چرخ بال ناميده مي شود.

4. هلي كوپتر یا بالگرد
كلمه هلي كوپتر در سال 1861 اولين بار توسط يك دانشمند فرانسوي با بهره گيري از موتور بخار جهت يك مدل كوچك استفاده گرديد.
كلمه هلي كوپتر داراي ريشه يوناني:
از دو كلمه ‌Helix (به معناي مارپيج يا حلزون)
Pteron (به معناي بال) مي باشد.

5. تاریخچه بالگرد{1}
از دوران باستان تا اواخر قرن هجدهم (18) همواره بشر با مشاهده پرواز پرندگان و بعدها حركت بالن ها با بهره گيري از هواي گرم، فكر و خيال آن را جهت طراحي وسايل قابل پرواز به خود معطوف نموده بود.
در دوران رونسانس،‌ لئوناردو داوينچي،‌ اولين بالگرد را با بهره گيري از پيچ ارشميدس طراحي كرد.
بعد از پرواز بالن ها،‌ دو نوع هواپيما حاصل فكر طراحان در اوايل قرن نوزدهم (19) بود که مثل پرندگان بال ميزد كه البته چندان موفق نبود.

6. تاریخچه بالگرد{2}
در دهه اول قرن بيستم (1907) با توسعه صنعت اتومبيل وساخت و بهبود موتورهاي پيستوني،‌توجه مخترعين به سمت ساخت بالگرد و يا هواپيماي واقعي جلب شد.
اولين هواپيماي بال چرخان بنام اتوجايرو توسط « دلّا سيروا » اسپانيايي كه توانايي بلند شدن عمودي و ايستايي را نداشت،‌ساخته شد.
اولين پرواز موفقيت آميز هواپيماي بال ثابت توسط برادران رايت در سال 1903 در امريكا انجام شد.
در سال 1937 اولين بالگردآلماني با موفقيت و تحت كنترل كامل پرواز نمود.
براي اولين بار بعد از جنگ جهاني دوم، در جنگ كره هلي كوپتر Bell-47 جهت نجات نفر مصدوم و مجروح در خدمات درمانی بکار گرفته شد.

7. تاریخچه پزشکی هوایی
1866 : با یک بالون بنام Albatross ، مصدومان یک کشتی غرق شده را نجات دادند.
1870 : با یک بالون 160 مجروح را از شهر محاصره شده پاریس خارج کردند.
1890 : رئیس سرویس پزشکی هلند ، از بالون برای انتقال مصدومان از خط مقدم استفاده کردند.
1912 : خلبان پزشک Emile Raymond ( فرانسه) با هواپیما به فراز محل جنگ پرواز کرد و محل مصدومان را به حاملین برانکارد گزارش کرد.
1929: اولین آمبولانس هوایی در ارتش آمریکا طراحی شد که خلبان پزشک بود و در اولین پرواز سقوط کرد و ناموفق بود.
1958 : در کالریفرنیا ، عملیات نجات را بصورت غیر نظامی انجام گرفت.
1969 تا 1979 : 160/000 مصدوم و بیمار توسط بالگرد منتقل شدند.( در آمریکا )

8. عملکرد اورژانس هوایی ایران

9. پوشش هوایی کشور

11. مزیت های آمبولانس هوایی
کاهش زمان انتقال بیمار (transportation time): بیشترین تاثیر استفاده از آمبولانس هوایی در کاهش زمان رساندن بیمار به مرکز درمانی است نه در رسیدن بر بالین بیمار
انتقال نیروی متخصص بر بالین بیمار
امکان دسترسی به نقاط صعب العبور، مال رو و غلبه بر ترافیک
ارزیابی منطقه آسیب دیده از آسمان
هدایت و راهبردی ناوگان زمینی برای دسترسی راحت و مسیر یابی
استفاده از کادر درمانی ویژه و امکانات ویژه درمانی و حمایتی
انتقال تجهیزات به مکانهای مورد لزوم و پشتیبانی از ناوگان زمینی
شعاع عملیاتی وسیع
در سایر نقاط جهان برای موارد زیر هم انجام می شود: انتقال اندام پیوندی ،تحویل داروی اورژانسی و فوری ، پادزهرها

12. انواع بالگردهای فعال جهت ارائه خدمات فوریتهای پزشکی در حال حاضر
خانواده BELL شامل، 212، 205 ، 214، 412
بالگردهای روسی شامل MI17
بالگرد استاندارد اورژانس هوایی: EC 135، EC 145

13. انواع مأموریت های اورژانس هوایی
انواع مأموریت های اورژانس هوایی
انتقال مصدومین از صحنه حادثه به مراکز درمانی:
واکنش اولیه :
اعزام اولیه تیم آمبولانس هوایی
واکنش ثانویه :
تیم هوایی با درخواست نیروهای زمینی حاضر در صحنه اعزام می شوند و ارزیابی و امنیت صحنه با تیم زمینی است.
این روش باعث کاهش خطرات برای تیم های هوایی می گردد و حوادث را به طرز چشمگیری کاهش می دهد.
انتقال بین مراکز درمانی:
ماموریت برنامه ریزی شده است و باید قبل از اعزام:
از رضایت بیمار/همراهان مطمئن بود.
بیمار تا حد امکان پایدار شده باشد.(انتقال موارد نیازمند احیا ممنوع است)
دستور و اجازه کتبی اعزام توسط پزشک مسوول بیمار صادر شده باشد.
بیمار آماده اعزام شده باشد و مسایل ایمنی ازجمله خطر انتقال بیماری مدیریت شده باشد.
هماهنگی با مرکز درمانی مقصد انجام شده باشد.

14. خطرات محتمل برای تیم های پزشکی و افراد حاضر در صحنه :
خاک و خاشاک
برخورد با روتور دم
مکندگی روتور دم و جذب پتو، پلاستیک و اشیاء همراه بیمار
شدت باد، شکستگی اشیاء و پرتاب به سمت حاضران
خطر برخورد بالگرد با موانع ( درخت، تیر برق ، کابل فشار قوی )
برخورد خودروهای عبوری با بالگرد

15. نقش اورژانس هوایی در حوادث غیرمترقبه:
نقش امداد هوایی در MCI (حوادث پرتلفات) حمایتی است:
انتقال مجروحان بدحال
رساندن نیرو به میدان
رساندن تجهیزات میدان وپشتیبانی
ارزیابی هوایی
انتقال بیماران
نقش اورژانس هوایی در انتقال بیماران در MCI عمدتاً متمرکز بر انتقال مجروحان به بیمارستان های دورتر از منطقه بحران زده است تا میزان ورودی به بیمارستان های منطقه را کم کند.

16. سایر خدمات تیم هوایی در صحنه حوادث غیر مترقبه:
ایجاد پست فرماندهی
انجام ارزیابی اولیه
بالگرد می تواند در هر مسیر رفت وبرگشت در حوادثی که ساعت ها تخلیه مجروحان را به عهده دارد پکیج های پذیرایی، میان وعده، آب و... را منتقل کند.

17. الزامات بالگرد (آمبولانس هوایی ) و فرآیندهای مرتبط با تیم پروازی
استاندارد بالگرد بر اساس استاندارد شماره شورای عالی استاندارد می باشد، قابل ذکر است ضروری است آمبولانس هوایی چابک و قابلیت آن را داشته باشد تا ظرف حداکثر 3 دقیقه از زمان اعلام ماموریت به سمت مددجو پرواز نماید.

18. استاندارد تجهیزات پزشکی آمبولانس هوایی :
تجهیزات آمبولانس هوایی شامل کلیه تجهیزات پزشکی مصرفی و غیرمصرفی مطابق با چک لیست ابلاغی اورژانس کشور به شماره 3489/401/د مورخ 21/2/94 (پیوست شماره 2) می باشد.
قابل ذکر است استفاده از دفیبریلاتور، پالس اکسی متر، ونتیلاتور و دستگاه فشارسنج دیجیتال در بالگرد اجباری است. کلیه دستگاه ها باید واجد تست ویبریشن باشند تا با توجه به لرزش بالگرد درحین پرواز دچار اختلال عملکرد نگردند.

19. استاندارد نیروی انسانی آمبولانس هوایی :
گروه پزشکی آمبولانس هوایی ترجیحاً یک پزشک و یک نیروی پیراپزشک با مدرک پرستاری یا هوشبری یا فوریتهای پزشکی و درصورت کمبود یا نبود پزشک، دو نفر نیرو که مدرک آکادمیک فوق الذکر را داشته و کارگاه چهار روزه AMT (اصول انتقال هوایی) مورد تایید اورژانس کشور را گذرانده باشند می توانند در بالگرد فعالیت نمایند.
همچنین بک نفر بعنوان مسئول پایگاه و یک نفر بعنوان اپراتور پایگاه تعیین می گردد تا امور پشتیبانی ،ارتباطی و نظارت بر عملکرد و فرایند ها را کنترل نمایند.
ارجح آن است که نیروهای تیم پرواز هر پایگاه 4 نفر از نیروهای رسمی، پیمانی، باتجربه و توانمند از نظر جسمی و علمی انتخاب گردند که در هر ماه 15 روز از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب عملیات هوایی را پوشش خواهند داد.

20. طراحی و نقطه زنی مناطق حساس در محدوده عملیات آمبولانس و تدوین نقشه موزائیکی
وجود نقشه موزاییک و شماره گذاری شده منطقه عملیات پروازی (150کیلومترشعاع پروازی) در بالگرد برای استفاده تیم پروازی و تیم پزشکی به جهت تسهیل در نقطه یابی محل ماموریت وتحویل و تحول بیمار بین کد زمینی و هوایی و همچنین ردیابی محل مصدوم و ایجاد دید و درک مشترک از حوزه عملیات بالگرد با پایگاه های زمینی، دیسپچ، پایگاه هوایی، و مراکز درمانی ضروری می باشند.

21. تجهیزات ارتباطی آمبولانس هوایی :
الف) استقرار فرکانس بی سیم دیسپچ اورژانس در بالگرد بصورت استفاده از بی سیم مستقل و یا پروگرام فرکانس اورژانس روی بیسیم بالگرد ب) استفاده از تلفن ماهواره ای با رفع موانع قانونی برای ایجاد پوشش ارتباطی در نقاط کور ج) استفاده از گوشی های هوشمند با سیستم عامل اندروید یا نوت جهت ارسال پیام های ازقبل تعریف شده وارسال منظم موقعیت بالگرد به دیسپچ و همچنین قابلیت عکس برداری و فیلم برداری و نیز اپلیکیشن های کاربردی GPS د) وجود دودستگاه بیسیم دستی مجهز به هندزفری و دو دستگاه واکی تاکی مجهز به هندز فری

22. الزامات فرآیندی مرتبط با بالگرد و تیم پروازی
الف : وجود فرم های ماموریت و ثبت دقیق وقایع، زمان ها، مشخصات بیمار، اقدامات درمانی و علائم حیاتی (فرم ماموریت هوایی) ثبت دفاتر تحویل و تحول روزانه آمبولانس هوایی (تجهیزات پزشکی مصرفی و غیرمصرفی) وجود و نگارش دفاتر ثبت ماموریت علاوه بر فرم ماموریت بایگانی و نگهداشت فرمهای ماموریت حداقل به مدت 10سال اطلاع رسانی آیتم های ثبت دفاتر به دیسپچ جهت ثبت در مستندات دیسپچ ثبت وقایع در دفتر گزارش روزانه و نقاط ضعف و ناهماهنگی های احتمالی هر ماموریت در این دفتر و اطلاع رسانی آن به مسئول پایگاه هوایی و دیسپچ جهت تشکیل جلسات و طرح موضوعات بصورت هفتگی به منظور افزایش ایمنی و ارتقا هماهنگی های درون و برون بخشی و تنظیم صورتجلسات و حفظ و سیانت ازآن

23. نکات قابل توجه در خصوص مراقبت های درمانی:
معاینه بالینی باید قبل از سوار شدن مصدوم به بالگرد صورت گیرد زیرا تغییرات برخی معاینات بیمار (صداهای ریوی و قلب و ...) در حین پرواز قابل انجام نیستند.
تریاژ یکی از اصول با اهمیت است که پرسنل هوایی باید به آن تسلط کامل داشته باشند.
انتوباسیون بیمار، از مهارت هایی است که تیم پزشکی باید به خوبی به آن مسلط باشند.

24. فیزیولوژی حمل و نقل هوایی
Boyle's Law
Charles’ Law
Dalton's Law
Henry's Law
Additional Stresses of Flight

25. Boyle's Law
حجم
فشار

26. فشار روی موکوزال و المانهای نورووسکولر
آسیب های فشاری
نزول
↑فشار
فشردگی هوا
فشار روی موکوزال و المانهای نورووسکولر

27. مشکلات فیزیولوژیک باروتیت باروسینوزیت
Simple pneumothorax → Tension pneumothorax
پارگی احشای شکمی

28. اعمال فشار روی استخوان، عروق و اعصاب و ساختارهای پرانشیمال
آسیب های فشاری معکوس
صعود
فشار↓
AIR EXPANSION
اعمال فشار روی استخوان، عروق و اعصاب و ساختارهای پرانشیمال

29. تجهیزات دارای هوا در فضای بسته
IV flow rates
Air splints
Pneumatic antishock garment suits
Endotracheal tube cuff

30. Charles’ Law
TEMPERATURE
VOLUME
↑ارتفاع
↓دما
↓حجم

31. Dalton's Law
(Pt = P1+ P2 + P3… Pn)

32. O2 >21 % HYPOXIA ↑فاصله بین مولکولها ↑ ارتفاع → ↓ P1 ,P2 ,Pn
→ ↑ V1 ,V2 ,Vn
↑فاصله بین مولکولها
O2 >21 %
در هر تنفس مولکول اکسیژن کمتر وارد ریه می شود
HYPOXIA

33. اثر ارتفاع بر اکسیژناسیون
O2 Sat
(%)
PAco2
(MM HG)
PAo2
Po2
فشار بارومتریک
ارتفاع (FT) 98 40
103.0
159.2
760
سطح دریا 93 36
68.9
118.4
565
8000 87 35
61.2
109.6
523
10000 84 32
45.0
89.9
429
15000 72
30.4
37.8
79.6
380
18000 66
29.4
34.3
73.1
349
20000 60
28.4
32.8
67.2
321
22000

34. پاسخ های فیزیولوژیک پرواز
↑ تعداد و عمق تنفس
↑ Heart rate
↓ Brain oxygen supply
سردرد تهوع، خواب آلودگی، خستگی، مرگ

35. سایر استرس های پرواز تغییرات دما: ↑ متابولسم و مصرف اکسیژن
دهیدراتاسیون
آلودگی صوتی
لرزش
اختلالات بینایی و وستیبولر
آسیبهای شنوایی

36. آماده سازی بیمار قبل از پرواز :
رعایت ABC ( کنترل راه هوایی، تنفس و گردش خون )
کنترل راه هوایی و ایجاد راه هوایی مطمئن (کنترل اشباع اکسیژن وکاپنوگرافی ) و اصلاح راه هوایی
مدیریت درد
کنترل سطح روحی بیمار و فعالیت او ( هیجان پرواز )
صحبت و مشورت با تیم درمانی که بر بالین بیمارند.
فیکس کردن ستون فقرات و گردن
دادن راهنمایی و مشاوره به خانواده بیمار و ایجاد اطمینان و کاهش هراس

37. آماده سازی بیمار قبل از پرواز :
تحویل گرفتن رادیوگرافی، خلاصه پرونده، نتیجه آزمایشات بیمار از تیم درمانی
اکسیژن در تمامی مسیر در دسترس بیمار باشد.
ساکشن مسیر هوایی از خون و محتویات معده
امکانات باید به برانکارد بیمار منتقل شود.
از تعجیل در انتقال بیمار پرهیز شود. ( کندی مد نظر نیست )
از افرادی که می خواهند به شما کمک کنند، تشکر کنید و آنها را از پرنده دور کنید.
در تحویل گرفتن کودکان و انتقال آنها باید مراقب رفتارمان باشیم تا کودک را آشفته نکنیم در صورت پریشانی، استفاده از سداتیومجاز است.

38. آماده سازی بیمار قبل از پرواز :{4}- دکتر نوری مطالعه نمایند
قبل از فرود باید از امنیت منطقه بوسیله پرسنل زمینی آگاه شد و در صورت درگیری و یا مسائل جنایی ، فرود زمانی صورت پذیرد که پلیس اوضاع را کنترل کرده باشد.
اگر قبل از رسیدن ما ، بیمار بانداژ شده است نباید برای ارزیابی بانداژ باز شود و اگر به روش صحیح فیکس شده ، نباید دوباره ارزیابی شود.
در BO105 ، بیمار در تونل قرار می گیرد که دیگر دسترسی به اندام تحتانی و شکم بیمار نداریم ، پس باید خوب بسته بندی شود.
تیم پروازی باید آمادگی کامل برای مقابله با بیمار اگرسیو را داشته باشد و روشهای کنترل بیمار را در پرنده بداند(معتادان، ضربه های مغزی، هاپیوکسی ها ، بنزودیازپین )

39. آماده سازی بیمار قبل از پرواز :
اجازه حمل خانواده با پرنده:
وزن اضافه : مخاطره بیشتر و کاهش سرعت عمل
بهتر است نباشد، مگر اجبار باشد:
مثل بچه ها که بدون مادر بی قرار می شوند.
مثل زندانی که اسکورت لازم دارد.
مسئول سیاسی که اسکورت دارد.
کنترل بیماران بی قرار و خطرناک:
فیزیکی: فقط برای زمانی که امنیت به خطر می افتد.
شیمیایی: استفاده از دارو

40. بررسی و برنامه ریزی قبل از انتقال تثبیت سازی اولیه قبل از انتقال
فرایند انتقال هوایی
بررسی و برنامه ریزی قبل از انتقال
تثبیت سازی اولیه قبل از انتقال
آماده کردن تجهیزات
آمادگی مصدوم و همراهان
ارتباط با پزشک پذیرنده مصدوم و مرکز درمانی مقصد و کادر پزشکی گیرنده

41. Revised Trauma Score (RTS)RR
SBP
GCS
No.
> 89 4
> 29
9 - 12 3
6 - 9
6 - 8 2
1 - 5
1 - 49
4 - 5 1

42. Pediatric Trauma Score+2 +1 -1
امتیاز
> 20
< 10
(kg) جثه
نرمال
کنترل شده
درخطر
راه هوایی
> 90
50-90
< 50
SBP (mm Hg)
تغییر یافته
کما
وضعیت هوشیاری
هیچ
کوچک و سطحی
بزرگ یا عمیق
زخم
شکستگی بسته و منفرد
شکستگی باز یا متعدد
عوارض اسکلتی

43. توجهات ویژه پزشکی و درمان بیماران
امروزه چالش بر سر منافع آمبولانس هوایی نیست بلکه چالشها مربوط به بیمارانی است که از انتقال هوایی سود می برند:
Traum
Cardiac Disorders :↓door to PCI time
Stroke
Pregnancy
Neonates and Children

44. Trauma
با بکارگیری بالگرد (آمبولانس هوایی) نجات جان حادثه دیدگان تا 25 درصد بهبود یافته است.
در هر 100 پرواز به طور متوسط 3 تا 6 زندگی نجات داده میشود.
در بیماران انتوبه با آسیب مغزی: مورتالیتی و موربیدیتی کاهش می یابد.

45. Injury Severity Score's
M O R
T A L ↓
I T Y 75

46. Non trauma patient اندیکاسیون عمومی:
هر زمان که با کاهش زمان رسیدن بتوان نتایج درمان را بهبود داد:
بارداری پر خطر
سکته های قلبی
مشکلات قلبی عروقی
نوزادان زودرس

47. Pregnancy
نتایج انتقال بیمار بارداری پرخطر و نوزادان تازه متولد توسط آمبولانس هوایی با نتایج به دست آمده از انتقال مستقیم به مرکز زایمان برابری می کند.
نتایج انتقال نوزاد تازه متولد پره مچور توسط آمبولانس هوایی با نتایج به دست آمده از انتقال مستقیم به مرکز نوزادان برابری می کند.

48. CVA
ایسکمیک در مقابل همورازیک

49. Contraindications to AMT
ارست قلبی ریوی
بیماران مراحل انتهایی
بیماران مهاجم
بیماری های عفونی حاد درمان نشده با ریسک بالای انتقال
بیماری که انتقال هوایی را نمی پذیرد.
بیماران ناپایدار که نیاز به پروسیجر اورژانس دارند که در محل اعزام کننده قابل انجام است.
بیماران پایداری که با وسیله دیگر قابل انتقال هستند.

50. پرواز امـداد در شـرايط VFR:
از يك ربع بعد از طلوع آفتاب
تا يك ربع قبل از غروب آفتاب

51. توجيه كردن قبل از پرواز )Brief(
وضعيت جوي
شرایط اضطراري
با توجه به محل استقرار و زمان اجراي امداد
نحوه هماهنگي در داخل كابين

52. توجيه كردن بعد از پرواز ) Debrief(
عدم هماهنگي ها
نقايص اجراي مأموريت
آمادگي فني بالگرد

53. ایمنی پیرامون هلیکوپتر
ممنوع
قابل قبول
ممنوع
قابل قبول
ارجح تر

54. 2) هرگز بدون حضور یک خلبان کارآزموده، به بالگرد نزدیک یا از آن پیاده نشوید. در هر لحظه ، مراقب میدان دید خلبان باشید. مناطق حفاظتی بالگرد(که در شکل شماره 1 مشخص شده اند) مشاهده نمایید.
( شکل شماره 2)
3) روی زمینهای شیب دار، همیشه از سمت شیب پایین به بالگرد نزدیک یا از آن دور شوید تا آن محدوده ای که اجازه داده شده و مجاز است.
( شکل شماره 3 )
4) اگر بخاطر انتشار گرد و غبار، اطراف دیدتان دچار مشکل شدید، بصورت خم شوید و یا بنشینید و منتظر کمک بمانید..
( شکل شماره 4 )

55. 5) اگر شما در حالتی که بالگرد شناور و در حال حرکت است، در حال پیاده شدن از آن هستید، سریعاً از آن خارج شوید و به سمت سطح صاف بروید.
( شکل شماره 5 )
6) به بالگرد نزدیک یا از آن پیاده نشوید وقتی موتور و چرخ بالها در حال فعالیت هستند.
( شکل شماره 6)
7) بصورت خم پیش بروید تا آن محدوده ای که اجازه داده شده و مجاز است. هرگز برای گرفتن کلاه یا هر چیز دیگری که در اثر وزش باد پراکنده شد، به دنبال آن نروید.
( شکل شماره 7)
8) وسایل و ابزار آلات را بصورت افقی در زیر کمرتان حمل کنید و هرگز بصورت عمودی یا روی شانه هایتان حمل نکنید.
( شکل شماره 8)

56. هرگز از پشت یا سمت شیب دار به هلیکوپتر نزدیک نشوید.
هرگز از پشت یا سمت شیب دار به هلیکوپتر نزدیک نشوید.  

57. هنگام نشستن در محل سانحه ، بیمارستان و هر محل مورد لزوم دیگر بایستی مراقب ملخ دم هلیکوپتر بود تا مردم نزدیک نشوند.

58. با هم بصورت گروهی به پشت منطقه فرود هلیکوپتر حرکت کنند.
9) سطح هلی پد (باند فرود) را از هر نوع ماده ای اعم از آب ، ورقه یا تخته چوب، خاک و هر چیز کوچکی تمیز نگهدارید و چرخ دنده ها و اسباب و لوازم که برروی قسمت گردان موتور تأثیر می گذارند، شستشو وتمیز نمایید.
( شکل شماره 9 )
10) زمانیکه مسافرین در حال انتقال دادن و سوار شدن هستند و یا کارکنان و پرسنل در حال بارگیری هستند ، شما باید مطمئن باشید از اینکه :
با هم بصورت گروهی به پشت منطقه فرود هلیکوپتر حرکت کنند.
در زمان برخاستن و فرود بالگرد ، از هلیکوپتر دور باشند.
هر کس مراقب اسباب و وسایل خویش باشد.
به محض اینکه خلبان اشاره نمود، با هم و به نوبت سوار بالگرد شوند.
(شکل شماره 10)
11) زمانیکه خلبان را برای فرود راهنمایی می کنید، پشت به باد بایستید و دستتان را بالا ببرید.
( شکل شماره 11 )

59. مهمترین نکات در خصوص ایمنی بالگرد: {1}
پیدایش بالگرد تحولی عظیم در صنعت حمل و نقل هوایی ایجاد نمود. محدودیت های بسیار هواپیما سبب شد این وسیله به سرعت جایگزین بسیار مناسبی برای آن در شرایط و زمان های خاص شود. از آنجایی که بالگرد ها اصولاً عمود پرواز هستند لذا نیاز چندانی به باند فرود آنطور که برای هواپیما احساس می شود، نداشته به همین جهت امکان نشست و برخاست از هر سطح مناسبی را دارند.
مهمترین نکات در خصوص ایمنی بالگرد به دو قسمت تقسیم بندی می شود.
1) زمانی که بالگرد در حالت توقف ( parking ) قرار دارد
2) یا در زمانی که پرواز ( flight ) می کند.
دقت به این دو قسمت در نهایت سلامت سرنشینان و پرنده را تامین می کند.
از آنجایی که بالگرد دارای فضای درونی محدودی است می بایست، وزن ناخالص همواره تحت کنترل بوده تا حادثه ای در هنگام پرواز رخ ندهد.

60. مهمترین نکات در خصوص ایمنی بالگرد: {2}
سرنشینان می بایست توسط کروچیف یا تیم امداد در رابطه با اطلاعات ایمنی توجیه شوند.
کشیدن سیگار چه در زمان توقف و چه در حین پرواز اکیداً ممنوع است.
سرنشینان به هنگام سوار شدن یا پیاده شدن با نظارت کروچیف،‌ می توانند از درب طرفین کابین استفاده نمایند.
نزدیک شدن از سمت انتهایی جایی که ملخ تعادل در حال چرخش است می تواند خطرآفرین باشد . به عبارت های DANGER نوشته شده بروی بدنه و قسمت های خاص بالگرد باید توجه کرد.
هر بالگرد معمولاً از یک آرایش ویژه در نحوه نشستن سرنشینان استفاه می کند. نحوه نشستن کلیه سرنسینان باید به گونه ای باشد که هیچگونه تماس ناگهانی و یا برخوردی با آلات دقیق ایجاد نشود.

61. مهمترین نکات در خصوص ایمنی بالگرد: {3}
سرنشینان پس از ورود به کابین و نشستن بروی صندلی ها ابتدا کمر بند ایمنی خود را محکم بسته و گوشی مخصوص را به جهت جلوگیری از آسیب دیدگی سیستم شنوایی خود که ناشی از سرو صدای موتور در هنگام فعالیت است بروی سر قرار می دهند. در بالگرد های جدید بخاطر استفاده از مواد عایق صوتی و آکوستیک در صد ورود صدای موتور بداخل کابین بسیار اندک بوده و نیاز به استفاده گوشی احساس نمی شود.
به هنگام پرواز درهای بالگرد ، باید کاملاً بسته باشند.
خلبان آخرین اطلاعات پروازی را از برج گرفته و در مقابل وضعیت خود را گزارش می دهد و در نهایت پرواز آغاز می شود.
یک بالگرد اغلب در شرایط ویژه ای پرواز می کند . این حالات ممکن است بر فراز خشکی یا آب ، هوای خوب یا بد و نظایر آن حاکم باشد. کنترل شرایط اضطراری و نجات در وضعیت خشکی ساده تر از پرواز بر فراز آب و در زمان های بحرانی است. اما روش های مشترکی برای این حوادث در نظر گرفته شده اند.

62. مهمترین نکات در خصوص ایمنی بالگرد: {4}
ورود و خروج سرنشینان در حالت عادی پس از توقف کامل بالگرد بروی باند و با فرمان خلبان صورت می پذیرد. البته بالگرد های نظامی و امدادگر از این حیث مستثنی هستند، زیرا در شرایط خاص خود اقدام به انجام عملیات پروازی می کنند.
از دم بالگرد دوری کنید، بخصوص زمانیکه بالگرد روشن است . شما با اجازه خلبان و از روبرو نزدیک شوید.
در نزدیک بالگرد، کلاه خود را بردارید. اشیاء سبک وزن را در دست خود بگیرید یا رها نکنید.
مواظب اشیائی که بالاتر از سطح سر قرار می گیرند باشید ( پایه سرم ، میز ) چون امکان برخورد با روتور می باشد.

63. مهمترین نکات در خصوص ایمنی بالگرد: {5}
مراقب حمل پتو ، روزنامه ، فرم مأموریت ، ملحفه بیمار ، باند فیکس نشده و... باشید چون می تواند در سیکل rotor wash قرار گیرند و به سمت موتور کشیده شوند.
سنگ ریزه ها به اطراف پرتاب می شوند و در بالگردهای سنگین و نیمه سنگین می توانند به مثابه یک گلوله تفنگ عمل کنند.
از نزدیک شدن وسایل نقلیه به بالگرد جلوگیری کنید. ( اتوبوس ، خود آمبولانس با آنتن)، نزدیک شدن بیش از 20 متر (50 فوت) ممنوع.
لباس پرواز باید ضد حریق بوده و بدن پرسنل را در آتش 20 تا 30 محفوظ نگاه دارد و همه بدن از گردن تا مچ پا را بپوشاند.

64. بارگیری ( loading) {1}
تعريف :
انتقال مصدومین به داخل هلیکوپتر بر اساس وضعیت و علائم حیاتی آنان بررسی و بارگیری صورت می گیرد.
در هلیکوپتر های مدل ذيل امکان نصب 3 تا 6 برانکارد وجود دارد .
412
212
214
205
نصب 6 برانکارد از طریق ستونهای موجود در کابین و بندهای مخصوص( strap) نصب برانکارد به صورت طولی در کنار دربهای چپ و راست انجام می شود .
نصب 3 برانکارد به صورت عرضی داخل کابین انجام می شود و امکان یک برانکارد در کف هلیکوپتر را میسر می سازد.

65. مصدومین با وضعیت مشروحه ذيل، از بالا به پایین جاگیری شوند. بد خیلی بد
بارگیری ( loading) {2}
در بارگیری مصدومین با برانکارد به منظور ایمنی مصدوم و ندیدن صدمات بیشتر لازم است هماهنگی کامل بین تیم نجات صورت پذیرد.
مصدومین با وضعیت مشروحه ذيل، از بالا به پایین جاگیری شوند. بد
خیلی بد
وخیم
خیلی وخیم
پس از اطمینان کامل از نصب برانکاردها، قفل بندهای مخصوص کاملاً بازدید شود، سپس به خلبان جهت پرواز اعلام گردد.
Load گیری به گونه ای انجام شود که کادر پزشکی قادر به انجام امورات پزشکی باشند.

66. اندیکاسیون های اعزام آمبولانس هوایی-سکته ها
سكته هاي قلبي و مغزي:
كه امكان انتقال زميني ندارند
يا انتقال زميني باعث تهديد جان بيمار مي گردد
و یا جهت درمان در زمان طلایی

67. اندیکاسیون های اعزام آمبولانس هوایی-تروما
در موارد قطع عضو ( بالاتر از مچ دست و مچ پا )
تروماي نافذ سينه، شكم، جمجمه
تروماي قفسه سينه كه منجر به عارضه سينه مواج شده است.
سوختگي هاي شديد بالاي 10% به همراه كاهش سطح هوشياري
 شكستگي 2 يا بيشتر از 2 استخوان بلند، شكستگي شديد لگن
 تروماي ستون فقرات با شواهد پاراپلژي

68. اندیکاسیون های اعزام آمبولانس هوایی-حوادث غیر مترقبه
ارزيابي منطقه حادثه در حوادث پرتلفات يا غيرمترقبه از طريق هوايي
انتقال تجهيزات و نيروي انساني متخصص به صحنه حادثه در حوادث پرتلفات يا غيرمترقبه در صورت لزوم
اعزام بالگرد بنا به درخواست EOC دانشگاه، قطب يا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
 اعزام بالگرد بنا به درخواست مدير يا مدير جانشين اورژانس 115

69. اندیکاسیون های اعزام آمبولانس هوایی – بین مراکز درمانی
  اعزام بالگرد جهت انتقال مصدوم يا بيمار بين مراكز درماني بر اساس موارد ذيل صورت پذيرد:
15-1) ارجاع تعداد زياد بيمار يا مصدوم به يك مركز درماني بطور همزمان و عدم توانايي مديريت بيماران يا مصدومين بدليل كمبود امكانات و نبود امكان انتقال مصدومان بصورت زميني
15-2) مركز درماني فاقد امكانات و يا تخصص لازم جهت پوشش خدمات به بيمار يا مصدوم است و تأخير در انتقال، باعث مخاطرات جدي مي گردد و انتقال زميني نيز زمان بر بوده و مي تواند باعث تهديد حيات بيمار شود.

70. اندیکاسیون های اعزام آمبولانس هوایی - سایر
عزام بالگرد بنا به درخواست نيروهاي اورژانس 115 حاضر در صحنه، بنا به دلايلي كه امكان انتقال زميني بيمار يا مجروح نيست يا انتقال زميني باعث تهديد جان بيمار مي شود.
ه خدمات به مادران باردار و در حال زايمان كه بنا به تشخيص نيروهاي حرفه اي ( ماما، متخصص زنان) پروسه زايمان دچار مشكل و يا احتمال بروز مشكل وجود داشته و نياز به انتقال به مركز مجهزتر مي باشد و امكان انتقال زميني ميسر نيست و يا درخواست هايي در اين رابطه كه از جانب نيروهاي غير حرفه اي يا نيمه حرفه اي ( بهورز ) بدليل انسداد راه زميني صورت مي پذيرد.
هر نوع فوريت پزشكي درمناطق كوهستاني با عدم امكان دسترسي زميني

71. الزامات پایگاه آمبولانس هوایی
پایگاه آمبولانس هوایی واجد فضای زیست محیطی قابل قبول با حداقل مساحت 80 متر جهت استقرار تیم پزشکی و تیم پروازی ترجیحاً در مجاورت هم و یا در دو فضای متفاوت با فاصله حداکثر 200 متر از یکدیگر جهت سرعت عمل و هماهنگی مضاعف در اعزام به ماموریت

72. تجهیزات پایگاه :
شامل تجهیزات اداری بر اساس چک لیست ابلاغی اورژانس کشور به شماره 3489/401/د مورخ 21/2/94 (پیوست شماره 3)
ایجاد ارتباط بیسیمی بین دیسپچ ،اتاق عملیات پرواز و پایگاه اورژانس هوایی الزامی است
وجود خط تلفن ثابت بین دیسپچ و پایگاه هوایی
وجود نقشه موزائیکی و نصب آن در پایگاه هوایی و عملیات پرواز
نصب اندیکاسیون های اعزام، پروتکل تریاژ استارت و وجود کارت تریاژ استارت در پایگاه
دپوی تجهیزات مصرفی و غیرمصرفی در پایگاه برای پشتیبانی از عملیات بالگرد از جمله لانگ بک بورد، شورت بک بورد، کلار گردنی،اسپلینت های یکبار مصرف چسبی و ....
مسئولین پایگاه هوایی،دیسپچ و بخش عملیات اورژانس موظف اند برنامه عملیات پایگاه هوایی را طوری تنظیم نماید که از زمان ابلاغ ماموریت به پایگاه، آمبولانس هوایی ظرف حداکثر 3 دقیقه به مرحله TAKE OFF برسد و درصورت عدم تحقق این موضوع مراتب را به مراجع بالاتر گزارش نماید.
وجود دفاتر تحویل و تحول، چک لیستهای تجهیزاتی آمبولانس هوایی، دستورالعمل های صادره از وزارت بهداشت و دفتر ثبت وقایع هر ماموریت

73. الزامات تجهیزاتی و فرآیندی دیسپچ اورژانس مرتبط با آمبولانس هوایی
وجود نقشه موزائیکی و نصب در اتاق عملیات و راهبری
وجود اندیکاسیون های اعزام بالگرد دردیسپچ و توجیه بودن سوپروایزر و سایر پرسنل دیسپچ نسبت به آن
رعایت اصل چابک سازی فرآیند و سرعت عمل در تصمیم گیری و پرهیز از بروگراسی اداری جهت اعزام بالگرد برای ارائه خدمات فوریتهای پزشکی
هرگونه اعزام بالگرد جهت اموری غیر از فوریتهای پزشکی فقط با مجوز EOC وزارت بهداشت امکان دارد.

74. الزامات تجهیزاتی و فرآیندی دیسپچ اورژانس مرتبط با آمبولانس هوایی
برگزاری جلسات هماهنگی با عملیات پرواز و مبادی پروازی منطقه از جمله فرودگاه و تنظیم تفاهم نامه ها با همکاری مسئول پایگاه هوایی
برگزار جلسات هماهنگی با عوامل درگیر با عملیات هوایی و ذی نفعان از جمله پاسگاههای پلیس راهور، مراکز کنترل ترافیک شهری و جاده ای، راهداری در راستای تسهیل درخواست آمبولانس هوایی، ایجاد زبان و درک مشترک از عملیات آمبولانس هوایی با تنظیم صورتجلسات با همکاری مسئول پایگاه هوایی

75. الزامات تجهیزاتی و فرآیندی دیسپچ اورژانس مرتبط با آمبولانس هوایی
اطلاع رسانی از اعزام بالگرد به سمت بیمارستان و ارتباط موثرو مستمر با مرکز درمانی تحویل گیرنده یا تحویل دهنده بیمار و مصدوم و اطلاع رسانی از تعداد مجروحان یا بیماران انتقالی و وضعیت عمومی آنها و خدمات مورد نیاز جهت مراقبت از بیمار یا مصدوم در هنگام وبعداز ورود به مرکز درمانی
هماهنگی با بیمارستان جهت استقرار تیم تحویل گیرنده بیمار درکنار پد فرود بالگرد و اعلام کد فرود بالگرد با اعلام شماره کد 350
هماهنگی و یادآوری جهت تامین ایمنی و امنیت محل فرود بالگرد با سوپروایزر بیمارستان، تنظیم تفاهم نامه و تبادل آن با روسای بیمارستان ودفاترمدیریت پرستاری جهت شفاف سازی شرح وظایف از جمله مسئولیت ایمنی محل فرود بالگرد، امنیت بالگرد ، مسئولیت تیم تحویل گیرنده بیمار و چگونگی ارتباط موثر ومستمر با دیسپچ و بالگرد با همکاری و هماهنگی مسئول پایگاه هوایی

76. الزامات تجهیزاتی و فرآیندی اورژانس بیمارستان مرتبط با آمبولانس هوایی
الزامات تجهیزاتی و فرآیندی اورژانس بیمارستان مرتبط با آمبولانس هوایی
مستند سازی کل ماموریتهای اورژانس هوایی از لحظه شکل گیری تا بازگشت به پایگاه و تکمیل کلیه مستندات و فلوآپ بیماران انتقالی تا تعیین تکلیف در بیمارستان (سرپایی ، ترخیص، بستری،مدت درمان و احتمالاً فوت دربیمارستان و همچنین فوت در بالگرد و یا فوت قبل از رسیدن بالگرد بر بالین بیمار)
هماهنگی جهت آموزش مارشالر و آشنایی با بالگرد و نکات ایمنی برای پرسنل بیمارستان بخصوص حراست ، نگهبانی ،خدمات، پرستاران اورژانس و سوپروایزرها با همکاری و هماهنگی مسئول پایگاه هوایی
هماهنگی جهت برگزاری کارگاههای دوره ای و تکرارشونده و جلسات منظم هماهنگی فی مابین عملیات پرواز – کروی پروازی- مسئولین بیمارستانهای دریافت کننده یا تحویل دهنده بیمار، پایگاه هوایی و دیسپچ با همکاری و هماهنگی مسئول پایگاه هوایی

77. الزامات فرآیندی مراکز درمانی محل فرود بالگرد در مرکز درمانی
این الزامات مشمول کلیه مراکز درمانی است که یا بیمار از بالگرد تحویل می گیرند (محل فرود بالگرد) یا بیمار را به بالگرد تحویل می دهند:
ایجاد ایمنی برای پد فرود و داشتن برنامه و شفاف سازی مسئولیتها از قبیل کنترل نظافت و اشیا اطراف پد و پاکسازی آن جهت جلوگیری از پرتاب آنها به اطراف دراثر باد ملخ بالگرد
مشخص شدن مسئول تیم امنیت پد فرود و ایجاد حلقه امنیتی برای جلوگیری از نزدیک شدن مردم و تماشاگران به بالگرد در زمان فرود بالگرد
تشکیل تیم تحویل گیرنده بیمار و حضور تیم با تجهیزات احیا ( شامل آمبوبگ ) در کنار پد قبل از فرود و تحویل و تحول مستندات و وسایل بیمار
سرپرستی تیم تحویل گیرنده بیمار از بالگرد برعهده سوپروایزر بیمارستان است و هماهنگ کننده کل فرآیند ازجمله هماهنگی با تیم ایمنی و امنیت نیز به عهده نامبرده می باشد و در مراکزدرمانی که واجد سوپروایزر اورژانس است این کار برعهده نامبرده بوده و درصورت غایب بودن و عدم حضور، جانشین وی از طرف دفتر پرستاری بیمارستان مشخص می گردد.
حضور سوپروایزر مسئول در کنار پد بالگرد از لحظه فرود تا زمان پرواز مجدد بالگرد و ترک بیمارستان جهت نظارت بر عملکرد تیم ایمنی و امنیت الزامی است

78. الزامات فرآیندی مراکز درمانی محل فرود بالگرد
ارتباط مستمر سوپروایزر و پاسخگویی به دیسپچ اورژانس جهت تسهیل هماهنگی و ایجاد و آمادگی تیم تحویل گیرنده بیمار قبل از فرود بالگرد
حضور آمبولانس بیمارستان در کنار پد بالگرد جهت انتقال مجروحان به اورژانس بیمارستان در مراکزی که فاصله پد فرود تا بخش اورژانس بیمارستان طولانی است با هماهنگی سوپروایزر مسئول صورت می گیرد و آمبولانس و تیم تحویل گیرنده دقایقی قبل از فرود بالگرد در کنار پد حضور داشته باشند.
در مراکز درمانی فاقد پد یا امکان فرود ،هماهنگی و همکاری با مسئول پایگاه هوایی جهت شناسایی محل فرود بالگرد ترجیحاً نزدیکترین فاصله ممکن تا مرکز درمانی و هماهنگی با دیسپچ – نیروی انتظامی جهت تامین امنیت محل
هماهنگی و پیگیری نصب بادنما یا پرچم در نقطه قابل دید برای خلبان جهت تشخیص مسیر باد برای فرود بالگرد براساس هماهنگی با مسئول پایگاه آمبولانس هوایی
تعریف کد فرود آمبولانس هوایی (350)و مشخص نمودن تیم و نصب جدول اسامی پرسنل مسئول و تعریف فرآیند فراخوانی نیروها قبل از فرود بالگرد و نحوه تحویل و تحول بیمار با رعایت نکات ایمنی

79. الزامات ابتدایی راه اندازی:
وجود و نصب نقشه های موزائیکی شماره گذاری شده در پایگاه و آمبولانس های زمینی(رجوع به بند4فصل دوم)و آموزش استفاده ازاین نقشه درفراخوان آمبولانس هوایی یا هدایت آمبولانس هوایی به صحنه حادثه
برگزاری دوره آموزشی مارشالر، ایمنی بالگرد،اصول انتخاب نقطه فرود بالگرد و آشنایی پرسنل زمینی با مبانی AMT با برگزاری کارگاه آموزشی جهت حمایت تکنسین های زمینی از عملیات هوایی توسط مسئول پایگاه هوایی
توجیه پرسنل درخصوص اندیکاسیون های فراخوان بالگرد و چگونگی تحویل بیمار به بالگرد
آموزش پرسنل زمینی درخصوص مدیریت صحنه و فراهم آوری و امکان فرود در صحنه و تعامل و همکاری با پلیس و دیگر سازمانهای امدادی جهت تامین فرود بالگرد

80. الزامات عملیات آمبولانس هوایی در مراکز درمانی مبدا
تامین فضایی مناسب جهت فرود
نوشتن حرف H در وسط محوطه
تعیین مسیر ایمن برای ورود تیم درمانی
آسفالت نمودن آن در صورت امکان
پرچم باد نما در حاشیه پد یا پرچمی که جریان و جهت باد را نشان دهد
انتخاب کوتاهترین مسیر جهت انتقال بیمار از محل فرود تا بخش اورژانس
تدوین فرایند اطفای حریق و قرار دادن وسایل مرتبط با آن

81. فرم آماری عملکرد ماهیانه اورژانس هوایی

82. فرم گزارش مراقبت اورژانس هوایی (PCR) – صفحه اول

83. فرم گزارش مراقبت اورژانس هوایی (PCR) – صفحه پشت فرم

84. فرم پیگیری ماهانه بیماران منتقل شده توسط اورژانس هوایی

85. شاخص های اورژانس هوایی

86. تعداد پروازهای انجام شده از فروردین 95 لغایت مردادماه 95

87. تعداد بیماران منتقل شده از فروردین 95 لغایت مردادماه 95