1. توجهات و اقدامات تشخیصی در اعمال جراحی عروق محیطی فصل چهاردهمِ کتاب تکنولوژی جراحی قلب ، عروق و توراکس محمدحسین آزوغ پاییز1397

2. توجهات ویژه در جراحی ‌ های عروق محیطی به دلیل اینکه عروق خونی در تمامی قسمت‌های بدن گسترش یافته‌اند، بنابراین بیمارهای عروقی می‌توانند بخش‌های مختلفی را در بدن درگیر نماید. لذا تکنسین جراحی باید با آناتومی، ساختار و بیماری‌های عروقی که نیاز به جراحی دارند آشنا باشد. روش‌های جراحی عروق محیطی شامل روش باز و روش‌های داخل عروقی است. بیمارانی که قرار است تحت جراحی‌های عروقی قرار گیرند، باید مورد ارزیابی قرار گیرند.

3. ارزیابی بیماران تحت جراحی عروق ارزیابی بیماران از لحاظ: 1.وضعیت قلبی 2.عملکرد ریوی 3.عملکرد کلیوی 4.عملکرد آدرنال 5.آمبولی و DVT 6.فشارخون و کنترل خون 7.تغذیه 8.عملکرد عضلاتی و پرفیوژن اندام‌ها و ارگان‌ها 9.وجود عفونت و آنمی

4. توجهات ویژه در جراحی ‌ های عروق محیطی افراد سیگاری، الکی، افراد حامله و افراد مسن نیاز به ارزیابی دقیق‌تر قبل از جراحی دارند. جالب‌تر اینکه، کاندید‌های این جراحی معمولاً دیابتیک و یا سیگاری‌اند. همچنین پرونده بیمار از لحاظ تاریخچه بیمار، وضعیت فیزیکی، رضایت‌نامه عمل، نتیج آزمایشگاهی و تست‌های تشخیصی کنترل گردد. همچنین باید از وجود عکس‌های آنژیوگرافی بیمار اطمینان حاصل شود.

5. توجهات ویژه در جراحی ‌ های عروق محیطی توجه به شاخص‌های مانیتورینگ (ECG، فشارخون و سچوریشن) اکوکاریوگرافی داخل مری(TEE) ممکن است در حین عمل‌های آئورت شکمی و الکتروانسفالوگرافی(EEG) در حین اندارترکتومی کاروتید، مورد استفاده قرار گیرد. ممکن است یک کانولا جهت اندازه‌گیری فشار شریانی در دخال شریا رادیال وارد گردد. از کاتتر سوآن گانز(Swan-Ganz) جهت اندازه‌گیری فشار ورید مرکزی یا فشار گوه‌ای ریوی استفاده می‌کنند. سونداژ جهت اندازه‌گیری برون‌ده اداری ممکن است اهمیت پیدا کند.

6. جالب است بدانید ! اکوکاردیوگرافی داخل مری یا Transesophageal echocardiography : در زمانی که جراح نیاز به دید بهتری نسبت به ماهیچه و ساختارهای قلبی، دریچه‌ها و دیگر موارد پریکارد قلب داشته باشد، مانند دید بهتر عروق مرتبط به قلب. استفاده از امواج التراسونیک که توسط پروب که داخل مری گذاشته شده، صورت می‌پذیرد. Heart.org America Heart Scholar Basement

7. بعد از جراحی ‌ های عروقی، بیمار باید از لحاظ فاکتورهای ذیل مورد بررسی قرار گیرد این دترمین‌ها شامل : عوارض قلبی-عروقی (هایپرتانسیون،هایپوتانسیون، آریتمی‌ها یا شاید MI بعد از عمل) وضعیت همودینامیکی بیمار عملکرد کلیوی، ریوی بیمار خونریزی وضعیت تغذیه‌ای، مایعات و الکترولیت‌ها کنترل درد و DVT

8. اقدامت تشخیصی در بیماری ‌ های عروق محیطی آنژیوگرافی یا Angiography یکی از کاربردی‌ترین روش‌های تشخیصی در بیماری‌های عروق محیطی به شمار می رود. روش مقدماتی در اکثر جراحی‌های عروقی نظیر اندآرترکتومی، آنژیوپلاستی، بای‌پس گرافت و آمبولکتومی است. در این روش با تزریق ماده حاجب در مسیر رگ مورد نظر، از آن‌ها تصویر تهیه می‌شود؛ بدین ترتیب می‌توان تمامی انسدادها، آنومالی‌ها، آنوریسم‌ها،صدمات و... مربوط به عروق را شناسایی نمود. جهت انجام ان عمل تهاجمی، نیازمند به دستگاه اشعه ایکس و ثبت‌کنندۀ آن(فلوروسکوپی)، ماده حاجب، کاتترهای مخصوص آنژیوگرافی، گاید وایر، سوزن و کاولا هستیم.

9. اقدامت تشخیصی در بیماری ‌ های عروق محیطی آنژیوگرافی یا Angiography آنژیوگرافی را بسته به نوع رگ مورد نظر می‌توان به اسامی مختلفی نام‌گذاری نمود: –آنژیوگرافی شریان‌ها > آریرتوگرافی Arteriography –آنژیوگرافی ورید‌ها > ونوگرافی‌ها Venography(فلبوگرافی Phelebography) –آنژیوگرافی آئورت > آئورتوگرافی Aortography آنژیوگرافی غیرانتخابی ممکن است نیازمند به 30تا50میل ماده حاجب غلیظ با سرعت تزریق 10تا25میل/ثانیه داشته باشد. در صورتی که جهت ببرسی شریان‌ها نیاز به 10تا12 میل با سرعت 7تا8میل/ثانیه هسیتم.

10. اشکالی از آنژیوگرافی

11. اقدامت تشخیصی در بیماری ‌ های عروق محیطی پلتیمسوگرافی با هوا Plethusmography فضاهایی که اطراف اندام تحتانی وجود دارند که با مقداری صحیح از هوا پر شده باشند را فضاهای استاندارد می‌نامند. در این روش میزان برگشت خون وریدی و قدرت تخلیه‌ای پمپ عضلات ساق پا اندازه‌گیری می‌شود. در این روش اطلاعاتی را در زمیه پر شدن ورید، حجم عملی ورید، حجم تخلیه و حجم حجم باقیمانده فراهم می‌سازد. این روش در ارزیابی بیماران مشکوک به عدم کافیت دریچه‌ای یا نارسایی مزمن ورید مفید است.

12. اقدامت تشخیصی در بیماری ‌ های عروق محیطی داپلر سنوگرافی Doppler Ultrasonography در این روش با کمک امواج سونگرای، میزان جریان خون در یک شریان خاص مورد بررسی قرار می‌دهند CTاسکن و MRI یکی از راه‌های تشخیصی رایج در بیماران عروقی نظیر پارگی‌های عروقی، آنوریسم‌های شکمی، آترواسکلروز شریان کاروتید و... به شمار می‌رود.