2. مشخصات نوزاد سالم: علائم حیاتی نوزاد: *ضربان قلب :
-ضربان قلب طبیعی نوزادان بیشتر از ضربان قلب بزرگسالان
-تعداد طبیعی ضربان قلب نوزادان 110 تا 160
-کاهش مختصر ضربان قلب در هنگام خواب و افزایش مختصر ضربان قلب در هنگام گریه طبیعی است.

3. مشخصات نوزاد سالم: تعداد تنفس:
تعداد تنفس طبیعی نوزاد کمتر از 60 تنفس دردقیقه است.
نوزادان به موقع وبا وزن طبیعی ممکن است در هنگام خواب تنفس طبیعی داشته باشند.تنفس دوره ای یعنی یک توقف 5 تا 10 ثانیه ای تنفس،سپس تنفس تند چند ثانیه ای بعد از آن.
درجه حرارت بدن:
برای تعیین درجه حرارت نوزاد می بایست از دمای زیر بغل استفاده کرد درجه حرارت طبیعی نوزاد 36تا37 درجه سانتیگراد است.
برای جلوگیری از کاهش حرارت بدن نوزاد و سرد شدن وی می بایست گرمای اتاق بین 25 تا27 درجه سانتی گراد باشد، برقراری تماس پوست باپوست مادر ونوزاد،تغذیه مکرر نوزادبا پستان مادر، تعویض پوشک ولباس خیس نوزاد، پوشاندن سر نوزاد با کلاه و درهفته های اول تولد گرم نگهداشتن پاها به وسیله جوراب

4. مشخصات نوزاد سالم: ظاهر وپوست :
*پوست نوزاد طبیعی،صورتی مایل به قرمزدر صورت کبودی یا رنگ پریدگی مراجعه به پزشک
*پوست نوزادسالم با پوشش چرب و سفید به نام ورنیکس پوشیده شده است که این ماده مرطوب از پوست محافظت می کند به تدریج محومی شود نباید آن راشستشو داد
*پوست نوزادان خصوصا نوزادان نارس نرم است .در بعضی نوزادان به ویژه آنهایی که بعد از 40هفته به دنیا می آیند چروکیده همرا با پوسته ریزی است که طبیعی است ونیاز به چرب کردن ندارد.پوست بدن نوزادان از موهای نرمی پوشیده شده که بعد از 1تا2هفته از بین می رود.
*در برخی نوزادان مویرگ های بعضی از نقاط پوست نظیر وسط پیشانی ،پشت گردن وروی پلک فوقانی ممکن است برجسته و صورتی رنگ باشد که اصطلاحا همانژیوم گفته می شود.این حالت طبیعی بوده ومعمولا به تدریج محو می شود.

5. مشخصات نوزاد سالم: ظاهر وپوست :
در طی 2تا3روز اول تولد بثورات نوزادی به شکل جوش های قرمز رنگ با برجستگی های سفید مایل به زرد در وسط روی پوست نوزادان شایع بوده و در اکثرنقاط بدن به جز کف دست و پا ظاهر می شوند وبتدریج در طی یک هفته خودبخود از بین می روند در صورتی که این بثورات چرکی شوند می بایست به پزشک مراجعه نمود.
عرق جوش ها به صورت جوش های برجسته اندکه ممکن است شفاف یا شیری رنگ باشند که براثرپوشش زیاد و گرمای بیش از حد بوجود می آیند وبا استحمام و مراقبت از پوست و پوشش مناسب برطرف می شوند.
حس لامسه نوزاد از ابتدای تولد وجود دارد و به همین علت نوزاد با تماس پوست به پوست با والدین آرام می شوند وبه تحریکات دردناک پاسخ می دهد.
برای درمان راش یا جوش های ریز وقرمزی که بین ران های نوزاد ظاهر می شود همواره باید این نواحی را تمیز و خشک نگه داشت برای تسریع در بهبودی بهتر است این نواحی را در معرض هوا و در صورت امکان نور خورشید قرار داد.

6. مشخصات نوزاد سالم: سرو صورت :
سر نوزاد در زمان تولد در صورت زایمان به روش سزارین یا برخی زایمان های طبیعی گرد است . اما گاهی اوقات به دنبال زایمان طبیعی ممکن است سر حالت کشیده داشته باشداین حالت در اثر تجمع مقداری مایع در زیر پوست سر در هنگام زایمان رخ می دهد که امری کاملا طبیعی است و طی روزهای بعد از تولد با جذب مایع این تورم از بین می رود.
چشم:
نوزاد تازه متولد شده دارای قدرت بینایی است و بیش از هرچیز به چشمان مادرش خیره می شود. اگر نور شدید به چشم نوزاد انداخته شود ، او چشمک می زند. اگر شیئی را جلو چشم او حرکت دهیم ، چشمهایش آن شی را اندکی دنبال می کند .
تورم پلک نوزاددر هنگام تولد شایع است و ممکن است همراه با ترشحات مخاطی باشد.اگر این حالت در اولین روز زندگی دیده شد،جای نگرانی نیست معمولا خودبخود بهبود می
یابد.در صورت تورم و قرمزی پلک ها همراه با ترشحات چرکی باید به پزشک مراجعه شود.
رگه های خونی ملتحمه چشم نوزاد طبیعی بوده و در عرض 1تا2 هفته اول بعد از تولد خود به خود بهبود می یابد.

7. مشخصات نوزاد سالم: ادامه چشم :
در بعضی مواقع ممکن است در موقع تمرکز، یک چشم انحراف پیدا کند ولی این حالت موقتی است و بعد از 5تا6ماهگی از بین می رود. اگر انحراف (لوچی)در موقع متمرکز کردن دو چشم بر یک شی بعد از 6ماهگی ادامه یابد ،چشمان کودک باید توسط چشم پزشک معاینه گردد.
بینی:
حس بویایی نوزاد از زمان تولد فعال است .قدرت بویایی نوزاد بیشتر از بزرگسالان است،به همین علت بوی مادر،پدر وشیرمادر را به خوبی احساس می کند.باز بودن مسیر بینی برای امکان تغذیه اوالزامی است زیرانوزاد از طریق بینی تنفس می کند.
دهان :
اگر در هنگام گریه کردن یک طرف دهان نوزاد بیشتر از طرف دیگر حرکت کند ،احتمالا اعصاب صورت آسیب دیده است وباید به پزشک مراجعه شود.
بعضی نوزادان به طور نادر لب شکری به دنیا می آیند ، اگراین شکاف وسیع نباشد، تغذیه با پستان مادر بهترین روش تغذیه ای خواهد بود و جهت پر کردن شکاف با کمک شست مادر نوزاد می تواند به راحتی تغذیه شود در غیر این صورت نیاز به گذاشتن پروتز های مخصوص برای پر کردن شکاف دهان نوزاد و ادامه تغذیه وی با شیر مادر می باشد.

8. مشخصات نوزاد سالم: ادامه دهان :
برفک یکی از شایع ترین بیماری های دهان نوزاد می باشد.این عارضه به صورت ترشحات سفید و پنیری بر روی زبان، سقف دهان و سطح داخلی گونه ها دیده می شود.
گوش:
در هنگام تولد لاله گوش به طور کامل غضروفی نشده به راحتی خم شده وبه حالت اول برمیگردد.
نوزاد از دوران جنینی قادر به شنیدن است و بایستی محیطی آرام وبا کمترین سروصدا برای وی فراهم شود.
نوزاد باید قبل از یک ماهگی از نظر شنوایی غربالگری شود.
سوراخ کردن گوش نوزاد دختر در نوزادی توصیه نمی شود و بهتر است به بعد از 6ماهگی موکول گردد.
سینه و شکم:
پستان بعضی از نوزادان اعم از دختر یا پسر ممکن است مقداری برجسته بوده ویا ترشح داشته باشد .این امر طبیعی است و به علت قطع شدن هورمون های مادری است که خودبخود بعد از چند روز برطرف می شود بنابراین از فشردن پستان نوزاد و یامالیدن هرگونه دارویا ماده ضد عفونی بر روی آن خودداری شود.

9. مشخصات نوزاد سالم:
ادامه سینه و شکم:
هنگام تولد به علت وجود چین های حاوی ذخایر چربی در گردن،ران ها وبازوها،نوزاد چاق به نظر می رسد که جای نگرانی نیست .علاوه برآن شکم بزرگ ونفاخ نوزاد که علت آن نرم وشل بودن عضلات شکم و انحنای کم ستون فقرات وی به جلو می باشد نیز کاملا طبیعی است.
بند ناف:
بعد ازتولد نوزاد بند ناف به تدریج خشک وچروکیده شده ،از روز دوم تا سوم شروع به تیره شدن می کند و معمولا طی 2هفته اول تولد می افتد.
از به کار بردن هرگونه ماده ضد عفونی کننده مانند الکل ،بتادین وموادسنتی روی بند ناف باید خودداری کرد،زیرا سبب تازه شدن بند ناف شده و افتادن آن را به تاخیر می اندازد.
بند ناف همیشه باید خشک ،تمیزوباز نگه داشته شود.پوشک راباید طوری بست که بند ناف داخل پوشک قرار نگیرد تا به ادرار آغشته نگردد.
در صورت قرمزی اطراف بند ناف ،بوی بد ویا ترشح باید فورا به پزشک مراجعه نمود.
توصیه می شود بند ناف از نظر خونریزی احتمالی حداقل روزی یکبار مشاهده شود.
فتق نافی(بیرون زدگی)نسبتا شایع است و نیازی به درمان ندارد که اغلب در سال های اول زندگی خودبخود بهبود می یابد مگر آنکه بزرگتر از حد معمول باشد

10. مشخصات نوزاد سالم: دست ها و پاها:
چروکیده بودن دست های نوزاد و رنگ متمایل به آبی آنها ممکن است سبب نگرانی والدین شود.این امرکاملا طبیعی است.
چرخش خفیف انگشتان پا به سمت داخل(پاچمبری)وضعیتی بسیار شایع و ناشی از وضعیت نامناسب جنین در رحم مادر است که در طی چند روز خودبخود بهبود می یابد.اما اگر علت آن مشکل در استخوان پا باشد ،باید بررسی های لازم توسط پزشک صورت گیرد.معمولا این مشکل با ورزش دادن و یا گچ گرفتن پاها برطرف می گردد.
در رفتگی مفصل ران که شاید اصطلاح نارس بودن مفصل ران صحیح تر باشد، در بعضی از نوزادان خصوصا نوزادان دختر شایع و با تشخیص زود هنگام و اقدامات درمانی مناسب و به موقع اکثرا قابل درمان و اصلاح می باشد.
اندام تناسلی:
در بعضی از نوزادان پسر ممکن است بیضه ها وارد کیسه بیضه نشده باشند.نوزاد بعد از ترخیص از بیمارستان باید در دفعات توصیه شده توسط پزشک معالج معاینه گردد تا دستورات لازم به والدین داده شود. در صورت عدم نزول بیضه تا یکسالگی چه در یک طرف باشد و چه دوطرفه عمل جراحی الزامی است.

11. مشخصات نوزاد سالم:
در بعضی از نوزادان دختر ممکن است از دستگاه تناسلی ترشحاتی همراه با رگه های خونی خارج شود که طبیعی است و به علت قطع هورمون های زنانگی مادر است وبعد از چند روز خودبخود قطع خواهد شد.

12. آشنایی با برخی مشکلات شایع دوره ی نوزادی :
بادگلو(آروغ زدن نوزادان):
آروغ زدن یعنی خروج هوای معده که در حین شیرخوردن بلعیده شده و در معده تجمع یافته است.تجمع هوا درمعده سبب نفخ شکم ،در نتیجه بی قراری نوزاد می شود.برخی از نوزادان ترشحاتی رابه شکل آب دهان خارج میکنند. این موضوع ضرورت آروغ زدن نوزاد را نشان می دهد.
اگر نوزاد در تمام طول تغذیه بی قرار است یا نفخ کرده و یامرتب برگشت محتویات معده به دهان دارد بهتر است بعداز هر 5دقیقه که با پستان شیرخورد آروغ وی گرفته شود.
مدت زمان لازم برای گرفتن آروغ نوزاد ممکن است 15تا20دقیقه طول بکشد
برگرداندن شیر(بالا آوردن):
برگرداندن شیریا بالاآوردن یک پدیده ی شایع در ماه های اول زندگی
مواقعی رخ می دهد که نوزاد بیش از حد ظرفیت شیر خورده و گاهی در زمان آروغ زدن رخ می دهد
درصورت وجود خون در شیربرگردانده شده، یا حال عمومی نامطلوب نوزاد،نفخ شکم وبی قراری،وزن گیری نامناسب و داشتن علائم تنفسی معاینه نوزاد توسط پزشک الزامی است.

13. آشنایی با برخی مشکلات شایع دوره ی نوزادی :
سکسکه :
بیشتر نوزادان پس از شیرخوردن سکسکه می کنند. که در این صورت باید وضعیت نوزاد را تغییر داد ،آروغ نوزاد را گرفت و بعد از اتمام سکسکه مجددا شیر دادن را شروع کرد.قبل از اینکه نوزاد خیلی گرسنه شود،اوراشیرداد.
گریه،بی قراری وقولنج(کولیک):
نوزادان رفتارهای مختلفی دارند،بعضی به تحریکات حساسند برخی دیگر زودتر عادت می کنند.
نوشیدن چای پررنگ ،قهوه ،نوشابه های کافئین دار وخوردن زیاد ادویه ها سبب حساسیت ،گریه و بی قراری نوزاد می شود.
گاهی اوقات با شروع عادت ماهیانه مادر حجم شیر موقتا کاهش می یابد در نتیجه شیرخوار گرسنه مانده و بی قرار می شود.
نوع گریه های نوزاد بسته به نیاز وی متفاوت است :گریه ی ناشی از گرسنگی معمولابم وکوتاه است و شدت آن نوسان دارد.گریه ی ناشی از خشم نوسان بیشتری دارد. گریه ی ناشی از درد و ناراحتی معمولا ناگهانی شروع می شود وبلند وطولانی است

14. آشنایی با برخی مشکلات شایع دوره ی نوزادی :
گریه ،بی قراری و قولنج(کولیک): اگر شیرخوار گرم وخشک بوده وبه خوبی تغذیه شده باشد و هیچ اقدامی موجب قطع گریه ی او نشود،برای آرامش او باید این روش هارا به کار بست: شیرخوار راماساژداد. اورا در بغل یا کالسکه راه برد. شیرخوار را در بازوان خود با ملایمت تکان داد. اورادریک پتوی سبک پیچاند .پدر شیرخوار را در وضع کولیکی حمل کند(دراز کشیده روی ساعد پدر،شکم به طرف پایین به طوری که دست پدر از سینه او حمایت کند یا حوله گرمی را روی پاهای خود بیاندازد و شیرخوار را به روی شکم روی پای خود قرار دهد و در حالی که پدر پاشنه هایش را به آرامی بالا و پایین می آورد پشت شیرخوار را هم ماساژ دهد . شیرخواران نیز نسبت به تنش های اطرافیانشان حساس هستند.

15. آشنایی با برخی مشکلات شایع دوره ی نوزادی :
زردی:
زرد شدن رنگ پوست درهفته اول عمر شایع است.شایع ترین نوع زردی در نوزادان زردی فیزیولوژیک است معمولا روز دوم یا سوم ظاهر شده و روز دهم برطرف می شود.
زردی در زمان تولد یا روز اول غیر طبیعی است و نیاز به بررسی دارد.

16. علائم هشدار دهنده در دوران نوزادی:
موارد ارجاع فوری به پزشک:
تیرگی ادرار ،کم بودن تعداد دفعات ادرارکمتر از 6نوبت، کم بودن تعداد دفعات مدفوع کمتر از 3بار در روز
خشکی دهان نوزاد
ملاج فرورفته یا برجسته در نوزاد
سرفه کردن
بی قراری حتی در زمان بغل کردن
بعد از2هفتگی هنوز به وزن تولد نرسیده باشد

17. رشد وتکامل کودک : تعریف رشدوتکامل :
رشدیعنی افزایش وزن واندازه بدن که تغییرات آن کمی است. نمو یا تکامل رشد کیفی را نشان می دهد و شامل افزایش توانایی ها ومهارت در انجام اعمال حرکتی و تظاهرات اعمال ذهنی و حواس است .
روند رشد شیر خوار تا پایان سال اول:
معیارهای رشد شیرخوار عبارت است از رشد قد،وزن ودور سر .
نوزادانی که به موقع متولد میشوند به طور طبیعی بین 2500تا 4000و متوسط 3300 وزن دارند.
قد نوزاد طبیعی هنگام تولد بین 48 تا 53 و به طور متوسط 50 سانتی متر است که در پایان یک سالگی 25 سانتی متر رشد می کند واز آن پس تا قبل از بلوغ سالیانه حدود6-5 سانتی متر به قد او اضافه می شود.
اندازه دور سر هنگام تولد به طور طبیعی بین 33 تا 37 و به طور متوسط 35 سانتی متر است و در یکسالگی به 47 سانتی متر می رسد و از آن پس سرعت رشد دور سر نیز کم شده و حدود 6 سالگی ،55 سانتی متر سانتی متر یعنی یعنی بیش از 90%رشد سر افراد بالغ خواهد شد.

18. روند تکامل نوزاد تا پایان ماه اول :
1- تکامل حرکتی در انتهای ماه اول:
دست ها را در محدوده چشم ها ودهان حرکت می دهد.
در حالیکه در حالت خوابیده به شکم است ،سر را از یک سمت به سمت دیگر و یا به بالا می برد.
در صورت عدم نگهداشتن ، سر به عقب می افتد.
انگشتان دست را در حالت مشت کرده نگه می دارد.
حرکات رفلکسی (واکنشی)قوی دارد
2- تکامل بینایی در انتهای ماه اول:
در هنگام شیرخوردن به مادر نگاه می کند.
اشیایی راکه در فاصله 15 تا 25سانتی متری صورتش قرار دارد نگاه کرده و آنها را دنبال می کند.مثل اسباب بازی های چرخان با رنگ های مختلف.
چشم ها سرگردان و گاهی لوچ هستند.
اشیای پررنگ و یا سیاه و سفید را ترجیح می دهد.
از بین تمام اشکال صورت انسان را ترجیح می دهد.

19. روند تکامل نوزاد تا پایان ماه اول :
3- تکامل شنوایی در انتهای ماه اول:
شنوایی کاملا تکامل یافته است
تعدادی از صداها را تشخیص می دهد.
به صدا واکنش نشان می دهد و حتی سرش را به طرف منبع صدا می چرخاند.مثلا به طرف اسباب بازی هایی که صدای آرام دارند
4- تکامل بویای و لامسه در انتهای ماه اول:
بوهای خوش را ترجیح می دهد
از بوهای تند یا اسیدی خوشش نمی آید
بوی پستان مادر خود راتشخیص می دهد
تماس های ناگهانی و خشن را دوست ندارد
با افراد خانواده احساس راحتی می کند

20. علائم هشدار دهنده تاخیر تکامل عصبی در ماه اول:
مکیدن ضعیف
نبستن چشم ها در نور شدید
عدم تمرکز برروی اجسام نزدیک ومتحرک
شلی و سفتی بیش از حد دست ها و پاها
لرزش فک پایین در زمانیکه گریه نمی کند و یا هیجان زده نیست
عدم پاسخ به صداهای بلند

21. پیگیری وضعیت تکاملی
در حال حاضر اهمیت تکامل و رشد رفتاری و هوشی کودکان کمتر از رشد جسمانی آنان نیست .
سنجش الگوی تکامل کودک نیازمند بهره مندی از پرسشنامه هایی است که به صورت بین المللی در این زمینه طراحی شده اند و با تکمیل آن ها توسط والدین و پزشک می توان وجود هر گونه نقص احتمالی آن را یافت . یکی از این پرسشنامه ها که در حال حاضر بیشتر کاربرد دارد ASQ(Ages & Srages Questionnoires)

22. تعریف نوزاد نارس:
هر نوزادی که قبل از پایان 37 هفته کامل بارداری(پیش از 36 هفته و6روز) از آخرین قاعدگی مادر متولد شود به عنوان نوزاد نارس خوانده می شود.هر چه نوزاد سن داخل رحمی کمتری داشته باشد احتمال بروز مشکلات پس از تولد برای او بیشتر است.
نوزادی که وزن تولد او کمتر از 2500 گرم باشد به عنوان کم وزن تعریف می شود.
اگر وزن نوزاد کمتر از 1500 گرم باشد ، بسیار کم وزن خوانده می شود .

23. مشخصات ظاهری نوزاد نارس:
اندازه سر نوزاد نارس نسبت به بقیه ی بدن بزرگتر است و چربی کمتری زیر پوست و بدن خود دارد و به همین علت پوست چروک به نظر می رسد.
پوست نوزاد نارس نازک ،شکننده و درخشان است. اگر اکسیژن رسانی مناسب باشد نوزاد صورتی رنگ خواهد بود. نوزادان نارس اغلب به خاطر تلاششان برای گرفتن اکسیژن کافی ،کبود به نظر می آیند.
پوست نوزاد نارس به علت داشتن چربی کمتر ،شفاف تر به نظر می رسد و عروق به خوبی مشخص هستند. در نوزادان بسیار نارس پوست حالت ژلاتینی دارد .بین هفته های 28 تا 36 جنین موهایی روی شانه ها و پشتش دارد .گاهی نوزادان نارس این موها رادارند که طبیعی بوده که پس از مدتی می ریزد.
دنده هایش نمایان است و در هنگام تنفس قفسه سینه تو کشیده می شود.
چون محیط داخل رحم تاریک است اغلب مواقع چشم نوزادان به خصوص نوزادان زیر 30هفته بسته است .
دست وپاهای نوزاد نارس اغلب باریک و دراز به نظر می رسد .بازوها و ساق پاها به نظر خیلی لاغرند و در اکثر موارد صاف بوده و خمیدگی ندارند . عضلات نوزاد نارس معمولا قدرت اندک داشته و شل هستند.

24. مشخصات ظاهری نوزاد نارس:
گوش های نوزاد نارس ، نرم و غضروف آن تشکیل نشده و شکل نگرفته است .تنها بعد از هفته 28 گوش خارجی شروع به سفت و غضروفی شدن می کند.
دستگاه تناسلی خارجی نوزاد ممکن است رشد نیافته وحتی عجیب به نظر آید که به مرور زمان به صورت طبیعی رشد خواهد کرد . در نوزادان پسر معمولا بیضه ها هنوز پایین نیامده اند.

25. مشکلات شایع نوزادان نارس:
دفع ادرار و مدفوع نوزاد ونحوه صحیح تعویض پوشک:
در هنگام تعویض پوشک ،از بالا آوردن بیش از حد پاها و ایجاد فشار بر روی شکم وستون فقرات نوزاد جلوگیری شود و بهتر است نوزاد به جای وضعیت به پشت خوابیده ، به پهلو باشد و بدن یا دست نوزاد مورد حمایت مراقب باشد.
چنانچه نوزاد در مدت بیش از 3 ساعت دفع ادرار نداشته باشد ،ممکن است کم آب شده باشد و باید با پزشک مشورت کرد.
چنانچه نوزاد از زمان تولد تا 36 ساعت بعد دفع مدفوع نداشته باشد باید با پزشک مشورت کرد.
خواب نوزاد و گذاشتن نوزاد روی تخت:
برای بیشتر نوزادان نارس امن تر است که به پهلو خوابانده شود.
نوزاد نباید در منزل در موقع خواب رو به شکم باشد ، چون این کار خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش می دهد.
خوابیدن نوزاد برای یک زمان طولانی روی گهواره پیشنهاد نمی شود زیرا گهواره از حرکت و ورزش عضلات نوزاد جلوگیری می کند.

26. مشکلات شایع نوزادان نارس:
از ملافه و تشک سفت استفاده شود و تختخواب نوزاد شل نباشد
بعد از تغذیه نوزاد بهتر است او را به طرف راست خواباند این کار باعث جلوگیری از برگشت شیر خواهد شد.
نوزادان نارس به خواب بیشتری احتیاج دارند.

27. مشکلات شایع نوزادان نارس:
زردی:
اغلب نوزادان 2تا 3روز بعد از تولد دچار زردی می شوند و این مساله در نوزادان نارس بیشتر دیده می شود.
اولین جایی که زردی در آن دیده می شود چشم ها است و آخرین جایی که از زردی پاک می شود چشم ها هستند.
اگر نوزاد در 24 ساعت اول تولد زرد شود حتما غیر طبیعی است و می بایست هرچه سریعتر در مان را شروع کرد.
اهمیت زردی در آن است که ماده بیلی روبین که باعث رنگ زرد پوست می شود اگر از حدی بالاتر برود ،در مغز نوزاد رسوب می کند و باعث صدمات جبران ناپذیر همچون فلج مغزی و عقب ماندگی ذهنی می شود.
دادن آب و آب قند باعث بدتر شدن زردی خواهد شد.
تجویز عرقیات،آب،آب قند و جوشانده های گیاهی مانند ترنجبین و شیر خشت توصیه نمی شود
لامپ های معمولی خانگی اثری در درمان زردی ندارند و نور درمانی می بایست در بیمارستان ویا با دستگاه مخصوص فتو تراپی در منزل انجام گیرد.

28. مشکلات شایع نوزادان نارس:
استفراغ:
اگر نوزاد علاوه بر استفراغ ، حال عمومی خوبی نداشته یا شکم او خیلی متسع شده یا دفع مدفوع ندارد مراجعه به پزشک الزامی است . رنگ محتویات استفراغ هم مهم است و استفراغ شیر خوار نباید حاوی خون یا به رنگ سبز (صفرا)باشد.
سکسکه :
پس از تغذیه سکسکه نوزاد طبیعی است ولی در نوزادی که تغذیه نشده است نشانه وجود مشکل است و باید نزد پزشک مراجعه کرد.آروغ زدن احتمال ابتلا به سکسکه را کاهش می دهد.
مشکل تنفسی حاد(سندرم زجر تنفسی):
بیشتر نوزادانی که پیش از هفته 34 بارداری به دنیا می آیند دچار این مشکل تنفسی می شوند.بدن نوزادان مبتلا به این سندروم،پروتئینی به نام سورفاکتانت را ندارد. در این حالت با تجویز سورفاکتانت به داخل ریه نوزاد به عمل تنفس او کمک می شود. ریه های نوزاد نارس آمادگی کافی برای تنفس مستقل را نداشته و گاهی ممکن است لازم باشد برای روزها و هفته ها و ماه ها به آن ها تنفس مصنوعی داده شود.

29. مشکلات شایع نوزادان نارس:
بیماری مزمن تنفسی:
این مشکل در نوزادان نارسی که به اکسیژن کمکی تا مدت طولانی نیاز دارند،شناخته می شود . این نوزادان به طور معمول تا 2 سالگی بهبود می یابند، گرچه در بعضی کودکان ممکن است به صورت مشکلات مزمن تنفسی (آسم) باقی بماند.
کم خونی :
نوزادان نارس به طور معمول کم خون هستند ،یعنی بدنشان گلبول قرمز کافی ندارد. به طور طبیعی جنین در ماه های پایانی بارداری ذخیره آهن را شروع و بعد از تولد از آن برای ساخت گلبول قرمز استفاده می کند. نوزادانی که نارس هستند ذخیره آهن کافی ندارند.نوزادان کم خون با مکمل های آهن ،داروهای محرک تولید گلبول قرمزخون و در موارد شدید تزریق خون تحت درمان قرار می گیرند.

30. مشکلات شایع نوزادان نارس:
خونریزی داخل بطن های مغزی:
نوزادان نارس با سن حاملگی کمتر از 34 هفته و وزن کمتر از 2000گرم در معرض خونریزی داخل بطن های مغزی هستند، لذا در روز 3 تا 7 بعد از تولد در بخش نوزادان سونوگرافی مغز انجام می شود. سونو گرافی های بعدی در حدود 30تا 40روزگی تکرار می شوند.اگر نوزاد مبتلا به درجات خفیف خونریزی داخل مغزی شود اغلب سیر رو به بهبودی دارد، ولی خونریزی های متوسط تا شدید ممکن است سبب هیدروسفالی ، فلج مغزی و عقب افتادگی های ذهنی شود. این خونریزی به طور معمول در 3 روز ابتدای تولد اتفاق میافتد و با سونوگرافی تشخیص داده می شود.

31. مشکلات شایع نوزادان نارس:
عفونت:
سیستم ایمنی نوزادان نارس هنوز تکامل نیافته ،بنابراین این کودکان در معرض ابتلا به انواع عفونت های میکروبی هستند.از عفونت های جدی که ممکن است نوزادان را مبتلا کند می توان به عفونت های ریوی،خونی و مننژ اشاره کرد.
ناراحتی های روده ای (انتروکولیت نکروزان):
دستگاه گوارش نوزادان نارس هنوز تکامل لازم را ندارد و پس از تولد ممکن است در بخش نوزادان برخی میکروب های غیر طبیعی وارد دستگاه گوارش آنها شود و ممکن است نتوان تا مدت ها به آن ها شیر داد در نتیجه تکامل روده ها بیشتر به تاخیر می افتد. وجود عوامل متعدد سبب می گردد برخی نوزادان نارس در هفته های دوم تا سوم دچار مشکلات خطر ناک روده ای به نام انتروکولیت نکروزان شوند. این نوزادان نمی توانند شیر را هضم کرده و شکم شان نفخ می کند و در مدفوع خون دفع می کنند. این بیماری با عکس های رادیولوژی و آزمایشات خون و مدفوع تشخیص داده شده و با آنتی بیوتیک و تزریق سرم درمان می شود.گرچه در برخی موارد شدید ممکن است نوزاد به این درمان ها پاسخ نداده و نیاز باشد قسمت های صدمه دیده روده را با جراحی خارج کرد.

32. مشکلات شایع نوزادان نارس:
آپنه:
گاهی تنفس نوزادان نارس به مدت 20 ثانیه یا بیشتر طع می شود.این تنفس منقطع“آپنه“نامیده می شود و ممکن است با ضربان کند قلب نیز همراه باشد.در موارد خفیف ممکن است با ضربه آرام به کف پای نوزاد،تنفسش را از سر بگیرد.
باز ماندن مجرای شریانی نوزاد:
در داخل رحم ، ریه ها با مایع پر شده اند و درتبادل گازهای تنفسی ،نقشی ندارند و جنین از طریق جفت ،اکسیژن را در یافت کرده و دی اکسید کربن را دفع می کند. چون ریه ها نیاز به ورود وخروج هوا ندارند،لذا خون زیادی هم وارد ریه ها نشده و خونی که از قلب راست خارج می شود از طریق یک مجرای شریانی از ریه ها دور شده و به قسمت های دیگر بدن می رسد. پس از تولد که ریه ها باز می شوند و عمل تنفس را بر عهده می گیرند ،باید این مجرای شریانی بسته شود تا همه خون قلب راست مستقیما وارد ریه ها شود.اگر مجرا بسته نشود ،سبب بروز علائم نارسائی قلب و افزایش نیاز به اکسیژن می شود.

33. مشکلات شایع نوزادان نارس:
رتینوپاتی (مشکلات شبکیه)در نوزادان نارس ROP:
رتینوپاتی نارسی یاROPبیماری عروق شبکیه در نوزادان نارس می باشد و به دلیل رشد غیر طبیعی رگ ها خونی در شبکیه نوزادان نارس می تواند به طیف وسیعی از اختلالات بینائی از نقائص قابل اصلاح در حدت بینائی ،تا جدا شدن شبکیه و کوری منجر گردد. این بیماری در اغلب موارد قابل پیشگیری و در صورت انجام معاینات غربالگری و تشخیص به موقع قابل درمان است.در صورت عدم تشخیص به موقع بیماری پیشرونده بوده و به سرعت منجر به نابینایی می گردد.
همه نوزادانی که با سن حاملگی کمتر از 34هفته (33 هفته و 6روزیا کمتر )و یا وزن 2000گرم یا کمتر متولد می شوند ،می بایست از نظر رتینوپاتی نارسی معاینه و غربالگری شوند.

34. مشکلات شایع نوزادان نارس:
زمان بروز رتینوپاتی نارسی با سن نوزاد ارتباط دارد. یعنی نوزادانی که با سن حاملگی کمتری متولد می شوند زمان بیشتری طول می کشد که ابتلا به رتینوپاتی نارسی شدید را نشان دهند.
همچنین همه نوزادانی که صرف نظر از سن حاملگی و وزن تولد مسیر درمانی پیچیده ای را در بخش مراقبت های ویژه نوزادان ،مانند اکسیژن درمانی و تعویض خون طی کرده یا وضعیت ناپایدار بالینی داشته باشند می بایست از نظر رتینوپاتی معاینه شوند.
در نوزادان بستری ،غربالگری بر بالین نوزاد انجام می پذیرد و انجام معاینه و غربالگری پس از ترخیص نوزاد از بیمارستان در در مانگاه چشم یا در بخش مراقبت ویژه نوزادان توسط چشم پزشک و تنها در صورت به همراه داشتن معرفی نامه پزشک صورت می گیرد.

35. جدول سن نوزاد در اولین معاینه از نظر رتینوپاتی:
زمان اولین معاینه پس از تولد(هفته/روز)
سن حاملگی در زمان تولد(هفته)
9هفته پس از تولد یا 63 روزگی 22
8هفته پس از تولد یا 56 روزگی 23
7هفته پس از تولد یا 49 روزگی 24
6هفته پس از تولد یا 42 روزگی 25
5هفته پس از تولد یا 35 روزگی 26
4هفته پس از تولد یا 28 روزگی
27 وبیشتر

36. نحوه معاینه شبکیه چشم نوزادان:
چشم پزشک ابتدا با استفاده از قطره های گشاد کننده ، مردمک را باز کرده و سپس با استفاده از افتالموسکوپ شبکیه را می بیند.
وقتی عروق چشم کامل شوند و خطر درگیری شبکیه چشم رفع شود، معاینات متوقف می شوند. حتی در این صورت نوزادان نارس بیش از سایر نوزادان در معرض مشکلات بعدی چشم قرار دارند.
درمان:
برخی از نوزادانی که بیماری آن ها خفیف یا متوسط است ،بدون نیاز به درمان بهبود می یابند اما در صورتیکه بیماری نوزاد شدید باشد، درمان لازم است.برای جلوگیری از افزایش غیر طبیعی عروق شبکیه بیشتراز لیزر درمانی استفاده می شود.گاهی نیز ممکن است نیاز به تزریق دارو در داخل چشم باشد .این درمان ها معمولا دراتاق عمل انجام شده و ممکن است نیاز به بیهوشی داشته باشد.

37. تکامل نوزاد نارس:
در نوزادان نارس باید سن تصحیح شده در بررسی تکاملی در نظر گرفته شود.مثلا نوزادی با سابقه نارسی 28 هفته ، در محاسبه سن تکاملی او باید 3 ماه از سن تولد او کم کرد و سپس سن تصحیح شده وی را مد نظر گرفته و از نظر تکاملی با کودکان دیگر مقایسه کرد.
با وجودی که مقداری تاخیر در تکامل نوزادان نارس ممکن است طبیعی باشد اما اگر این تاخیر نادیده گرفته شود ، می تواند به مشکلات واضح تبدیل شود.

38. مشکلات شایع در منزل: التهاب محل پوشک:
برای پیشگیری بهتر است تاحد امکان محل پوشک را باز گذاشت تاهوا بخورد. بدن او را باپارچه ای نرم شسته ای و سپس به پماد اکسید روی آغشته کرد .
جوش های نوزادان:
آکنه نوزاد از مراحل جنینی آغاز می شود.جوش هایی که روی بینی و لپ های نوزاد در می آیند خودشان بعد از چند هفته از بین خواهند رفت.اگر جوش های زیر بغل یا کشاله ران یا روی شکم ظاهر شوند و حالت چرکی داشته باشند احتمال عفونت مطرح می شود ،در این باره لازم است با پزشک مشورت شود.
ماه گرفتگی:
بسیاری از نوزادان لکه های قرمز رنگی روی پوست (خصوصا در ناحیه پلک فوقانی چشم یا پشت گردن )دارند. این لکه ها ارثی نیستند و اغلب پس از یکسالگی از بین می روند و نیاز به درمان ندارند.

39. مشکلات شایع در منزل: لکه های مغولی:
گاهی در ناحیه کمر وپشت نوزاد و به شکل کمتر شایع در ناحیه مچ دست و پای نوزاد،لکه هایی به رنگ خاکستری یا کمی کبود به چشم می خورند که از بدو تولد وجود دارند. این لکه ها به علت عدم مهاجرت سلول های حاوی رنگ دانه از قسمت های سطحی به قسمت های عمقی تر پوست ایجاد شده و نیاز به درمان ندارند و اغلب پس از یک تا دو سالگی از بین می روند.
اگزما:
اگزما التهاب و واکنش پوست به مواد محرک است .برای درمان اگزما باید عامل محرک را شناسایی کرده و از مصرف آن برای نوزاد خودداری شود.پوست نوزاد را با مواد شوینده ملایم تمیز کرده و از مرطوب کننده استفاده نمود.

40. مشکلات شایع در منزل: درماتیت سبوره:
این ناراحتی طی ماه های اول تا دوم بعد از تولد بروز می کند و معمولا تا یکسالگی از بین خواهد رفت. در درماتیت سبوره ،پوست سر نوزاد پوسته پوسته ، چرب و مومی شده و التهاباتی قرمز روی پلک ها ،ابروها،پشت گوش ها و بینی ایجاد می شود.با مشورت با پزشک کودک می توان از روغن،شامپو،پماد یا لوسیون های مخصوص استفاده نمود.
عرق سوز:
در این حالت برجستگی های قرمز مایل به صورتی روی پوست ایجاد می شوند که گرم و خارش دار هستند .عرق سوختگی مخصوص فصل گرم سال نیست و در زمستان ها که کودک لباس هایی گرم وضخیم به تن دارد هم ایجاد می شود. همیشه به جای پوشاندن یک لباس گرم به نوزاد چند لایه لباس نازک تر پوشانده شود .

41. مشکلات شایع در منزل: پودر بچه:
سعی شود برای نوزاد مخصوصا نوزاد نارس از پودر بچه استفاده نشود زیرا سبب ناراحتی ریوی در نوزادان می شود.
عفونت های قارچی:
این عفونت ها بسته به اینکه در کدام قسمت پوست نوزاد قرار بگیرند ظاهر متفاوتی دارند ، مثلا عفونت قارچی ناحیه دهان به صورت برفک های سفیدی در داخل لب و گونه نوزاد است و عفونت قارچی ناحیه پوشک،پوست را قرمز و ملتهب می کند.برای درمان این عفونت ها به پزشک کودکان مراجعه شده تا داروهای ضد قارچ مصرف شود.
آفتاب سوختگی:
نور خورشید می تواند ناراحتی های پوستی مختلفی برای نوزاد ایجاد کند .بهتر است شیر خوار تا 6 ماهگی در معرض نور مستقیم آفتاب در ساعاتی که آفتاب تند است(10 صبح تا 4 بعد از ظهر) قرار نگیرد.

42. رفتارهای تغذیه ای شیر خواران:
نوزادان و شیرخواران بزرگتر را از نظر طرز گرفتن پستان و نحوه شیر خوردن به شش گروه تقسیم می کنند:
1- گروه اول گروهی که با هیجان و با قدرت و به طور موثر و راحت پستان مادر را به مدت 10 تا 20 دقیقه می مکند و ظرف چند دقیقه آنچه را نیاز دارند، دریافت و سپس پستان را رها می کنند(شاید باعث آزردگی نوک پستان مادر هم بشوند)
2- گروه دوم نوزادانی که هیجان زده ولی غیر موثر پستان مادر را گرفته و در تغذیه مشتاقند ولی وقتی شیر از پستان مادر نمی آید ، نا امید می شوند و گریه می کنند. در این موقع باید نوزاد را بغل گرفته و آرام کرد و سپس به آرامی به پستان گذاشت . با گذشت چند روز مادر و نوزاد یاد خواهند گرفت چگونه عمل کنند.
3- سومین گروه نوزادانی که در چند روز اول ، در شروع از مکیدن پستان طفره می روند و خودداری می کنند و منتظر می شوند تا روزهای بعد که جریان شیر برقرار می شود، به راحتی شیر بخورند .این نوزادان را نباید مجبور به گرفتن پستان کرد.بلکه باید با صبر وحوصله در فواصل زمانی نزدیک تشویق به مکیدن پستان نمود تا بالاخره یاد بگیرند و به شیرخوردن ادامه دهند .

43. رفتارهای تغذیه ای شیر خواران:
4- گروه چهارم نوزادانی که آرامند و در ابتدا نوک پستان مادر را لیس می زنند و شیر را مزه مزه می کنند و سپس پستان را می گیرند و شروع به مکیدن می کنند . این گروه را نیز نباید به زور و عجله وادار به گرفتن پستان نمود زیرا شروع به گریه کرده و از گرفتن پستان خودداری خواهند کرد.
5- گروه پنجم نوزادانی که تغذیه طولانی مدت دارند و بعد از چند دقیقه شیر خوردن ترجیح می دهند چند دقیقه استراحت نمایند.
6- نوزادانی که معمولا ترکیبی از روش های فوق در رفتارشان دیده می شود .
شناخت مادر از روش های مکیدن پستان(که در هر نوزاد متفاوت است) بسیار مهم است زیرا آگاهی از ویژگی های رفتاری هر نوزاد در پستان گرفتن و مکیدن ، به مادر ، اطرافیان و گروه پزشکی کمک می شود تا بیهوده نگران نشوند و در هر مورد بتوانند تصمیم درستی بگیرند.

44. موارد زیر در کودکانی که شیر مادر می خورند کمتر دیده می شود:
آلرژی و آسم و عفونت حاد گوش میانی
مننژیت و سپتی سمی نوزادی و سل
عفونت ادراری و عفونت های دستگاه تنفسی و گوارشی
سرطان خون و سندروم مرگ ناگهانی
افزایش کلسترول و چربی های نامناسب خون و بیماری های عروقی
پوسیدگی دندان و نیاز به ارتدنسی
بیماری های تنفسی و گوارشی
عفونت های بیمارستانی
کمبود فقرآهن و روی
یبوست و دل درد
برفک به دلیل عدم استفاده از سر پستانک
شب کوری
ریفلاکس
سوئ تغذیه و انگشت مکیدن

45. مراقبت آغوشی مادر و نوزاد(روش کانگورویی)
در این روش ، نوزاد پوشک شده را بدون پوشش روی سینه و شکم مادر قرار می دهند و سپس نوزاد را با پیش بند نخی و راحت به جلوی سینه می بندند به طوری که بند آن از زیر پای نوزاد رد شده و او را به خوبی روی سینه مادر نگهدارد.این امر سبب می شود:
رشد جسمانی و عاطفی نوزاد ،سریعتر و بهتر شود
نوزاد با شنیدن ضربان قلب مادر ،آرامش یابد
کمتر گریه کند و استرس کمتری داشته باشد
الگوی خواب و بیداری او بهتر شود
در این روش نوزاد راحت تر به پستان مادر دسترسی داشته و بهتر تغذیه می شود و شیر دهی موفق تر است
امروزه به دلیل اثبات تاثیرات فراوان این روش مراقبتی انجام آن برای نوزادان نارس و کم وزن به عنوان یک روش تکمیلی –درمانی به والدین توصیه و درهنگام بستری نوزادان اجرا می شود.

46. خسته نباشید