1. به نام پروردگار
سیستم ادراری تناسلی
دکتر ظهیری

2. Urinary system anatomy
Dr. Maria Zahiri
Urinary system anatomy
Main structures of the urinary system:
kidneys
ureters
bladder
urethra

3. کلیه یکی از اندامهای مهم برای تنظیم اسمولاریته بدن مهره‌داران است
Dr. Maria Zahiri
کلیه یکی از اندامهای مهم برای تنظیم اسمولاریته بدن مهره‌داران است
تشکیل ادرار در کلیه به طریق موضعی و هورمونی کنترل و تنظیم می‌شود.
دستگاه ادراری شامل کلیه و مجاری ادراری است که ادرار را به مثانه می‌رسانند و از طریق پیشابراه دفع می‌کنند.

4. Dr. Maria Zahiri

5. Muscles: PSOAS MAJOR Psoas minor Iliacus Quadratus lumborum
Dr. Maria Zahiri
Muscles: PSOAS MAJOR Psoas minor Iliacus Quadratus lumborum

6. Relation of kidney( ant.)
Dr. Maria Zahiri
Relation of kidney( ant.)

7. Relation of kidney( pos.)
Dr. Maria Zahiri
Relation of kidney( pos.)
Diaphragm
Transversus abdominis
Quadratus lumborum
Psoas major

8. کلیه‌ها به صورت جفت در پشت صفاق قرار دارند.
Dr. Maria Zahiri
ساختمان کلیه
کلیه‌ها به صورت جفت در پشت صفاق قرار دارند.
کلیه‌ها با وجود وزن کمشان (حدود 1% وزن بدن در انسان) مقدار قابل ملاحظه‌ای خون دریافت می‌کنند.
کلیه توسط پوششی سخت و مقاوم از بافت همبند به نام کپسول پوشیده شده است.

9. Dr. Maria Zahiri
بطور کلی کلیه از قشر ، مرکز و لگنچه تشکیل شده است. لگنچه از طریق میزنای به مثانه ارتباط پیدا می‌کند. ادرار در طی عمل دفع از طریق مجرای ادراری مثانه را ترک می‌کند تشکیل ادرار هنگامی که به لگنچه می‌رسد کامل می‌شود. ادرار از لگنچه به مثانه حمل شده و بدون تغییر دفع می‌شود. دفع ادرار از طریق کنترل عصبی اسفنکتر ارادی مثانه که در گردن پیشابراه قرار دارد صورت می‌گیرد. کلیه از واحدهای ساختاری به نام نفرون ساخته شده است.

10. 2- چربي دور کليوي(peri renal) :
Dr. Maria Zahiri
پوشش هاي کليه:
1-کپسول ليفي:
غشاي نازکي است که نماي خارجي کليه ها را مي پوشاند به درون سينوس کليوي نيز نفوذ کرده و آن را فرش مي کند(سينوس به معني حفره يا فضا و سينوس کليوي فضايي است در کليه که سرخرگ و سياهرگ کليوي و لگنچه به آن باز مي شوند. کپسول کليوي در حالت طبيعي به راحتي از کليه جدا مي شود ولي در برخي بيماري ها به سختي به کليه چسبيده و از آن جدا نمي شود.
2- چربي دور کليوي(peri renal) :
درست خارج از کپسول کليوي وجود دارد و به طور کامل کليه را احاطه مي کند. اين چربي در کناره هاي کليه ضخيم تر است و فضاي خالي سينوس کليوي را هم اشغال مي کند.

11. 4- چربي کنار کليوي(pararenal): آخرين پوشش کليه چربي کنار کليوي است.
Dr. Maria Zahiri
3- فاسياي کليوي:
روي چربي کليوي قرار گرفته . غده هاي فوق کليه هم توسط فاسياي کليوي پوشيده شده اند و توسط يک تيغه نازک از کليه ها جدا شده اند.
4- چربي کنار کليوي(pararenal):
آخرين پوشش کليه چربي کنار کليوي است.
در عقب و پايين کليه ها ديده مي شود و ناودان مجاور مهره ها را پر مي کند و بالشتکي براي کليه هاست).

12. Dr. Maria Zahiri

13. Dr. Maria Zahiri
هر کليه از چند بخش درست شده است که عبارتند از: 1-بخش قشري؛ 2-بخش مرکزي(مدولا)؛ 3-فضاي سينوس کليه.

14. Dr. Maria Zahiri
قشر کليه: قسمت حاشیه ای کلیه را شامل می شود. ضميمه هايي از قشر کليه به قسمت مرکزي کليه بر آمده مي شد که ستون هاي کليوي ( Renal column) نام دارند. قسمت مرکزي(medulla): از حدود ده جسم مخروطي به نام هرم هاي کليه تشکيل شده است. هرم هاي کليوي به صورتي قرار مي گيرند که نوک شان به سمت مرکز کليه و قاعده آن به طرف قشر کليه است. نوک هرم ها پاپيلاي کليوي نام دارد. پاپيلاي کليوي توسط کاليس هاي فرعي (Minor calix) احاطه مي شوند. چند کاليس فرعي به هم متصل شده و يک کاليس اصلي (Major) را تشکيل مي دهند و دو يا سه کاليس اصلي به هم متصل شده لگنچه کليه ( Renal pelvis) را مي سازند که انتهاي فوقاني قيفي شکل ميزناي است.

15. kidney Subdivisions: Cortex. Medulla with renal pyramids Pelvis
Dr. Maria Zahiri
kidney
Subdivisions:
Cortex.
Medulla with renal pyramids
Pelvis
major and minor calyces (calyx)

16. ميزناي در مثانه ها مانند يک دريچه عمل مي کند.
Dr. Maria Zahiri
ميزناي
ميزناي ها(حالب ها) مجراي عضلاني ضخيمي اند که ادرار را از کليه به مثانه منتقل مي کنند.
حدود 25 سانتي متر طول دارد که قسمتي از آن در شکم و قسمتي در لگن قرار دارد. قطر ميزناي سه ميلي متر است.
ميزناي در مثانه ها مانند يک دريچه عمل مي کند.
به طوري که مانع برگشت ادرار از مثانه به ميزناي مي شود.
ميزناي از روي انتهاي شریان ايلياک مشترک عبور مي کند.

17. میز نای در سه نقطه از مسير تنگ مي شود:
Dr. Maria Zahiri
میز نای در سه نقطه از مسير تنگ مي شود:
1- محل تلاقي ميزناي و لگنچه 2- جايي که ميزناي از روي شريان ايلياک مشترک مي گذرد 3- جايي که ميزناي به ديواره مثانه وارد مي شود
تنگي هاي طبيعي ميزناي مکان هاي مناسبي براي تجمع سنگ هاي ميزناي هستند.

18. Dr. Maria Zahiri

19. Dr. Maria Zahiri
مثانه ( Bladder) یک کیسه ی عضلانی است که ادرار را در خودش ذخیره می کند.
در زمان کودکی در شکم است ولی به تدریج تا زمان بلوغ به داخل لگن حقیقی پایین می آید.
شکل ، اندازه و جایگاه مثانه بسته به میزان محتویات آن و ظرفیت احشاء مجاورش متفاوت است. ظرفیت آن حدود ml220 است. زمانی که ml220 ادرار داخل مثانه قرار می گیرد ، احساس درد ایجاد می شود که معمولا از 250 تا 300 میلی لیتر تخلیه می شود. مثانه می تواند تا 500 میلی لیتر هم ادرار ذخیره کند ولی بسیار دردناک می شود.

20. عضله دتروسور((detrusor muscle
Dr. Maria Zahiri
عضله دتروسور((detrusor muscle
لايه‌اي از ديواره مثانه را تشکيل مي‌دهد و از فيبرهاي عضلاني صاف ساخته شده که به صورت نوارهاي مارپيچي، افقي، و دايره‌اي قرار مي‌گيرند.
هنگامي که ديواره مثانه به علت وارد شدن ادرار کشيده مي‌شود،‌ پيام عصبي حاصل به دستگاه عصبي پاراسمپاتيک (بخشي از دستگاه عصبي خودکار) باعث مي‌شود که فرمان انقباض عضله دتروسور صادر شود.
انقباض اين عضله باعث خروج ادرار از پيشابراه مي‌شود. براي اينکه ادرار از مثانه خارج شود، بايد 2 دريچه يا اسفنکتر باز شوند؛ يکي اسفنکتر داخلي که تحت کنترل دستگاه عصبي خودمختار است و ديگري
اسفنکتر خارجي که به طور ارادي باز و
بسته مي‌شود.

21. Dr. Maria Zahiri
مشکلاتي که در عضلات اين دريچه‌ها به وجود مي‌آيد ممکن است به بي‌اختياري ادراري منجر شود. اگر ميزان ادرار به صددرصد ظرفيت مثانه برسد، عضله ارادي مثانه حالت غيرارادي پيدا مي‌کند و ادرار فورا به خارج سرريز مي‌کند. مثانه معمولا 300 تا 350 ميلي‌ليتر ادرار را در خود نگهداري مي‌کند؛

22. بخش مثانه است و 2 تا 3 سانتی متر پشت مفصل سمفیز پوبیس قرار دارد.
مثانه ی خالی چهار گوش بوده و دارای سطوح فوقانی ، تحتانی ، طرفی راست و چپ ، سطح خلفی ( قاعده یا فوندوس ) در عقب ، راس در جلو و گردن در سمت پایین است. همچنین دارای یک کنار قدامی و دو کنار خارجی است. * سطوح تحتانی طرفی راست و چپ به وسیله ی کنار قدامی از هم جدا می شوند. * کنار خلفی محدوده ی فوقانی قاعده ی مثانه را تشکیل می دهد. راس مثانه در جلو به وسیله ی لیگامان نافی میانی که بقایای اوراکوس جنینی است به بند ناف متصل می شود. گردن ثابت ترین و تحتانی ترین
بخش مثانه است و 2 تا 3 سانتی متر
پشت مفصل سمفیز پوبیس قرار دارد.
در اطراف گردن مثانه در مردان
غده ی پروستات واقع می شود.
Dr. Maria Zahiri

23. مجاورات : سطح فوقانی آن به وسیله ی صفاق پوشیده شده است
Dr. Maria Zahiri
مجاورات : سطح فوقانی آن به وسیله ی صفاق پوشیده شده است
در مرد این پوشش کامل است ولی در زن بخش خلفی سطح فوقانی به وسیله ی صفاق پوشیده نمی شود.
قاعده ی مثانه در زن با گردن رحم و واژن مجاور است.
در مرد بخش فوقانی مثانه در تشکیل حفره ی Recto vesical شرکت می کند.
البته سطح فوقانی مثانه در زن از طریق حفره ی utero vesical با سطح قدامی رحم مجاور است.

24. Dr. Maria Zahiri

25. Dr. Maria Zahiri
مثلث مثانه (bladder trigone): ناحیه ی مثلثی شکلی در بخش تحتانی سطح داخلی قاعده مثانه وجود دارد.
اهمیت آن در این است که مخاط مثانه برخلاف سایر قسمت ها که به صورت سست به دیواره ی عضلانی مثانه چسبیده است ، در این ناحیه محکم به دیواره ی عضلانی مثانه می چسبد. حالب ها به زوایای فوقانی خارجی مثلث مثانه باز می شوند.

26. Dr. Maria Zahiri
urethra
مثانه ادرار را از طریق لوله‌ای به نام میزراه (پیشابراه) تخلیه می‌کند.
میزراه در زنان کوتاه است اما در مردان این مجرا طویل‌تر بوده و از میان غده پروستات و آلت تناسلی گذر می‌کند.
اسفنگتر خارجی مثانه که مانع دفع غیر ارادی ادرار می‌شود در ابتدای میزراه قرار دارد. میزراه در زنان کوتاه‌تر است و به همین دلیل عفونت در دستگاه ادراری زنان چندین برابر بیشتر از مردان است.
اندازه میزراه در مردان بین ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر بوده و در سر آلت تناسلی باز می‌شود و اندازه میزراه در زنان نیز بین ۲/۵ تا ۵ سانتی متر است.

27. Dr. Maria Zahiri

28. Dr. Maria Zahiri
دستگاه تناسلی
دستگاه تناسلی در هر جنس شکل و ساختار خاص خود را دارد. امّا وظیفة آنها در هر حال تولید، تغذیه و انتقال تخمک (در زن) و اسپرم (در مرد) است. وجود این دو سلول برای تشکیل سلول اول جنین یعنی تخم لازم است.
بر خلاف دستگاه تناسلی زنان که همة اجزاء آن در داخل لگن قرار گرفته است، اجزاء دستگاه تناسلی مردان هم در داخل و هم در خارج لگن قرار دارند. دستگاه تناسلی مردانه شامل قسمتهای زیر است:

29. لوله‌ها خارج کننده به نام اپی دیدیم و وازدفران
Dr. Maria Zahiri
بیضه‌ها
لوله‌ها خارج کننده به نام اپی دیدیم و وازدفران
غدد ضمیمه شامل پروستات و غدد منی ساز
آلت مردانه

30. در داخل کیسة بیضه در خارج بدن قرار گرفته‌‌اند
Dr. Maria Zahiri
بیضه (Testis)
در داخل کیسة بیضه در خارج بدن قرار گرفته‌‌اند
وظیفة تولید و نگهداری میلیونها سلول اسپرم را بر عهده دارند.
بیضه‌ها تخم مرغی شکل هستند و حدود ۵ سانتی‌متر طول و ۳ سانتی متر قطر دارند. بیضه‌ها علاوه بر تولید و نگهداری اسپرم، بخشی از دستگاه غدد درون ریز بدن هستند که هورمونهای مردانه مانند تستوسترون را تولید می‌کنند.
تستوسترون نقش اساسی در بلوغ پسر دارد و با پیشرفت بلوغ، بیضه‌ها مقدار بیشتری از این هورمون تولید می‌کنند. این هورمون همچنین تولید اسپرم را تحریک می‌‌کند.

31. Dr. Maria Zahiri

32. Skin پوست (خارجی‌ترین لایه)
Dr. Maria Zahiri
پوشش ‌های scrotum :
   Skin پوست (خارجی‌ترین لایه)
 عضله dartus سطح داخلی پوست را می‌پوشاند و معادل لایه چربی فاسیای سطحی است.
فاسیای اسپرماتیک خارجی: از نیام عضله مایل خارجی شکم مشتق می شود
  فاسیای  cremaster، از نیام عضله مایل داخلی شکم مشتق می شود
فاسیای اسپرماتیک داخلی : از نیام عضله عرضی شکم مشتق می شود

33. Dr. Maria Zahiri

34. Dr. Maria Zahiri

35. Dr. Maria Zahiri
پوشش بیضه:
    tunica vaginalis داخلی‌ترین لایه‌ی پوشاننده‌ی بیضه است و دنباله‌ی پرده‌ی صفاق است. دارای دو لایه‌ی جداری و احشایی است. لایه‌ی احشایی به بیضه چسبیده است.
Tunica albogina سپید پرده، بیضه را احاطه کرده و تیغه هایی به داخل بیضه می فرستد.
بیضه از حفره‌ی شكم inguinal canal) ) قسمتی از پرده‌ی صفاق را می‌كشد و به داخل كیسه‌ی بیضه می‌آورد.

36. Dr. Maria Zahiri

37. Dr. Maria Zahiri
Epididymis
اپیدیدیم که در داخل کیسه بیضه قرار دارد و به کنار عقبی بیضه چسبیده است، مجرای دراز و پیچیده است که بصورت توده ای پهن و دراز درآمده و یک انتهای آن حجیم تر است
دارای سر، تنه و دم است.
6 متر لوله پیچ خورده است.
از ناحیه سر به انتهای فوقانی بیضه اتصال دارد.
تنه در کنار خلفی بیضه قرار دارد.
دم به انتهای تحتانی بیضه متصل است.
مجرای منی بر (وازودفران) در ادمه قرار دارد.
اسپرم ها در این ناحیه ذخیره شده ، بلوغ یافته و متحرک می شوند.

38. Dr. Maria Zahiri

39. وازدفران Vas deferan لوله های نازک و درازی هستند)45 سانتی متر)
Dr. Maria Zahiri
وازدفران Vas deferan
لوله های نازک و درازی هستند)45 سانتی متر)
که از دم پی دیدیم شروع می‌شوند و به سطح خلفی مثانه می ر سد.
در قاعده مثانه متسع شده و آمپول را تشکیل می دهد.
بعد از اتصال به مجرای کیسه منوی طرف خود مجرای انزالی (Ejaculatory) را تشکیل می دهد.
مایع حاوی اسپرم که منی نامیده می‌شود را به بیرون انتقال می‌دهند.
این مجاری به همراه بیضه‌ها در داخل عضو کیسه مانندی به نام کیسه بیضه یا اسکروتوم قرار می‌گیرند.
این کیسه در خارج بدن قرار دارد و وظیفة‌ آن تنظیم دمای بیضه‌هاست.
بیضه‌ها برای داشتن فعالیت مناسب باید در دمای پایین‌تر از دمای بدن باشند و به همین دلیل خارج بدن قرار دارند.
vasectomy

40. Dr. Maria Zahiri

41. Seminal vesicle کیسه های منوی کیسه هایی پیچ خورده اند.
Dr. Maria Zahiri
Seminal vesicle
کیسه های منوی
کیسه هایی پیچ خورده اند.
در قاعده مثانه و در خارج مجرای دفران قرار دارند.
مجرای آن با مجرای دفران یکی شده و مجرای انزالی را می سازد.
نهایتا به پیشابراه پروستاتی باز می شود.
ترشحات آنها قلیایی است.
تغذیه اسپرماتوزوئیدها ، فعال کردن آنها و خنثی کردن
محیط اسیدی واژن

42. Prostate پروستات غده ای مخروطی شکل با 3 سانت ارتفاع و 4 سانت عرض
Dr. Maria Zahiri
Prostate
پروستات
غده ای مخروطی شکل با 3 سانت ارتفاع و 4 سانت عرض
در پشت سمفیز پوبیس و جلوی رکتوم قرار دارد.
پیشابراه پروستاتی را احاطه کرده
مجاری انزالی از پشت آن عبور کرده و به پیشابراه پروستاتی باز می شود.
مسؤول تولید بخشی از مایع منی است، در پایین مثانه قرار گرفته‌ است.
دارای 5 لوب است. قدامی، خلفی، میانی، طرفی راست و طرفی چپ
لوبهای میانی و خلفی مستعد هیپرتروفی می باشند.
ترشحات قلیایی دارد.
تخلیه ترشحات به پیشابراه پروستاتی می باشد.

43. غدد کوپر( Cowper gland) در طرفین پیشابراه غشایی
Dr. Maria Zahiri
غدد کوپر( Cowper gland)
در طرفین پیشابراه غشایی
ترشحات وارد پیشابراه اسفنجی می شود
ترشحات برای نرم کردن مجرای تناسلی است.
به غدد بولبویورترال نیز معروف
است.

44. Dr. Maria Zahiri
پیشابراه از مثانه شروع می‌شود و تا داخل آلت مردانه امتداد می‌یابد. پیشابراه مسؤول خارج کردن ادرار و نیز منی است

45. Penis آلت مردانه(Penis) از دو بخش تشکیل شده است: بدنه آلت و سر آلت.
Dr. Maria Zahiri
Penis
آلت مردانه(Penis) از دو بخش تشکیل شده است: بدنه آلت و سر آلت.
در نوک آلت در قسمت سر آن یک سوراخ کوچک وجود دارد که خروجی پیشابراه است و ادرار و منی از آن خارج می‌شوند.
آلت ساختمانی اسفنجی شکل دارد که می‌تواند پر خون شود که باعث بزرگی و سفت شدن آن می‌شود که این حالت معمولا‌ً در اثر تحریک جنسی اتفاق می‌افتد
در حالت عادی آلت نرم است.
پسران در بدو تولد در سر آلت خود پوست اضافه‌ای دارند که مطابق قوانین اسلامی می‌بایستی این پوست اضافه برداشته شود. این عمل که ختنه کردن نامیده می‌شود معمولاً در طی چند روز اول تولد نوزاد پسر انجام می‌شود. ختنه کردن به رعایت بهداشت کمک می‌کند و خطر سرطان در آن ناحیه را کم می‌کند

46. پنیس دارای یک ریشه و یک تنه است.
Dr. Maria Zahiri
پنیس دارای یک ریشه و یک تنه است.
ریشه ثابت بوده و از سه توده بافتی ارکتایل به نام bulb و ستونهای راست و چپ ( crus) تشکیل شده است.
پیشابراه اسفنجی از داخل بالب عبور می کند که در خط وسط قرار دارد.
بالب در جلو و زیر سمفیز پوبیس است.
هر کدام از کراسها به راموس ایسکیوپوبیک سمت خود متصل می باشد و در بخش تنه پنیس در امتداد اجسام غاری قرار می گیرد.

47. دو جسم غاری (corpus cavernusum) که در سطح پشتی قرار دارد
Dr. Maria Zahiri
تنه از 3 توده از جنس بافت ارکتایل تشکیل شده که توسط غلافی احاطه شده ا ند.
دو جسم غاری (corpus cavernusum) که در سطح پشتی قرار دارد
یک جسم اسفنجی corpus spongiousum)) که در زیر آنهاست
انتهای جسم اسفنجی حجیم شده و penis Glans ofرا ایجاد می کند.
پیشابراه اسفنجی از مرکز جسم اسفنجی می گذرد و در سطح گلنس به سوراخ پیشابراه باز می شود.

48. Dr. Maria Zahiri

49. Dr. Maria Zahiri

50. Dr. Maria Zahiri
موفق باشید