Presentation is loading. Please wait.

Presentation is loading. Please wait.

Сурган хүмүүжүүлэх зүй

Similar presentations


Presentation on theme: "Сурган хүмүүжүүлэх зүй"— Presentation transcript:

1 Сурган хүмүүжүүлэх зүй
Б.Болдсүрэн (MA)

2 Б.БОЛДСҮРЭН Сэтгэл судлалын докторант МУИС, СССХУТ, 2-р байр, 476 тоот
(no SMS)

3 Ерөнхий сэтгэл судлал Мягмар гараг бүр 08.00-с (монгол цаг биш)
7 хоногт 1 цаг лекц (зураастай), 1 цаг семинар Лекц (16 цаг) Хэлэлцүүлэг Асуулт хариулт Семинар (32 цаг) Дадлага ажил Илтгэл Хэлэлцүүлэг Бүлгийн ажил

4 Арга зүй КОНСТРУКТИВ ЧӨЛӨӨТЭЙ, НЭЭЛТТЭЙ БҮТЭЭЛЧ СЭТГЭЛГЭЭГ ДЭМЖИНЭ

5 Ангийн дүрэм = хүндэтгэл
Хичээлд бэлтгэлтэй ирнэ; Хичээлд цагтаа ирнэ; Зайлшгүй хоцорсон тохиолдолд Гар утасны хонхыг унтраана; Утсаар ярих зайлшгүй тохиолдолд ? Чөлөөг зөвхөн сургалтын алба олгоно; Ирцийн онооны 1/3 хувийг бүрдүүлээгүй тохиолдолд шалгалтанд оруулахгүй; Явцын болон улирлын шалгалт тасалсан тохиолдолд нөхөж өгөх боломжгүй; Академик ёс зүйд өндөр ач холбогдол өгнө

6 Шалгалт, бие даалт Шалгалт Бие даалт - хэлбэрийг тохиролцох
2 удаагийн явцын шалгалт - бичгийн ажил Эцсийн шалгалт - ам, бичиг Бие даалт - хэлбэрийг тохиролцох Анги удирдсан багшийн ажлын зорилго, агуулга – Төлөвлөгөө боловсруулж ангийнхандаа танилцуулж хэлэлцэх Хүүхдийн нас сэтгэл зүйн онцлог – Судалгаа хийж, үр дүнг боловсруулж хамгаалах Хүмүүжлийн зорилго, зорилт, агуулга – Сэдэвт ажлын аргачлал хийх Хичээл, түүний мөн чанар, арга зүй – Нэгж хөтөлбөр боловсруулж хамгаалах

7 үнэлгээ 20% - ирц, идэвх 20% - бие даасан ажил 20% - явцын шалгалт
40% - эцсийн шалгалт

8 Яагаад сурган хүмүүжүүлэх зүй гэж?
Сурган хүмүүжүүлэх зүй таны амьдралд ямар ач холбогдолтой вэ? Та сурган хүмүүжүүлэх зүйн тухай юу мэдэх вэ? Та энэ хичээлээс юу сурна гэж бодож байна вэ?

9 төлөвлөгөө - Лекц Удиртгал хичээл:
СХЗ-н судлах зүйл, судлагдахуун, Суралцагчдын нас, сэтгэц, хувийн онцлогийг харгалзах асуудал СХЗ-н үүсэл хөгжил, хөгжлийн чиг хандлага, Судалгааны арга зүй Бие хүний хөгжил, төлөвшил хүмүүжлийн уялдаа холбоо СХЗ-н үндсэн категори, СХҮЯ Сургах зүй, сургалт Багш - сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын субъект болох нь Сургалтын сэтгэл зүйн үндэс Сурган хүмүүжүүлэх харилцаа Хөгжүүлэх сургалт, асуудал шийдвэрлэх сургалт

10 төлөвлөгөө - семинар Багш Сургалт, түүний хөдөлгөгч хүч
Багшийн эрх үүрэг Сургалтын агуулга Багшийн ёс зүй Сургалтын арга зүй Анги удирдсан багш Сургалтыг хэрхэн амжилттай зохион байгуулах вэ? Хүмүүжлийн ажлыг хэрхэн зохион байгуулах вэ? Орчин үеийн хичээл Хүүхдийн сөрөг зан, түүнийг засах арга зам Хичээлд хийх дүн шинжилгээ Тэгш хамруулах сургалт Бага, дунд боловсролын агуулга Сурагчдын мэдлэг, чадварыг шалгаж дүгнэх асуудал Бие хүн төлөвших нь Боловсрол, түүний тогтолцоо

11 Ном зүй Айсмонтас Б Б. Сургалтын онол. УБ., 2003
Аллан С. Орнштейн. Идэвхтэй сургалтын стратеги. УБ.,2001 Бор Б, Нямаа Б. Сурган хүмүүжүүлэх зүйн зарим асуудал. УБ.,2001 Боловсрол судлалын үндэс. УБ.,2009 Бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх арга зүй. УБ.,2001 Ванчигсүрэн Д. Хичээлийн технологи. УБ.,1995 Даваа Ж. Боловсрол судлал. УБ.,2002 Пүрэв О. Сургалтын технологи. УБ.,2001 Сургалтын арга зүй. УБ.,1999 Сургалтын технологийн шинэчлэл. УБ.,1999 Чанартай боловсрол-Хөгжлийн баталгаа. УБ.,1999 Internet, open source ... гэх мэт бусад

12 50:50

13 СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ЗҮЙ
Didaktikos Didasko

14 СХУ-НЫ ТҮҮХЭЭС ... Вольфганг Ратке (1571-1635)
Я А Коменский ( ) И Ф Гербарт ( )

15 СХУ-НЫ УХАГДАХУУНУУД Сурган хүмүүжүүлэх үйл явц
Сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагаа Сурган хүмүүүжүүлэх харилцаа Мэдлэг, чадвар, дадал Сургалт-хүмүүжлийн ажлын зорилго

16 СХУ-НЫ УХАГДАХУУНУУД Боловсролын агуулга
Сургалт-хүмүүжлийн ажлын агуулга Сургалт-хүмүүжлийн ажлын арга, хэрэглүүр Сургалт-хүмүүжлийн ажлын зохион байгуулалтын хэлбэр Сургалт-хүмүүжлийн ажлын үр дүнг үнэлж, дүгнэх

17 АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?

18 СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙ Б.БОЛДСҮРЭН (MA)

19 СЭТГЭЛ СУДЛАЛЫН СУДАЛГАА
Хүний нийгмийн үзэгдэл, үйл явцыг судалдаг Нийгмийн амьдрал нь судлаачийн туршилт судалгааны талбар болдог Нийгэмд ямар үйл явдал юу өрнөж байна вэ? Яагаад тухайн үзэгдэл илэрч байна вэ? Зэрэгт хариулахыг зорьдог Шинжлэх ухаанч мэдлэгийг бий болгоход чиглэгддэг Субъектив

20 СУДАЛГААНД ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА
Найдвартай байдал (reliability: Reproducibility) Toхироц байдал (Valdidty: Generalizability)

21 СУДАЛГААНЫ ЁС ЗҮЙ Судалгааны агуулга, зорилгыг аль болох дэлгэрэнгүй тайлбарлах Зөвшөөрлийг бүрэн, тодорхой авах (болж өгвөл бичгээр) Нууцлалыг хадгалах Судалгааг цаашид хэрэглэхдээ анхаарах

22 АЖИГЛАЛТ - Зохион байгуулалттай - Зохион байгуулалттгүй - Оролцоотой - Оролцоогүй

23 Амьдарлын түүх судлах Өдрийн тэмдэглэлийн арга Өвчний түүхийн арга
Намтар судлал Кейс

24 АСУУЛГА Нээлттэй Хаалттай Нөхцөлт хариулалт Хэмжээс бүхий хариулалт
Давуу тал: Зардал субъектив алдаа Нууцлал Эргэцүүлэх Сул тал: Энгийн асуулт Үнэн худал? Хэн бөглөсөн? Хариулалт ирэх?

25 ЯРИЛЦЛАГА Ганцаарчилсан Бүлгийн Чөлөөт

26 ТУРШИЛТ Байдлыг магадлан тогтоох Өөрчлөлтийн явцыг тогтоох

27 СТАТИСТИК Тайлбарлах Задлан шинжлэх

28 АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?

29 Сурган хүмүүжүүлэх зүйн үндсэн ухагдахуунууд
Сурган хүмүүжүүлэх зүйн үндсэн ухагдахуунууд Б.БОЛДСҮРЭН (MA)

30 СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ ЯВЦ
Хүнийг - өөрийн идэвхтэй үйл ажиллагааны дүнд боловсрол эзэмших үйл ажиллагаанд оруулж ажиллаж сургах зорилго, чиглэлтэй зохион байгуулалтын цогц Үр дүн: хүн өөрөө өөрийгөө боловсруулж суралцах чадвар тасралтгүй боловсрох боломж

31 СУРГАЛТ ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖИЛ
Хүүхдийг сурган хүмүүжүүлэх тодорхой зорилго, чиглэлтэйгээр явуулж буй бүх хэлбэрийн ажил багш, сурган хүмүүжүүлэгч, эцэг эх, ахмад хүмүүсийн сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагаа сурагч, хүүхдийн сурч хүмүүжих үйл ажиллагааны нэгдэл байдаг.

32 үргэлжлэл Тогтолцоо болохын хувьд сургалт хүмүүжлийн ажил нь бие хүнийг хөгжүүлэн төлөвшүүлэх, боловсрол олгох зорилгыг хэрэгжүүлэхэд чиглэгдсэн өөр хоорондын уялдаа холбоо бүхий бүрэлдэхүүн хэсгүүдээс бүрдэнэ. Энэ нь: Сургалт-хүмүүжлийн ажлын зорилго (хэнийг юуны тулд сургаж хүмүүжүүлэх) Сургалт-хүмүүжлийн ажлын агуулга (юунд сургаж хүмүүжүүлэх) Сурч хүмүүжих үйлийн сэдэл, тэмүүллийг бий болгох (юуны тулд яагаад сурч буй) Сургаж хүмүүжүүлэх болон суралцагсдын сурч, хүмүүжих арга барил, хэрэгсэл (яаж сургаж хүмүүжүүлэх) Сурган хүмүүжүүлэх ажлын зохион байгуулалтын хэлбэр (хэзээ хаана хэрхэн сурган хүмүүжүүлэх) Сургалт-хүмүүжлийн ажлыг үнэлж дүгнэх, засаж залруулах, суралцагсдын өөрийн хяналт (зорилго хэрхэн хангагдав)

33 СУРЧ ХҮМҮҮЖИХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
Мэдлэг, чадвар, дадал олж авах, хүний эрхэм сайн шинж чанар, биеэ авч явах соёл, харилцааны чадварыг эзэмших, авъяс билгээ хөгжүүлэхэд чиглэгддэг

34 СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
Сургалт хүмүүжлийн ажлыг оновчтой зохион байгуулан, суралцагсдад мэдлэг, чадвар, дадал эзэмшүүлэх, тэдний үйл ажиллагааг залж, чиглүүлэх, хөтлөн жолоодох, хянаж зөвлөх, туслах зорилго бүхий үйл ажиллагаа юм.

35 СУРГАН ХҮМҮҮҮЖҮҮЛЭХ ХАРИЛЦАА
Сурган хүмүүжүүлэгчид-суралцагсад Сурган хүмүүжүүлэгчид-эцэг эхчүүд Сурагч- сурагч Сурагч-хамт олон Багш, сурган хүмүүжүүлэгч-сургуулийн удирдлага ... гэх мэт Харилцаа – Хүүхдийн хүмүүжилд нөлөөлнө Баялаг Олон талтай Нарийн уалдаатай

36 МЭДЛЭГ Сургалт хүмүүжлийн ажлын үр дүнд ухамсарлан эзэмшсэн, байгаль, нийгэм, хүний сэтгэлгээний тухай тодорхой баримт сэлт ухагдахуун, хууль, зүй тогтол Мэдлэгийн тогтолцооны элементүүд Үндсэн ухагдахуун Нэр томъёо Тодорхойлолт Дүрэм Баримт Хууль Онол Үзэл санаа

37 ЧАДВАР, ДАДАЛ Мэдлэгээ практикт хэрэглэх, батжин бэхэжсэн арга барил

38 СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ЗОРИЛГО
Тодорхой зорилго чиглэлтэй сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагааны урьдаас бодож төлөвлөсөн эцсийн үр дүн Сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын үндсэн “үйлдвэрлэл” = сургууль

39 БОЛОВСРОЛЫН АГУУЛГА Сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын объект нь сургалт хүмүүжлийн агуулга болно

40 СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН АГУУЛГА
Суралцагсдаас ирээдүйд тодорхой үйл ажиллагааг амжилттай гүйцэтгэхэд зайлшгүй шаардагдах мэдлэг, практик чадвар, үзэл бодлын үнэмшил, үүрэг хариуцлагын ухамсар, ажил хөдөлмөрийн ашиг тусыг эрхэмлэх зэрэг бие хүний чиг хандлага, харилцааны чадвар, дадал

41 СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН АРГА
Багшийн сурган хүмүүжүүлэх арга + Сурагчийн сурах арга Арга = үйлдэл Багш Сурагч Тайлбарлан ярих Сонсох, ухамсарлан ойлгох, харьцуулах, тогтоох, асуух, ... Үзүүлэн таниулах Харах, задлах шинжлэх, харьцуулах, шинэ зүйл олох, бичих, зурах ... Асуух Сонсох, бодох, хариулахад хэрэгтэй мэдлэгийг хайх, цуглуулсан мэдлэгээ эмхлэх, эвлүүлэх тэмдэглэх, төлөвлөх, ярих ... Харьцуулан жиших Юмс үзэгдлийн төстэй болон ялгаатай шинжийг олох, дүгнэлт хийх ...

42 үргэлжлэл Догматик Уламжлалт Бүтээлч, идэвхтэй

43 үргэлжлэл Сургалт-хүмүүжлийн ажлын аргын ангилал Сурган хүмүүжүүлэх
Ярих Харилцан ярих Бие даасан ажил Сурган хүмүүжүүлэх Сурах Зорилтоор Мэдлэг олгох Мэдлэгийн эх үүсвэрээр Бататгах Хянаж шалгах Үг ярианы ...гм Үзүүлэн Практик ... гм Харилцаагаар

44 СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ХЭРЭГЛҮҮР
Хүүхдийн танин мэдэхүйн эрхтэнд шууд нөлөө үзүүлж буй байгаль, нийгмийн болон бусад юмс үзэгдлүүд Хэрэгсэл Хэрэглэгдэхүүн

45 СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТЫН ХЭЛБЭР
Хичээлийн бус Гэрийн даалгавар Номын сан Танилцах, танин мэдэх аялал Олон нийтийн ажил ... Гэх мэт Хичээл (үндсэн хэлбэр) шинэ мэдлэг олгох хичээл сонгон суралцуулах хичээл практик болон лабораторийн хичээл Онцлог нь улсаас баталсан албан ёсны төлөвлөгөө, хөтөлбөрт заагдсан агуулгыг зайлшгүй эзэмшүүлэх тогтмол цагаар тодорхой хугацаанд багш суралцагсдын хамтын ажиллагаанд түшиглэдэг

46 үргэлжлэл Сурагчдын тоогоор Үргэлжлэх хугацаагаар ... гм
Нийтийг хамарсан Хамтын Хэсэгчилсэн Ганцаарчилсан Үргэлжлэх хугацаагаар 45 минут 90 минут (нийлүүлсэн хичээл) 70 минут (богиносгосон, хонхгүй хичээл) ... гм

47 СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ҮР ДҮНГ ҮНЭЛЖ, ДҮГНЭХ
стандартад заагдсан агуулгыг хэр эзэмшсэний чанарыг тодорхойлоход чиглэгдэнэ

48 АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?

49 Б.БОЛДСҮРЭН (MA) БАГШ

50 БАГШ “Сургуулийн орчинд хүүхдийг сурган хүмүүжүүлэх ажлыг хийж байгаа бүх хүн” (UNESCO) “Багш нь төрийн боловсролын үйлчилгээг олон түмэнд хүргэгч төрийн албан хаагч юм” (МУ-ын Боловсролын тухай хууль)

51 Хүүхдэд хайртай, тэднийг бидний ирээдүй хойч үе гэж үзэж хүндэтгэдэг
БАГШ БИЕ ХҮН Хүүхдэд хайртай, тэднийг бидний ирээдүй хойч үе гэж үзэж хүндэтгэдэг

52 Иргэний ухамсар хариуцлагатай
БАГШ БИЕ ХҮН Иргэний ухамсар хариуцлагатай

53 БАГШ БИЕ ХҮН Гоо сайхны мэдрэмжтэй

54 Сурган хүмүүжүүлэх ажилд дур сонирхолтой
БАГШ БИЕ ХҮН Сурган хүмүүжүүлэх ажилд дур сонирхолтой

55 “Багш тэнэг байх тусам шавь нь сайн болдог” Нил Потсман
“Багш тэнэг байх тусам шавь нь сайн болдог” Нил Потсман

56 БАГШ БИЕ ХҮН Нийтэч, хамтач

57 Шударга, бусдад болон өөртөө шүүмжлэлтэй ханддаг
БАГШ БИЕ ХҮН Шударга, бусдад болон өөртөө шүүмжлэлтэй ханддаг

58 Ажилсаг, бусдад үлгэр дууриалалтай
БАГШ БИЕ ХҮН Ажилсаг, бусдад үлгэр дууриалалтай

59 Шинэлэг сэтгэлгээтэй, өөдрөг үзэлтэй
БАГШ БИЕ ХҮН Шинэлэг сэтгэлгээтэй, өөдрөг үзэлтэй

60 Өөрийгөө болон бусдыг хүндэлдэг, өөртөө болон бусдад итгэдэг
БАГШ БИЕ ХҮН Өөрийгөө болон бусдыг хүндэлдэг, өөртөө болон бусдад итгэдэг

61 Өөрийн гэсэн сурган хүмүүжүүлэх үзэл бодол, зарчимтай
БАГШ БИЕ ХҮН Өөрийн гэсэн сурган хүмүүжүүлэх үзэл бодол, зарчимтай

62 Мэргэжлийн нэр хүндийг эрхэмлэдэг
БАГШ БИЕ ХҮН Мэргэжлийн нэр хүндийг эрхэмлэдэг

63 John W.Santrock. Educational Psychology. 2003
БАГШ БИЕ ХҮН Барууны хандлага John W.Santrock. Educational Psychology. 2003

64 Сэдвийн талаарх мэдлэг
БАГШ БИЕ ХҮН Сэдвийн талаарх мэдлэг

65 БАГШ БИЕ ХҮН Хичээл заах стратеги

66 Зорилгод чиглэсэн төлөвлөлт
БАГШ БИЕ ХҮН Зорилгод чиглэсэн төлөвлөлт

67 Зохион байгуулах ур чадвар
БАГШ БИЕ ХҮН Зохион байгуулах ур чадвар

68 БАГШ БИЕ ХҮН Сэдэлжүүлэх ур чадвар

69 БАГШ БИЕ ХҮН Харилцааны ур чадвар

70 Өөр, өөр соёлын онцлог бүхий сурагчидтай ажиллах чадвар
БАГШ БИЕ ХҮН Өөр, өөр соёлын онцлог бүхий сурагчидтай ажиллах чадвар

71 СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ УР ЧАДВАР
“...Багшийн ажлыг зүрх сэтгэлээсээ хийх, хүүхдийг хайрлах зэрэг цаг үргэлж боловсронгуй болж байдаг урлаг...” (СХУ-ны тайлбар толь) “...сурган хүмүүжүүлэх ажлын явцад гарч ирдэг янз бүрийн зорилтыг бүтээлчээр шийдвэрлэх чадвар...” (М И Дьяченко)

72 СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ УР ЧАДВАР
Зохион байгуулах ур чадвар Харилцааны ур чадвар

73 ЗОХИОН БАЙГУУЛАХ УР ЧАДВАР
Сурагчдын сурч танин мэдэх үйлүүдийг төлөвлөн зохион байгуулах Багш өөрийнхөө сурган хүмүүжүүлэх үйлүүдийг бэлдэж төлөвлөх

74 ХАРИЛЦААНЫ УР ЧАДВАР Харилцаа
Үгэн Үгэн бус Харилцаа амжилттай болох үндэс Хүндэтгэл Эрхийг дээдлэх Багш өөрийнхөө сурган хүмүүжүүлэх үйлүүдийг бэлдэж төлөвлөх

75 ХАРИЛЦААНЫ ХЭВ ШИНЖ Тогтвортой эерэг харилцаа Идэвхгүй эерэг харилцаа
Тогтворгүй харилцаа Сөрөг харилцаа

76 СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ЭВ ДҮЙ
Тогтвортой эерэг харилцаа Идэвхгүй эерэг харилцаа Тогтворгүй харилцаа Сөрөг харилцаа Сөрөг харилцаанаас зайлсхийхийн тулд: Дээрээс доош харилцааг хэрэглэхгүй байх Мэндлэх Сонсох Санаа бодлоо тулгахгүй байх Санаа бодлоо зөв илэрхийлэх Эерэг хандлага Хэт хатуу шүүмж, хэт их дэвэргэн магтахгүй байх Харилцаагаа үргэлж боловсруулж байх

77 СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ТЕХНИК
“...сурган хүмүүжүүлэх эв дүй нь сургалтын практикт сурган хүмүүжүүлэх техникээр хэрэгждэг...” “...багшийн өөр хүн болж хувирах, дуу хоолой, нүүрний хувирал болон биеийн хөдөлгөөн зэргээ хооронд нь зохицуулан өөрчлөх бүтээлч үйлдлүүд...” (Л И Рувинский)

78 БАГШИЙН ӨӨРИЙГӨӨ УДИРДАХ ТЕХНИК
Дуу хоолойны техник Нүүрний хувирлын техник Хэл ярианы техник Хөдөлгөөний техник Сэтгэлийн хөдөлгөөнөө эзэмдэх техник

79 СХҮА, СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Л Клинберг (Ger): В А Сластенин (Rus):
СХҮЯ-ын зорилготой холбоотой зарчим СХҮА-ны агуулгатай холбоотой зарчим СХҮЯ-ыг зохион байгуулахтай холбоотой зарчим В А Сластенин (Rus): СХҮЯ-ыг зохион байгуулах зарчим Сурагчдын сурч танин мэдэх үйл ажиллагааг удирдах зарчим

80 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Нээлттэй, чөлөөтэй, уяан хатан, ардчилсан байх
Чөлөөтэй Уян хатан Ардчилсан

81 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Хүүхэд төвтэй, тэдний өдөр тутмын амьдралтай холбоотой байх

82 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Хүүхдийн нас, бие, хувийн онцлог, сонирхол, сурах чадварыг харгалзсан байх Үүний тул: Суралцагч бүрийн сонирхол, хэр хэмжээ, хөгжлийн төвшин, хэрэгцээг харгалзах Сургалт хүмүүжлийн явцад хувь суралцагчид ганцаарчлан хандах Суралцагчдад ялгавартай хандах Суралцагч бүрт тааламжтай нөхцөл бүрдүүлж ялгавартай хандах Хамтран ажиллах замаар идэвх санаачлагыг өрнүүлэх

83 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Ухамсартай бүтээлч үйл ажиллагаанд тулгуурласан байх
Зарчмыг мөрдлөгө болгохын тулд дараах хэлбэрдэх үзэгдлүүдээс зайлсхийх хэрэгтэй: Учир утгыг ойлгохгүйгээр тогтоох Судалж буй үзэгдлийн тухай тодорхой төсөөлөлгүй үлдэх Мэдлэгээ амьдралд бүтээлчээр хэрэглэж чадахгүй байх Санаачлага муутай байх гэх мэтийн шинж тэмдгээр илэрдэг

84 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Шинжлэх ухааны үндэстэй байх

85 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Систем дэс дараалалтай, залгамж чанартай байх

86 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Хүчинд тохирсон, хүртээмжтэй байх

87 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Хүндэтгэл шаардлага хоёрыг хослуулах

88 СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД Хүүхдийг бүлэг хамт олноор нь дамжуулж сурган хүмүүжүүлэх нөлөө үзүүлэх гэх мэт

89 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Зүүн дээр тогтох будааны үлгэрийг санацгаая
Хүний бие 160 жилийн эдэлгээг даах нөөц бололцоотой Тархины 16 миллиард эс Гэтэл... амьдарлынхаа 4/1-ийг шаардлагатай хэмжээнээс илүү унтаж өнгөрөөдөг Хорт зуршил, амьдарлын буруу хэв маягаас 2 дахин богино насалдаг Амьддаа бүтээж болох зүйлийнхээ 15 хувийг л хийдэг

90 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Хүн төвт хөгжлийн бодлого Боловсрол Багш хөгжих
Тасралтгүй хөгжлийн үзэл санаа

91 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Сэтгэл судлал Сурган хүмүүжүүлэх зүй Мэдлэг Арга барил
Ур чадвар Үзэл бодол Харилцаа

92 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Багшийн хөгжил = Бүтээлч хандлага
Өөрийн нөөц боломжийг ашиглах Өөрийн гэсэн арга ухаанаар ажиллах Сурагчдынхаа хүсэл сонирхол хэрэгцээг мэдрэх Сурагчдаа идэвхжүүлэн урамшуулж ажиллах Өөрийн өвөрмөц арга барилаа олж авахыг хичээж ажиллах

93 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Багшийн хөгжил = Сурагчидтайгаа хөгжих

94 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Бие даан уншиж судлах Суурь мэдрэмжээ хөгжүүлэх
Байнга өөрчлөгдөн шинэчлэгдэж байх Судлаач байх

95 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Мэргэжлийн хичээлийн онол , дидактикийн чиглэлээр уншиж судлах Сурган хүмүүжүүлэх ажлын онол, арга зүйн чиглэлээр судлах Сурган хүмүүжүүлэх туршилт судалгаа хийх, бичиж боловсруулах Өөрийнхөө ерөнхий боловсролыг дээшлүүлэх, Хувийн соёл, авъяс сонирхлоо хөгжүүлэх Нийгэм олон нийтийн ажилд идэвхтэй оролцох ... Гэх мэт

96 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Өнөөдөр багш нар мэргэжлээ дараах хэлбэрээр хөгжүүлж байна Улсын хэмжээний сургалт Аймаг, орон нутагт зохион байгуулагдах сургалт Бүсчилсэн сургалт Сургуулийн бүтээлч хамтлагт орж ажиллах Сургуулийн ЗАН-ээс зохион байгуулах сургалт СХУЧ-ын уралдаан Сурган хүмүүжүүлэх уншлага Бүтээлч ажлын тайлан Сургуулийн мэдээллийн төв, номын сангаар үйлчлүүлэх Төсөл хөтөлбөр Дипломын дараах сургалт Бие даан суралцах

97 БАГШИЙН ХӨГЖИЛ Багшийн хөдөлмөр зохион байгуулалт Цаг хугацаа ашиглалт
Бүтээмж Ажил, амралт Шинжлэх ухаанч байх Хичээлийн цагийн хуваарийг оновчтой хийх Долоо хоногийн тогтмол график Багш нарын ажил үүргийн хуваарь тодорхой бөгөөд тогтвортой

98 Б.БОЛДСҮРЭН (MA) ХҮҮХЭД

99 ХҮҮХЭД “...Насанд хүрэх хязгаарыг тухайн улсын хуулинд 18-аас доогуур тодорхойлоогүй бол 18-аас доош насны хүнийг хүүхэд гэнэ...” (Хүүхдийн эрхийн конвенци, НҮБ, 1989) Хүүхдийн тодорхойлох үндэслэл: Нас Тодорхой эрхийн субъект Нийгэмшиж буй чадамж Хөгжлийн эрчимтэй замыг туулж буй онцлог

100 ХҮҮХЭД Хүүхдийн хөгжил Хүүхдийн төлөвшил Хүүхдийн нийгэмшил
Байгалийн хүчин зүйл Нийгмийн хүчин зүйл Хүүхдийн хөгжил Хүүхдийн төлөвшил Хүүхдийн нийгэмшил Хүүхдийн хүмүүжил

101 ХҮҮХЭД Бие бялдрын болон оюун санааны хувьд төгс боловсроогүй байдаг учраас онцгой асрамж, эрхзүйн зохих хамгаалалт, хайр халамжинд өсөх ёстой. 1923 он – Үндэстнүүдийн холбоо хүүхдийн эрхийн тухай баримт бичгийг анх гаргасан 1948 он – НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалыг баталсан 1959 он – НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей хүүхдийн эрхийг хүлээн зөвшөөрсөн 2 дахь баримт бичгийг баталсан; НҮБ-ийн Хүний эрхийн хороо хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийн төслийг боловсруулж эхэлсэн. 1979 он – Олон улсын хүүхдийн жил болон зарлаж хүүхдийн 10 эрхийг тунхагласан 1989 он – НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийг соёрхон баталсан 1990 он – Монгол улс Хүүхдийн эрхийн конвенцид нэгдэн орсон 1995 он – Монгол улсын Их хурал “Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай” хуулийг баталсан

102 ХҮҮХДИЙН ХӨГЖИЛ Хөгжил гэж юу вэ?
Философи – “... үй тогтол шинжтэй чанарын өөрчлөлт бий болох үйл явц ...” Биологи – “... хувь хүний онтогенез болон филогенез хөгжлийн явцад үүсэн бий болсон онцгой, өөр хоорондоо нягт уялдаа холбоо бүхий өөрчлөлт дэвшил ...” Сэтгэл судлал – “... сэтгэцийн тооны болон чанарын өөрчлөлт ...” Боловсрол судлал – “... гадаад дотоод хүчин зүйлийн нөлөөгөөр бие хүний шинжид эерэг өөрчлөлт гарах үйл явц ...”

103 ХҮҮХДИЙН ХӨГЖЛИЙГ ТАЙЛБАРЛАСАН ОНОЛУУД
Экзистенциализмийн онол Хүүхэд судлалын онол Оюун ухааны цогцолбор онол Конструктивизмын онол Хүүхдийн цогц хөгжлийн онол Хүүхдийг амьдралд бэлтгэх, тэдний хөгжлийг эзэмшсэн чадамжийн төвшингөөр тодорхойлох онол Бүх талын боловсрол олгох 5 талт зарчим Дорно дахины арга билгийн сэтгэлгээ

104 ЭКЗИСТЕНЦИАЛИЗМИЙН ОНОЛ
М Хайддегер Ж П Сартр Г Марсель “... хүн бүр өөрийн халдашгүй оршихуйтай ...”

105 ХҮҮХЭД СУДЛАЛЫН ОНОЛ Х С Холл Ж Болдуин А П Нечаев
Хүүхдийн анатоми, физиологи, хүүхдийн нас зүйн сурган хүмүүжүүлэх сэтгэл судлал, социологи, туршилтын сурган хүмүүжүүлэх ухаан

106 ОЮУН УХААНЫ ЦОГЦОЛБОР ОНОЛ
Г Гарднер Биеийн хөдөлгөөн – тэнцвэр Хараа – орон зай Хэл яриа Логик – математик Хөгжим – урлаг Хүмүүс хооронд харьцах Өөрөө өөртэйгээ харьцах чадвар

107 КОНСТРУКТИВИЗМЫН ОНОЛ
Бүтээлч сэтгэхүйг төлөвшүүлэх

108 ХҮҮХДИЙН ЦОГЦ ХӨГЖЛИЙН ОНОЛ
Г Крайг Б Г Ананьев В А Аверин Байгал – нийгмийн хөгжил

109 ХҮҮХДИЙГ АМЬДРАЛД БЭЛТГЭХ, ТЭДНИЙ ХӨГЖЛИЙГ ЭЗЭМШСЭН ЧАДАМЖИЙН ТӨВШИНГӨӨР ТОДОРХОЙЛОХ ОНОЛ
А А Реан, Я Л Коломинский Оюун ухааны хөгжил Сэтгэл хөдлөлийн хөгжил, чадамж Өөртөө итгэлтэй байж өөрийгөө хүлээн зөвшөөрөх чадамж Ертөнц болон бусдыг хүлээн зөвшөөрч эерэг хандах чадамж Бие даах, тусгаар байх хөгжил, чадамж

110 БҮХ ТАЛЫН БОЛОВСРОЛ ОЛГОХ 5 ТАЛТ ЗАРЧИМ
Вонь Дун Ёнь Хүүхдийг: Сэтгэлийн тэнхээ Бие бялдрын хөгжил ба ариун байдал Оюуны чадамж Амьдралаа зөв авч явах чадвар Хүнийг эрхэмлэн харилцах чадвар

111 ДОРНО ДАХИНЫ АРГА БИЛГИЙН СЭТГЭЛГЭЭ
Дорно дахины арга билгийн сэтгэлгээ Бие, хэл, сэтгэл

112 ХҮҮХДИЙН ХӨГЖЛИЙН ҮЕ ШАТ
Сургуулийн өмнөх нас Сургуулийн бага нас Сургуулийн дунд буюу өсвөр нас Сургуулийн ахлах буюу орь залуу нас

113 ХҮҮХДИЙН НИЙГЭМШИЛ Үндэстний ёс, заншил Эдийн засгийн тогтолцоо, хэлбэр Нийгмийн нөхцөл Соёлын үнэт зүйлс ЕБС-ийн тогтолцоо Эмнэлэгийн байгууллагууд Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэл Орон нутаг MICROSYSTEM EXOSYSTEM MACROSYSYTEM Гэр бүл Цэцэрлэг, сургууль Дотуур байр Үе тэнгийнхэн MESOSYSTEM CHRONOSYSTEM

114 ХҮҮХДИЙН ХӨГЖИЛ ТӨЛӨВШИЛ
Хүүхдийн хөгжил төлөвшлийн үндсэн чиглэлүүд Бие бялдар Оюун ухаан Ёс суртахуун Гоо зүйн боловсрол Хөдөлмөрийн хүмүүжил

115 Б.БОЛДСҮРЭН (MA) АНГИ, ХАМТ ОЛОН

116 АНГИ ХАМТ ОЛОН ТӨЛӨВШИХ
Бүлгүүд үүсэх Нэгдэх Нягтрах Задрах

117 АНГИ БҮРДЭХ ЭХНИЙ ҮЕ ШАТ
Жижиг бүлгүүд үүснэ Тогтвортой биш Байр суурь олохыг эрмэлзэнэ Ганцаардмал сурагчид олон байна Үе шатны эцэст: Манлайлагчид үүснэ Зөрчил багасна Нийтлэг эрх ашиг сонирхол бүрдэж эхэлнэ Ихэнх сурагчид хамт олны зорилгод нэгдэх боловч оролцоо жигд бус

118 ХОЁР ДАХЬ ҮЕ ШАТ Жижиг бүлгүүдийн бүрэлдэхүүн тогтворжино
Үүссэн зөрчлүүд нь их биш бөгөөд өөрсдөө бие даан шийдвэрлэнэ Гишүүд анги гэсэн бүлгийн гишүүн гэдгээ ухамсарласан байна Гишүүд бүлгийн өмнө өөрийгөө хамгаална Ганцаардмал сурагчдын тоо цөөрнө Үе шатны эцэст: Ажил хэрэгч харилцааны бүтэц бүрэлдэнэ

119 ГУРАВ ДАХЬ ҮЕ ШАТ Бүлэг бүрэн утгаар төлөвшиж эхэлнэ
Гишүүд тодорхой үүрэг хариуцлага хүлээж эхэлнэ Хүмүүнлэг харилцаа бүрэлдэнэ Жижиг бүлгүүдийн зааг ялгаа багасна Бүлгүүд ангийн нийтлэг зорилгод нэгдэнэ

120 АНГИ ХАМТ ОЛНЫГ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХ
Зохиосон ажлын тоо, төрөл ≠ ангийн төлөвшил Ангийн төлөвшил = бүтээлч үйл ажиллагаа Бүлгийн ажилаар дамжуулан Анги төлөвшүүлэх нь Ажил сонирхолтой байх албагүй ч хэлбэр нь сонирхолтой байж болно

121 ХАМТ ОЛНЫГ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХЭД АНХААРАХ ЗҮЙЛС
Анхаарах зүйлс Сурагч бүрийн сонирхол, хэрэгцээг харгалзах Хувь сурагчийн сонирхол, эрх ашиг бүлгийн болон хамт олны сонирхолтой зөрчилдөхгүй байх Хамтын үйл ажиллагаа нь хүүхэд бүрийн хувьд шинэ зүйлд суралцах, хөгжих, хүмүүжих ач холбогдолтой байх Ажлын тухайн хэлбэрийг өмнө явуулсан шигээ дахин давтан хэрэглэхгүй байх ...гэх мэт

122 ХАМТЫН АЖЛЫН ҮЕ ШАТ ХАМТРАН: Эрэн сурвалжлах Төлөвлөх Бэлтгэх
Хэрэгжүүлэх Үр дүнг хэлэлцэх Хэлэлцүүлгийн үр дүнг цаашид хэрэгжүүлэх

123 АНГИ УДИРДСАН БАГШИЙН БАРИМТАЛБАЛ ЗОХИХ ЗАРЧИМ
Анги хамт олонтой ажиллах тодорхой чиг зорилготой байх Сурагчийг хамт олны дотор эвсэг хамтач харилцаа үүсгэхийг хичээх Сурагчийн идэвх, санаачлага, оролцоонд тулгуурлах Сурагчдын нас, хүйс, нийгэм сэтгэл зүйн болон хувийн онцлогийг харгалзах Сурагчдад өндөр шаардлага тавихын зэрэгцээ тэднийг гүнээ хүндэтгэдэг байх Сурагч бүрийн сайн тал, ололт амжилтыг түшиглэн ажиллах Ангид хичээл заадаг багш нартай хамтарч нэгдсэн шаардлагатай байх Ангид зохиогдож байгаа ажлуудыг залгамж холбоог хадгалах Хэлбэрдэх, тогтсон ойлголт, хандлага зэргээс үргэлж зайлсхийх

124 АНГИЙН АЖЛЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ БЭЛТГЭЛ
Сургуулийн тухайн хичээлийн жилд хийх ажлын ерөнхий төлөвлөгөөтэй танилцаж, түүнээс ангийн ажлын төлөвлөгөөнд тусгах зүйлийг ялгаж авна Анги хамт олны төлөвшлийн төвшинг тогтоох Ангийн сурагчдаас асуулга, ярилцлагын аргаар тэдний бие бялдрын хөгжил, ёс суртахууны төлөвшил, зан үйл, эрэлт хэрэгцээ, сонирхол, онцлогийг судална Ангийн сурлагад дүн шинжилгээ хийнэ Эцэг эхтэй ажиллаж, судалгаа хийнэ Тухайн хичээлийн жилд хамт олны зорилтыг тодорхойлно

125 ЭЦЭГ ЭХТЭЙ АЖИЛЛАХ Эцэг эх, гэр бүл Эцэг эхийн оролцоо:
Сурах арга барил эзэмшихэд туслах Зан үйлийн зөв дадал хэвшил олгох Сонирхол хэрэгцээг илрүүлэх Хөгжил төлөвшлийн төвшинг тодорхойлох Цаашид суралцах таатай орчин бүрдүүлэх

126 ЭЦЭГ ЭХТЭЙ АЖИЛЛАХ ХЭЛБЭР
Эцэг эхийн хурал Зохион байгуулалтын хурал Сэдэвчилсэн хурал Эцэг эх, сурагчдын хамтарсан хурал Тодорхой асуудал шийдвэрлэх хурал Асуулт хариултын уулзалт Нээлттэй хичээл Танин мэдэхүйн ажил Сэтгэл зүй, сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө Сурган хүмүүжүүлэх хичээл Хамтран хөдөлмөрлөх Чөлөөт цагаа хамт өнгөрөөх

127 ХҮҮХЭД, ЭЦЭГ ЭХ, БАГШИЙН ХАМТЫН АЖИЛЛАГАА АМЖИЛТАН ХҮРЭХИЙН ТУЛД
Харилцаа өөдрөг, хамтын ажиллагаанд тулгуурласан Зохион байгуулалттай байх Бүгдэд тэгш оролцох боломж олгох

128 ЭЦЭГ ЭХИЙН ОРОЛЦООГ БИЙ БОЛГОХЫН ТУЛД:
Эцэг эхчүүдийн хэрэгцээг тодорхойл Холбоо харилцаа тогтоо Хамтын үйл ажиллагаанд татан оролцуул Эцэг эхээс тусламж хүсэх Хандивлах үйл ажиллагаа Эцэг эхийн зохицуулагч

129 ЭЦЭГ ЭХИЙН ОРОЛЦООГ ТОГТВОРЖУУЛАХЫН ТУЛД:
Эцэг эхийн чадвар, сонирхлыг судлах Уулзалтыг тогтмол зохион байгуулах Харилцаа холбооны тогтолцоо Мэдээллийн тогтолцоо Эцэг эхчүүдэд зориулсан булан, өрөө Эцэг эхчүүдтэй харилцах халуун дулаан уур амьсгал бүрдүүлэх

130 ЭЦЭГ ЭХИЙН МАНЛАЙЛЛЫГ БИЙ БОЛГОХЫН ТУЛД:
Сайн дурын ажилтны мэдээллийн сан Сургуулийн эцэг эхийн төлөөллийг оновчтой сонгох Эцэг эхчүүдийн зориулсан сургалтыг эцэг эхчүүдийн оролцоог дэмжихэд чиглүүлэх

131 АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА АСУУЛТ?

132 Б.БОЛДСҮРЭН (MA) СУРГАЛТЫН ҮНЭЛГЭЭ

133 Сургалтын үйл явц орц Т1 Сурагчийн хур мэдлэг чадварын төвшин үйл явц
гарц T2 Сургалтын явцад шинээр бүтээж эзэмшсэн мэдлэг чадвар

134 Сургалтын үнэлгээ орц Т1 Сурагчийн хур мэдлэг чадварын төвшин үйл явц
гарц T2 Сургалтын явцад шинээр бүтээж эзэмшсэн мэдлэг чадвар

135 Сургалтын үнэлгээ орц Өөрийн Хөндлөнгийн үйл явц гарц

136 Сургалтын үнэлгээний төрөл
Амаар ярилцах Бичгээр (хяналтын ажил, тест, эссе) Практик үйл ажиллагаа

137 Сургалтын үнэлгээний төрөл
Ганцаарчилсан Хэсэгчилсэн Нийтийг хамарсан

138 Сургалтын үнэлгээний шалгуур үзүүлэлт
“...тухайн үнэлэгдэж байгаа зүйлийн тодорхой чанар бөгөөд үзүүлэлт нь тэдгээрийн илрэл юм...” Шалгуур үзүүлэлт маш тодорхой байх шаардлагатай

139 Сургалтын үйл явц дахь үнэлгээ
Мэдлэг бүтээх эхний үе шат – мэдээллийг хүртэх Хүртэж, ухаарч ойлгосон эсэхийг Сурагч мэдээллийг өөрийн үгээр илэрхийлж байгаа эсэх Мэдээллийн гол санааны хэдэн хувийг илэрхийлж чадаж байна вэ? Ухаарч ойлгосон зүйлсээ хэрэглэж ашиглах чадвар Ерөнхий арга барилын агуулга, эрэмбэ дарааллыг ухаарч ойлгосон байдал Хэр зэрэг ярьж, тодорхойлж байна вэ? Мэдлэг эзэмших сүүлийн шат – мэдлэг хэрэглэх чадвараа шинэ нөхцөлд хэрэгжүүлэх Бүлэг сэдвээр эзэмшсэн мэдлэг чадвараа шинэ нөхцөл байдалд хэрэглэх

140 Сургалтын үнэлгээний үүрэг
Баримжаалах Сургах Хүмүүжүүлэх Хянах

141 Сургалтын үнэлгээний зарчим
Ил тод байдал Бодит үнэлгээ, шударга дүгнэлт Хүмүүнлэг Оролцоо Системтэй, олон арга хэлбэртэй байх Сурагчдын хандлагыг харгалзах

142 Б.БОЛДСҮРЭН (MA) ХИЧЭЭЛ

143 ХИЧЭЭЛ Махмутов М И “...багш, сурагчийн тодорхой бүрэлдэхүүний сургалтын боловсрол олгох, хөгжүүлэх, хүмүүжүүлэх зорилтуудыг шийдвэрлэхийн тулд түүний агуулга, арга, хэлбэр, хэрэгслийг цаг хугацааны тодорхой хязгаарт системтэй хэрэглэн гүйцэтгэж буй зорилго, чиглэлтэй харилцан үйлчлэлийн зохион байгуулалтын олон хувилбарт, хувьсал хөдөлгөөнт хэлбэр...”

144 ХИЧЭЭЛ Багш, сурагчийн тодорхой бүрэлдэхүүн оролцоотой
Сургалтын үндсэн зорилтууд (боловсрол олгох, хөгжүүлэх, хүмүүжүүлэх) –ыг хэрэгжүүлэн Цаг хугацааны тодорхой хязгаарт Сургалтын агуулга, хэрэгсэл, арга, хэлбэрийг ашиглан Хамтран ажиллах үйл ажиллагааны зохион байгуулалт Олон хувилбар, хувьсал хөдөлгөөнт хэлбэртэй

145 ХИЧЭЭЛИЙН БҮРДЭЛ Зохион байгуулалт Өмнө үзсэн зүйлийг сэргээн давтах
Гэрийн даалгавар шалгах Шинэ мэдлэг, чадвар олгох Шинэ мэдлэг, чадварыг бататгах Мэдлэг, чадварыг хянаж, шалгах Гэрийн даалгавар өгөх Дүгнэлт хийх

146 ХИЧЭЭЛИЙН ТӨРӨЛ Шинэ мэдлэг олгох хичээл Мэдлэгийг бататгах хичээл
Мэдлэгийг эмхлэн цэгцлэх нэгтгэн дүгнэх хичээл Чадвар, дадал төлөвшүүлэх хичээл Мэдлэг, чадварыг шалган үнэлж дүгнэх хичээл Холимог хичээл зэрэг болно

147 ХИЧЭЭЛИЙН ТӨРӨЛ Холимог Нэгдмэл

148 ХИЧЭЭЛИЙН ТӨРӨЛ Лекц Семинар Бага хурал Лаборатори Дадлага Экскурс
...гм

149 ДИДАКТИК ШААРДЛАГА Тухайн сэдэвтэй холбогдсон зорилго, зорилтуудыг оновчтой тодорхойлох Тухайн сэдвээр суралцагчдад эзэмшүүлэх шинэ мэдлэг, чадварыг нарийвчлан тодорхойлох Хичээлийн үе шат бүр дээр суралцагчдын ажиллах хэрэглэгдэхүүн, материалыг оновчтой сонгож бэлтгэх Хичээлийн үе шат бүрт суралцагчдын гүйцэтгэх танин мэдэх үйл, оюуны үйлийг нарийвчлан тодорхойлж, хөтлөн зохион байгуулах аргаа төлөвлөх Хичээлийн зохион байгуулалтын арга хэлбэрийг тодорхой төлөвлөх

150 СЭТГЭЛЗҮЙН ШААРДЛАГА Суралцагчдыг сэдэлжүүлэх арга барилыг тодорхой төлөвлөж бэлтгэх Суралцагчдын хэрэгцээ сонирхолд тулгуурлан тэдний ойрын хөгжлийн бүсэд баримжаалан хичээлийн агуулга, хэрэглэгдэхүүнийг сонгон авах Суралцагчдын хөгжил, төлөвшлийн төвшинд тохируулж сургалтын арга хэлбэрээ сонгох Хичээл дээр нөхөрсөг, дотно, ажил хэрэгч харьцааны уур амьсгалыг бүрдүүлэх Хичээл дээр суралцагчдын багахан ч болов ахиц амжилтыг олж харж урамшуулахыг хичээх Суралцагчдын оюуны үйлийн барил төлөвшилтөд онцлон анхаарах

151 ХҮМҮҮНШҮҮЛЭХҮЙН ШААРДЛАГА
Хичээлийн агуулга, хэрэглэгдэхүүн, арга техникийн суралцагчдын хүмүүжил, нийгэмшилд ямар нөлөө үзүүлж болохыг тооцоолж сөрөг нөлөөнөөс зайлсхийхийг хичээх Суралцагчдыг хүндэтгэн тэдэнд буруу үлгэр үзүүлэхгүй байхыг хичээж, ямар нэг алдаа, эндэл гарвал уучлал гуйж хэвших Хичээл дээр бүдүүлэг үг яриа гаргах, хэрэглэхийг цээрлэх Суралцагчдыг тэдний ахиц, хөгжилд тулгуурлан шудрага, зөв үнэлэх, уян хатан хандах Хууран мэхлэх аливаа оролдлого гаргуулахгүй байхыг чухалчлах Суралцагчдын бие хүний шинж төлөвшилд онцгойлон анхаарч өөрийгөө үнэн бодитой мэдэрч, өөрийн алдаа доголдлыг өөрөө олж засах чадвартай болгох

152 ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ, ЭРҮҮЛ АХУЙН ШААРДЛАГА
Хичээлийн үеийн бүх үйл ажиллагааг урьдчилан бэлтгэж цаг хугацааг нарийн төлөвлөж, мөрдөх Хичээл дээр сургууль, анги танхим, лаборатори-кабинетийн дотоод дурам журмыг мөрдөх Анги танхимын агааржуулалт, тоосжил, гэрэлтүүлэг, дулааны эрүүл ахуйн горим, норм хэмжээг дагаж биелүүлэх Хичээлийг цагт нь багтааж, суралцагчдын ажиллах амрах дэглэмийг сахих

153 ХИЧЭЭЛИЙН БЭЛТГЭЛ Хичээл бэлдэх төвшин: Сургуулийн нэгдсэн хөтөлбөр
Бүлэг сэдвийн хөтөлбөр Ээлжит хичээлийн төлөвлөлт буюу нэгж хичээлийн хөтөлбөр Хичээлийн сэдэв Хичээлийн зорилго Хичээлийн зорилтууд Агуулгын задаргаа Хичээлийн явц, арга зүй Хичээлд хэрэглэх зүйлс Хичээлийн үнэлгээ Гэрийн даалгавар

154 ХИЧЭЭЛ ТӨЛӨВЛӨЛТ Зохион байгуулалт (2)
Өмнө үзсэн зүйлийг сэргээн давтах (2) Гэрийн даалгавар шалгах (3) Шинэ мэдлэг, чадвар олгох (25) Шинэ мэдлэг, чадварыг бататгах (3) Мэдлэг, чадварыг хянаж, шалгах (2) Гэрийн даалгавар өгөх (1) Дүгнэлт хийх (1)

155 ХИЧЭЭЛ ТӨЛӨВЛӨЛТ Зохион байгуулалт (2)
Өмнө үзсэн зүйлийг сэргээн давтах (2) Гэрийн даалгавар шалгах (3) Шинэ мэдлэг, чадвар олгох (25) Шинэ мэдлэг, чадварыг бататгах (3) Мэдлэг, чадварыг хянаж, шалгах (2) Гэрийн даалгавар өгөх (1) Дүгнэлт хийх (1)

156 ХИЧЭЭЛИЙН АНАЛИЗ Хичээл бол багш сурагчдын хамтын бүтээлч ажиллагаа
Гэхдээ багшийн бүтээлч ажиллагаа голлох үүрэгтэй

157 орц үйл явц гарц ХИЧЭЭЛИЙН АНАЛИЗ
“...жинхэнэ багш хүн бол хүүхдийн мэдэх, мэдэхгүйг шалгаж, үнэлэх бус, мэдэхгүй чадахгүйг нь сургаж засдаг...” орц үйл явц гарц

158 ХИЧЭЭЛИЙН ЕРӨНХИЙ БҮТЦИЙН ХУВЬД
Ямар төрлийн хичээл байв? Тухайн төрлийн хичээлийн үндсэн элементүүд бүрэн байж, хэрэгжиж чадав уу? Цагийн хуваарилалт ямар байв? Хичээлийн төлөвлөлт хэр оновчтой байв?

159 ХИЧЭЭЛИЙН СЭТГЭЛ ЗҮЙН ХУВЬД
Хэр сэдэлжүүлэв? Сэтгэн бодох үйл ажиллагаа, оюуны үйлийг хэр оновчтой хөтлөв? Бие даасан бүтээлч сэтгэлгээг дэмжсэн үү? Харилцааны уур амьсгал, хандлага төлөвшил? Арга хэрэгсэл, хэл яриа анги, нас, сэтгэцийн онцлогт хэр тохиров? Анхаарал, ой тогтоолт, хэл яриаг хөгжүүлэхэд хэр анхаарав?

160 ХИЧЭЭЛИЙН ДИДАКТИКИЙН ХУВЬД
Сэдвийн томъёолол, зорилго, зорилт Шинэ мэдээлэл өгөх арга хэлбэр хэр тохиров? Сургалтын хэрэглэгдэхүүнийг хэр оновчтой сонгов? Сурагчдын үйл ажиллагааны зохион байгуулалт ямар болов? Хичээл бататгал, үнэлгээ дүгнэлт ямар болов? Сурагчдыг үнэлж, дүгнэсэн арга хэлбэр хэр оновчтой байв? Багшийн сурган хүмүүжүүлэх ур чадварт ямар зүйл ажиглагдав? Хичээлийн бэлтгэл хэр байв? Хичээлийн материал сонголт? Хичээлийн ерөнхий зорилго хэр биелэв?

161 ХИЧЭЭЛИЙН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ҮР НӨЛӨӨНИЙ ХУВЬД
Сурагчдын ерөнхий төлөвшил ямар санагдав? Сурагчдын сурах арга барил хэр байх шиг байна? Хичээлийн явцад сурагчдад сурах арга барилын зөвлөгөө санамж хэр өгөв? Сурагчдын сурах хөдөлмөртөө хандах хандлага ямар байна вэ? Сурагчдад тавьж буй шаардлагын хувьд ямар онцлог ажиглагдав? Сурагчдыг хэр бодитой үнэлж дүгнэв?

162 АСУУЛТ, ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ

163 Б.БОЛДСҮРЭН (MA) СУРГУУЛЬ

164 СУРГУУЛЬ School (гре) “...хүүхдийг чиглэл зорилготой сургах хүмүүжүүлэх үйлчилгээний байгууллага...” “...ЕБС нь улсын стандартаар тогтоосон бага, суурь, бүрэн дунд боловсрол эзэмшүүлэх сургалтын байгууллага байна...” (МУ-ын Бага, дунд боловсролын тухай хууль)

165 ХУУЛИНД БАЙГАА ЗӨРЧИЛТЭЙ АСУУДЛУУД
Зөвхөн сургалт бус хүмүүжил төлөвшил - Улсаас тогтоосон стандарт? Стандарт? Дээрх зөрчлүүдийг залруулан сургуулийг тодорхойлбол: “...хүүхэд залууст бие даан сурч боловсрох, бие хүн болж төлөвших, нийгэмших ээлтэй нөхцөл боломж олгох үүрэг бүхий боловсролын үйлчилгээний байгууллага...”

166 ӨНӨӨГИЙН БАЙДЛААР 350 гаруй ЕБС-д 300 мянга байх ёстой боловч 530 мянган сурагч, багш Энэ нь дараах асуудлуудыг үүсгэж байна: Анги дүүргэлт хэтрэх (40-50) Сургууль 3 ээлжээр хичээллэх Сургалтын чанар буурах Хичээлээс гадуур үйл ажиллагаа зохион явуулах боломжгүй болох Багш сурагчдын харилцаанд зөрчил үүсэх

167 ӨНӨӨГИЙН БАЙДЛААР Мөн дараах дам үр нөлөө байна: Хүчирхийлэл ихсэх
Сурагчдыг ялгаварлан гадуурхах Элдэв зүйлд мөнгө нэхэх Хуучимсаг тогтолцоотой

168 ЕБС-ИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА Хүүхэд залуучуудад албан ёсны сургалтаар бага, суурь, бүрэн дунд боловсрол олж авах таатай орчин нөхцөл бүрдүүлэх Албан бус арга замаар иргэдэд зохих төвшний боловсрол нөхөн олж авах, мэргэжил эзэмших, боловсролоо дээшлүүлэхэд туслах төв байх Дэвсгэр нутгийнхаа хэмжээнд боловсролын талаар баримтлах бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх арга зүйн төв байх Эцэг эх, нийт иргэдэд сурган хүмүүжүүлэх боловсрол олгох, түүнийг дээшлүүлэх гол төв байх

169 ЕБС-ИЙН ЗОРИЛГО, АГУУЛГА, АРГА ХЭЛБЭР
Өнөө үед ЕБС өөрийн зорилго, агуулга, арга хэлбэрээ: Улсын боловсролын стандарт Сурагчдын эрэлт хэрэгцээ Сургууль, орон нутгийн хөгжлийн хэтийн хандлага, боломж

170 ЕБС-ИЙН БҮТЭЦ 2002 оны “Бага, дунд боловсролын тухай хууль”-нд : Бага
Дунд Ахлах “Боловсролын тухай хууль”-ийг 2007 онд шинэчлэн найруулахад ...

171 ЗАН Багш нарын мэргэжлийн онол, арга зүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх
Тэдний заах арга зүйн ур чадварыг дээшлүүлэх Хариуцсан чиглэлийн сургалт-хүмүүжлийн ажлыг чанаржуулах

172 СУРГУУЛИЙН УДИРДЛАГЫН ТОГТОЛЦОО
Сургуулийн захиргаа Захирлын дэргэдэх зөвлөл Сурган хүмүүжүүлэх зөвлөл Сургуулийн зөвлөл

173 СУРГУУЛИЙН ТОГТОЛЦОО Сургуулийн боловсон хүчний тогтолцоо
Мэргэжлийн багш нарын хамт олон Мэргэжлийн багш нарын Заах аргын нэгдлүүд Сургуулийн сурагчдын хамт олны тогтолцоо Ангийн нийт сурагчдын хамт олон Сурагчдын зөвлөл Сурагчдын сайн дурын байгууллагууд Сургуулийн бусад байгууллагын тогтолцоо Эцэг эхийн зөвлөл Олон нийтийн үйл ажиллагааны бүлэг Гадаад дотоодын төслүүд Төрийн болон төрийн бус байгууллага, ААН-тэй тогтоосон харилцаа

174 АСУУЛТ, ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ


Download ppt "Сурган хүмүүжүүлэх зүй"

Similar presentations


Ads by Google