1. EU-funded Twinning Light Project SUMMARY OF THE PROJECT RESULTS
“Support to the modernization of the system for post-secondary education”
SUMMARY OF THE PROJECT RESULTS
MK 13 IPA SO TWL

2. ПРЕГЛЕД НА РЕЗУЛТАТИТЕ ОД ПРОЕКТОТ
Краток твининг проект финансиран од ЕУ
„Поддршка на модернизацијата на системот за пост-средно образование“
ПРЕГЛЕД НА РЕЗУЛТАТИТЕ ОД ПРОЕКТОТ

3. Approach toward project implementation Пристап кон спроведувањето на проектот
Who?
Кој?
When?
Кога?
How?
Како?
What?
Што?

4. Институт за истражување Министерство за образование
Educational Research Institute (Warsaw)
Институт за истражување
на образованието (Варшава)
Ministry of Education and Science (Skopje)
Министерство за образование
и наука (Скопје)

5. Our Team: 16 Short-Term Experts from Poland,
Croatia, Austria, Luxembourg, Czech Republic.
Нашиот тим: 16 краткорочни експерти од Полска,
Хрватска, Австрија, Луксембург, Р. Чешка

6. Project timeline: 26 missions
Распоред на работата: 16 мисии
during 6 months (to the end of February 2017)
Во период од 6 месеци (до крајот на февруари 2017г.)

7. Types of activities Видови активности
round table meetings with the employers тркалезна маса со работодавачи
visits to VET schools and other post-secondary education providers, посети на средни стручни уч. и други даватели на пост-средно образование
workshops for stakeholders работилници со засегнатите страни

8. Types of activities Видови активности
mentoring and coaching sessions for the MoES менторски и инструкторски сесии за МОН
tailored training and advice sessions прилагодени сесии за обука и советување

9. Types of activities Видови активности
desk research and in-depth analysis секундарно истражување и длабинска анализа
promotional and raising awareness activities активности за промоција и за подигање на свеста

10. Project components and results Компоненти на проектот и резултати

11. The project is divided in 4 components that will lead to achievement of 6 results Проектот е поделен во 4 компоненти кои ќе доведат до постигнување на 6 резултати

12. Pathway leading to achievements Патека што води до достигнувања
Capacity building, cooperation, consultations, networking, solving problems together
Градење на капацитети, соработка, консултации, вмрежување, заедничко решавање проблеми
Pathway leading to achievements
Патека што води до достигнувања
Project deliverables and products
Резултати и производи од Проектот
Achievements
Достигнувања

13. PROJECT COMPONENTS AND ACHIEVEMENTS КОМПОНЕНТИ И ДОСТИГНУВАЊА НА ПРОЕКТОТ

14. Component 1 Building a comprehensive evidence-based policy documents including legislation Компонента 1 Подготовка на сеопфатни документи за политики кои што ќе се базираат на докази, вклучувајќи го и законодавството

15. Component 2 Harmonising reforms with the National Qualifications Framework Компонента 2 Усогласување на реформите со Националната рамка на квалификации

16. Round tables, workshops, seminars
Тркалезни маси, работилници, семинари

17. 25 visits to post-secondary education providers 25 посети на провајдери на пост-средно образование

18. Report on the state of play analysis of post-secondary education
with recommendations and
in line with best European practices
Извештај за анализата на состојбата на пост-средното образование
со препораки и во согласност со најдобрите европски практики

19. Analysis of the post-secondary education sector with recommendations for future interventions on the improvement and delivery in the sector prepared and best European practices compatible to the national context identified
Направена анализа на секторот за пост-средно образование со препораки за идни интервенции за подобрување и постигнување на резултати во секторот и идентификувани најдобрите практики во Европа, компатибилни со националниот контекст.

20. mentoring and coaching sessions on preparation of policy documents
сесии за менторство и подучување за подготовка на документи за политики
tailored training and advice sessions on the development of procedures on harmonisation with NQF
прилагодени сесии за обука и советување за подготовката на процедури за усогласување со НРК

21. Revised Concept Note Ревидирана Концепција
Revision of laws Ревидирање на закони
Bylaw Подзаконски акт
Procedure for harmonisation with the NQF Процедура за усогласување со НРК

22. Revised Concept Note Ревидирана Концепција
Revision of laws Ревидирање на закони
Bylaw Подзаконски акт
Procedure for harmonisation with the NQF Процедура за усогласување со НРК

23. TEACHING PLANS AND PROGRAMMES НАСТАВНИ ПЛАНОВИ И ПРОГРАМИ
Less theory and more practice Помалку теорија и повеќе пракса
Less general subjects and more specialised subjects Помалку општи предмети и повеќе специјализирани предмети
More links to new technologies used in the market Повеќе врски со новите технологии што се користат на пазарот

24. TARGET GROUPS AND ENTRY REQUIREMENTS ЦЕЛНИ ГРУПИ И БАРАЊА ЗА УПИС
Identifying several groups of candidates. They will differ in terms of: completed education; working experience Идентификување на неколку групи на кандидати. Тие ќе се разликуваат во однос на: завршено образование; работно искуство

25. TARGET GROUPS AND ENTRY REQUIREMENTS ЦЕЛНИ ГРУПИ И БАРАЊА ЗА УПИС
openness - flexibility – transparency отвореност – флексибилност – транспарентност

26. TYPES OF QUALIFICATIONS ТИПОВИ НА КВАЛИФИКАЦИИ
I. Master of crafts (craftmenship)
Мајстор (занаетчиство)
II. Specialist education
Специјастичко образование

27. II. Specialist education
Специјастичко образование
Technological
Supervisory
а) Технолошко
б) Супервизиско
c) Instructing
d) Autonomous
в) Инструкциско
г) Автономно

28. POST-EDUCATION PROVIDERS ПРОВАЈДЕРИ НА ПОСТ-СРЕДНО ОБРАЗОВАНИЕ
Public and private institutions accredited by the MoES Јавни и приватни институции акредитирани од страна на МОН
Rules of accreditation Правила за акредитација

29. POST-EDUCATION PROVIDERS ПРОВАЈДЕРИ НА ПОСТ-СРЕДНО ОБРАЗОВАНИЕ
Obligations of the providers Обврски на провајдерите
Quality assurance Осигурување на квалитет

30. Revision of laws Ревидирање на закони
Revised Concept Note Ревидирана Концепција
Revision of laws Ревидирање на закони
Bylaw Подзаконски акт
Procedure for harmonisation with the NQF Процедура за усогласување со НРК

31. Law on VET Закон за ССО
Law on Crafts Закон за занаетчиство
Law on HE Закон за високото образование

32. Law on Adult Education Закон за образование на возрасните
Law on Open Civic Universities for LLL Закон за отворените граѓански универзитети за доживотно учењеза
Law on NQF Закон за НРК

33. Recommendations based on the revision:
Cross-checking consistency of terminology
Ensuring cohesion of provisions
Avoiding overlaps
Ensuring flexibility and openness
Clarifying the potential providers
Препораки базирани на ревизијата:
Вкрстена проверка на доследноста на терминологијата
Осигурување на кохезија на одредбите
Избегнување на преклопувања
Осигурувања на флексибилност и отвореност
Појаснување на потенцијалните провајдери

34. Bylaw Подзаконски акт Revised Concept Note Ревидирана Концепција
Revision of laws Ревидирање на закони
Bylaw Подзаконски акт
Procedure for harmonisation with the NQF Процедура за усогласување со НРК

35. RULEBOOK on the manner of organisation, content, conditions, implementation and the system for evaluation of the specialist exam ПРАВИЛНИК за начинот на организација, содржината, условите, имплементацијата и системот за евалуација на специјалистичкиот испит

36. Who can take the exam?
Which documents need to be filled in by the candidate?
Is it possible to adjust the exam to students with special needs?
Who should be a member of the examination committee?
Кој може да го полага испитот?
Кои документи треба да ги пополни кандидатот?
Дали е можно испитот да се прилагоди на учениците со посебни потреби?
Кој треба да биде член на испитната комисија?

37. What is the structure of the exam?
How the appeal procedure looks like?
What should be the basis for the calculation of exam fee?
Каква е структурата на испитот?
Како изгледа жалбената постапка?
Што претставува основа за пресметката на уплатата за испит
What is the structure of the exam (number of hours, percentage of points required to pass the exam, type of the grading scale)?

38. Revised Concept Note Ревидирана Концепција
Revision of laws Ревидирање на закони
Bylaw Подзаконски акт
Procedure for harmonisation with the NQF Процедура за усогласување со НРК

39. Усогласувањето на образованието (квалификации) со НРК и ЕРК значи:
The harmonisation of education (qualifications) with NQF and EQF means:
adapting existing qualifications to NQF and EQF requirements and standards
Усогласувањето на образованието (квалификации) со НРК и ЕРК значи:
усогласување на постојните квалификации со барањата и стандардите на НРК и ЕРК

40. National level Национално ниво
adapting qualifications to MQF and EQF requirements
decision-makers and public authorities
прилагодување на квалификациите на барањата на НРК и ЕРК
одлучувачи и јавни власти

41. Level of qualification Ниво на квалификации
adapting qualification to MQF and EQF requirements
users
прилагодување на квалификациите на барањата на НРК и ЕРК
корисници

42. 1. Appointing a responsible body 1. Назначување на одговорно тело
2. Issuing a document defining tasks of the responsible body
2. Издавање на документ во кој ќе бидат утврдени задачите на одговорното тело
3. Setting up an experts working group for analysing awarded qualifications 3. Воспоставување на експертска работна група за анализа на доделени квалификации

43. 4. Analysing the qualification and proposing modifications 4
5. Presenting the outcome of the analysis and recommendations 5. Презентирање на резултатот од анализата и препораките

44. 6. Announcing public consultations/debates 6
7. Presenting outcomes to Minister and MQF Board 7. Презентирање на резултатите на Министерот и Одборот за НРК

45. the operational qualifications system
Harmonisation of the existing qualifications with NQF and EQF
Усогласување на постојните квалификации со НРК и ЕРК
the operational qualifications system
оперативниот систем на квалификации

46. Component 3
Strengthening the link between post-secondary education and the labour market
Компонента 3
Зајакнување на врската помеѓу пост-средното образование и пазарот на трудот

47. Types of activities Типови на активности
Bilateral meetings and interviews with VET Center, Adult Education Center, Employment Service Agency, employers Билатерални средби и интервјуа со Центарот за ССО, Центарот за образование на образование на возрасните, Агенцијата за вработување, работодавачите
Those activities served as a base for work on the documens that will be presented now

48. Types of activities Типови на активности
Desk research and analysis of statistical data, legal acts, strategic documents, reports Секундарно истражување и анализа на статистичките податоци, правните акти, стратешките документи, извештаите
Consultative meetings and on-line exchange of comments Консултативни состаноци и онлајн размена на коментари
Those activities served as a base for work on the documens that will be presented now

49. Report on initial assessment of the educational needs within post-secondary education Извештај за првична проценка на образовните потреби во рамките на пост-средното образование
Looks into labour market demand, including the justification of selected occupations for further development Ги зема предвид потребите на пазарот на трудот, вклучувајќи и образложение за избраните занимања за понатамошен развој
Includes written recommendations related to assessment of the educational needs in the postsecondary sector Вклучува писмени препораки во врска со проценката на образовните потреби во рамките на пост-средното образование

50. Monitoring labour market demand for post-secondary education
Strengthening cooperation between different actors via working groups, networking, established platforms of cooperation e.g. for developing and updating curricula
Grounds for selection of occupations to be firstly developed/updated
Следење на потребите на пазарот на трудот за пост-средно образование
Зајакнување на соработката меѓу различните учесници преку работни групи, вмрежување, воспоставени платформи за соработка, на пр. за развој и ажурирање на наставните програми
Најпрво треба да се развие/ажурира основата за избор на занимања

51. Провајдери на образование
Employers
Работодавачи
Education providers
Провајдери на образование
Public institutions
Јавни институции
Public institutions – MoES and other ministries, VET Center, Bureau for Development of Education, Employment Service Agency, Adult Education Center, Chambers of Crafts etc.
Education providers – VET secondary schools, private providers
Employers – organisations of employers, including sectoral assosiations; individual small, medium-sized and large companies – both private and public

52. Guideline for development of teaching curricula for post-secondary education Упатство за развој на наставен план за пост-средно образование
Horacy Dębowski, in part 3 of the conference will tell more about this and present the designed approach toward developing and updating teaching plans and programmes in post-secondary education.

53. 15 TAILORED TRAINING AND ADVICE SESSIONS 15 ПРИЛАГОДЕНИ СЕСИИ ЗА ОБУКИ И СОВЕТИ
for MoES, VET Center, employers, teachers etc. за МОН, Центарот за ССО, работодавачите, наставниците, итн.
on assessment of educational needs within post-secondary education according to labour market needs and за оценување на образовните потреби во рамките на пост-средното образование
on the development of teaching curricula for post-secondary education in cooperation with the private sector and social partners за развој на наставен план за пост-средно образование во соработка со приватниот сектор и социјалните партнери
Kasia and Andrzej conducted 15 tailored trainings and advice sessions

54. 6 occupational standards 6 стандарди на занимање
DEVELOPMENT OF 6 OCCUPATIONS
РАЗВОЈ НА 6 ЗАНИМАЊА
6 occupational standards стандарди на занимање
6 qualification standards стандарди на квалификации
Developing/updating occupational standards and qualification standards is just a starting point - the process of adapting should be continued
Selection criteria:
Need in the labour market
Interest among students
Old curricula
Relevant technological changes cause urgent need for updating those occupations

55. Driving Instructor – Specialist Инструктор за возење – специјалист
Motor Vehicle Inspection Station Controller Контролор за технички преглед на возила
Forestry Specialist Специјалист за шумарски работи

56. Cook Specialist Готвач специјалист
Winemaker - Specialist Винар специјалист
Specialist for Electrical Measuring Devices and Instruments Специјалист за електрични мерни инструменти и мерни уреди

57. Component 4
Supporting stakeholders’ awareness and involvement in post-secondary education
Компонента 4
Поддршка на свесноста на чинителите и нивно вклучување во пост-средното образование

58. Questionnaire survey on promotional activities among post-secondary providers Анкетен прашалник за промотивните активности меѓу провајдерите на пост-средно образование
Workshop on good practices in information and promotional activities supporting stakeholders’ awareness Работилница за добрите практики во информативните и промотивните активности кои ја поддржуваат свесноста на чинителите
Results of the survey should be analysed and taken into consideration while designing further promotional and information activities
Workshop provided good practicites of promotional campaings in the field of education, the participants prepared also the promotional messages for post-secondary education in MK
Creative challange is a contest, mainly for pupils and students from secondary, higher and post-secondary education and it might be conduced in the future

59. Concept and rules of „creative challange” contest for young people interested in post-secondary education Концепт и правила на натпревар за „креативна поромена“ за млади луѓе заинтересирани за пост-средно образование
Results of the survey should be analysed and taken into consideration while designing further promotional and information activities
Workshop provided good practicites of promotional campaings in the field of education, the participants prepared also the promotional messages for post-secondary education in MK
Creative challange is a contest, mainly for pupils and students from secondary, higher and post-secondary education and it might be conduced in the future

60. Promotional articles, including local media Промотивни статии, вклучувајќи ги локалните медиуми
Promotional materials, including leaflets, posters, roll-up and other Промотивни материјали, вклучувајќи летоци, постери, банери и друго
Promotional artices published in e.g. local media was aming the others about study visits to VET schools
Leaflets you have in your the folders
Posters are in tubes and in the end of the conference, please feel free to take some of them to your schools, institutions and use
Website is not activite yet, but it will be in coming weeks

61. Website on post-secondary education Веб-страница за пост-средно образование

63. Thank you for your attention Ви благодариме за вниманието