1. آزبست: حذف و كاهش در ايران و جهان
بخش 4:
آزبست: حذف و كاهش در ايران و جهان
با ارائه: دكتر عبدالرحمن بهرامي
تهيه شده در مركز سلامت محيط و كار( وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي (

2. اصول مورد توجه در حذف آزبست
تصدیق این که موثرترین راه حذف بیماری های مرتبط با آزبست توقف استفاده از تمامی اشکال آزبست است.
تهیه اطلاعات درمورد جایگزینی آزبست با مواد کم خطرتر و توسعه مکانیسم های اقتصادی و فنی درایجاد انگیزه برای این جایگزینی.
ارائه روش های اجتناب ازتماس با آزبست درشرایط فعلی مصرف ودرجریان حذف وکاهش استفاده.
بهبود بخشیدن به تشخیص های اولیه و درمان بیماری های ناشی ازآزبست و بازتوانی و توانبخشی بیماران و برقراری نظام ثبت افرادی که در گذشته وحال درمعرض تماس با آزبست بوده اند

3. توجهات جهاني
پنجاه و هشتمین اجلاس جهانی بهداشت بر توجه خاص به سرطان هایی که درآنها مواجهات قابل اجتناب به عنوان یک فاکتور مطرح است به ویژه تماس با مواد شیمیایی در کارگاهها و محیط اصرار ورزیده است.

4. ممنوعیت استفاده از آزبست
مصرف آزبست از حدود سال ۱۹۸۰ میلادی در کشورهای صنعتی جهان به شدّت کاهش پیدا کرده‌است. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه مصرف آن در حال افزایش است.
در سال ۱۹۹۶ نخست وزیر فرانسه، فرمانی مبنی بر ممنوعیت استفاده از آزبست صادر کرد. این فرمان شش ماده‌ای مقرر کرده بود که استفاده از آزبست در کلیه محصولات تا سال ۲۰۰۱ محدود و سپس بطور کامل قطع گردد تا از آلودگی زیست محیطی ناشی آزبست جلوگیری گردد

5. تعهدات ايران
ايران نیز در سال 1993 به كنوانسيون روتردام پيوسته است كه كشورهاي عضو آن تعهّد كرده اند تا در خصوص تجارت و حمل و نقل و مصرف برخي از مواد شيميايي خطرناك اقدامات ايمني خاصي را انجام دهند. البته تمامي انواع آزبست به جز كريزوتايل مشمول مواد شيميايي اين كنوانسيون هستند.

6. ممنوعيت آزبست در ايران
بر طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در دوم مرداد ۱۳۷۹، مصرف آزبست در ایران از اول مرداد ۱۳۸۶ ممنوع شده‌است. در تبصره این مصوبه آمده ‌است که در صورتی که پس از ۴۴ سال محرز شود که برای تولید لوله‌های آزبست سیمانی از نظر فنی، اقتصادی و زیست محیطی جایگزین مناسبی برای آزبست یافت نشده‌است، این تصمیم در مورد لوله‌های آزبست سیمانی قابل تجدید نظر خواهد بود.

7. موانع حذف آزبست در ايران و جهان
فشارهای سیاسی و اقتصادی
مسائل کارگری و بيكاري
بی توجّهی کارفرمایان،
بی اطّلاعی کارگران،
مقاومت صنایع همراه با بی توجّهی حکومت ها به عوارض درازمدت مواجهه با آزبست

8. سطوح فعاليت هاي استرات‍ژيك
سطح ملي
سطح استاني
سطح تشكيلاتي و كارخانجات

9. برنامه كشوري كنترل و حذف مواجهه با آزبست
هدف کلی:
کاهش و حذف آزبست از محیط های کار و جایگزینی آن با مواد بی خطر یا کم خطر به منظور حفظ و ارتقاء سلامت کارگران تا پایان سال 91

10. برنامه كشوري كنترل و حذف مواجهه با آزبست
اهداف اختصاصی:
 تا پایان سال 89 میزان 100 درصد کارگاهها و صنایعی که به نحوی آزبست را تولید، مصرف یا نگهداری می کنند شناسایی و آمارهای مربوطه تهیّه گردد.
تا پایان سال 89 کلیه کارشناسان مسئول بهداشت حرفه ای معاونت های بهداشتی دانشگاه/دانشکده های کشور آموزش های لازم را در زمینه اصول کلی اندازه گیری، کاهش و حذف آزبست خواهند دید.
تا پایان سال 89 میزان 100 درصد کارفرمایان کارگاههای دارای عامل آزبست، آموزش های لازم در ارتباط با مخاطرات و نحوه مقابله با آن را خواهند آموخت.

11. (ادامه) برنامه كشوري كنترل و حذف مواجهه با آزبست
اهداف اختصاصی:
تا پایان سال 90 کلیه سازمان های ذی نفع در ارتباط با عامل آزبست شناسایی و حمایتهای آنها جلب خواهد شد.
تا پایان سال 90 میزان 60 درصد کارگاهها و کارخانجات دارای پتانسیل مواجهه با آزبست کنترل گردند.
تا پایان سال 91 میزان 100 درصد کارگاهها و کارخانجات دارای عامل آزبست از ماده جایگزین بی خطر یا کم خطر استفاده خواهند نمود و یا عملیات کنترلی کامل در خصوص آزبست اعمال خواهد گردید

12. استراتژي ها
اعلام برنامه عملیاتی کاهش و حذف آزبست از محیط های کار توسط کارشناسان مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی
آموزش کارشناسان شاغل در کارگاههای دارای عامل زیان آور آزبست
آموزش کارشناسان آزمایشگاه در رابطه با نمونه برداری و آنالیز آزبست
آموزش کارفرمایان کارگاههای دارای عامل زیان آور آزبست
آموزش کارگران کارگاههای دارای عامل زیان آور آزبست
تقویت بازرسی های کارشناسان بهداشت حرفه ای با رویکرد توجه بیشتر به مسئله آزبست

13. استراتژي ها
جلب و تقویت مشارکت سازمان های مرتبط با مسئله آزبست جهت حذف آزبست
اطلاع رسانی درمورد جایگزینی آزبست با مواد کم خطرتر و توسعه مکانیسم های اقتصادی و فنی درایجاد انگیزه برای این جایگزینی.
ارائه روش های کاهش مواجهه با آزبست در شرایط فعلی مصرف و تا پایان اجرای برنامه حذف وکاهش استفاده
تهیه و تدوین پروتوکل کنترل و حذف آزبست از کارگاهها و کارخانجات
تهیه و تدوین آئین نامه اجرایی کنترل و حذف آزبست از کارگاهها و کارخانجات

14. فعّالیت ها تعیین اولویت های برنامه
 تعیین اولویت های برنامه
برگزاری کارگاه آموزشی برای کارشناسان مسئول جهت آموزش کارشناسان شاغل و در صنایع مرتبط با آزبست و بازرسان کار توسط کارشناسان مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی
تهیه چک لیست خود ارزیابی در مورد کنترل آزبست توسط کارفرمایان و کارشناسان بهداشت حرفه ای شاغل در صنایع
تهیه دستورالعمل شیوه برچسب زنی کیسه ها و ظروف آزبست و علامت گذاری محل های خطر مرتبط با آزبست
تهیه دستورالعمل ها و راهنمای کار ایمن با آزبست به همراه ارائه جایگزین های کم خطر و بی خطر
ارائه روش استاندارد نمونه برداری و آنالیز نمونه های آزبست
تهیه و تدوین مجموعه های آموزشی در مورد خطرات آزبست و نحوه پیشگیری از آن

15. فعّالیت ها
طراحی فرم ثبت نام نتایج اندازه گیری آزبست در کارگاههای مورد ارزیابی برای آزمایشگاههای بهداشت حرفه ای
تهیه برنامه نرم افزاری نمایش روند اجرای برنامه به صورت مصور(با نرم افزار اکسل و...)
برگزاری کارگاه آموزشی برای کارشناسان آزمایشگاه های بهداشت حرفه ای
آموزش کارفرمایان صنایع مرتبط با آزبست
انجام اقدامات مرتبط با تقویت بازرسی های محیط های کار
تهیه پروفایل ملی آزبست
ارزیابی و مقایسه اطلاعات جمع آوری شده
انجام پیگیری های لازم جهت اطمینان از اجرای برنامه های کنترل آزبست در کارگاههای مورد نظر

16. شاخص ها
درصد کارگاههای شناسایی شده که عامل زیان آور آزبست در آن کاهش یافته یا حذف شده است.
درصد کارگاههای شناسایی شده که نمونه برداری و اندازه گیری آزبست در آن انجام شده است.
میزان تهیه نمايه ملی آزبست.

17. نمایه ملّی آزبست:
نمایه ملّی آزبست یک ابزار مهم اطلاعاتی است. این نمایه شرایط را با توجه به مصرف انواع مختلف آزبست، جمعیت فعلی و قبلی درمعرض خطرتماس(با درنظرداشتن این واقعیت که برخی مصارف ممکن است ازقبل محدود یا ممنوع شده باشد)، بیماری های مرتبط با آزبست و.... را تعیین می کند. نمایه به صورت دوره ای به روز می شود وبه عنوان ابزاری برای سنجش میزان پیشرفت در مسیر اهداف تعیین شده

18. اطلاعات بيشتر DOSH – asbestos webpage
OSHA – asbestos webpage
Environmental Protection Agency – asbestos webpage
Department of Ecology – asbestos waste webpage
A practical guide on asbestos EU
عغ7ه7ه97988

19. ؟
سپاسگذارم