2. هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی شوشتر
انواع مطالعات در پزشكي
تهیه و تنظیم:
سیاحی
هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی شوشتر

3. انواع مطالعات موردی توصيفي مشاهده اي تحليلي
(Cross sectional مقطعي(
موردی
توصيفي
یک متغییری
مشاهده اي
گذشته نگر،مورد-شاهدي((Case-control
هم گروهي ،آینده نگر((Cohort
مقطعی
تحليلي
Randomized Controlled Trial
تجربي
مداخله اي
شبه تجربي

4. فرق مطالعه ی مشاهده ای و مداخله ای:
ویژگیهای مطالعه مشاهده ای
محقق هیچگونه دخالتی در امر تحقیق ندارد
محقق،مشاهده گر بوده هرچه را که می بیند ثبت می کند
براساس مشاهدات قضاوت و نتیجه گیری می کند.
ویژگیهای مطالعه ی مداخله ای
محقق در شرایط پژوهش دستکاری و دخالت می کند
اعمال تغییرات می کند
تاثیر تغییرات را در شرایط نمونه ها یا شرایط پژوهش بررسی می کند.

5. مطالعه توصیفی : محقق پدیده ها را بصورت واقعی، عینی و منظم مشاهده می کند  محقق مقایسه، استنتاج و فرضیه یی را آزمون نمی کند.  روش مشاهده اصلی ترین روش جمع آوری اطلاعات می باشد  مشاهدات از راه دیدن، آزمایشات و معاینات کلینیکی از قبیل گرفتن فشار خون و سمع قلب یا از طریق پرسشنامه انجام می شود.  این مطاله آغازی برای سایر مطالعات و جهت تدوین فرضیه می باشد 1-مطالعه ی توصیفی یک متغییری برای توصیف یک پدیده تلاش می کند و به هیچ عنوان قصد ندارد روابط بین متغییرها را بررسی نماید.در اپیدمیولوژی جهت بیان توزیع مکانی،زمانی،یا شیوع و بروز بیماری به کار می رود مثال: ((بررسی شیوع کاتاراکت وابسته به سن درمراجعین به درمانگاه های چشم پزشکی))

6. 2-مطالعه ی توصیفی مقطعی بررسی کمی و کیفی یک یا چند متغییر در یک دوره زمانی خاص در مقطعی از زمان تغییرات رفتاری را بررسی می کند، یا در گروه های مختلف این تحقیق را انجام می دهد. به عنوان مثال ((در بررسی فرایند تحلیل استخوان بعد از سن یائسگی)) محقق به جای آن که افراد را از سن 40 سالگی تا 70 سالگی به مدت 30 سال بررسی نماید، افراد را به سه گروه ((50-40))،((60-50)) و ((70-60)) سال تقسیم بندی می کند. سپس فرایند تحلیل استخوان را در این سه گروه بررسی می نماید _بررسی فراوانی شیوع یا بروز یک بیماری در مقطع خاص (Case report ) 3-گزارش های موردی گزارش هاي موردي ارائه تفصيلي يك مورد/پدیده يا تعداد انگشت شماري از موارد است. اين گزارش ها روش مهمي براي توجه دادن جامعه پزشكي به بيماري هاي غير معمول يا تظاهرات غير معمول يك بيماري است. محقق واحدهای مورد پژوهش را بطور عمیق و دقیق بررسی می کند. چون دقیق بوده با نمونه کمتر از 10نفر هم این تحقیق قابلیت انجام را دارد. و سپس نتایج تعمیم می یابند

7. مطالعه تحلیلی در این نوع مطالعات پژوهشگر هیچگونه دخل و تصرفی ندارند
مطالعه تحلیلی در این نوع مطالعات پژوهشگر هیچگونه دخل و تصرفی ندارند. با بررسی مساله و علل مرتبط با آن سعی می کند اثرات عوامل خطر و تاثیر آن بر مشکلات را مطالعه نماید. 1-مطالعه ی گذشته نگر(مورد-شاهد) هدف :یافتن علل وجود مشکل (بیماری) ویژگیها: هدفدار بوده و از ابتدا گروه بیمار مشخص است و محقق بدنبال یافتن علت می باشد.  معلول داریم و به دنبال علت می باشیم(جهت مطالعه از معلول به سوی علت است)  امکان بررسی تعداد زیادی از مواجهه ها که سبب بیماری شده اند وجود دارد  محقق از طریق مقایسه ی دو گروه مورد و شاهد رابطه عامل یا عوامل احتمالی را مشخص و بررسی می نماید تا از معلول به علت برسد. در چنین مطالعاتی افراد بیمار((گروه مورد)) و افراد سالم ((گروه شاهد)) می شوند،دو گروه شاهد و مورد را بعد همسان سازی مورد مقایسه قرار می دهد.  این نوع مطالعات برای بررسی موارد نادر بیماری ها مناسب است. مزایا : آسان و کم هزینه می باشد. معایب :چون حوادث در گذشته رخ داده است، افراد قادر به یاداوری برخی مطالب نمی باشند. مثال:بررسی ارتباط بین سرطان ریه و مصرف سیگار

8. نمودار مطالعه مورد- شاهدي
تماس با عامل زمينه ساز
عدم تماس با عامل زمينه ساز
موارد بيماري
تماس با عامل زمينه ساز
عدم تماس با عامل زمينه ساز
شاهد ها
زمان
شروع مطالعه
جمع آوري اطلاعات

9. 2-مطالعه ی آینده نگر یا هم گروهی در این نوع مطالعات محقق از علت به سمت معلول می رود.  به این نوع مطالعات، مطالعه پیگیری یا بروز می گویند. زیرا در گروه های مورد مطالعه موارد جدیدی از بیماری ثبت می شود که محقق در آن به دنبال روابط و عواملی است که منجر به بیماری یا مشکل بهداشتی می شود است.  شروع مطالعه با انتخاب گروهی از افراد که بیمار نیستندآغاز شده ،و بر اساس تماس یا عدم تماس (مواجهه با عامل خطر)به گروههای کوچکتر تقسیم می شوند. مثال :ارتباط مصرف قرص ضد بارداری با ابتلا به فشار خون(سرطان پستان یا سرطان تخمدان)  

10. ویژگی های مطالعه _دو گروه مورد (مواجهه) و گروه شاهد(عدم مواجهه) داریم
ویژگی های مطالعه _دو گروه مورد (مواجهه) و گروه شاهد(عدم مواجهه) داریم. _پژوهشگر هیچگونه مداخله و دستکاری انجام نمی دهد. فقط نتایج مواجهه با یک عامل خطر بررسی می کنند. _در این مطالعه دو گروه در طول زمان پیگیری می شوند. _هدف از همسان سازی گروه ها این است که متغییرهایی که در بروز بیماری دخالت دارند تحت کنترل درآیند. _دقت این نوع مطالعه نسبت به مطالعه گذشته نگر(مورد-شاهد) بیشتر است. _در مواقعی که امکان انجام مطالعه ی تجربی وجود نداشته باشد، مطالعه ی هم گروهی مناسب می باشد. _از آنجایی که هیچ نوع مداخله یی صورت نمی گیرد، در بحث اخلاقی هم تحقیق دچار مشکل نمی شود. _این نوع مطالعات بیش از یک نوع بیماری را که با عامل خطر مواجه اند را بررسی می کند، *معایب :وقت گیر و پرهزینه است زمان مطالعه زیاد است امکان تحلیل نمونه ها زیاد می باشد.

11. نمودار مطالعه همگروهي مبتلا بدون ابتلا مبتلا بدون ابتلا مواجهه
گروه مورد
مطالعه
مبتلا
بدون
مواجهه
بدون ابتلا
شروع مطالعه
زمان
سمت جمع آوري اطلاعات

12. 3-مطالعه مقطعی این مطالعه شیوع یک صفت در جامعه و عوامل مرتبط با آن را بررسی می کند وجود بیماری و عامل خطر(مواجهه )بطور همزمان بررسی می شوند  و اندازه گیری فقط یکبار در یک دوره زمانی خاص انجام می گیرد(گرفتن عکس) -فقط ارتباط بین عوامل خطر و بیماری مشخص می شود و هیچ گونه رابطه علت و معلولی قابل اثبات نمی باشد. -رایجترین مطالعات بدلیل سادگی طراحی وجمع آوری داده ها مثال:بررسی ارتباط سن منارک و سن یائسگی با سندرم متابولیک در زنان یائسه

13. نمودار مطالعه مقطعي
مبتلا
افراد مورد
مطالعه
بدون ابتلا
زمان

14. مطالعات مداخله یی مطالعات مداخله یی به گروه تجربی و نیمه تجربی تقسیم می شوند. در این نوع مطالعات محقق با ایجاد تغییراتی در واحدهای مورد پژوهش اثرات تغییرات را بر نمونه ها بررسی می کند. مطالعه ی تجربی یا آزمایشی در این نوع مطالعه محقق یک یا چند گروه را به عنوان گروه تجربه در یک شرایط خاص قرار می دهد، سپس نتایج به دست آمده را با یک یا چند گروهی که در آن هیچ نوع مداخله یی صورت نگرفته مقایسه می کند. مثال، در ((بررسی تاثیر آموزش بر شیردهی مادران))، محقق به گروهی آموزش می دهد و به گروهی آموزش نمی دهد.

15. سه ویژگی اصلی مطالعات تجربی : 1-دستکاری یا مداخله تاثیر تغییرات متغییر مستقل را روی متغیر وابسته را بررسی کند که در این راه باید کلیه متغییرهای مداخله گر را از مطالعه حذف نمود. مثال:تاثیر زنجفیل بر تهوع دوران بارداری. واحدهای پژوهش در حین مطالعه و مصرف زنجفیل برای کاهش تهوع نباید از داروهای ضد استفراغ استفاده کنند و فقط زنجفیل را مصرف نمایند. 2-تخصیص اتفاقی نمونه ها به دو گروه کنترل و مداخله در بررسی ((تاثیر زنجفیل بر تهوع دوران بارداری)) محقق به صورت تصادفی نمونه ها را به دو گروه تقسیم می کند. اگر دو گروه انتخاب نشود و مطالعه صرفا بر روی یک گروه صورت گیرد مطالعه ی ما نیمه تجربی خواهد بود 3-گروه کنترل در مطالعات تجربی علاوه بر گروه تجربه، مداخله یا درمان، وجود گروه کنترل یا شاهد هم ضروری می باشد. در مطالعات تجربی واقعی، پژوهشگر حداکثر کنترل را روی شرایط مطالعه اعمال می نماید و با همسان سازی و حذف متغییرهای مداخله گر سعی در کنترل تمامی متغییرها دارد. لذا این نوع مطالعه در عین دشواری و پیچیدگی یکی از دقیق ترین و قوی ترین مطالعات پژوهشی بشمار می آید.

16. مطالعات نیمه تجربی حداقل دارای یکی از شرایط و مشخصات مطالعه تجربی می باشد. ممکن است فاقد تقسیم بندی تصادفی ویا فاقد گروه کنترل باشد ولی در هر حال مطالعات نیمه تجربی با مداخله و دستکاری درمتغییر مستقل همراه می باشد . قابلیت تعمیم را ندارند.

17. مراحل اجرایی یک پژوهش تجربی 1-جامعه پژوهش خودمان را انتخاب می کنیم
مراحل اجرایی یک پژوهش تجربی 1-جامعه پژوهش خودمان را انتخاب می کنیم. بررسی تاثیرزنجفیل بر تهوع و استفراغ دوران بارداری.جامعه پژوهش خانمهای باردار می باشد 2-انتخاب نمونه های پژوهش از میان جامعه پژوهش بصورت تصادفی باشد. بطور تصادفی از بین 500خانم باردار100نفر را انتخاب می کنیم. 3-تقسیم نمودن نمونه های مورد پژوهش به دو گروه جداگانه شاهد-مورد انجام شود. برای کنترل متغییرهای مداخله گر 100 نفر را به دو گروه 50 نفری تقسیم می کنیم،به یک گروه زنجفیل و به گروه دیگر (بدون اینکه مطلع باشند)دارونما می دهیم 4-نکته حائز اهمیت قبل از شروع مداخله همسان سازی دو گروه می باشد هر دو گروه هم سن ،سن بارداری مشابه،رژیم غذایی معمولی و مداخله تنها باید بر روی یگ گروه صورت گیرد. متغییر مستقل که زنجفیل بوده دستکاری شده واثر آن بر متغییر وابسته که تهوع و استفراغ بارداری می باشدبررسی می شود(در گروه ازمایش ) 6-در این مرحله باید اثرات مداخله متغییر مستقل بر روی متغییر وابسته بررسی شود. سپس تغییرات در متغییر وابسته درگروه کنترل نیز ارزیابی و مقایسه گردد. 7-تمامی تغییرات صورت گرفته در دو گروه ثبت می شود. تا میزان تغییرات صورت گرفته توسط تست های آماری مورد تجزیه تحلیل قرار گیرد. مطالعات تجربی به کارآزمایی بالینی مرسومند. روش کارآزمایی بالینی درزمینه بررسی اثرات مداخله ای دارویی یا درمانی و ارزیابی روش های درمانی خاص مثل آموزش، جراحی و یا روش های پیشگیری مورد استفاده قرار می گیرد.

18. نمودار طرح كارآزمائي باليني
مبتلا
تحت
آزمايش
افراد واجد
معيارهاي
ورودي
بدون ابتلا
مبتلا
شاهد
بدون ابتلا
زمان
شروع مطالعه
مداخله

19. انواع روش های کنترل متغییرهای ناخواسته در کارآزمایی بالینی 1-دارونما(پلاسبو) دارونما یا پلاسبو یک روش مداخله یی در درمان طبی می باشد که دارو بدون آن که اثر خاصی روی وضعیت درمان بگذارد، صرفا جهت تقلید درمان طبی به واحدهای پژوهش داده می شود. جهت از بین بردن تورش یا Bias در تحقیق می باشد. *تورش (سوگرایی):خطایی که در تعیین رابطه بین بیماری و پیامد اثر گذاشته و برآورد خطر نسبی را کاهش ،افزایش یا غیر واقعی نماید. مثال:در گروهی که برای کاهش تهوع زنجفیل مصرف می کنند ممکن است این تلقیین پیش آید که زنجفیل تهوع را کاهش می دهدجهت کنترل محقق به یک گروه زنجفیل و به گروه دیگر پلاسبو داده تا گروه شاهد فکر کنند زنجفیل مصرف می کنند.

20. : (blind technique) 2-روش کور کردن هدف:جلوگیری از تورش های ناشی از مداخلات  روش کورکردن سعی دارد، تمامی عوامل مداخله گری را که ممکن است منجر به تورش شوند را کنترل نماید. انواع سوگیریها :ناشی از تعصبات، عقاید و ذهنیات قبلی محقق،اطلاع فرد از تاثیر عامل مداخله (دارو). مثال: تأثیر آموزش مذهبی بر کاهش استرس، محقق خود بر این باور راسخ است که آموزش استرس را کم میکند الف)روش یک سو کور در این نوع روش یکی از دوطرف ، نمونه ها یا مداخله گر از روش کاربردی اطلاع ندارند. ب)روش دو سو کور نه نمونه ها و نه درمانگر از روش های درمانی آگاهی داشته و فرد سومی مطالعه را کنترل می کند. ج -روش سه سور کور در این روش بیمار ، پزشک (همان محقق )و مشاور آمار از سه روش درمانی بی اطلاع است.و فرد چهارمی به عنوان لیدر مطالعه را هدایت می کند.

21. تقسیم بندی مطالعات تجربی از لحاظ حوزه عمل 1-کار آزمایی آزمایشگاهی حوزه عمل آنها در محیط آزمایشگاه و بیشتر کار بر روی حیوانات می باشد.نقش مهمی در پاسخگویی به بسیاری از سوالات در زمینه مشکلات انسانی می باشد. مزایا:سرعت تکثیر و توانایی دستکاری معایب:تمام تجربیات جانوری قابل تعمیم به انسان نبوده و برخی از بیماریهای انسانی در جانوران وجود ندارد. 2- کارآزمایی بالینی جمعیت مورد مطالعه را از بین جمعیت هدف یعنی جمعیتی که یافته های پژوهشی به آن تعمییم می یابد انتخاب می شود بطوریکه نماینده جمعیت مرجع باشد. مثال:بررسی اثر یک داروی فشار خون روی گروه مبتلا به فشارخون بالا و مقایسه آن با گروه دیگری که مبتلا به فشارخون بالا بوده ولی دارویی دریافت نمی کنند.

22. 3-کارآزمایی میدانی: روی افراد سالم و در محیطهای اجتماعی صورت می گیرد
3-کارآزمایی میدانی: روی افراد سالم و در محیطهای اجتماعی صورت می گیرد. مثال :بررسی تاثیر یک واکسن نوع جدید در یک مدرسه و نوع قدیم آن در مدرسه دیگر. 4-کار آزمایی اجتماعی: واحد مورد مطالعه به جای افراد،جوامع می باشند.ابتدا یک بررسی روی جامعه انجام شده و سپس مداخله انجام می گیرد. مثال:در یک مطالعه تجربی در زمینه کاهش میرایی بیماریهای قلبی – عروقی سه جامعه استاندارد انتخاب شده که دو جامعه تحت آزمون و یک جامعه بعنوان شاهدانتخاب می شود مداخلاتی بصورت آموزش از طریق رسانه ،آموزش چهره به چهره برای افراد در معرض خطر در دو جامعه صورت گرفته و نتایج کاهش معناداری در عوامل خطر در دو گروه آموزش بویژه در گروه با آموزش چهره به چهره نشان داد. در این مطالعه به جای افراد جامعه گروههای بزرگ اجتماع هدف مطالعه می باشند. هدف این مطالعه بررسی بیماریهایی است که منشا آن شرایط اجتماعی می باشد. مثال :تاثیر استرس و بروز بیماریهای قلبی یا بیماریهای روانی

23. مزایا و معایب مطالعات تجربی مزیت ها به دلیل سه ویژگی(نمونه گیری تصادفی-دستکاری و کنترل) یکی از صحیح ترین و قدرتمندترین روش های تحقیقاتی می باشند که به بررسی اثرات علت و معلول می پردازد. معایب پیچیده گی بدن انسان  ملاحظات اخلاقی و احتمال اثرات سوء بر واحدهای مورد پژوهش  مشکل درجلب مشارکت افراد جهت این نوع مطالعات  عدم امکان تعمیم نتایج در مطالعات نیمه تجربی (زیرا نمونه ها بصورت غیر تصادفی انتخاب می شوند) مطالعات تجربی محقق به دنبال بررسی متغیرهای مستقل بر وابسته می باشد، یک سری از متغیرهای مداخله گر بطور ناخودآگاه نتایج داده های ما را دچار تغییر کرده و اثر واقعی متغیر مستقل بر وابسته را مخدوش می کنند. کنترل این مشکلات مستلزم بررسی و درک روایی داخلی و روایی خارجی توسط محقق می باشد. روایی داخلی: محقق باید معلوم کند که تمامی تغییرات متغیر وابسته در اثر دستکاری و دخالت متغیر مستقل می باشند. روایی خارجی: محقق باید توجه داشته باشد که نتایج پژوهش قدرت تعمیم به جامعه و مکان های بزرگتر را داشته باشد.

24. عوامل موثر بر روایی داخلی مطالعات تجربی 1-عامل پختگی یا بلوغ در زمان هایی که مطالعه طولانی می شود، به علت رشد عقلانی، جسمانی، عاطفی، روانی و علمی واحدهای پژوهش ممکن است اثرات متغیرمستقل و وابسته، گمراه کننده شود. برای کنترل این عامل می تواند زمان مطالعه را کوتاه کند و از یک گروه کنترل استفاده نماید. 2-عامل ابزار و آزمون کننده اگر ابزار تحقیق معتبر و قابل اعتماد نباشد ممکن است، نتایج حاصل از مطالعه ی محقق را مخدوش کند. مثال:خراب بودن ترازو، وزن در نتیجه گیری محقق اثر نامطلوبی بگذارد. قبل از شروع تحقیق باید از صحت و درستی ابزار خود اطمینان کامل و همچنین در کاربرد آن صلاحیت و مهارت کافی را داشته باشد. 3-انتخاب نمونه های گوناگون بهتر است نمونه ها به روش تصادفی انتخاب شوند. در نمونه گیری داوطلبانه ممکن است نتایج دچار سوء گیری شوند. در برخی موارد هم محقق نیاز دارد گروه شاهد-مورد انتخاب کند.

25. 4-تلفات یا افت نمونه در اثر طولانی شدن زمان مطالعه تعداد نمونه ها کاهش پیدا کند، بر روی تجزیه و تحلیل نتایج ما اثر سوء بگذارد. راه حل این مشکل: پرهیز ازتحقیقات طولانی مدت و فرسایشی اهدای هدیه و ایجاد انگیزه شروع مطالعه با تعداد نمونه های بیشتر، تا در صورت افت نمونه اختلالی در تعمیم نتایج بوجود نیاید 5-انتشار گروه شاهد توسط گروه آزمایش از فرایند مطالعه آگاه شوند که این امر موجب مداخله ی ناخواسته در گروه شاهد می شود. در غیاب پژوهشگر گروه های آموزش دیده اطلاعات را به گروهی که در آن مداخله یی صورت نگرفته منتقل نمایند. 6-ترکیبی از عوامل گوناگون چندین عامل که در بالا به برخی از آن ها اشاره شد با هم ترکیب شده و اثر یکدیگر را تقویت می کنند و منجر به اختلال در اعتبار داخلی پژوهش می شوند. _ مثال(بررسی تاثیر آموزش پیش دبستانی بر باورهای بهداشتی دانش آموزان کلاس اول) اگر فرایند تحقیق طولانی شود نمونه ها به یک بلوغ رسیده و یا از محیط و تلویزیون آموزش های تکمیلی را یاد بگیرند یا در این فاصله نمونه ها انگیزه ی خود را از دست بدهند و یا اعضای گروه شاهد چیزهایی را از گروه آزمایش یاد بگیرند. تمامی عوامل فوق می توانند بطور ترکیبی بر روی باورهای بهداشتی واحدهای پژوهش اثر مداخله یی بگذارند

26. عوامل مختل کننده ی اعتبار خارجی تحقیق 1-اثر پیش آزمون انجام آزمون مقدماتی یا همان پیش آزمون(Pre Test) ممکن است باافزایش آگاهی و تجربه ی واحدهای پژوهش بصورت ناخودآگاه موجب اثر ناخواسته در متغیر مستقل شود. بر اعتبار خارجی پژوهش تاثیر گذاشته و قدرت تعمیم پذیری تحقیق را کم کند. (بررسی تاثیر آموزش CPR پیشرفته بر مهارت پرستاران بخش ویژه) راه حل:1-در نظر گرفتن فاصله مناسب بین پیش آزمون و پس آزمون 2-افراد به سه گروه مطالعه گروه اول(افراد شاهد) که هیچ نوع آموزشی برای آن ها صورت نمی گیرد. گروه دوم(افرادی که در آنها پیش آزمون گرفته می شود). مهارت پرستارانی را که قبلا دوره ی CPR را دیده بودند سنجیده می شود. گروه سوم افرادی هستند که علاوه بر پیش آزمون با پس آزمون میزان آگاهی و مهارت های آنان سنجیده می شود. 2-نامتعادل بودن گروه ها انتخاب نمونه های متفاوت و تقسیم آن به گروه های تجربی از اعتبار خارجی تحقیق می کاهد. پژوهشگر ابتدا نمونه های تحقیق را تعریف کرده و از همان ابتدا شرایط پذیرش و تعمیم را مشخص نماید. به عنوان مثال در( بررسی اثرات بی خوابی بر سلامت عمومی پرستاران شیفت شب)

27. 3-عامل اختصاصی بودن متغیرها باید برای تمامی واحدهای پژوهش شرایط یکسان و طبیعی را مهیا باشد. مثال:تاثیر دعا بر سلامت معنوی بیماران سرطانی 4-مصنوعی بودن شرایط تحقیق ((بررسی تاثیر سرکه بر کاهش چربی خون)) اگرهر دو گروه می دانند که کدام دارو و کدام پلاسبو ،مصرف کرده است .در این شرایط محیط آزمایش کاملا مصنوعی می باشد. 5-تاثیر متغیرهای مستقل بر یکدیگر اگر نمونه های مورد بررسی بطور همزمان و یا با فاصله ی کمی تحت تاثیر چند متغیر مستقل قرار گیرند بطور ناخودآگاه بر یکدیگر اثر می گذارند. لذا این امر موجب می شود تعمیم داده ها با مشکل مواجه شود. مثال:محقق در تحققی تاثیر زیره را بر درد قاعدگی را آزمایش می کند. و بعد از اتمام تحقیق می اثرمتغییرها ی مستقل برهم. خواهدتاثیر نعناع را در درد قاعدگی امتحان می کند

28. جامعه و نمونه ی پژوهش

29. جامعه و نمونه ی پژوهش هدف محقق از یک ((بررسی) اثبات و تعمیم یافته ها به جامعه ای بزرگتر می باشد. نمونه گیری مرحله بسیار مهمی در امر تحقیق بشمار میرود. و اگر روش نمونه گیری مناسب نباشد محقق قادر نمی باشد یافته ها را به جامعه ی بزرگتری تعمیم دهد. ((بررسی رضایت شغلی در پرستاران)) بر روی گروهی از پرستاران این تحقیق را انجام داده سپس آن را به کل جامعه تعمیم می دهد. جامعه ی پژوهش جامعه ی پژوهش دربرگیرنده ی تمامی افراد، حیوانات، گیاهان، اشیاء و تمامی چیزهایی است که دارای یک یا چند ویژگی مشترک هستند که نمونه مورد بررسی باید از بین آنها انتخاب شود. مثال : بررسی سلامت روان و ارتباط آن باکیفیت زندگی معلمان مدارس راهنمایی استان گلستان جامعه ی پژوهش  تمامی معلمان مدارس راهنمایی استان گلستان از بین این تعداد معلم نمونه های پژوهش خود را طوری انتخاب کنند تا قدرت تعمیم پذیری وجود داشته باشد

30. بطور کلی در فرایند تحقیق دو نوع جامعه داریم: 1-جامعه ی محدود یا همان جامعه ی در دسترس و مورد بررسی 2-جامعه ی نامحدود و یا همان جامعه ی مرجع   1-جامعه ی نامحدود(جامعه ی هدف و مرجع) مجموعه یی از افراد یا اشیایی که محقق قادر نیست لیستی از تعداد اعضای آن بدست آورد ولی محقق قصد دارد یافته های خود را به این جامعه تعمیم دهد. مطالعه ای تحت عنوان(بررسی سلامت عمومی پرستاران) 2-جامعه ی محدود(جامعه در دسترس و مورد بررسی) تعداد آن ها قابل شمارش است. مثال :(بررسی وضعیت آموزش دانشجویان پرستاری دانشکده ی پرستاری آمل) واحد یا عنصر پژوهش هریک از افراد و یا اشیایی که در فرایند تحقیق وجود دارند، محقق اطلاعات حاصل از پژوهش را به کمک این عناصر به دست می آورد. در بررسی سلامت عمومی پرستاران به افرادی که اطلاعات مورد نیاز جهت مطالعه از آن ها کسب می شود، عنصر پژوهش گفته می شود.

31. مشخصات واحدهای پژوهش به ویژگی ها و صفاتی که هریک از عناصر پژوهش باید دارا باشند تا به عنوان نمونه ی پژوهش درنظر گرفته شوند. مثال :((در بررسی تاثیر زیره بر درد قاعدگی دختران دانشجو) مشخصات واحدها:در سن باروری ،مجرد ،دانشجو ،فاقد بیماری تناسلی یا سابقه ی جراحی در اندام تناسلی ، قومیت ایرانی ،عدم استفاده از هیچ روش تسکینی دیگری برای تسکین درد نمونه پژوهش قسمتی از جامعه ی پژوهش است که قادر می باشد کل خصوصیات جامعه را منعکس نماید. مثال : « بررسی وضعیت آموزشی دانشجویان پزشکی بابل » با بررسی وضعیت 90 دانشجوی پزشکی می گوییم بقیه ی دانشجویان از وضعیت مطلوبی برخوردارند.

32. ویژگی های انتخاب نمونه پژوهش 1-تطابق نمونه پژوهش با اهداف مطالعه 2-نمونه گیری به نوع تحقیق و روش های آماری هم بستگی دارد در مطالعات توصیفی چون هدف این مطالعات بررسی گستردگی و فراوانی یک مسأله می باشد، نیاز به حجم نمونه ی بالایی است. ولی در مطالعات مداخله یی با نمونه ی کمتری هم این مطالعه را می توان انجام داد. 3-انتخاب تصادفی نمونه برای تعمیم بهتر داده ها بهتر است ، محقق با انتخاب تصادفی نمونه ها به تمامی عناصر پژوهش شانس انتخاب شدن را بدهد. 4-همگون بودن جامعه 5-چگونگی کنترل متغیرهای ناخواسته زمانی محقق مجبور است برای کنترل عوامل مداخله کننده از حجم نمونه ها بکاهد. 6- تعداد متغیرهای مورد بررسی هرچه میزان متغیرهای مورد مطالعه بیشتر باشد تعداد نمونه های مورد نیاز جهت مطالعه بیشتر

33. 7-ریزش و افت نمونه در برخی از مطالعات به علت طولانی شدن مطالعه ممکن است از حجم نمونه ها کاسته شود. برای جلوگیری از این مسأله باید حجم نمونه ها را بیشتر انتخاب نمود. 8-حساسیت و دقت ابزارهای سنجش و اندازه گیری هرچه میزان اعتبار و دقت ابزار مورد مطالعه بیشتر باشد نیاز به تعداد نمونه کمتری است،در استفاده از ابزارهای خود ساخته توصیه می گردد پژوهشگر از حجم بالای نمونه استفاده نماید. 9- امکانات مالی و زمانی تحقیق  

34. محیط پژوهش محیط پژوهش مکانی است که تحقیق باید در آن جا انجام گیرد
محیط پژوهش محیط پژوهش مکانی است که تحقیق باید در آن جا انجام گیرد . تمامی شرایط آزمایش برای محقق مهیا باشد. این محیط می تواند به سه صورت باشد: 1-محیط کاملا ً کنترل شده محیطی که تمامی شرایط موجود آن تحت کنترل محقق می باشد که در مطالعات تجربی و آزمایشگاهی باید محیط دقیقا ً تحت کنترل محقق باشد. شرایط به نحوی مهیا شود تا نتایج و داده ها قابل تعمیم باشند. 2-محیط طبیعی محیطی که دربرگیرنده ی محیط روزمره ی افراد است و بر خلاف محیط های آزمایشگاهی تحت کنترل محقق نیست . در این محیط ها محقق به بررسی شرایط زندگی ،آداب و رسوم ، رفتارها و ویژگی های سازمان ها و گروه ها می پردازد. اغلب مطالعات توصیفی در چنین محیط هایی انجام می گیرند. 3-محیطی که به طور نسبی کنترل شده است در چنین محیط هایی برخی از عوامل توسط محقق دستکاری می شود ولی برخی شرایط از کنترل محقق خارج است. بررسی « وضعیت روانی پرستاران» را دارد . برای کنترل شرایط محیطی در ساعاتی می رود که حجم کاری پرستاران کم باشد. ولی عدم صداقت نمونه ها و سرو صدای بخش نتیجه را مختل می کند. در ابتدای فرایند تحقیق باید یک تعریف جامع و دقیق از محیط پژوهش را ارایه نماید. « محیط پزوهش کجاست» « چه افرادی در این محیط وجود دارند» و « هدف از انتخاب این محیط چیست».  

35. منابع: 1- حجتی ح،شریف نیا ح
منابع: 1- حجتی ح،شریف نیا ح.آمارو روش تحقیق در پرستاری و علوم پزشکی 2- عباس زاده م.کلیات روش تحقیق در علوم پزشکی

36. THANKS A LOT