1. بسم الله الرحمن الرحيم راهبردهای مدیریت منابع در نظام آزمایشگاهی پزشگی
محسن روحانی کارشناس آزمایشگاه MPH

2. اهداف رفتاری دوره آموزشی
1- کارشناس مسئول آزمایشگاه از مقدار تخصیص های مربوط به واحد خود آگاهی داشته باشد.
2-مسئول درامد شبکه با تنظیم لیست های درامد ماهانه به تفکیک شهر و روستا ونوع اداره بیمه (تامین اجتماعی ، نیروهای مسلح ، کمیته امداد و ...) نسبت به اخذ مابقی سهم هر اداره اقدام وپی گیری نماید.
3- کارشناس مسئول آزمایشگاه و مسئول درامد شبکه نسبت به آیتم های مشمول کسورات توسط ادارات بیمه آکاهی و در خصوص رعایت آنها اقدام نماید.
4-کارشناس مسئول آزمایشگاه با همکاری مسئول درامد از مقدار درامد ماهانه آزمایشگاه مطلع و باهمکاری مسئول حسابداری هزینه آن را مدیریت نماید.

3. Economic Evaluation

4. Economic evaluation of healthcare: is it important to us?

5. Health technology assessment
Health technology assessment (HTA) refers to the systematic evaluation of properties, effects, and/or impacts of health technology.
It is a multidisciplinary process to evaluate the social, economic, organizational and ethical issues of a health intervention or health technology.
The main purpose of conducting an assessment is to inform a policy decision-making. (WHO)

8. Choice

9. Evaluation of medical care
Equity
economic evaluation
the absence of systematic disparities in health between social groups

10. Equity and Equality?

11. اهداف بخش سلامت تامين، حفظ و ارتقاي سطح سلامت افراد
تامين، حفظ و ارتقاي سطح سلامت افراد
پاسخگويي به نيازهاي غيرپزشكي مردم
مشاركت عادلانه در تامين منابع مالي

12. ماموريت اصلي بخش سلامت توليت Stewardship)) تامين منابع مالي(Financing)
ارائه خدمات (Service Provision)
توليد منابع (Resource Generation)

13. ماموريت اصلي بخش سلامت توليت:
سياستگذاري (تعيين خط مشي و جهت گيري كلان نظام سلامت) ،
حاكميت درون بخشي (بكارگيري همه تمهيدات ممكن جهت تضمين اجراي سياستهاي اتخاذ شده)
رهبري بين بخشي (بكارگيري ابزارهاي مشروع تاثيرگذاري بر بخش هاي ديگر در جهت دستيابي به اهداف و آرمان هاي نظام سلامت )

14. ماموريت اصلي بخش سلامت تامين منابع مالي:
جمع آوري منابع (تخصیص و توزیع اعتبار)
تجميع و مديريت منابع (درامد حاصل ازتوزیع)با ایجاد شبکه آزمایشگاهی ورعایت ارزش نسبی خدمات
خريد راهبردی خدمات (انباشت اعتبار)با تاکید ویژه بر وظیفه سازمان های بیمه بر اساس قانون برنامه ششم توسعه

15. اداره امورآزمایشگاه های مرکز بهداشت استان برای انجام این ماموریت در سال 1397 چه تدابیری اتخاذ نموده است ؟

16. راهبردهای 9 گانه مدیریت هزینه در نظام آزمایشگاه پزشکی و خدمات آن از دیدگاه مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت مطابق با برنامه عملیاتی سال 1397
1- تجمیع منابع و ایجاد شبکه های آزمایشگاهی در بخش دولتی و خصوصی
2-حمایت از برنامه مشارکت خصوصی و دولتی
3-بازنگری در فهرست خدمات آزمایشگاهی بسته بیمه پایه
4- مدیریت بهره برداری از خدمات آزمایشگاهی بویژه تجویز منطقی خدمات آزمایشگاهی
5- خرید راهبردی خدمت با تاکید ویژه بر وظیفه سازمان های بیمه بر اساس قانون برنامه ششم توسعه
6- تضمین کیفیت و نظام اعتباربخشی ملی آزمایشگاه های پزشگی
7-کنترل بازار وسایل تشخیصی آزمایشگاه پزشگی
8- سطح بندی تخصصی خدمات در آزمایشگاههای پزشگی
9- ارزش نسبی خدمات و مراقبت های سلامت در بخش آزمایشگاه

17. ماموريت اصلي بخش سلامت ارائه خدمات: خدمات پيشگيري
خدمات باليني (تشخيصي و درماني)
خدمات بازتواني و نو تواني
پاسخگويي به خطرات و بلايا در كشور

18. ماموريت اصلي بخش سلامت توليد منابع: آموزش پژوهش ساختمان و تجهيزات
تداركات دارو و ملزومات پزشكي

19. Roles of the Health System
Respect for patient rights and more client orientation
Why does a health system need quality assurance and hospital accreditation?
According to the World Health Report 2000 by WHO, improving health outcome is one of the major objectives of the health system.
In order to do so, service delivery or service provision and responsiveness of the system to people expectation are critical determinants. That implies quality of health care services.
Health outcome
improvement
World Health Report (2000) 19

20. ويژگي ها
تامين، حفظ و ارتقاي سلامت توام با طول عمر قابل قبول، زندگي با كيفيت، عاري از معلوليت و ناتواني حقي است همگاني (حق انساني).
كالا و خدماتي است كه ماهيتي انساني دارد و برخورداري از آنها براي تمام سنين و گروه هاي اجتماعي با هر ميزان درآمد بايد در دسترس و قابل استفاده باشد (عدالت در سلامت).
خطر و زيان ناشي از بيماري، فقط به فرد و خانواده وي مربوط نمي شود و اثر آن به جامعه محلي، ملي و بين المللي نيز بر مي گردد (همه جانبگي سلامت و بيماري).

21. ويژگي ها
عوامل اثرگذار بر سلامت ويژگي هاي چند بخشي داشته و آثار گذار توسعه در كشور اثر اين عوامل را تشديد مي كند (فقر، خشونت، صنعتي شدن، تغيير شيوه زندگي، آلودگي محيط زيست، تغيير عادات، حوادث و سوانح، استرس و ...) (چندبخشي بودن سلامت)
منافع حاصل از خدمات سلامت و اثربخشي آن نقش بزرگي در خارج از بخش سلامت دارد.
خدمات سلامت به عنوان كالايي عمومي از طرف دولت ها حمايت و ضمانت مي شود و تامين آن جزء وظايف حاکميت است.

22. ويژگي ها
ارائه خدمات سلامت به علت توسعه علوم و فنآوري هاي جديد روز به روز پيچيده تر و گرانتر مي شود.
تحمل هزينه هاي خدمات سلامت بنا به ماهيتي که دارند، براي فقرا اسفبار است
بخش عمده ا ي از خدمات سلامت كالاي عمومي است، جنبه همگاني دارد و رقابت ناپذير است.
محدوديت واحدهاي ارائه خدمات و حياتي بودن خدمات سلامت مي تواند باعث انحصار شود.

23. ويژگي ها
حياتي بودن خدمات سلامت و در نتيجه عدم حساسيت به تغييرات قيمت قدرت تصميم گيري را در بسياري موارد از فرد مي گيرد و به اين دليل حاكميت مشتري مخدوش مي شود.
عدم تقارن در دسترسي به اطلاعات بهداشتي و پزشکي بين عرضه كننده و دريافت كننده خدمت، قدرت تصميم گيري را از دريافت كننده خدمت مي گيرد و از طرفي زمينه ايجاد تقاضاي القايي (Induced demand) را فراهم مي كند.

24. ويژگي ها
اثرات خارجي(Externality) بطور گسترده‌اي در مراقبت هاي سلامت ديده ميشوند.
شواهد عيني مبين وجود عدم اطمينان گسترده اي در اين بخش است.
خدمات سلامتي ماهيت و کيفيت يکساني ندارند و همگون نمي باشند.

25. ساختار كلي
توليت
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به نمايندگي از دولت مسئوليت توليت سلامت را بر عهده دارد.
مسئوليت اجرائي و نظارت آن در سطح استان به دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي-درماني واگذار شده است.

26. ساختار كلي تامين منابع مالي تامين منابع مالي:
در حوزه مراقبتهاي اوليه بهداشتي از محل منابع عمومي توسط دولت انجام مي گردد.
در بيمارستانها بخشي از منابع مالي توسط دولت از محل منابع عمومي و بقيه بصورت فروش خدمات به سازمانهاي بيمه گر و افراد تامين مي گردد .

27. ساختار كلي
ارائه خدمات
در بخش سلامت مانند ساير بخشها شامل بخشهاي دولتي، تعاوني، خيريه و خصوصي است که هر کدام سهم خاصي در ارائه و تامين خدمات ايفا مي کنند. خدمات سلامتي درکشور را مي توان به چهار گروه اصلي طبقه بندي کرد:
خدمات بهداشت عمومي - پيشگيري
خدمات درمان سرپايي
خدمات درمان بستري
خدمات توانبخشي

28. ساختار كلي توليد منابع آموزش نيروهاي پزشکي و بهداشتي
تحقيقات بنيادي، توسعه اي و كاربردي و توليد اطلاعات
تامين و نظارت بر توليد، واردات و صادرات دارو
توليد، واردات و صادرات تجهيزات پزشكي

29. ساختار كلي تامين فضاي فيزيكي تامين فضاي فيزيکي:
در حوزه مراقبتهاي اوليه بهداشتي توسط دولت انجام مي گردد.
بيشتر بيمارستانها توسط دولت و يا نهادهاي عمومي احداث مي شود و بخش خصوصي، خيريه و تعاوني نقش کمي دارند.

30. دلائل این که اداره کل بیمه سلامت استان به خدمات آزمایشگاهی دربرنامه بیمه روستایی کسورات می زند چیست ؟

31. ماده : 28نحوه استقرار مراكز آزمايشگاهي طبق نسخه 18 بیمه روستایی
ارائه خدمات آزمایشگاهی بایستي یا در مركز مجري برنامه یا حداكثر با نيم ساعت فاصله زماني با خودرو تا مركز مزبور (یا حداقل فاصله زماني ممكن) یا نسبت به عقد قرارداد با سایر مراكز دولتي یا غيردولتي واجد شرایط صورت گیرد.
پس مركز بهداشت شهرستان موظف به تامين خدمات آزمایشگاهی در تمامي مراكز خدمات جامع سلامت محل اجراي برنامه بيمه روستایي و پزشك خانواده خواهد بودكه از طریق راه اندازي آزمایشگاه یا خرید خدمات آزمایشگاهي از بخش غيردولتي یا دولتي یا امكان جمع آوري نمونه از مراكز روستایي و انجام این آزمایشات در شهر یا هدایت به مركز معين محقق مي گردد.

32. ماده :29شرايط دريافت خدمات آزمایشگاهی
-1چنانچه شبكه بهداشت و درمان شهرستان، واحد آزمایشگاهي خاص را براي ارائه خدمات تعيين كرده باشد، پزشك ملزم است بيمار را به همان آزمایشگاه ارجاع دهد. درصورت مراجعه بيمار به واحد آزمایشگاهي دیگر غيراز واحد معرفي شده، تمام هزینه ها بر عهده شخص خواهد بود.
-2چنانچه خدمات آزمایشگاهی تعيين شده توسط سازمان بيمه سلامت ایران، (سایر موارد آزمایشگاه كه جزو فهرست خدمات پاراكلينيكي پزشك خانواده و بسته خدمت سطح اول نبوده ولي پزشك عمومي ( و ماما در محدوده نسخ قابل تجویز) مجاز به تجویز آنها مي باشد را در دفترچه بيمه تجویز نماید، هزینه این خدمات توسط سازمان بيمه سلامت ایران پرداخت مي شود.
-3فرانشيز خدمات آزمایشگاهی براي بيمه شدگان صندوق روستایي %15و براي سایر صندوقهاي بيمه سلامت و سایر بيمه ها %30تعرفه دولتي است.

33. ماده :30سطح بندی آزمايشگاه از نظر ساختاری
واحدهاي ارائه دهنده خدمات، به شرح ذیل تقسيم مي شوند:
-1آزمایشگاه مركز مجري:
به آزمایشگاهي اطلاق مي شودكه درمركز مجري برنامه پزشك خانواده با جمعيت تحت پوشش بيشتر از 4000نفر یا فاصله آن مركز تا نزدیكترین آزمایشگاه فعال بيشتر از نيم ساعت با وسيله نقليه باشد قرار دارد.

34. 2-واحد نمونه گيري: در صورتيكه مركز خدمات جامع سلامت داراي جمعيت كمتر ازچهارهزارنفرباشد راه اندازي آزمایشگاه در آن مركز مقرون به صرفه نبوده و یا فاصله آن مركز تا نزدیكترین آزمایشگاه فعال كمتر از نيم ساعت با وسيله نقليه باشد نياز به راه اندازي آزمایشگاه نبوده و راه اندازي واحد نمونه گيري كافي است.
این مركز ملزم به نمونه گيري توسط پرسنل معرفي شده مركز بهداشت شهرستان براي جمعيت كمتر از دو هزار پانصد نفریک روز در هفته ، جمعیت تا چهارهزار نفر دو روز تا هفت هزار نفر سه روز در هفته

35. -3آزمایشگاه مركز بهداشت شهرستان:
در این آزمایشگاه، آزمایشات تجویزي پزشك خانواده (سطح یك) از مسير ارجاع در مركز بهداشت شهرستان انجام مي شود. بدیهي است چنانچه در نسخ تجویزي خدمات آزمایشگاهي توسط پزشك خانواده یك یا تعدادي از اقلام خدمات آزمایشگاهي مربوط به خدمات مجاز آزمایشگاه شهرستان باشد جهت جلوگيري از نمونه گيري مجدد،كليه خدمات نسخه تجویزي بایستي در آزمایشگاه مركز بهداشت شهرستان انجام گيرد.

36. تبصره :1
جذب نيروي انساني آزمایشگاه براساس سرجمع جمعيت مركز داراي آزمایشگاه فعال وجمعيت مراكزداراي واحد نمونه گيري محاسبه مي گردد. به ازاي هر 7000نفر جمعيت تحت پوشش مركز خدمات جامع سلامت داراي آزمایشگاه فعال، یك نفر نيروي كاردان/كارشناس آزمایشگاه به كارگيري مي شود.
این نيرو در مركز داراي آزمایشگاه فعال مستقر بوده و موظف به انجام نمونه گيري در مراكز فاقد آزمایشگاه تحت پوشش این مركز مي باشد.
تبصره :2
ساختار آزمایشگاهي تعریف شده براي كليه مراكز زیرمجموعه هر شبكه باید طي صورتجلسه مشتركي با اداره كل بيمه مصوب و در كليه مراكز مجري در معرض دید بيمه شدگان و ناظرین قرار گيرد.

37. ماده :31تجهيزات سطوح مختلف آزمايشگاه های بهداشتي در برنامه پزشك خانواده و بيمه روستايي
تجهيزات سطوح مختلف آزمایشگاههاي بهداشتي در برنامه پزشك خانواده و بيمه روستایي بر اساس ليست تجهيزات آزمایشگاههاي بهداشتي در برنامه پزشك خانواده و بيمه روستایي مي باشد.
تبصره 1:
الزام به تامين هر یك از این تجهيزات و ویژگي هاي فني آنها مبتني بر نوع خدمات آزمایشگاهي قابل انجام در آزمایشگاه و باركاري آن مي باشد. بنابراین متناسب با باركاري ممكن است از تجهيزاتي با ظرفيت بيشتر یا كمتر نيز براي تجهيز آزمایشگاه استفاده شود.
تبصره 2:
تمام وسایل تشخيص آزمایشگاهي پزشكي ) (IVD)باید داراي تایيدیه از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي باشند و تمام كاركنان آزمایشگاههاي تشخيص پزشكي موظفند مشكلات مربوط به این وسایل را مطابق دستورالعمل به اداره امور آزمایشگاه هاي مرکز بهداشت استان گزارش نمایند.

38. تبصره :3
نمونه گيري آزمایش پاپ اسمير و آزمایشات تكميلي HPVدر مراكز خدمات جامع سلامت جهت غربالگري گروه هاي هدف (زنان30تا 49ساله) به صورت رایگان انجام مي شود.
انجام پاپ اسمير بنا به درخواست بيمار یا پاپ اسمير تشخيصي براي گروه هدف و سایر گروهها مشمول فرانشيز مصوب مربوط به خدمات پاراكلينيك (15درصد) مي باشد. كليه نمونه ها ي پاپ اسمير و واژینال براش ها با رعایت استانداردهاي انتقال امن و ایمن نمونه، جهت انجام آزمایش غربالگري سرطان دهانه رحم با هماهنگي آزمایشگاه مرجع سلامت كشور انتقال مي یابد.
تبصره :4
حق پذیرش و نمونه گيري هر نسخه در سر جمع هزینه خدمات آزمایشگاهي محاسبه شده و سپس فرانشيز15درصد اخذ گردد.

39. تبصره :5
خدمات آزمایشگاهي ادغام یافته در بسته خدمت گروههاي سني به شرح زیر رایگان مي باشد
. آزمایشات مادران باردار شامل - Blood Group & Rhآزمایش CBCو شمارش افتراقي سلول هاي خوني - آزمایش آناليز كامل ادرار- كشت ادرار- - Serum Creatinin-Serum BUNآزمایش كومبس غير مستقيم (مادران RHمنفي) )- HBSAg -VDRL– TSH - FBSدر صورت نياز،) آزمایش غربالگري دیابت بارداري .Oral Glucose Tolerance Test(OGTT) - Glucose Chalenge Test(GCT) فقط برای یک بار.
آزمایش غربالگري دیابت و غربالگري اختلال چربي خون FBSو Serum Cholesterolجهت جمعيت بالاي سي سال فقط برای یک بار.

40. ماده :32خدمات و آزمايش های قابل انجام آزمايشگاههای بهداشتي در برنامه پزشك خانواده و بيمه روستايي
خدمات و آزمایش هاي قابل انجام آزمایشگاههاي بهداشتي در برنامه پزشك خانواده و بيمه روستایي طرف قرارداد شبكه مي بایست بر اساس خدمات و آزمایش هاي قابل انجام آزمایشگاههاي بهداشتي در برنامه پزشك خانواده و بيمه روستایي باشد. همچنين آزمایشات رایگان غربالگري بيماري ها بر اساس بسته خدمتي مربوطه، انجام مي گردد.
تبصره 1:به تشخيص متوليان نظام مراقبت از بيماریها و برنامه هاي كشوري، متناسب با نيازهاي بومي هر منطقه، ممكن است به فهرست خدمات و آزمایشهاي مراكز آزمایشگاهي آن منطقه افزوده شود

41. تبصره 2-در كليه سطوح ارائه خدمت آزمایشگاهي در صورت فراهم نبودن شرایط انجام آزمایش، نمونه گيري در مركز یا آزمایشگاه مجري برنامه پزشك خانواده و بيمه روستایي انجام شده و نمونه هاي باليني با رعایت اصول ایمني و زنجيره سرد در همان روز نمونه برداري از طریق پرسنل به آزمایشگاههاي طرف قرارداد (آزمایشگاههاي بهداشتي-درماني سطوح بالاتر، آزمایشگاه بيمارستان دولتي یا غير دولتي یا آزمایشگاههاي خصوصي تایيد شده( ارجاع مي شود. آن دسته از نمونه ها كه ارسال آنها مشمول برنامه زمانبندي مشخص ميباشد، لازم است تا پيش از ارسال در شرایط مناسب نگهداري شوند.

42. ماده :33سهم اعتبارات خدمات پاراكلينيك
تبصره 1: سهم اعتبارات خدمات پاراكلينيك فقط در صورت رعایت دو شرط و براي ارائه كليه خدمات به میزان 4.5 درصد سرانه تخصیص می یابد.
تبصره :2چنانچه سهم سرانه خدمات پاراكلينيك به مركز بهداشت شهرستان پرداخت شود ولي مركز خدمات جامع سلامت مجري برنامه در پوشش شهرستان مربوطه قادر به ارائه خدمات با دو شرط ذكر شده نباشد، برابر سهم پاراكلينيك از مبلغ كل سرانه تعریف شده بابت پاراكلينيك آن مراكز كسر مي گردد.
تبصره :3در صورت عدم ارائه خدمات پاراكلينيك به ميزان یك و نيم برابر سهم سازمان از قيمت نسخه از سرانه تعریف شده خدمات پاراكلينيك مراكز مذكور در واحدهایي كه مطابق با طرح گسترش شبكه ملزم به ارائه خدمت بوده اند كسر مي گردد.