2. برنامه چهارم توسعه كشور
به نام خدا
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي
برنامه چهارم توسعه كشور
سند ملي توسعه بخش بهداشت و درمان
دكتر علي اكبر سياري
معاون امور هماهنگي و دبيرمجامع20/2/84
ا جلا س رو سا ي دا نشگاها

3. لايحه برنامه چهارم توسعه
سازو كار تهيه اسناد تلفيقي بخشي
سند چشم انداز (مضامين چشم انداز)
سياستهاي كلي نظام (ابلاع شده از سوي مقام معظم رهبري)
چارچوب سند ملي توسعه ملي توسعه
وظايف، ويژگيها و ساختار كلي بخش
وضعيت بخش در رابطه با سند چشم انداز، و سياست‌هاي كلي و مضامين دوازده‌گانه برنامه چهار توسعه
امكانات، قابليت‌ها، محدوديت‌ها و تنگناهاي توسعه بخش
نقش و جايگاه بخش در تحقق اهداف چشم انداز و برنامه چهارم
اهداف كلي و راهبردهاي توسعه بخش در تحقق چشم انداز
اهداف كمي سياست‌هاي اجرايي بخش
سياستها و اولويتهاي استاني
اقدامات مهم و اساسي
چارچوب سند ملي توسعه ملي استان
وضعيت كلان اقتصادي، اجتماعي و فضايي استان
وضعيت استان در رابطه با مضامين دوازده‌گانه برنامه چهار و چشم انداز
امكانات، قابليت‌ها، تنگناهاي و سمالل اساسي
اهداف كلي و راهبردهاي كلان
اهداف كمي سياست‌هاي اجرايي بخش استان
اقدامات اولويت دار در توسعه استان
لايحه برنامه چهارم توسعه
عناوين اهداف كمي و كيفي برنامه چهارم
نظربه پايه توسعه بخش و استان
اسناد ويژه
تعيين هدفهاي كيفي و كمي بخش بر حسب استان
تعيين هدفهاي كيفي و كمي استان بر حسب بخش
ستاد برنامه
شوراي تلفيق برنامه
شوراي تلقيق برنامه هاي بخشي و استاني
سند تلفيقي بخشي - استاني
برنامه عملياتي بخش
برنامه عملياتي استان
ابلاغ
استان
بخش
قرارداد برنامه ساليان ملي - استاني
اقدامات موضوع مواد برنامه

4. سند برنامه چهارم توسعه کشور
در چارچوب احکام کلی مصوب مجلس در سطح يک برنامه اسناد توسعه بخش ، فرابخش و استان توسط دستگاه اجرا يی وسازمان مديريت و برنامه ريزی تدوين و پس از تصويب دولت بمرحله اجرا گذاشته می شود وگزارش نظارت بر اجرای آنها توسط رياست جمهور سالانه تقديم مجلس خواهد شد .
سند ملي توسعه بخش
- صنعت
-کشاورزی مخابرات
- آموزش و پرورش
- ....
مضامين سند
مسئوليت ها
تدوين سند با تعامل فعال سازمان‌مديريت وبرنامه‌ريزي كشور و دستگاههاي اجرايي متولي‌بخش
تصويب سند توسط هيات دولت
تعيين سهم بخش از كل منابع
توزيع منابع بين برنامه‌ها و فعاليت‌هاي بخش
ساماندهي نظارت بربخش
كاربرد سند
قابليتها و مزيت توسعه در زمينه‌هاي مختلف
تنگناها و محدوديتهاي توسعه
اهداف بلند مدت
فعاليتهاي محوري در توسعه بخش
راهبردهاي توسعه فضايي
سياستهاي منطقه اي بخش
اقدامات مهم، فعاليتهاي اولويت دار
سند
برنامه
چهارم
توسعه
کشور
سند ملي توسعه فرا بخش
- پروژه های فناوری اطلاعات
- توانمندسازی بخش خصوصی
- کاهش فقر و کارآمدی تامين اجتماعی
- ساختار کارآمد دولت
- کارآمدی روابط بين الملل
- جذب حداکثر منابع
سند ملي توسعه استان
- ايلام
- بوشهر
تهران
- ....
- آذربايجانشرقی
- آذربايجانغربی
– اردبيل
مضامين سند
مسئوليت ها
كاربرد سند
توزيع منابع بين دستگاهها، برنامه‌ها و فعاليتها
ساماندهي
نظارت بر اجراي فعاليتها براساس ‌سند توسعه
تعيين اصلي ترين جهت گيريهاي بلند مدت و ميان مدت توسعه استاني در زمينه هاي:
فعاليتهاي اقتصادي فعاليتهاي اجتماعي و فرهنگي
اصلي ترين قابليتهاي استاني
اقدامات اولويت دار
كاربرد سند
مسئوليتها
مضامين سند
تدوين سند توسط دستگاههاي اجرايي محلي و با مسئوليت رييس سازمان مديريت‌ و برنامه‌ريزي و استان و استاندار
تاييد سند توسط، شوراي برنامه ريزي و توسعه استان
تصويب سند توسط هيات دولت
هدف گذاري مشخص براي طرحها و پروژها در بخش هاي مختلف
تعريف واجراي نظارت فرابخشي بر فعاليتهاي بخشي
تدوين سند توسط دستگاههاي‌اجرايي طرحها و پروژه‌هاي منتخب با هماهنگي‌ سازمان مديريت ‌وبرنامه‌ريزي كشور
تصويب هيات دولت
ساماندهي طرحها و پروژه هاي بخشهاي مختلف ‌در جهت تحقق هدف واحد
مشخص‌شدن ‌اولويتهاي زماني پروژه‌هادربخشهاي مختلف
تعيين اولويتهاي موضوعي طرحها و پروژه ها
سطح 2

5. سندهاي ملي آمايش سرزمين
سندهاي ملي توسعه بخش
سندهاي ملي توسعه استان
سندهاي ملي آمايش سرزمين
عمليات اجرايي برنامه چهارم توسعه
بر اساس مفاد تبصره ذيل ماده 75 و 159 لايحه برنامه چهارم

6. ريشه تاريخي تفكر برنامه چهارم توسعه بخش بهداشت درمان
ريشه تاريخي:
53-57
57-61
61-64
64-72
72-76
76-79
79-83

7. چهارچوب نظری و مفاهيم تدوين برنامه چهارم توسعه (سند ملي سلامت)
توجه به چشم انداز بيست ساله
سياستهاي كلان نظام
متن مصوب قانون برنامه چهارم
مطالعات انجام شده در باره وضعيت بخش
رعايت دستور العملهاي سازمان مديريت
توجه به نگرش جديد دنيا در نقش بخش سلامت در توسعه پايدار

8. چهارچوب نظری و مفاهيم تدوين برنامه چهارم توسعه (سند ملي سلامت) رعايت دستور العملهاي سازمان مديريت
وظايف بخش
ويژگيها
ساختار كلي
وضعيت بخش در رابطه با سند چشم‌انداز و سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه
وضعيت بخش در رابطه با مضامين دوازده‌گانه برنامه چهارم توسعه
امكانات
قابليتها

9. رعايت دستور العملهاي سازمان مديريت سند ملي توسعه- بخش بهداشت و درمان (ادامه)
محدوديتها
تنگناها
نقش و جايگاه بخش در تحقق اهداف چشم‌انداز
اهداف كلي
راهبردها
اهداف كمي
سياستهاي اجرايي
اقدامات مهم و اساسي

10. منابع واسنادي كه مورد استفاده قرار گرفته است
منابع واسنادي كه مورد استفاده قرار گرفته است
همايش چالشها و چشم انداز توسعه ايران(اسفند 81)
سند چشم انداز 20 ساله
سند سياستهاي كلان نظام
دستورالعملهاي تدوين برنامه چهارم
اسناد برنامه چهارم
كتاب تحول بخش بهداشت دركشورهاي در حال توسعه
كتاب ابزار برنامه ريزي / مديريت/ تمركز زدايي
كتاب ابزار و مهارتهاي پايه براي مديريت و برنامه ي تنظيم خانواده
كتاب راهنماي اجرايي برنامه ريزي عملياتي
كتاب برنامه ريزي استراتژيك راهنماي كاربردي ايجاد وتوسعه
Getting Health Reform Right ( (2004
كتاب گزارش و WHO
سند برنامه آمريكا
داده هاي آماري حوزه معاونت پژوهشي مركز گسترش شبكه و حسابهاي ملي

11. نهادهاي اثرگذار در تدوين برنامه بخش
سازمان مديريت و برنامه ريزي
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي
W.H.O
بانك جهاني
دانشگاه شهيد بهشتي
موسسه ابن سينا
دانشگاه هاروارد

12. افراد اثر گذار در تدوين برنامه چهارم بخش
دكتر پزشكيان
معاونين محترم ( دكتر ملك افضلي- دكتر كريمي-دكتراكبري- دكتر قائم پناه- دكتر احمديان- دكترنوري)
مديران كل – رؤساي ادارات و كارشناسان ادارات
تيم استادان دانشگاه هاروارد در برنامه اصلاحات
دكتر جمشيدي، دكتر يزداني، دكتر جزني، دكتر ترابي و پروژه تكفاب
دكتر مهدوي- دكتر امين لو- آقاي فراهاني و آقاي هنجني از سازمان مديريت و برنامه ريزي
تيم همكار تدوين برنامه با مسئوليت اينجانب دكترعلي اكبرسياري با 18 سال تجربه مديريت وتجربه مشاركت درطراحي سه برنامه توسعه كشور و مشاركت در اجرا و نظارت بر آن عبارتند از :
دكتر مفتون، دكتر منظمي، دكتر وثوق، دكتر دلاور ، دكتر رضوي، دكتر سالاريان، آقاي اميدوار، مهندس شهدادي، دكتر چاووشيان، آقاي زهرايي، مهندس فرزان

13. ويژگي هاي سند ملي سلامت
سند در سطوح عالي سازمان شكل گرفته است باهمكاري بين بخشي ودر عين حال تا سطوح كارشناسي در آن مداخله دارند.
فراگير بوده و برنامه هاي عملياتي را در دل خود دارد .
داراي ديدي درازمدت و افق دورتر است

14. ويژگي هاي سند ملي سلامت
در رابطه با برنامه توسعه كشور تهيه شده است. مورد حمايت سياسي مسئولان كشور است.
مورد حمايت مالي كشور است.
از نظر محتوا ادبيات آن روز آمد است
در چارچوب دستورالعملهاي برنامه چهارم توسعه كشورتهيه شده است.

15. سند ملي توسعه بخش بهداشت و درمان
سند ملي توسعه بخش بهداشت و درمان

16. منطق معماري طراحي برنامه چهارم
Mission
Vision
Goal
Objective
Aim
Result
Output
Activity
Input

17. چشم انداز بخش Vision تامين ، حفظ و ارتقاي سطح سلامت افراد
تامين ، حفظ و ارتقاي سطح سلامت افراد
پاسخگويي به نيازهاي غيرپزشكي مردم
مشاركت عادلانه در تامين منابع مالي

18. ماموريت اصلي نظام سلامت
توليت Stewardship))
تامين منابع مالي(Financing)
ارائه خدمات (Service Provision)
توليد منابع (Resource Generation)

19. توليت ماموريت بخش : Mission توليت در سه عملكرد زير تجلي مي يابد
سياستگذاري
(تعيين خط مشي و جهت گيري كلان نظام سلامت) ،
حاكميت درون بخشي
(بكارگيري همه تمهيدات ممكن جهت تضمين اجراي سياستهاي اتخاذ شده)
رهبري بين بخشي
(بكارگيري ابزارهاي مشروع تاثيرگذاري بر بخش هاي ديگر در جهت دستيابي به اهداف و آرمان هاي نظام سلامت )

20. تامين منابع ماموريت بخش : Mission
ادامه
تامين منابع در سه كاركرد زير انجام مي پذيرد
جمع آوري منابع
تجميع و مديريت منابع
خريد خدمات

21. ارائه خدمات ماموريت بخش : Mission خدمات در قالب موارد زير ارائه ميگردد
ادامه
خدمات در قالب موارد زير ارائه ميگردد
خدمات پيشگيري
خدمات باليني
خدمات بازتواني و نو تواني
پاسخگويي به خطرات و بلايا در كشور

22. سرمايه گذاري در توليد منابع انساني و فيزيكي
ماموريت بخش : Mission
ادامه
سرمايه گذاري در توليد منابع انساني و فيزيكي
آموزش
پژوهش
ساختمان و تجهيزات
تداركات دارو و ملزومات پزشكي

23. ويژگيها
تامين، حفظ و ارتقاي سلامت توام با طول عمر قابل قبول ، زندگي با كيفيت ، عاري از معلوليت و ناتواني حقي است همگاني.
كالا و خدماتي است كه ماهيتي انساني دارد و برخورداري از آنها براي تمام سنين و گروه هاي اجتماعي با هر ميزان درآمد بايد در دسترس و قابل استفاده باشد(عدالت در سلامت)
خطر و زيان ناشي از بيماري ، فقط به فرد و خانواده وي مربوط نمي شود و اثر آن به جامعه محلي ، ملي و بين المللي نيز بر مي گردد.(ايدز، سارس، جنون گاوي، آنفلوانزاي مرغي، مالاريا، سل، وبا، کمبود يد، سوئ تغذيه )

24. ويژگيها
ادامه
عوامل اثرگذار بر سلامت ويژگي هاي چند بخشي داشته و آثار گذر توسعه در كشور اثر اين عوامل را تشديد مي كند مانند فقر و خشونت، صنعتي شدن، تغيير شيوه زندگي، آلودگي محيط زيست، تغيير عادت ها ، حوادث و سوانح جاده اي، ، استرس و ...)
منافع حاصل از خدمات سلامت و اثر بخشي آن نقش بزرگي در خارج از بخش سلامت دارد.
خدمات سلامت به عنوان كالايي عمومي از طرف دولت ها حمايت و ضمانت مي شود و تامين آن جزء وظايف حاکميت است.
ارائه خدمات سلامت به علت توسعه علوم و فنآوري هاي جديد روز به روز پيچيده تر و گرانتر مي شود.

25. تحمل اين هزينه ها براي فقرا اسفبار است
ويژگيها
ادامه
از ديدگاه اجتماعي و سياسي سلامت حقي همگاني تلقي مي گردد و خدمات سلامتي بنا به ماهيتي که دارند
تحمل اين هزينه ها براي فقرا اسفبار است

26. ويژگيها وجه تمايز كالاي سلامت و بازار آزاد
ويژگيها وجه تمايز كالاي سلامت و بازار آزاد
ادامه
بخش عمده ا ي از خدمات سلامت كالاي عمومي است ، جنبه همگاني دارد و رقابت ناپذير است.
حياتي بودن خدمات سلامت و در نتيجه عدم حساسيت به تغييرات قيمت قدرت تصميم گيري را در بسياري موارد از فرد مي گيرد و به اين دليل حاكميت مشتري مخدوش مي شود.
محدوديت واحدهاي ارائه خدمات و حياتي بودن خدمات سلامت مي تواند باعث انحصار شود.
عدم تقارن در دسترسي به اطلاعات بهداشتي و پزشکي بين عرضه كننده و دريافت كننده خدمت، قدرت تصميم گيري را از دريافت كننده خدمت مي گيرد.

27. ويژگيها وجه تمايز كالاي سلامت و بازار آزاد
ويژگيها وجه تمايز كالاي سلامت و بازار آزاد
ادامه
حياتي بودن خدمات سلامت و عدم تقارن اطلاعات زمينه ايجاد تقاضاي القايي(Induced demand) را فراهم مي كند.
اثرات خارجي(Externality) بطور گسترده‌اي در مراقبت هاي سلامت ديده ميشوند.
شواهد عيني مبين وجود عدم اطمينان گسترده اي در اين بخش است.
خدمات سلامتي ماهيت و کيفيت يکساني ندارند و همگون نمي باشند.
با پديده افزايش فزاينده هزينه هاي سلامتي مواجه هستيم.

28. ويژگيها
ادامه
مداخله مناسب در اين حوزه‌ها ، مي‌تواند متضمن يك يا چند نتيجه‌اي باشد كه مردم توقع تأمين آنها را از سوي نظام سلامت دارند. سلامتي مناسب ، هزينه‌هاي پايين ، رضايتمندي مصرف كنندگان و برابري هم از نظر دسترسي به خدمات سلامتي و هم از نظر تحمل بار مالي خريد خدمات. در واقع جهت گيري اصلي در اصلاح نظام سلامت از ديدگاه اقتصادي، اجتماعي و سياسي، عدالت اجتماعي و رفع تبعيض در دسترسي به خدمات سلامتي براي آحاد مردم وتضمين تامين مالي به لحاظ بهره مندي براي گروه هاي آسيب پذير بويژه فقرا است

29. ساختار كلي :
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به نمايندگي از دولت مسئوليت توليت سلامت را بر عهده دارد.
مسئوليت اجرائي و نظارت آن در سطح استان به دانشگاه ها و دانشكده هاي علوم پزشکي و خدمات بهداشتي و درماني واگذار شده است

30. ساختار كلي : تامين منابع مالي ادامه
تامين منابع مالي در حوزه مراقبت هاي اوليه بهداشتي از محل منابع عمومي توسط دولت انجام ميگردد، در بيمارستانها بخشي از منابع مالي توسط دولت از محل منابع عمومي و بقيه بصورت فروش خدمات به سازمان هاي بيمه گر و افراد تامين ميگردد

31. ساختار كلي : ارائه خدمات ادامه
در بخش سلامت مانند ساير بخشها شامل بخشهاي دولتي، تعاوني و خصوصي است که هر کدام سهم خاصي در ارائه و تامين خدمات ايفا ميکنند. خدمات سلامتي درکشور را مي توان به چهار گروه اصلي طبقه بندي کرد
خدمات بهداشتي - پبشگيري
خدمات درماني سرپايي
خدمات درماني بستري
خدمات توانبخشي

32. ساختار كلي : توليد منابع ادامه
آموزش نيروهاي پزشکي و بهداشتي
تحقيقات بنيادي، توسعه اي و كاربردي و توليد اطلاعات
تامين و نظارت بر توليد ، واردات و صادرات دارو
توليد ، واردات و صادرات تجهيزات پزشكي

33. ساختار كلي :
تامين فضاي فيزيكي
ادامه
تامين فضاي فيزيکي در حوزه مراقبت هاي اوليه بهداشتي توسط دولت انجام ميگردد. بيشتر بيمارستانها توسط دولت و يا نهادهاي عمومي احداث مي شود و بخش خصوصي، خيريه و تعاوني نقش کمي دارند

34. وضعيت بخش در رابطه با سند چشم‌انداز و سياستهاي كلي و مضامين دوازده ‌گانه برنامه چهارم توسعه

35. وضعيت بخش در رابطه با سند چشم‌انداز و سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه :
تلاش درجهت تحقق عدالت اجتماعي و ايجاد فرصتهاي برابر و ارتقاي سطح شاخصهايي از قبيل آموزش ، سلامت ، تأمين غذا ، افزايش درآمد سرانه و مبارزه با فساد »‌ (سند چشم‌انداز و بند 12 سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه
راهبردها
تأمين ، حفظ و ارتقاي سلامت افراد و جامعه
اصلاح ساختار نظام سلامتي جامعه در راستاي ايجاد يك نظام پاسخگو براي ارائه خدمات سلامتي به آحاد مردم
عادلانه ساختن دريافت خدمات سلامت براي آحاد جامعه
مشاركت عادلانه مردم در تأمين هزينه‌‌هاي بخش سلامت
ارتقاي امنيت غذا و تغذيه

36. وضعيت بخش در رابطه با سند چشم‌انداز و سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه :
ادامه
آمايش سرزمين مبتني بر، ملاحظات امنيتي و دفاعي / كارآيي و بازدهي اقتصادي / وحدت و يكپارچگي سرزمين / گسترش عدالت اجتماعي و تعادلهاي منطقه‌اي / حفاظت محيط زيست و احياي منابع طبيعي/ حفظ هويت اسلامي ، ايراني و حراست از ميراث فرهنگي / تسهيل و تنظيم روابط دورني و بيروني اقتصاد كشور / رفع محروميتها ، خصوصاً در مناطق روستايي كشور
راهبردها
ساماندهي نظام ارايه خدمات با تاكيد بر سطح بندي و نظام ارجاع
ساماندهي مديريت لوازم و تجهيزات پزشكي، دندانپزشكي و آزمايشگاهي كشور با تأكيد بر طرح سطح‌بندي
-پوشش فراگير و الزامي بيمه سلامت

37. وضعيت بخش در رابطه با سند چشم‌انداز و سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه :
ادامه
‌تأمين امنيت غذايي كشور با تكيه بر توليد از منابع داخلي و تأكيد بر خودكفايي در توليد محصولات اساسي كشاورزي »(سند چشم‌انداز و بند 38 سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه)
راهبردها
توجه به تحقق امنيت غذايي و سلامت تغذيه اي
افزايش رشد كمي و ارتقاي كيفي توليدات كشاورزي (تامين سبد مطلوب غذايي در راستاي توسعه پايدار
هدفمند نمودن يارانه ها به منظور دستيابي به سبد مطلوب غذايي و رفع سوء تغذيه خانوارهاي كم درآمد
ارتقاي سلامت و ايمني مواد غذايي در كليه مراحل از توليد تا مصرف

38. وضعيت بخش در رابطه با سند چشم‌انداز و سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه :
ادامه
حفاظت ‌ازمنابع آب و خاك و بهره برداري مناسب از آنها در جهت تامين مواد غذايي
ارتقاي فرهنگ و دانش غذا و تغذيه در كشور
تامين و كنترل ريز مغذي ها
پايش مستمر امنيت غذا و تغذيه دركشور
تدوين نظام جامع كاهش ضايعات مواد غذايي (توليد ، فرآوري ، توزيع و بازيافت)
حمايت از برنامه ترويج تغذيه با شيرمادربمنظورحفظ وارتقاي سلامت كودك ومادر
ارتقاي بهداشت دام ، فرآورده هاي دامي و اماكن دامي
توليد ، نگهداري ، حمل و مصرف مناسب كود ، سموم و آلاينده هاي محيطي جهت مراقبت از سلامت آب آشاميدني و غذا

39. وضعيت بخش در رابطه با سند چشم‌انداز و سياستهاي كلي برنامه چهارم توسعه :
ادامه
رشد اقتصادي سريع ، مستمر و پايدار
توسعه مبتني بر دانايي
تعامل فعال با اقتصاد جهاني
رقابت‌پذير كردن اقتصاد
ارتقاي امنيت انساني و عدالت اجتماعي
پيشگيري و كاهش فقر و محروميت
ساماندهي مديريت دولت با رويكردي نظام يافته براي اخذ تصميمات بنيادي
ارتقاي سلامت و بهبود كيفيت زندگي و حفظ محيط زيست در راستاي توسعه پايدار
توسعه فرهنگي
كارآمدكردن اداره امور كشور

40. امكانات، قابليتها، محدوديتها و تنگناهاي اساسي توسعه بخش
امكانات، قابليتها، محدوديتها و تنگناهاي اساسي توسعه بخش

41. تحليل وضعيت موجود شناخت محتوی و نحوه اجرا ونتايج برنامه
شناخت عوامل موثر بر اجرای برنامه دربرون سازمان
تعيين مسايل استراتژيک

42. تحليل وضعيت موجود شناخت محتوی و نحوه اجرا ونتايج برنامه
تحليل وضعيت موجود شناخت محتوی و نحوه اجرا ونتايج برنامه
تحليل ورودی برنامه
تجهيزات،نيروی انسانی،زير ساخت ،استانداردهای پشتيبانی وخدمت، نظارت،بودجه های مصوب داخلی وبِين المللی در سال اخر
تحليل اجرای برنامه تا بحال
پوشش کلی،توزيع پوشش(جغرافياِی،روستا و شهر)، توزيع سنی جنسی شغلی ،سهم بخش خصوصی ودولتی ، کيفيت خدمت،رضايت گيرنده خدمت، تداخل وتعامل با برنامه های ساير ادارات وزارتخانه
نتايج برنامه(تغييرات بروز، شيوع، بار،مِيزان های مرگ و معلوليت،کيفيت زندگی،اثربخشی )

43. تحليل وضعيت موجود شناخت عوامل موثر بر برنامه دربرون سازمان
تحليل وضعيت موجود شناخت عوامل موثر بر برنامه دربرون سازمان
قوانين حمايت کننده و منع کننده
قوانين و تعهدات بين المللی
بخش خصوصی
ساير بخشها
تغييرات سبک زندگی
تغييرات توزيع و ترکيب جمعيت

44. تحليل وضعيت موجود تعيين مسايل استراتژيک
تحليل وضعيت موجود تعيين مسايل استراتژيک
توصيف مساله و عوامل اصلی موثر بر موفقيت برنامه
تعيين ترند موجود
تعيين شکاف بين وضع موجود و آينده مطلوب
مشخص كردن نتايج ناشي از عدم موفقيّت در صورت برخورد نامناسب با مسئله
تدوين موقعيت استراتژيک برنامه(SWOT )

45. تجزيه وتحليل SWOT (Resources) منطقة 3 منطقة 1 (Environment) منطقة 4
بسيار نامناسب
محيط نامناسب، منابع مناسب
منطقة 1
خوب (عالي)
محيط مناسب، منابع مناسب
(Environment)
منطقة 4
خطرناك
محيط نامناسب، منابع نامناسب
منطقة 2
نامناسب
محيط مناسب، منابع نامناسب

46. اهداف كلي و راهبردهاي كلان توسعه بخش در تحقق چشم‌انداز بلندمدت توسعه
اهداف کلي:
تامين، حفظ و ارتقاي سلامت آحاد مردم
پاسخگويي به نيازهاي غيرپزشكي مردم
تامين عدالت مالي از نظر هزينه هاي بخش
راهبردها
ارتقاي سطح تامين نيازهاي اساسي مردم
کنترل عوامل مخاطره آميز سلامت
اصلاح ساختار نظام سلامتي در راستاي ايجاد يك نظام پاسخگو براي ارايه خدمات سلامتي به آحاد مردم
سطح بندي و طراحي نظام شبكه سلامت (اعم از شبكه دولتي، خصوصي، خيريه…)
اجراي نظام ارجاع با محوريت پزشک خانواده
مشاركت عادلانه مردم در تامين هزينه هاي بخش سلامت
کاهش پرداخت مستقيم مردم در هزينه هاي سلامتي
تغيير روشهاي پرداخت بر اساس تقسيم ريسک مالي،کاهش مخاطرات اخلاقي و تقاضاي القايي
تامين دسترسي آحاد مردم به بسته خدمات پايه سلامت بدون توجه به ميزان درآمدآنها
طراحي بسته خدمات سلامتي و ايجاد مکانيسم هاي ورود فن آوريهاي نوين و تدوين خطوط راهنما
ارتقا سطح امنيت غذا و تغذيه
تقويت حاکميت باليني و نظارت بر اجراي قوانين و مقررات

47. شاخصهاي كمي برنامه چهارم توسعه
اهداف كمي و شاخصهاي بخش
شاخصهاي كمي برنامه چهارم توسعه
حوزه دارو
حوزه سلامت
حوزه آموزشي
حوزه پشتيباني
حوزه تحقيقات و فن آوري

48. شاخصهاي كمي حوزه دارو
توليد داروها با نام Branded generic از 100 به 2000 قلم
سهم دولت از واردات دارو از40% اقلام داروهاي مورد نياز به صفر درصد كاهش يابد
توليد داروهاي با دانش فني پيچيده از 2 قلم به 30 قلم
واحد توزيع كننده داروي بيماران خاص با روش مكانيزه توسط بخش غيردولتي از صفر واحد به 30 واحد (در هر استان 1 واحد) برسد
افزايش تعداد داروخانه جهت دسترسي بهتر مردم از 7200 باب به 9000 باب
اصلاح تعرفه واردات دارو از100 درصد به حداکثر 35 درصد

49. افزايش توليد اقلام دارويي در كشور از 937 قلم به 1100 قلم
ادامه دارو
افزايش توليد اقلام دارويي در كشور از 937 قلم به 1100 قلم
توليد داروهاي تحت ليسانس از صفر قلم به حداقل 2 قلم براي هر شركت توليدي
توليد مواد اوليه دارويي موثره و غير موثره در داخل كشور از 110 قلم به 200 قلم
انجام كنترل داروها پس از عرضه (PMQC) سالانه 100 قلم
كاهش ميانگين اقلام دارو در هر نسخه از 6/3 به 2/3 قلم
ميانگين تجويز داروهاي تزريقي در هر نسخه از 8/48% به 40%
ميانگين تجويز داروهاي آنتي ‌بيوتيك درهر نسخه 53% به 46%
ميانگين داروهاي كورتيكواستروئيد در هر نسخه از 20% به 16%

50. غني‌‌سازي 50% آرد مصرفي خبازيها در كارخانه‌هاي توليد آرد
ادامه دارو
تجهيز 100% آزمايشگاههاي كنترل مواد غذايي ، آرايشي و بهداشتي در دانشگاهها
استقرار سيستم HACCP در50% كارخانه‌هاي توليد مواد غذايي ، آرايشي و بهداشتي
تفويض 100% امور اجرايي حوزه غذاودارو به دانشگاههاي علوم پزشكي وخدمات بهداشتی درمانی
واگذاري 50% امور نظارت بر واحدهاي توليد ، توزيع و نگهداري مواد غذايي ، آرايشي و بهداشتي به بخش غيردولتي
غني‌‌سازي 50% آرد مصرفي خبازيها در كارخانه‌هاي توليد آرد
كاهش اسيد چرب ترانس تا حد استاندارد در روغنهاي خوراكي

51. حوزه سلامت
سهم اعتبارات بهداشت و درمان از توليد ناخالص داخلي به ميزان 7.5% باشد
پرداخت10%حق بيمه شخص ثالث، سرنشين و مازاد توسط شركتهاي بيمه تجاري به حساب درآمدهاي اختصاصي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
تامين100% اعتبار بيمه هاي خدمات درماني در بودجه هاي سنواتي برا ساس سرانه و اقعي در طول برنامه
شاخص مشاركت عادلانه تامين منابع مالي از 83/0به 90/0 در انتهاي برنامه چهارم توسعه برسد
در انتهاي برنامه چهارم توسعه سهم پرداختي از جيب خانوار(OOP) از كل هزينه هاي سلامتي 30% شود
در صدخانوارهاي مواجه با هزينه هاي خانمان سوز سلامتي در انتهاي برنامه چهارم توسعه از 5/3 به 1 درصد برسد

52. تامين بيمه پايه درماني براي 100%روستاييان و عشاير معادل مناطق شهري
ادامه سلامت
تضمين 100%خدمات بهداشتي و درماني رايگان براي خانوارهاي واقع در سه دهك پائين درآمدي از طريق جابجايي و تخصيص كارآمد منابع يارانه ها
تامين بيمه پايه درماني براي 100%روستاييان و عشاير معادل مناطق شهري
100%موسسات ارائه کننده خدمات سلامت در بخش سرپايي و بستري و پارارکلينيک و مطبها اعتبار بخشي و رتبه بندي گردند
100% مراقبتهاي بهداشتي، درماني وتوانبخشي تاييد شده توسط وزارت بهداشت در شمول خدمات بيمه پايه سلامت تا پايان برنامه قرارگيرند
پرداخت 100% تعرفه خدمات به ارائه دهندگان در صورت رعايت سطوح ارجاع در مراجعين سرپايي و بستري
پرداخت 50% تعرفه کامل خدمات تخصصي به ارائه دهندگان در صورت عدم رعايت سطوح ارجاع
100% منابع مورد نياز براي پوشش فراگير بيمه درمان بستري تا پايان برنامه چهارم توسعه تامين گردد
100% حق سرانه بيمه درمان اقشار آسيب پذير توسط دولت تامين گردد

53. 100% مردم از بيمه سرپايي برخوردار باشند.
ادامه سلامت
100% مردم از بيمه سرپايي برخوردار باشند.
افزايش سهم بيمه در گردش مالي نظام سلامت از 26% به ميزان 50%
پوشش 100%ترميم معلوليتهاي ناشي از سوختگي بوسيله سازمانهاي بيمه گر پايه
درمان فوري و بدون قيد و شرط مصدومين حوادث در 100%موارددر مراكز ارائه خدمات بهداشتي و درماني
تدوين 100 دستورالعمل مراقبتهاي مديريت شده براساس اولويتهاي برگرفته از بار بيماريهاي بستري
تدوين و اجرای 50 دستورالعمل طبابت بالينی ويژه پزشکان عمومی بر اساس بار بيماريها
تدوين و اجرای 20دستور العمل طبابت بالينی ويژه هر تخصص بر اساس بار بيماريهای همان رشته تخصصی

54. ادامه سلامت
اصلاح دستورالعمل مراقبتهاي مديريت شده درهر دستورالعمل به ميزان 80% نسبت به سال اول برنامه
10%رشد ساليانه شاخصهاي كيفي در نظام ارزشيابي موجود بيمارستاني تا 50% کل شاخصها تا پايان برنامه
تدوين 100 درصد بسته خدمات پايه و مکمل بيمه ها بر اساس ارزيابي هزينه اثربخشي مداخلات
اعمال استانداردهاي باليني در 100%بيمارستانها بر اساس شاخصهاي كيفيت ارائه خدمات
رتبه بندي 100%بيمارستانها براساس ارتقاي مستمر کيفيت عملكرد
راه اندازي پرونده الکترونيک بيماران در100% بيمارستانهاتا پايان برنامه
کاهش ميزان نياز هاي برآورده نشده زوجين (unmet need)به کمتر از 5%
افزايش پوشش روشهاي مدرن تنظيم خانواده به 65%
کاهش 50% مرگ و ميرناشي از حوادث حمل و نقل نسبت به سال اول تا پايان برنامه

55. ادامه سلامت
كاهش بروز حوادث حمل و نقل، از طريق شناسايي نقاط و محورهاي حادثه خيز جاده ها و راههاي مواصلاتي و كاهش نقاط مذكوربه ميزان 50% تا پايان برنامه چهارم
دسترسي 100% جمعيت شهري به آب آشاميدني سالم
دسترسي 90% جمعيت روستايي به آب آشاميدني سالم
افزايش جمعيت تحت پوشش شبكه فاضلاب شهري به ميزان 40%
كاهش ميزان آلودگي هوا در شهر هاي بزرگ
كاهش مخاطرات تهديد كننده سلامتي در محيط كار و زندگي ، آلاينده هاي هوا، آب، خاك، محصولات كشاورزي و دامي بميزان10% سال اول برنامه
کاهش ميزان الودگي محيطهاي داخلي (INDOOR POLUTION) تا پايان برنامه بميزان 10% درصد تا پايان برنامه
دسترسي 87 درصد خانوارهاي روستايي به توالت بهداشتي

56. ادامه سلامت
50% كارگاههاي تحت پوشش بتوانند حداقل يکي از عوامل زيان آور ارگونوميکي را 25% ، عوامل شيميايي را40% و عوامل فيزيکي را 85% کنترل نمايند.
افزايش کارگاههاي تحت پوشش خدمات بهداشتي به 56%
افزايش مراکز تهيه و توزيع و فروش مواد غذايي داراي معيارهاي بهداشتي و بهسازي در مناطق شهري به 91% و در مناطق روستايي به 82%
کاهش ميزان غير مجاز افزودنيهاي مجاز بميزان 10 درصد سال اول برنامه
کاهش ميزان افزودنيهاي غير مجازبميزان 90% سال اول برنامه
20%کاهش درباقيمانده سموم کشاورزي در محصولات کشاورزي نسبت به سال اول
کاهش آلودگي آبهاي زير زميني به باقيمانده سموم به ميزان 10% نسبت به سال اول برنامه

57. ادامه سلامت
جمع آوري ، تفکيک در مبدا و دفع بهداشتي زباله در 95% بيمارستانها
افزايش خانوارهای روستاييکه زباله را بروش بهداشتی جمع آوری و دفع می کنند به بيش از 70%
جمع آوري و دفع بهداشتي فاضلاب بيمارستاني در 90% بيمارستانها
اجراي نظام ارجاع مبتني بر تشکيل واحد هاي پزشکي خانواده در کل کشور تا پايان برنامه باتوجه به امكانات
کاهش زمان رسيدن به صحنه فوريت و حادثه در 80% ماموريتها تا پايان برنامه با استانداردهاي 10 دقيقه در شهرهاي بزرگ،8 دقيقه در شهرهاي کوچک، 15 دقيقه در جاده هاي اصلي و 20 دقيقه در جاده هاي فرعي جهت اعزام به مناسبترين مرکز ارائه دهنده خدمت بستري با توجه به اولويت نياز هاي باليني بيمار
تکميل 100%پستهاي بلاتصدي بهداشتي درماني
استاندارد سازي 50%منابع(انسانی ،فيزيکی ،تجهيزات) اورژانسهاي بيمارستاني

58. ادامه سلامت
توزيع 100% خدمات بهداشتي درماني و توانبخشي سرپايي دولتي، خصوصي، تعاونی و خيريه مطابق طرح سطح بندی در كل كشور توسط دانشگاهها و دانشكده هاي علوم پزشكي
استقرار 80% تختها و تجهيزات و 100% پرسنل و 50% فضای فيزيکی پيش بيني شده در بخش بستری هر شهرستان بر اساس استانداردهای طرح سطح بندی تا پايان برنامه چهارم توسعه
کاهش Daly’s ناشي از حوادث عمدي و غير عمدي بميزان 15%کل بار بيماريهاي کشور
کاهش 10 % از باربيماريها در 10 بيماري و 7 عامل خطر اولويت دار (سيگار، مواد مخدر، چاقي ، كلسترول ، کم تحرکي، مصرف کم ميوه و سبزي،هواي آلوده )
کاهش مصرف سيگار در گروههای سنی مختلف بميزان 5%سال پایه
افزايش مانگين زمان اختصاص يافته به ورزش بميزان 50 % سال پايه
کاهش زمان اولين ويزيت پزشک اورژانس بيمارستاني در فوريتهاي پزشکي تا 80% نسبت به سال اول برنامه در پايان برنامه

59. ادامه سلامت كاهش 70% بروز سوانح وحوادث غير ترافيکي منجر به بستري
30% کاهش درنسبت مرگ ناشي از بيماريهاي ايسکميک قلبي درافراد كمتر از 70 سال نسبت به سال پايه
کاهش ميزان مرگ نوزادان به كمتر 15 در هزارمواليد زنده
کاهش ميزان مرگ کودکان 1 تا 59 ماه به کمتر از 10 در هزار مواليد زنده
کاهش ميزان مرگ مادران به حدود 20 در صد هزار تولد زنده
کاهش اختلالات شايع دوره سالمندی به ميزان 10% سال پايه
كاهش ميزان خودکشی در استانهای با شيوع بالا به ميزان 6 در صد هزارجمعيت
کاهش 5 درصد ازDALY ناشی از بار بيماريهای روانی و رفتاری نسبت به سال پايه
کاهش 10% عود مجدد بيماری روانی شديد نسبت به سال پايه

60. ادامه سلامت
دسترسي افراد درخطر ابتلا به ايدز به خدمات مشاوره بميزان 100%
کاهش عفونت بيمارستانی از 18 درصد به 10 درصد
کاهش عقب ماندگی ذهنی ناشی از هيپوتيروييدی بميزان 80% نسبت به سال پايه
کاهش ميزان DMFT در کودکان 3 ، 6 ، 9 و 12 ساله به ميزان20% سال 83
کاهش درصد زايمانهای غير بهداشتی به کمتر از 5% نسبت به سال پايه
افزايش جمعيت تحت پوشش مراقبت دانش آموزی بميزان 50% نسبت به سال پايه
شناسايي 100% خانوارهاي مبتلاء به سوء تغذيه ناشي از فقر و بحران و مداخله در 50% از اين خانوارها
کاهش سوء تغذيه جمعيت واقع در سه دهك اول تا سوم درآمدي به ميزان 10%
كاهش ميزان شيوع كم خوني فقر آهن، كمبود روي ، کلسيم، وويتامين هاي A و,D در گروههاي آسيب پذير(کودکان زير 5 سال ، نوجوانان زنان سنين باروری ،زنان باردار،زنان شيرده) به ميزان 10% نسبت به سال پايه

61. ادامه سلامت
کاهش كم وزني كودكان زير 5 سال به کمتر از 8%
کاهش كوتاه قدي تغذيه ای كودكان زير 5 سال به کمتر از 12%
حفظ ميانه يد ادرار دانش آموزان 10-8 ساله كشور در طيف ميكروگرم در سي ليتر به نحوي كه بيش از 50% نمونه هاي يد ادرار بالاتر از 10 ميكروگرم در دسي ليتر باشد.
کاهش ميزان عادات نامناسب غذايي(مصرف نمک ،شکر ، روغن ، نوشابه گازدار ، هله هوله و..) به ميزان 10% نسبت به سال پايه
کاهش متوسط سرانه مصرف روزانه چربی از40 گرم به 36 گرم
کنترل کيفيت بهداشتی 100% تغذيه رايگان و بوفه مدارس در کشور

62. ادامه سلامت
دسترسی ديجيتالي 95% کارکنان و مديران شهرستانهای کشور برای توليد و بکارگيری داده های بخش سلامت
ديجيتالی کردن پرونده خانوار و زيج سلامت در 90% خانه های بهداشت
تغيير نگرش بيش از 50% سياستگذاران کلان کشور در بخشهای مختلف از نظام برنامه ريزی اقتصاد محور به نظام برنامه ريزی سلامت محور سس
افزايش جمعيت تحت پوشش برنامه های جامع آموزش سلامت همگانی در کشور به ميزان بيش از 80% در پايان برنامه
افزايش جمعيت تحت پوشش برنامه جامع خود مراقبتي بميزان 10 % نسبت به سال پايه

63. حوزه تحقيقات وفنآوری
نسبت صادرات کالاهای فنآوری پيشرفته از کل صادرات غيرنفتی به 6% برسد
افزايش 3 درصدی اعتبارات پژوهشی به توليد ناخالص داخلی
افزايش تعداد دانشمندان و کارکنان در تحقيق و توسعه (به ازای هر ميليون نفر) به 2000 نفر
افزايش تعداد ثبت جواز امتياز علمی (به ازای هر ميليون نفر) به 4 جواز علمي
افزايش تعدادمقالات چاپ شده در مجلات علمی- پژوهشی ايندکس شده در سايت های معتبر بين المللي به مقاله

64. افزايش تعداد مراکز تحقيقاتی (دولتی ، خصوصی) به 152 مرکز
ادامه تحقيقات وفنآوری
افزايش تعداد مراکز تحقيقاتی (دولتی ، خصوصی) به 152 مرکز
افزايش تعداد R&D ها در بخش خصوصي به 200 واحد وبخش دولتی به 1400 واحد
افزايش تعداد شبکه های تحقيقاتي به 80 شبکه
افزايش تعداد کانونهای تفکر به 50 کانون

65. حوزه آموزشی نسبت دانشجو به عضو هيئت علمي از 06/9 به 3/10
سهم اعتبارات آموزش عالي گروه پزشكي از توليد ناخالص داخلي به ميزان سه درصد باشد
افزايش
اعضاي هيئت علمي جذب شده در دانشگاه ها از به نفر
افزايش تعداد رشته هاي جديد بين رشته ای از 17 به 20 رشته
افزايش نسبت دانشجويان تحصيلات تكميلي از 4/9 درصد به 10 درصد كل دانشجويان
افزايش قطب هاي علمي ايجاد شده در گروه علوم پزشكي از 18 به 35 قطب علمي

66. ادامه آموزشی
افزايش انجمن هاي علمي ايجاد شده در گروه علوم پزشكي از 100 به 200 انجمن
افزايش دوره هاي بازآموزي و نوآموزي براي دانش آموختگان شاغل و جوياي كار از 1400 دوره درسال 1382 به 3000 دوره در سال 1388
افزايش نسبت اعضاي هيئت علمي دانشيار به بالا به کل هيات علمی از 11% به 12%
افزايش پوشش سرانه خوابگاهي دانشگاههای کشور از 40% به 60% دانشجويان

67. حوزه توسعه مديريت ومنابع
سهم هزينه های سلامتی در هزينه های غيرخوراکی خانوار از 8% به 3%
سهم ارز حاصل از صدور خدمات و کالاهای پزشکی به کل ارز مصرفی بخش سلامت به ميزان 30%
ميزان پاسخگويی به انتظارات مردم تا 90% ( بر مبناي شاخص هاي گزارش سال 2000 سازمان جهاني بهداشت)
درصد رضايتمندی مردم از خدمات واحدهای بهداشتی درمانی تا 90%
افزايش100 درصدی ميزان جذب دانش آموختگان در بازار كار

68. اجراي مديريت عملكرد كاركنان در 80% بيمارستانهاي كشور
ادامه توسعه مديريت
توزيع اعتبارات 80% بيمارستانها براساس بودجه بندي عملياتي
اجراي مديريت عملكرد كاركنان در 80% بيمارستانهاي كشور
كاهش تصدي خدمات پشتيباني در 100% بيمارستانها
اجراي نظام مديريت نگهداشت در 100% بيمارستانهاي كشور
اجراي نظام مديريت اطلاعات در 50% بيمارستانهاي كشور
استقرار نظام مديريت مشاركتي يا هيئت امناء يا شركتي در اداره 100% بيمارستانهاي كشور
ارزيابي عملكرد سازمان و مديريت در 100% دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني

69. ادامه توسعه مديريت
مستندسازي 100% و اصلاح 75% فرآيندهاي عمومي (مشترك) و اختصاص در پايان برنامه در معاونت توسعه مديريت و منابع
استقرار نظام اتوماسيون اداري و مالي در 100% دانشگاهها
رعايت اصول مقاوم سازي و آيين نامه 2800 در ساخت و تكميل 100% پروژه ها
پوشش كاركنان آموزش ديده مبتني بر نيازسنجي آموزشي كاركنان بخش و بسته هاي تخصصي آموزشي آنان تا 95% تا پايان سال سوم برنامه
پوشش مديران آموزش ديده مبتني بر نياز سنجي آموزشي مديران بخش و بسته هاي تخصصي آموزشي آنان تا 95% تا پايان سال سوم برنامه

70. ادامه توسعه مديريت
افزايش بهره وري نيروي كار در بخش سلامت و آموزش پزشكي تا سه برابر سال اول برنامه
افزايش بهره وري سرمايه در بخش سلامت و آموزش پزشكي تا سه برابر سال اول برنامه
افزايش بهره وري انرژي در بخش سلامت و آموزش پزشكي تا سه برابر سال اول برنامه
افزايش بهره وري مواد در بخش سلامت و آموزش پزشكي تا سه برابر سال اول برنامه
افزايش بهره كل در بخش سلامت و آموزش پزشكي تا سه برابر سال اول برنامه
افزايش بهره وري در كاربري لوازم و تجهيزات پزشكي در 80% دانشگاهها و دانشكده هاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني كشور
دستيابي به استانداردهاي بين المللي خط توليد و كالا در80% شركتهاي توليدكننده لوازم و تجهيزات پزشكي

71. توليت تامين منابع مالي ارائه خدمات توليد منابع
اقدامات مهم و اساسي:
توليت
تامين منابع مالي
ارائه خدمات
توليد منابع

72. اقدامات مهم و اساسي الف) سياستگذاري و برنامه ريزي مبتني بر شواهد :
تشكيل شوراي عالي سلامت و امنيت غذايي و تدوين آيين ‌نامه‌هاي مربوطه
تشكيل شوراهاي استانی سلامت و امنيت غذايي
تهيه لايحه قانون تشكيل آزمايشگاه ملی سلامت
ايجاد ساختار لازم براي سياستگذاري و برنامه ريزي مبتني بر شواهد در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي
تدوين برنامه استراتژيك و عملياتي در چارچوب چشم انداز 20 ساله ، برنامه توسعه چهارم و سند ملي سلامت
تدوين و ابلاغ سالانه سياستها به کليه ذينفعان
تهيه لايحه كاهش مخاطرات تهديدكننده سلامتي با رويکرد تامين منابع از ايجاد کنندگان عوامل خطرزاي سلامت
تعيين اولويت برنامه های سلامت براي تصميم درباره تخصيص منابع در درون و برون بخش
تهيه و تدوين آيين نامه هاي مرتبط با مقررات و ضوابط توليد ، صدور ، ورود ، فروش و خدمات پس از فروش كالا و خدمات پزشكي
تدوين آيين نامة دريافت و توزيع منابع حاصل از 10% حق بيمه شخص ثالث، سرنشين و مازاد براي درمان وکاهش مخاطرات مصدومين حوادث رانندگي

73. ايجاد ساختار متناسب برای سياستگذاري و نظارت بر امور ايمني غذا
اقدامات مهم و اساسي
تهيه آيين نامة براي تدوين فهرست سالانه داروهاي مجاز در کشور مبتني بر شواهد
استقرار سازوکار مناسب براي انتخاب و بكارگيري فن آوري هاي تشخيصي و درماني (دارو، تجهيزات و...) مبتني برارزيابي هزينه- اثربخشي(health technology assessment)
تهيه آيين نامة ارائه خدمات بيمه پايه و مکمل براي شرکتهاي بيمه تجاري و غير تجاري
ايجاد ساختار متناسب برای سياستگذاري و نظارت بر امور ايمني غذا
ايجاد ساختار متناسب براي سياستگذاري و نظارت در امور لوازم و تجهيزات پزشكي
تجديدنظر در قوانين مرتبط با تربيت ، تأمين و توزيع نيروي انساني پزشكان عمومی، متخصص و پيراپزشكان مطابق سطح بندی
طراحي و استقرار بيمة سلامت با محوريت پزشك خانواده و نظام ارجاع
تدوين قوانين در راستاي هدفمند نمودن يارانه هاي سلامت
تهيه آيين نامة ارائه خدمات بيمه حوادث و بيماريها براي اتباع خارجي مقيم کشور
تهيه لايحه قانون ملي غذا و داروي كشور

74. تشکيل صندوق مشترک بيمه سلامت به منظورتجميع منابع مالي سلامت
اقدامات مهم و اساسي
تشکيل صندوق مشترک بيمه سلامت به منظورتجميع منابع مالي سلامت
بازنگری خدمات مشمول بيمه تا پايان سال اول براساس بار بيماريها و هزينه اثر بخشی
تدوين آيين نامه نحوه وصول وتخصيص10%حق بيمه شخص ثالث سرنشين و مازاد شركتهاي بيمه تجاری
اداره بيمارستانهای پيشنهادی به صورت هيأت امنايي و يا شركتي و تفويض اختيارات مديريت، جذب و به كارگيري نيروي انساني و اداري-مالي به آنها درچارچوب تعرفه هاي مصوب
تدوين دستورالعمل تفكيك بيمارستانها از نظر تختهاي آموزشي و غير آموزشي و اعمال شاخصهاي اعتباري و نيروي انساني براساس آن
تهيه دستورالعمل تدوين، نظارت و ارزشيابي استانداردها و شاخصهاي بهبود كيفيت خدمات و اصلاح رتبه بندي بيمارستانها براساس الگوي ارتقاي عملكرد باليني
اصلاح فرآيند و ساختار مديريت اقتصادي (از جمله اصلاح نظام حسابداري، پرداخت مبتي بر عملكرد ، بودجه ريزي عملياتي ، نگهداشت ، كاهش تصدي گري و نظام مديريت اطلاعات) واحدهاي بهداشتي ، درماني
اصلا فرآيند هاي حوزه پشتيباني و مستندسازي آنها
طراحي و استقرار نظام جامع اطلاعات سلامت شهروندان ايراني
تكميل و توسعه متقارن شبكه فوريتهاي پزشكي در بخش پيش بيمارستاني و بيمارستانی
تهيه و اجراي برنامه هاي آموزشي لازم به منظور ارتقاي فرهنگ تغذيه اي جامعه

75. اقدامات مهم و اساسي
تدوين آيين نامه تخصيص منابع اعتباري، تسهيلات بانكي و يارانه هاي لازم براي توليد، تأمين، توزيع و مصرف مواد غذايي ، در جهت دستيابي به سبد مطلوب غذايي
تدوين آيين نامه تخصيص منابع اعتباري ، تسهيلات بانكي و يارانه هاي لازم براي توليد ، تامين ، صدور و ورود مواد دارويي ، تجهيزات و لوازم پزشكي
تدوين آيين نامه نحوه اختصاص منابع لازم براي شروع و تدارك ترويج غذاي سالم در قالب ميان وعده غذايي دانش آموزان و همچنين كمك غذايي براي اقشار نيازمند
تهيه و اجراي برنامه هاي ايمني غذايي وكاهش ضايعات مواد غذايي از توليد به مصرف
زمينه سازي براي حضور موثر در بازارهاي جهاني و تبديل جمهوري اسلاني ايران به مركز رفع نيازهاي سلامت و پزشكي منطقه در چارچوب سياستهاي راهبردي تجاري و ارائه تسهيلات لازم در خصوص معرفي توانائي هاي عرضه و بازاريابي خدمات سلامت و آموزش پزشكي و توليدات، تجهيزات و فرآورده هاي پزشكي و داروئي
مشارکت در تهيه لايحه «حفظ و ارتقاء سلامت آحاد جامعه و كاهش مخاطرات تهديد كننده سلامتي» مشتمل بر نكات ذيل :
الف- شناسايي نقاط و محورهاي حادثه خيز جاده ها و راههاي مواصلاتي
ب- تأكيد بر رعايت اصول ايمني و مقررات راهنمايي و رانندگي
ج- ساماندهي و تكميل شبكه فوريتهاي پزشكي پيش بيمارستاني و بيمارستاني كشور
د- ارتقاي طرح ايمني وسايط نقليه موتوري و اعمال استانداردهاي مهندسي انساني و
ايمني لازم
هـ- كاهش مخاطرات تهديد كننده سلامتي در محيط كار، آلاينده هاي هوا، آب، خاك،
محصولات كشاورزي و دامي و تعريف مصاديق، ميزان و نحوه تعيين و وصول عوارض و
جرائم جبراني و چگونگي مصرف منابع حاصله
بررسی سوابق و تدوين دستورالعمل جديد احداث ، ايجاد و توسعه واحدهاي بهداشتي و درماني كليه وزارتخانه ها ، مؤسسات و شركتهاي دولتي و نيروهاي مسلح (بجز واحدهاي سلامت و ايمني محيط كار) جهت تصويب هيأت وزيران
تدوين آئين نامه چگونگي متعادل نمودن سهم مردم در تأمين منابع بهداشت و درمان

76. طراحی برنامه جامع ارتقاي سطح بهداشت روان گروههاي در معرض آسيب
اقدامات مهم و اساسي
تدوين ضوابط ورود، ساخت، فرمولاسيون و مصرف كودهاي شيميايي و سوم دفع آفات نباتي با مشاركت وزارتخانه هاي جهاد كشاورزي، سازمان محيط زيست، مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و تصويب آن در هيأت وزيران
تدوين آئين نامه اجرايي كاهش ميزان آلودگي هواي شهرهاي تهران، اهواز، اراك، تبريز، مشهد، شيراز، كرج و اصفهان با مشاركت سازمان حفاظت زيست، سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور، وزارتخانه هاي نفت، صنايع و معادن، راه و ترابري و كشور و تصويب آن در هيأت وزيران
تدوين لايحه تمركز بخشيدن به خدمات بهداشتي- درماني به منظور مديريت آسيبهاي اجتماعي در مناطق آسيب خيز و بحران زاي اجتماعي در بافت شهري و حاشيه شهري
طراحی برنامه جامع ارتقاي سطح بهداشت روان گروههاي در معرض آسيب
تدوين لايحه تشکيل سيستم جامع امداد و نجات کشور
بازنگری و اصلاح رديف هاي استخدامي متناسب با ابعاد ، وظايف و فعاليت ها
تهيه اصلاحيه نظام حقوق، دستمزد و مزايای پرسنل بهداشتی ، درمانی و تلاش برای تصويب آن
بازنگري و اصلاح ساختار و تشکيلات اورژانس بيمارستانی
بازنگري و اصلاح ساختار مناسب برای پيشگيري و مقابله با حوادث غير مترقبه و بلاياي طبيعي و عوارض ناشی از آن
طراحي و عملياتي سازي نظام جامع اطلاعات در بخش سلامت
تدوين دستورالعمل فعاليت هاي تبليغاتي مستقيم و غير مستقيم كالا و خدمات با ارجحيت سلامت جسمي و رواني ، اجتماعي مردم

77. تدوين طرح جامع غنی سازی برای انواع ريز مغذي های ضروری
اقدامات مهم و اساسي
تدوين پيش نويس قانون مواد خوراكي، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي در راستاي به روز نمودن قوانين و مقررات
آموزش و توانمندسازي دست اندركاران امر غذا و دارو در بخشهاي دولتي و غيردولتي
تدوين طرح جامع غنی سازی برای انواع ريز مغذي های ضروری
استقرار نظام پايش مستمر امنيت غذا و تغذيه در كشور
تدوين نظام جامع كاهش ضايعات مواد غذايي(توليد ، فرآوري، توزيع و بازيافت)
بررسيهاي لازم پس از ورود دارو به بازار (ADR و PMS)
تعيين تعرفه مناسب جهت داروهاي وارداتي به منظور رقابت براي افزايش كيفيت دارو
نام گذاري داروها به روشBranded Generic جهت هويت دار نمودن داروها و افزايش مسئوليت‌پذيري و ايجاد زمينه رقابت سالم در توليدكنندگان دارو
تدوين مقررات تامين و ارتقاي بهداشت دام ، فرآورده هاي دامي و اماكن دامي
تدوين مقررات توليد، نگهداري،‌حمل و مصرف مناسب كود، سموم و آلاينده هاي محيطي جهت مراقبت از سلامت آب آشاميدني و غذا
تدوين نظام جامع خدمات توانبخشي با بهره گيري از رويكرد توانبخشي مبتني بر جامعه در قالب مراقبت هاي اوليه بهداشتي

78. ايجاد جامعه اطلاعاتي غير متمركز با تاكيد بر آمارهاي ثبتي
اقدامات مهم و اساسي
ايجاد جامعه اطلاعاتي غير متمركز با تاكيد بر آمارهاي ثبتي
تدوين آيين نامه ها و ضوابط ساخت ، توسعه و تعمير و تغيير كاربري فضاهاي فيزيكي در چارچوب اصول علمي ، فني و مقاوم سازي
تهيه و تدوين آيين نامه هاي مربوط به امر مبارزه با فساد اداري و استقرار نظام سلامت اداري در بخش
تهيه و تدوين آيين نامه هاي مربوط به تنظيم ساختار و تشكيلات دانشگاهها و واحدهاي تابعه و وابسته در راستاي برنامه استراتژيك وزارتخانه و برنامه چهارم توسعه و براساس قوانين و مقررات مصوب كشوري
تهيه و تدوين آيين نامه هاي مربوط به نظارت و ارزيابي عملكرد سازمان و مديريت دانشگاهها و واحدهاي تابعه و وابسته در راستاي برنامه استرتژيك وزارتخانه و برنامه چهارم توسعه و براساس قوانين و مقررات مصوب كشوري
تهيه و تدوين آيين نامه نظام انتخاب ، انتصاب ، ارتقاء و عزل مديران بخش سلامت و آموزش پزشكي براساس قوانين و مقررات مصوب كشوري
تهيه و تدوين آيين نامه هاي نظام انتخاب ، جذب ، تخصيص ، توزيع ، بكارگيري ، آموزش و توسعه ، ارتقاء ، رفاه ، جبران خدمت ، ارزيابي و خروج از خدمت كاركنان بخش سلامت و آموزش پزشكي براساس قوانين و مقرارت مصوب كشوري
تهيه و تدوين آيين نامه نظام تامين ، تخصيص ، توسعه و توزيع منابع مالي بخش سلامت و آموزش پزشكي براساس قوانين و مقررات مصوب كشوري

79. ب) استقرار نظام حاکميت باليني
اقدامات مهم و اساسي
ب) استقرار نظام حاکميت باليني
طراحي و استقرار نظام رسيدگي به شکايات و خطا هاي پزشکي
طراحي و استقرار نظام حاكميت باليني در بخش ارايه خدمات سلامت سرپايي و بستري
ارائه ساختار الکترونيک (Online) نظام سطح بندی خدمات سرپايی مرتبط با سلامت
ايجاد ساختار برای تدوين و استقرار راهنماها و پروتکل هاي طبابت باليني مبتني بر شواهد در کليه سطوح ارائه خدمات سلامت
تدوين پروتكل هاي پيشگيري و درمان و مراقبت بيماريهاي خاص و پيوند اعضاء
تدوين بسته خدمات بيمه های پايه و مکمل بر اساس ارزيابی هزينه اثربخشی مداخلات
تقويت مركز ثبت عوارض ناخواسته داروها
تلاش جهت ايجاد بخش دارويي در بيمارستانها
تلاش جهت تدوين راهنماي جامع درمان بيماريها (NTG )

80. اقدامات مهم و اساسي
ج) استقرار نظام جامع مديريت اطلاعات سلامت اعم از اطلاعات منابع (انساني، مالي، فيزيکي)، کيفيت، بهره مندي، عدالت، پاسخگويي، جمعيت، بيماري و بيماران
توسعه و كاربري فنآوري ارتباطات و اطلاعات در بخش بهداشت و درمان
ساماندهي اطلاعات آمار جمعيتي بخش بهداشت در ارتباط با توسعه كشور
شبکه سازی موسسات و آزمايشگاههای تحقيقاتی با هدف استفاده بهينه در منابع موجود
تدوين نظام جامع انفورماتيك بخش سلامت و آموزش پزشكي (توسعه و كاربري فنآوري ارتباطات و اطلاعات)
استقرار نظام مستندسازي و گزارش گيري
تعيين اقلام آماري و شاخص هاي اختصاصي بخش سلامت و آموزش پزشكي و راه اندازي DBMS بخش
تقويت HBI بعنوان KWS بخش
راه اندازي EIS,ESS,DSS,MIS,OAS بخش سلامت و آموزش پزشكي
تدوين و به اجرا درآوردن كد ملي سلامت
تدوين و اجراي برنامه پرونده الكترونيك بيماران بستري
تدوين و استقرار نظام حسابداري قيمت تمام شده و بودجه بندي عملياتي به منظور توزيع منطقي اعتبارات
ساماندهي فضاهاي فيزيكي با رويكرد حفظ محيط زيست و جلوگيري از اتلاف انرژي و مديريت سبز
مطالعه و بررسي فضاهاي فيزيكي موجود ازنظر وقوع حوادث و بلاهاي طبيعي

81. اقدامات مهم و اساسي
د) اصلاح مديريت نظام سلامت كشور به منظور بهبود كيفيت و كارايي خدمات سلامت
برقراري سيستم پايش اجراي سياست ها ، قوانين و مقررات، آئين نامه ها، دستورالعمل ها و استانداردهاي مرتبط با بخش سلامت در کشور
استقرار نظام نوين مديريت بيمارستاني
استقرار نظام جامع مديريت لوازم و تجهيزات پزشكي، دندانپزشكي و آزمايشگاهي كشور با رويکرد به مباحث محوري
استقرار نظام جامع مديريت دربخش سلامت (منابع انساني، منابع مالي ، منابع فيزيكي و اطلاعاتي )
ارتقاي توانايي و کارايي کارشناسي و مديريتي در وزارت بهداشت درسطح ستاد و استان ها
بازنگري ، اصلاح و استقرار نظام جامع مديريت تجهيزات ، امكانات ، مواد و فضاها
طراحي و استقرار برنامه توزيع عادلانه منابع انساني – تجهيزاتي و فضاي فيزيكي در بخش بستري در كشور
طراحي و استقرار برنامه تمركز زدايي درنظام سلامت
مهندسي مجدد فرآيندهاي ستاد وزارتخانه و مهندسي مشاغل
استقرار نظام ارزيابي بهره وري و عملكرد سازمان و مديريت بخش بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
اصلاح ساختار اقتصادي- مديريتي بيمارستان
بازاريابي و صدور كالا و خدمات پزشكي
بازنگري و تدوين ضوابط تاسيس واحدهاي توليدكننده مواد غذايي ، آرايشي و بهداشتي
استقرار نظام مديريت ، تعمير و نگاهداشت فضاي تاسيسات و تجهيزات پزشكي در واحدهاي ارائه دهنده خدمات بهداشتي درماني

82. مديريت خدمات پشتيباني مبتني بر كاهش تصدي گري استقرار مديريت سبز
اقدامات مهم و اساسي
مديريت خدمات پشتيباني مبتني بر كاهش تصدي گري
استقرار مديريت سبز
تحول نظام اداري در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي استقرار نظام جامع مديريت منابع انساني
تنظيم چارچوب مشاركت جامعه در برنامه ريزي ، اجرا و پايش فعاليت هاي بخش سلامت
گسترش کانون های تفکر
تنوع بخشی به اعتبارات تحقيقاتی و افزايش آنها
حمايت از برگزاری سمينارها / انتشارات و انجمن های علمی
همكاري و توانمندسازي بخش خصوصي ازطريق تامين فرصتهاي مساوي
تدوين برنامه جامع رفاهي و حمايتي از كاركنان به روش خريد خدمت از بخش خصوصي و حمايت از شركتهاي تعاوني مسكن كاركنان
تدوين و اجراي برنامه هاي آموزشي كوتاه مدت ، كاربردي حين خدمت براي كارشناسان و مديران در داخل و خارج كشور
اصلاح ساختار سازماني با رعايت قانون برنامه چهارم توسعه و ماموريتهاي محوله
ساماندهي كالبدي فضاهاي فيزيكي باهدف استفاده بهينه از امكانات موجود و گسترش منطقي براساس نيازهاي واقعي و تقويت پرديس دانشگاهها

83. فاز دوم طراحي برنامهاو پروژها

84. مراحل تدوين برنامهاو پروژها
عنوان برنامه
تحليل وضعيت موجود
اهداف كلي
راهبردها رسيدن به اهداف كلي
اهداف كمي (شاخص ها)
فعاليتها و اقدامات
منابع مورد نياز
نظام پايش
نظام ارزشيابي

85. عنوان برنامهاوپروژها منظور اصلی برنامه (چشم انداز)
توضيح اجزای موجود برنامه
ذينفع‏ها(Stakeholders)
تاريخچه برنامه

86. منظور اصلی برنامه (چشم انداز)
چشم‏انداز يعني آن‏چه كه در آرزوي دست‏يافتن به آن مي‏باشيم.
چشم‏انداز حالت آرماني داشته و كمّي نمي‏باشد و به سوال زير پاسخ مي‏دهد:
‏چه چيزی مي‏خواهيم در برنامه اتفاق بیافتد ؟
در بيان آن بايستي سه موضوع در نظر گرفته شود:
مقصود
توجيه
(الزامات برنامه چهارم:تمرکززدايی،عدالت،اقشار فقیر،مشارکت جامعه،بهره وری ،کیفیت ،توانمند سازی مردم و مدیران)
فايده

87. توضيح اجزای موجود برنامه
توضيح فرايند های برنامه(پشتيبانی ، خدمت،هماهنگی نظارت وارزشيابی)
نوع مداخله:
مقطعی يادائمي، ملی يا منطقه ای ، مستمر يا موقت
تحقيقي يا توسعه اي

88. ذينفع ها(Stakeholders)
فرد، گروه يا سازمان كه مي‏تواند بر برنامه تاثير گذارد و يا از آن تاثير بپذيرد:
گروه (های)هدف گيرنده خدمت
گروه (های) ارائه دهنده خدمت
گروههای تاثير گذار بر ارائه خدمت

89. عنوان برنامهاوپروژها با يد:
کاملا روشن برای فردی که نا آشنا با برنامه است تعریف شود بطوری که خواننده بخوبی بتواند :
بخشهای مختلف آنرا بشناسد
خدماتی که انجام میشود و نمیشود را متوجه شود
بداند اين برنامه به کدام سو نگاه ميکند

90. تحليل وضعيت موجود شناخت محتوی و نحوه اجرا ونتايج برنامه
شناخت عوامل موثر بر اجرای برنامه دربرون سازمان
تعيين مساِ يل استراتژيک

91. تحليل وضعيت موجود شناخت محتوی و نحوه اجرا ونتایج برنامه
تحليل وضعيت موجود شناخت محتوی و نحوه اجرا ونتایج برنامه
تحليل ورودی برنامه
تجهيزات،نيروی انسانی،زير ساخت ،استانداردهای پشتيبانی وخدمت، نظارت،بودجه های مصوب داخلی وبين المللی در سال اخر
تحليل اجرای برنامه تا بحال
پوشش کلی،توزيع پوشش(جغرافيايی،روستا و شهر)، توزيع سنی جنسی شغلی ،سهم بخش خصوصی ودولتی ، کيفيت خدمت،رضايت گيرنده خدمت، تداخل وتعامل با برنامه های ساير ادارات وزارتخانه
نتايج برنامه(تغييرات بروز، شيوع، بار،ميزان های مرگ و معلوليت،کيفطت زندگی،اثربخشی،

92. تحليل وضعيت موجود شناخت عوامل موثر بر برنامه دربرون سازمان
تحليل وضعيت موجود شناخت عوامل موثر بر برنامه دربرون سازمان
قوانين حمايت کننده و منع کننده
قوانين و تعهدات بين المللی
بخش خصوصی
ساير بخشها
تغييرات سبک زندگی
تغييرات توزيع و ترکيب جمعيت

93. تحليل وضعيت موجود تعيين مسايل استراتژيک
تحليل وضعيت موجود تعيين مسايل استراتژيک
توصيف مساله و عوامل اصلی موثر بر موفقيت برنامه
تعيين ترند موجود
تعيين شکاف بين وضع موجود و آينده مطلوب
مشخص كردن نتايج ناشي از عدم موفقيّت در صورت برخورد نامناسب با مسئله
تدوين موقعيت استراتژيک برنامه(SWOT )

94. تجزيه وتحليل SWOT (Resources) منطقة 3 منطقة 1 (Environment) منطقة 4
بسيار نامناسب
محيط نامناسب، منابع مناسب
منطقة 1
خوب (عالي)
محيط مناسب، منابع مناسب
(Environment)
منطقة 4
خطرناك
محيط نامناسب، منابع نامناسب
منطقة 2
نامناسب
محيط مناسب، منابع نامناسب

95. اهداف كلي تعريف كجا مي‏خواهيم برويم ؟
هدف کلی عبارتست از ارائة تصويري از آن‏چه سازمان مي‏خواهد به آن برسد
كجا مي‏خواهيم برويم ؟

96. راهبردهای رسيدن به اهداف كلي
چگونه مي‏خواهيم به اهداف برسيم؟
نحوه پياده سازی برنامه در سطح ملی و استانی

97. اهداف كمي (شاخص ها) سطوح اهداف
در سطح ملی (بروز ،شيوع ،ناتوانايی،مرتاليتی...)
در سطح استان(کيفيت،پوشش...)
در سطح شهرستان (دسترسی...)

98. خصوصيات اهداف کمی(Specific Objectives)
قابل اندازه‏گيري باشند Measurable))
دست‏يافتني باشند Attainable))
مرتبط با هدف كلي باشند Relevant))
داراي زمان مشخص باشند Time-bounded))
به‏طور كلي :
اهداف اختصاصي بايد SMART باشند

99. شرح تفصيلي فعّاليّت‏ها (سازمان‏دهي فعّاليّت‏ها)
محل تأمين اعتبار
كل هزينه
شيوة پايش
اقدامات پشتيباني
كجا؟
جمعیت تحت پوشش
چه زمان؟
چه كسي؟
چه چيز؟
ردیف

100. نظام جمع آوري اطلاعات نظام پايش و ارزشيابي
نظام جمع آوري اطلاعات نظام پايش و ارزشيابي
تعيين دقيق شاخصهای هر سطح
تعيين نوع داده های مورد نياز برای تحليل در هر سطح
تعيين مکانيسم جمع آوری اطلاعات(دوره ای،مقطعی،ثبتی و..)
تعيين دوره زمانی جمع آوری اطلاعات
تعيين فرد يا سيستم مسئول جمع آوری و تجزيه و تحليل
تعيين ميزان پيشرفت يا انحراف برنامه از اهداف
اعلام علل عدم پيشرفت

101. انتظارات

102. دانشگاهها برنامه را كه يك سند ملي است در اولويت كار خود قرار دهند.
انتظارات
دانشگاهها برنامه را كه يك سند ملي است در اولويت كار خود قرار دهند.
سياستهاي برنامه را كه معاونين محترم داده اند محور كار برنامه هاي دانشگاه براي تصويب در جلسات هياتهاي امناء و بودجه سال 84 قرار گيرد.
سند سلامت استان با همكاري ادارات حوزه ي معاونتهاي وزارت و واحدهاي همتاي دانشگاهي تدوين شود.

103. سند سلامت شهرستان با همكاري استان تهيه شود.
انتظارات
سند سلامت شهرستان با همكاري استان تهيه شود.
برنامه هاي و پروژهاي استان و شهرستان تا سطح مراكز بهداشتي و درماني تهيه شود.
از سايت الكترونيك برنامه چهارم توسعه سلامت استفاده شود.

104. پايان