1. زراعت عمومی بر اساس کتاب زراعت عمومی مولف: کمال سادات اسمعیلان
انتشارات دانشگاه پیام نور

2. یک گاوآهن برگردان دار حال کار
فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
یک گاوآهن برگردان دار حال کار

3. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک گاوآهن بشقابی

4. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک گاوآهن چیزل

5. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک گاو آهن ایرانی

6. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک گاوآهن زیرشکن

7. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
شخم
در بسیاری موارد، تهیه زمین با شخم زدن آغاز می شود. منظور از شخم زدن زیرو رو كردن خاك با گاو آهن های برگردان دار و بشقابی است. نتیجه كار گاوآهن‌های قلمی، ‌ایجاد نیمه شخم می باشد. اگر چه برخی انواع دیسك ها نیز تا اندازه ای خاك و بقایای گیاهی را با هم مخلوط می سازند، اما عملیات ذیربط را اصطلاحاً دیسك زدن می گویند. در صورتی كه شخم در زمان و عمق مناسب و به روش مطلوب صورت نپذیرد، شرایط نامساعدی برای جوانه زنی بذر و رویش گیاهچه فراهم می آورد.

8. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
روش‌های شخم
شخم اراضی می‌بایست به نحوی انجام شود كه هیچ قطعه شخم نخورده باقی نماند، تراكم خاك به حداقل برسد، تسطیح زمین به هم نخورد و در وقت به اندازه كافی صرفه جویی شود. در اراضی بزرگ با توجه به شكل هندسی قطعات ممكن است یكی از روش‌های زیر بکار رود:
الف - شخم كناری (ازهم)
ب - شخم میانی (برهم)
ج - شخم پیرامونی
د - شخم یك طرفه

9. خیلی عمیق (بیشتر از 30 سانتیمتر)
فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
عمق شخم
عمق خاكی كا گاو آهن زیر و رو می كند از نظر زراعتی بسیار مهم است و بسته به جنس زمین، قطر خاك زراعی و نیازمحصول در یكی از چهار گروه زیر قرار می‌گیرد:
شخم سطحی (15 تا 20 سانتیمتر)
متوسط (20 تا 25 سانتیمتر)
عمیق (25 تا 30 سانتیمتر)
خیلی عمیق (بیشتر از 30 سانتیمتر)

10. ادوات مورد استفاده در عملیات تكمیلی تهیه فیزیكی زمین عبارتند از: دیسك
فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
ادوات مورد استفاده در عملیات تكمیلی تهیه فیزیكی زمین عبارتند از:
دیسك
دندانه
‌ماله
‌غلتك
شیار ساز
نهركن

11. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
دیسك (Disk harrow)
دیسك بهترین وسیله برای تسطیح زمین شخم خورده و خرد و نرم كردن كلوخه ها می‌باشد. دیسك از تعدادی صفحات بشقابی به قطر حدود 45 تا 60 سانتیمتر تشكیل شده كه در فواصل معین روی محوری نصب شده و همگی حول محور مركزی می‌چرخند. در بعضی انواع دیسك ها لبه بشقاب ها دارای كنگره می‌باشد. تعداد بشقاب روی هر محور بین 3 تا 13 عدد و برحسب انواع دیسك متغیر می باشد. عمق عمل دیسك ها بین 10 تا 15 سانتیمتر است. دیسك ها به دو نوع معمولی (یك و یا دو محوری) و دیسك قیچی (آفست) تقسیم بندی می شوند.

12. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک دیسك بشقابی

13. دندانه (هرس) Tooth harrow
فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
دندانه (هرس) Tooth harrow
دندانه ابزاری است به شكل چهار چوب فلزی كه بوسیله میله های آهنی در طول و عرض به هم متصل شده و در نقاط تلاقی میله ها قطعات فلزی میخ مانندی به طول 8 تا 20 سانتیمتر عمود بر سطح شاسی نصب شده است. دندانه به دو صورت دندانه میخی و دندانه فنری ساخته می شود. نوع دندانه فنری دارای پاشنه های فنری است كه روی سه نقطه اتصال تراكتور سوار می شود، در حالی كه نوع میخی روی زمین كشیده می شود.

14. تصویر هرس دندانه فنری در حال کار
فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر هرس دندانه فنری در حال کار

15. تصویر یک هرس دندانه میخی
فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک هرس دندانه میخی

16. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
غلتك (Roller)
غلتك زراعی مجموعه ای از صفحات فلزی ضخیم و دایره ای شكلی است كه در كنار یكدیگر قرار گرفته و حول یك محور مركزی می چرخند. واحد های یك غلتك روی هم استوانه ای را بوجود می آورند كه شیار دار یا دندانه دار است. از غلتك برای خرد كردن كلوخه ها و متراكم سازی خاك سطحی استفاده می شود.

17. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک غلطک در حال کار

18. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
كولتیواتور یا وجین كن
وجین كن علی رغم نامی كه دارد و مبین كاربرد آن برای وجین علفهای هرز می باشد، وسیله ای است كه برای تكمیل شخم پائیزه و نرم كردن زمین در كشت بهاره به كار می‌رود.
كولتیواتور از یك شاسی و تعدای تیغه های فولادی به شكل ها و اندازه های مختلف (فنری، پنجه غازی و دوار) ساخته شده و تیغه‌ها قابل تعویض می باشند. به طور كلی این دستگاه برای نرم كردن خاك و خراش دادن زمین و جمع آوری علفهای هرز، سله شكنی و مرمت جوی‌های كشت ردیفی مانند چغندر، پنبه و ذرت و خاك دادن پای بوته ها مورد استفاده قرار می گیرد.

19. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک کولتیواتور

20. شیار ساز (Lister یا Furrower)
فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
شیار ساز (Lister یا Furrower)
هر واحد دستگاه شیار ساز شامل دو صفحه برگردان است كه در طرفین یك پایه مركزی قرار دارند. از این دستگاه برای ایجاد جوی و پشته، بخصوص در زراعت چغندر قند، ذرت و پنبه كاری استفاه می شود. معمولاً شیار ساز به عنوان آخرین مرحله تهیه بستر در روش كاشت جوی و پشته ای استفاده می شود. لذا برخی از زارعین برای صرفه جویی در زمان، شیار ساز ها و واحد های ردیف كار را روی یك شاسی سوار كرده و با هم به كار می گیرند.

21. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
تصویر یک خیش جوی کن

22. فصل پنجم : آماده سازی بستر بذر
نهركن (Ditchers)
وسیله ای است جهت احداث جوی و نهر های اصلی آبیاری در مزرعه كه از یك شاسی، یك زیر كن بزرگ و دو باله در طرفین آن ساخته شده كه هنگام كندن خاك، آن را به دو سمت می ریزد و در وسط ایجاد جوی می نماید. عمق كار نهر كن بوسیله نیروی هیدرولیك تراكتور یا اهرم های تنظیم عمق و عرض كار (دهانه نهر) بوسیله باز و بسته كردن باله ها قابل كنترل می باشد.