1. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations
Modiwl 3
Cyflwyniad i sgiliau meddwl 1
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 1

2. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Nodau’r modiwl
Cyflwyno sgiliau meddwl i gydweithwyr neu adnewyddu eu dealltwriaeth ohonyn nhw.
Sefydlu cysylltiad rhwng sgiliau meddwl a PISA.
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 2

3. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Amcanion y modiwl
Archwilio’r term ‘meddwl’ yng nghyd-destun PISA.
Gwneud cysylltiadau rhwng ymarfer yn y dosbarth a chanllawiau Llywodraeth Cymru ar PISA a sgiliau meddwl.
Sefydlu arfer dda o ran sgiliau meddwl a rhannu rhai mentrau addysgol cyfredol sy’n cael eu defnyddio i ddatblygu meddwl yn yr ysgolion.
Adnabod ac archwilio rôl sgiliau meddwl o ran hybu dysgu gwell.
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations 3
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 3

4. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Cysylltiadau
Meddwl: gweithgaredd rhagbaratoi
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations 4
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 4

5. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Cysylltiadau
Mae PISA yn ein hannog i wneud cysylltiadau:
o fewn ac ar draws ystod o destunau
o fewn ac ar draws ystod o themâu
ar sail pob math o brofiadau personol.
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations
Canllaw i ddefnyddio PISA fel cyd-destun dysgu
Rhaglen er Asesiad Disgyblion Rhyngwladol (PISA) yng Nghymru
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 5

6. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Tasg
‘Meddwl’ yng nghyd-destun PISA
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations 6
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 6

7. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
delweddu
adnabod
amcangyfrif
cyfrifo
rhesymu
dadansoddi
meddwl yn feirniadol
gwerthuso
adfyfyrio
rhagdybio
dilyniannu
tynnu
casglu
diffinio
datrys problemau
esbonio
cynnig
creu
rhagfynegi 7
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 7

8. Datblygu sgiliau meddwl yng nghyd-destun PISA
Cynllunio
Datblygu
Myfyrio
Gofyn cwestiynau
Cynhyrchu a datblygu syniadau
Adolygu deilliannau a meini prawf llwyddiant
Ysgogi sgiliau, gwybodaeth a
dealltwriaeth flaenorol
Gweld gwerth mewn camgymeriadau
a deilliannau annisgwyl
Adolygu’r broses/dull gweithio
Cywain gwybodaeth
Meddwl entrepreneuraidd
Gwerthuso eu dysgu a’u meddwl nhw eu hunain
Pennu’r broses/dull gweithio a’r strategaeth
Meddwl am achos ac effaith a dod i gasgliadau
Cysylltiadau a meddwl ochrol
Pennu meini prawf llwyddiant
Meddwl yn rhesymegol a chwilio am batrymau
Pwyso a mesur tystiolaeth,
gwybodaeth a syniadau
Ffurfio barn a gwneud penderfyniadau
Monitro cynnydd
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations 8
Tynnwyd o: OECD (2012) Canllaw i ddefnyddio PISA fel cyd-destun dysgu 8

9. Datblygu sgiliau meddwl yng nghyd-destun PISA
Cynllunio
Datblygu
Myfyrio
Gofyn cwestiynau
Cynhyrchu a datblygu syniadau
Adolygu deilliannau a meini prawf llwyddiant
Ysgogi sgiliau, gwybodaeth a
dealltwriaeth flaenorol
Gweld gwerth mewn camgymeriadau
a deilliannau annisgwyl
Adolygu’r broses/dull gweithio
Cywain gwybodaeth
Meddwl entrepreneuraidd
Gwerthuso eu dysgu a’u meddwl nhw eu hunain
Pennu’r broses/dull gweithio a’r strategaeth
Meddwl am achos ac effaith a dod i gasgliadau
Cysylltiadau a meddwl ochrol
Pennu meini prawf llwyddiant
Meddwl yn rhesymegol a chwilio am batrymau
Ymchwilio cyd-destun, cynseiliau eraill, deunydd enghreifftiol a’i ddefnyddio.
Penderfynu amserlen
Pwyso a mesur tystiolaeth,
gwybodaeth a syniadau
Ffurfio barn a gwneud penderfyniadau
Monitro cynnydd
Cymhwyso gwybodaeth
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations 9
Tynnwyd ac addaswyd o: OECD (2012) Canllaw i ddefnyddio PISA fel cyd-destun dysgu 9

10. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Tasg
Sefydlu’r hyn rydym yn ei wneud eisoes
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations 10
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 10

11. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Sut mae’r cwricwlwm yng Nghymru yn cefnogi datblygiad sgiliau meddwl yng nghyd-destun PISA? 11
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 11

12. Datblygu meddwl yn galluogi dysgwyr i:
Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Datblygu meddwl yn galluogi dysgwyr i:
magu dealltwriaeth ddyfnach o ran cysyniadau
deall sut y cyrhaeddwyd at syniad a’r strategaeth maen nhw’n ei datblygu er mwyn gwneud hynny
bod yn fwy beirniadol ynglŷn â thystiolaeth
meddwl yn hyblyg
dod i farnau a phenderfyniadau ar sail rheswm yn hytrach na dod i gasgliadau’n frysiog.
Bydd rhain gyda’i gilydd yn hybu dysgu gwell.
Corporate slide master 12
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 12

13. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Gall datblygiad o strategaethau dysgu helpu myfyrwyr i ddysgu’n fwy effeithiol a pherfformio’n well yn PISA
Corporate slide master
Gall myfyrwyr sy’n gwybod y ffordd orau i grynhoi’r wybodaeth y byddan nhw’n ei darllen, gyflawni tasgau darllen sy’n fwy anodd o lawer, ar gyfartaledd, na’r rheiny nad ydyn nhw’n gwneud hyn.
(OECD, 2010: tudalen 72) 13
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 13

14. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Gall datblygiad o strategaethau dysgu helpu myfyrwyr i ddysgu’n fwy effeithiol a pherfformio’n well yn PISA
Corporate slide master
Bydd myfyrwyr yn perfformio’n well hefyd pan fyddan nhw’n gwybod pa strategaethau sy’n eu helpu i ddeall ac i gofio gwybodaeth, a thrwy fabwysiadu strategaethau i lywio eu dysgu nhw eu hunain.
(OECD, 2010: tudalen 72) 14
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 14

15. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Gall datblygiad o strategaethau dysgu helpu myfyrwyr i ddysgu’n fwy effeithiol a pherfformio’n well yn PISA
Corporate slide master
Mae deall strategaethau dysgu yn wirioneddol a defnyddio’r strategaethau hynny, lawer yn well o ran rhagfynegi perfformiad darllen na phan y bydd myfyrwyr yn darllen yn eang er mwyn pleser.
(OECD, 2010: tudalen 72) 15
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 15

16. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Tasg
Adnabod sgiliau meddwl drwy ddefnyddio asesiadau PISA
Corporate slide master
With guidelines for corporate presentations 16
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 16

17. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Corporate slide master 17
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 17

18. Tasg – Tŷ gwydr: cwestiynau
Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Tasg – Tŷ gwydr: cwestiynau
Corporate slide master 18
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl 18

19. Y sgiliau meddwl sy’n cael eu hasesu gan y dasg Tŷ gwydr
Ysgogi sgiliau, gwybodaeth a dealltwriaeth flaenorol.
Cywain gwybodaeth.
Creu a datblygu syniadau.
Meddwl am achos ac effaith a dod i gasgliadau.
Meddwl yn rhesymegol a chwilio am batrymau.
Pwyso a mesur tystiolaeth, gwybodaeth a syniadau.
Ffurfio barn a gwneud penderfyniadau.
Gwerthuso eu dysgu a’u meddwl nhw eu hunain.
Cysylltiadau a meddwl ochrol.
(OECD, 2012, tudalen 21) 19

20. CYNLLUNIO DATBLYGU MYFYRIO
Ysgogi sgiliau, gwybodaeth a dealltwriaeth flaenorol
Cywain gwybodaeth
DATBLYGU
Creu a datblygu syniadau
Meddwl am achos ac effaith a dod i gasgliadau
Meddwl yn rhesymegol a chwilio am batrymau
Pwyso a mesur tystiolaeth, gwybodaeth a syniadau
Ffurfio barn a gwneud penderfyniadau
MYFYRIO
Gwerthuso eu dysgu a’u meddwl nhw eu hunain
Cysylltiadau a meddwl ochrol
(OECD, 2012, tudalen 21) 20

21. Gweithgareddau dosbarth sy’n meithrin meddwl o ran llythrennedd
Perfformio mathau gwahanol o dasgau darllen, megis adalw gwybodaeth benodol, datblygu dehongliad neu adfyfyrio ar gynnwys neu ffurf y testun.
Testunau darllen wedi’u hysgrifennu ar gyfer sefyllfaoedd gwahanol, e.e. ar gyfer diddordeb personol, neu er mwyn ateb gofynion gwaith. 21

22. Gweithgareddau dosbarth sy’n hybu meddwl yn fathemategol
Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Gweithgareddau dosbarth sy’n hybu meddwl yn fathemategol
Galluoedd mathemategol (e.e. modelu, datrys problemau) wedi’u rhannu i dri chategori:
1. cyflawni gweithdrefnau
2. gwneud cysylltiadau
3. meddwl yn fathemategol a chyffredinoli.
Defnyddio mathemateg mewn sefyllfaoedd gwahanol, e.e. problemau sy’n effeithio ar unigolion, cymunedau neu’r byd i gyd. 22
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl

23. Gweithgareddau dosbarth sy’n hybu meddwl yn wyddonol
Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Gweithgareddau dosbarth sy’n hybu meddwl yn wyddonol
Sgiliau prosesu, e.e. adnabod tystiolaeth; dod i gasgliadau, eu gwerthuso a’u cyfleu.
Nid yw’r rhain yn dibynnu ar set benodol o wybodaeth wyddonol ond ni ellir eu defnyddio pan nad oes dim cynnwys gwyddonol yn bresennol.
Defnyddio gwyddoniaeth mewn sefyllfaoedd gwahanol, e.e. problemau sy’n effeithio ar unigolion, cymunedau neu’r byd i gyd. 23
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl

24. Sut byddaf i’n creu effaith?
Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Sut byddaf i’n creu effaith?
Heddiw dysgais fod...
Un peth y bydd rhaid i mi ei gofio...
Y peth pwysicaf a ddysgais yn y sesiwn hon yw...
Roeddwn yn gwybod sut i...
ond nawr gallaf... 24
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl

25. Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Cyfeiriadau
OECD (2009) Take the test sample questions from OECD’s PISA Assessments. [Ar-lein]. Ar gael ar: (Cyrchwyd 24ain Hydref 2012).
OECD (2010) PISA 2009 at a Glance. [Ar-lein]. Ar gael ar:  (Cyrchwyd 24ain Hydref 2012).
OECD (2012) Canllaw i ddefnyddio PISA fel cyd-destun dysgu. [Ar-lein]. Ar gael ar: (Cyrchwyd 24ain Hydref 2012). 25
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl

26. Dolenni i fentrau ar y we sydd ar gael i ysgolion
Hyfforddiant Mewn Swydd PISA
Dolenni i fentrau ar y we sydd ar gael i ysgolion 26
Modiwl 3 - Cyflwyniad i sgiliau meddwl

27. Darllen pellach
PISA 2009 Bradshaw, J., Ager, R., Burge, B. a Wheater, R. (2010): Cyflawniad disgyblion 15 oed yng Nghymru/Achievement of 15-Year-Olds in Wales. Slough: NFER. 27