1. انتقال ضمان در کنوانسیون وین 1980
استاد : دکتر فیضی چکاب
ارایه دهنده: مهرافروز کلانتر هرمزی
پاییز 94

2. انتقال ضمان در کنوانسیون وین 1980
ماده تاثیر انتقال ضمان
مواد 67 و لحظه انتقال ضمان در شرایط مختلف
ماده لحظه انتقال ضمان در حالت تحویل مستقیم به مشتری
ماده ارتباط میان نقض اساسی قرارداد و انتقال ضمان

3. مفهوم انتقال ضمان و تاثیر آن
ماده 66: پس از انتقال ضمان به مشتری، تلف یا زیان وارده به کالا موجب برائت او از تادیه ثمن نمی شود، مگر این که تلف یا زیان وارده، ناشی از فعل یا ترک فعل بایع باشد. 1
آسیب دیدن اتفاقی و ناگهانی کالا
منظور از ضمان تلف و نقصی است که در اثر حوادثی واقع شده باشد که نمی توان آن ها را بایع یا مشتری منتسب نمود و گرنه اگر تلف در اثر تقصیر بایع رخ داده باشد
او در هر حال مسئول است
تفکیک تئوری ضمان از فورس ماژور 2
در زمانی که ضمان به عهده فروشنده است، اگر کالا تلف شود
مشتری بابت پرداخت ثمن مسئولیتی ندارد
مگر اینکه تلف یا نقص کالا به علت تقصیر بایع باشد
مواد 36 و 70
اگر تلف یا مفقود شدن یا آسیب دیدن کالا بعد از انتقال ضمان از عهده فروشنده باشد
مشتری باید ثمن را بپردازد و سپس می تواند مطالبه خسارت کند.

4. مفهوم انتقال ضمان و تاثیر آن
مشمول ماده 66 کنوانسیون نیست، زیرا تاثیری بر نقص یا عیب یا تلف کالا ندارد.
لحظه انعقاد قرارداد منتقل می شود.
ریسک اقتصادی
ریسک عدم انجام تعهدات قراردادی توسط هر یک از طرفین
اگر فعل یا ترک فعل بایع موجب بروز خسارت در کالا شود، ضمان منتقل نمی شود. و فروشنده ملزم به جبران خساراتی است که از فعل یا ترک فعل او ایجاد شده.
ماده 36 بایع را مسئول هر نوع عدم انطباقی می داند که در هنگام انتقال ضمان به مشتری وجود داشته، هرچند عدم انطباق پس از آن زمان آشکار شود.
ریسک قراردادی
China, CIETAC Arbitration award of 1999 (Piperonal aldehyde case)

5. لحظه انتقال ضمان معاوضی
لحظه تسلیم مبیع به مشتری
لحظه انتقال مالکیت
لحظه انعقاد قرارداد
از دو روش قبلی متعادل تر است.
کسی که موقعیت بهتری برای محافظت از کالا یا توانایی بیشتر برای انجام تمهیداتی جهت جبران خسارت را دارد، باید ریسک آن را تحمل کند.
ایران، آمریکا، آلمان، سوئد، یونان
ایراد: در شرایطی که کالا در تصرف مشتری است ولی مالکیت آن به او منتقل نشده، همچنان بایع مسئول است و انتقال ضمان رخ نمی دهد.
فرانسه، انگلیس، ایتالیا، بلژیک
از این جهت قابل انتقاد است که معمولا هنگام انعقاد قرارداد در بیع بین المللی ، کالا هنوز در تصرف بایع است.
سوئیس، هلند، اسپانیا
اصل
کنوانسیون وین 1980
فرع

6. لحظه انتقال ضمان در کنوانسیون ( ماده 67)
در حالتی که قرارداد متضمن حمل و نقل کالا است ولی شرایط خاصی ( مانند درج یکی از اصطلاحات اینکوترمز به عنوان شرط) مقرر نشده، ماده 67 این خلاء را جبران می کند.
بند 1 ماده 67- هرگاه قرارداد بیع متضمن حمل کالا باشد و بایع ملزم به تسلیم آن ها در محل معینی نباشد، از زمانی که کالا مطابق قرارداد بیع، جهت ارسال به مشتری تسلیم اولین متصدی حمل می شود، ضمان به مشتری منتقل می شود. هرگاه بایع ملزم به تسلیم کالا در محل معینی باشد، تا زمانی که کالا تسلیم متصدی حمل در محل مزبور نشده، ضمان به مشتری منتقل نخواهد شد. این امر که بایع مجاز باشد اسناد کالاها را نزد خود نگه دارد، اثری در انتقال ضمان نخواهد داشت. 2 1 3 4 5

7. لحظه انتقال ضمان در کنوانسیون ( ماده 67)
با تحویل کالا در آن محل ضمان منتقل می شود.
هنگامی که محل معین به طور دقیق مشخص نشده و کلی باشد (سواحل فرانسوی دریای مدیترانه) انتخاب محل دقیق در آن محدوده با فروشنده است.
«محل معین» شامل حالتی که در قرارداد شرط می شود که کالا باید در مقصد به مشتری تحویل داده شود، نمی گردد ماده 69 4
نوع حمل در ماده مشخص نشده، پس شامل تمام انواع حمل می شود. 1
در پیش نویس از کلمه «مقصد» به جای «محل» استفاده شده بود که اصلاح شد. 2
منظور از متصدی حمل و نقل، شخصی مستقل و جدا از بایع است.
عبارت «تسلیم به اولین متصدی حمل و نقل» :
بعد از تحویل کالا به متصدی حمل، خریدار در موقعیت بهتری نسبت به بایع برای اجرای تمهیدات جبران خسارت قرار دارد.
چه زمانی تسلیم به متصدی، انجام شده تلقی می شود؟ در دعوای  Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne v. Y. S.A. سال 2008 دادگاه سوئیس رای داد که این تسلیم هنگامی به وقوع می پیوندد که بارگیری کالا تمام شده باشد. 3
در رویه معمول تجارت بین الملل تا زمانی که ثمن پرداخت نشود، اسناد حمل نزد بایع باقی می ماند.
ضمان به مشتری منتقل می شود (گرچه اسناد در اختیار فروشنده است) 5

8. لحظه انتقال ضمان در کنوانسیون ( ماده 67)
بند 2 ماده 67- با این وصف، تا زمانی که کالاهای موضوع قرارداد، خواه از طریق علامت گذاری روی آن ها، خواه بوسیله بارنامه ها و خواه با اخطار به مشتری یا به نحو دیگر، کاملا مشخص نشده باشند، ضمان به مشتری منتقل نخواهد شد.
صرف تسلیم کالا موجب انتقال ضمان نیست؛ بلکه لازم است کالا مشخص شده باشد.

9. لحظه انتقال ضمان در کنوانسیون ( ماده 68)
ماده 68-در مورد مبیعی که در حال حمل فروخته می شود، ضمان از تاریخ انعقاد قرارداد به مشتری منتقل می شود. مع هذا اگر از اوضاع و احوال چنین برآید، از تاریخ تسلیم کالا به موسسه حمل و نقلی که اسناد مربوط به قرارداد حمل را صادر می کند، ضمان بر ذمه مشتری مستقر خواهد شد. با این وصف، چنانچه بایع در زمان انعقاد قرارداد نسبت به تلف کالا یا زیان دیدن آن اطلاع داشته یا باید اطلاع می داشت و این امر را به آگاهی مشتری نرسانده باشد، ضامن تلف یا زیان خواهد بود. 1 2 3
لحظه انتقال ضمان به مشتری دوم
تاریخ انعقاد قرارداد دوم
اصل
فروش مبیع در حال حمل
فرع
تاریخ تسلیم کالا به متصدی حمل

10. لحظه انتقال ضمان در کنوانسیون ( ماده 68)
کالا در حین حمل فروخته می شود ماده 67 قابل اعمال نیست، زیرا هنگام تحویل کالا به متصدی حمل، قرارداد بیع دوم منعقد نشده و معلوم نیست که مشتری چه کسی است از تاریخ انعقاد قرارداد بیع دوم ضمان به مشتری دوم منتقل می شود. 1
مثال: عرفا هرگاه بیمه حمل و نقل برای کل دوره حمل کالا باشد (تا پایان کامل حمل) می توان برداشت نمود اوضاع و احوال مورد اشاره ماده 68 ایجاد شده. 2
برای انتقال ضمان باید فروشنده به عیب یا نقص کالا جاهل باشد ( یا جهل او موجه باشد)
ظاهر این قسمت از ماده مشکلاتی را برای تفسیر آن ایجاد کرده 3
آیا ضمان بایع شامل خسارت بعدی هم می شود یا فقط شامل خسارات حین انعقاد قرارداد است؟
خسارات حین عقد و خسارت بعدی ناشی از آن ها
خسارات حین عقد و تمام خسارات بعدی
فقط خساراتی که بایع بداند یا باید می دانسته
آیا جمله آخر ماده 68 فقط مخصص جمله دوم ماده 68 است یا این تخصیص شامل جمله اول هم می شود؟ فقط جمله دوم.

11. لحظه انتقال ضمان در کنوانسیون ( ماده 69)
تحویل مستقیم کالا به مشتری
قراردادهای فروشی که متضمن حمل کالا نمی باشند و مشتری ترتیبات حمل کالا را فراهم می کند.
تحویل در مقصد، مشمول این ماده است.
ماده 69- 1) در غیر موارد مندرج در مواد 68 و 67 از تاریخی که مشتری کالا را قبض می کند، یا چنانچه در موعد مقرر اقدام به قبض ننماید، از تاریخی که کالا در اختیار وی قرار داده شده است و به لحاظ قصور در قبض، مرتکب نقض قرارداد می گردد، ضمان به ذمه او منتقل می شود.
خودداری از تحویل گرفتن کالا
و قصور در تهیه مقدمات برای قبض کالا
قصور در پرداخت ثمن
قصور مشتری
حق حبس بایع
(ماده 58)
بایع می تواند تحویل کالا را مشروط به تادیه ثمن کند.
چون تسلیم مبیع انجام نشده، ضمان به مشتری منتقل نخواهد شد

12. لحظه انتقال ضمان در کنوانسیون ( ماده 69)
ماده 69- 2) مع هذا چنانچه مشتری ملزم به قبض کالا در محلی غیر از محل تجارت بایع باشد، با فرارسیدن موعد تسلیم و اطلاع مشتری از اینکه کالا در محل مزبور در اختیار او قرار داده شده است، ضمان به وی منتقل می شود.
تحویل کالا در محل تجارت بایع
تحویل کالا در غیر محل تجارت بایع
بند 1 ماده 69
انتقال ضمان با تحویل کالا به خریدار یا نماینده او
محل تجارت خریدار
اطلاع مشتری +
تحت اختیار مشتری قرار دادن کالا
محلی غیر از اقامتگاه تجاری مشتری
کالا تحت اختیار ثالث ( انبار دار مستقل) قرار می گیرد و مشتری کالا را با اسناد مربوطه از ثالث تحویل می گیرد.
اگر کالا در فاصله زمانی میان روز تحت اختیار قرار دادن کالا به مشتری و روز تحویل گرفتن او کالا تلف شود، طبق ظاهر ماده مشتری باید ثمن را بپردازد.
Germany 22 September 1998 Appellate Court Oldenburg (Raw salmon case)
ICC Arbitration Case No of 1992 (Failure to open letter of credit and penalty clause case) 
اختلاف رویه در رای دادگاه ها

13. نقض اساسی و غیر اساسی فروشنده
ماده 70- چنانچه بایع مرتکب نقض اساسی قرارداد شده باشد، مواد 67، 68 و 69 مانع از توسل مشتری به طرق جبران خسارت ناشی از نقض که در دسترس او است، نخواهد شد.
تقلیل ثمن
درخواست تعمیر کالا ( نامعقول نباشد)
پرداخت غرامت
درخواست کالای جانشین
فسخ قرارداد
تقلیل ثمن
درخواست تعمیر کالا ( نامعقول نباشد)
پرداخت غرامت
نقض اساسی
نقض غیر اساسی
ضمان از بایع به مشتری انتقال می یابد
انتقال ضمان طبق مواد 66 تا 69 مانع برگشت ضمان در شرایطی که راه جبران خسارت فسخ قرارداد است نیست.
مواد مربوط به جبران خسارت مشتری به علت نقض قراردادی بایع بر مواد مربوط به انتقال ضمان اولویت دارند.

14. منابع حقوق بیع بین المللی، دکتر سید حسین صفایی، 1392
تلف مبیع پیش از قبض(بخش نخست)، محمد حسینی طرقی، ماهنامه کانون
انتقال ضمان معاوضی در قراردادهای بیع متضمن حمل کالا، دکتر فخرالدین اصغری آقمشهدی و مینا مهاجر، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی
The Theory of Risks in the 1980 Vienna Sale of Goods Convention, Sylvain Bollée, Institute of International Commercial Law, 1999
The Passing of Risk in The International Sale of Goods, Michiel Buydaert, Faculteit Rechtsgeleerdheid, Universiteit Gent, 2013