1. Málþing um sæstreng til Evrópu Silfurbergi, Hörpunni, 26. febrúar 2013
Er kominn tími til að tengja?
Málþing um sæstreng til Evrópu
Silfurbergi, Hörpunni, 26. febrúar 2013
Sæstrengur og sjálfbær þróun
Stefán Gíslason
Umhverfisstjórnunarfræðingur MSc
Environice / Umhverfisráðgjöf Íslands ehf., Borgarnesi

2. Innihald Inngangur Bein umhverfisáhrif rafstrengs
Á byggingartíma
Á rekstrartíma
Afleidd áhrif – Ísland
Umhverfisáhrif
Önnur áhrif
Afleidd áhrif – Evrópa
Samantekt

3. Rafstrengir á hafsbotni
Miðlunarstrengur
Aukið orkuöryggi á Íslandi
Hærra hlutfall endurnýjanlegrar orku í Evrópu
Ísland – Bretland: Lengsti rafstrengur á hafsbotni í heimi
Takmörkuð reynsla og rannsóknir
Enginn leiðarvísir til

4. Frekar tímabundin áhrif
Bein umhverfisáhrif – Uppbygging
Álag á lífríki strandar og hafsbotns
Umferð vinnuvéla
Viðkvæm vistkerfi á strandsvæðum
Tegundir sem geta ekki aðlagast raskinu yfirgefa svæðið eða deyja út
Álag á búsvæði strandar og hafsbotns
Dreyfing sets hefur áhrif á síunarferli uppsjávar- og botndýra
Mengunarefni geta þyrlast upp
Sjónmengun
Orkunotkun
Úrgangur
Frekar tímabundin áhrif

5. Bein umhverfisáhrif – Rekstur
Hart yfirborð = „Rifáhrif”
Vettvangur (tækifæri) fyrir framandi tegundir
=> Flótti staðbundinna tegunda
Rafsegulsvið (einkum umhverfis HVDC-strengi)
Áhrif á ratvísi vissra tegunda fiska (svo sem ársækinna fiska) og sjávarspendýra. (Ekki útilokað að áhrifin séu umtalsverð)
Lífeðlisfræðilegar breytingar hjá tilteknum smáfiskum
Hitageislun (einkum frá AC-strengjum)
Áhrif á afkomu og/eða þroska sjávardýra (t.d. þorska)
Breyting á efnasamsetningu setlaga
Möguleiki á beinni efnamengun (frávik)
Rask vegna óhappa og viðhalds
Frekar varanleg áhrif

6. Umhverfisáhrif á Íslandi
Hvers vegna?
(Vaxandi) krafa um nýtingu fjárfestingarinnar => (vaxandi) þrýstingur á uppbyggingu innanlands með tilheyrandi skerðingu náttúruauðlinda
Að hluta til mætt með betri nýtingu raforkukerfisins (Að hve miklum hluta)?
Umhverfisáhrif
Nýjar vatnsafls- og jarðvarmavirkjanir
Uppbygging vindorku
Nýjar háspennulínur
Grundvallar-
spurning

7. Önnur áhrif á Íslandi Félagshagfræðileg áhrif Minna fjármagn í annað
Hækkun raforkuverðs (til almennings og fyrirtækja)
Auknar arðgreiðslur Landsvirkjunar
Breytt tekjuskipting
Ruðningsáhrif (t.d. smáiðnaður, gróðurhús, álver)
Aukið afhendingaröryggi, t.d. við náttúruhamfarir
Útflutningur „hráefnis“ => minni úrvinnsla innanlands
Útflutningur hreinnar orku => óþarfur innflutningur jarðefnaeldsneytis? => minna orkuöryggi en ella?

8. Í anda græns hagkerfis? Já Nei
Græn atvinnugrein skv. skilgreiningu BLS
Ný græn störf við framleiðslu á endurnýjanlegri orku
E.t.v. ný græn störf við bætta orkunýtingu
Nei
Gengur gegn verndun náttúruauðlinda innanlands
Ruðningsáhrif kunna að leiða til fækkunar grænna starfa
Fækkar tækifærum til að skapa ný græn störf innanlands
Græn störf við orkuskipti í samgöngum
Græn störf við framleiðslu (sem nýtir orku)
Græn störf við verndun náttúruauðlinda

9. Áhrif í Evrópu (UK) Dregur úr þörf fyrir óendurnýjanlega orkugjafa
Samdráttur í losun gróðurhúsalofttegunda
Uppfyllir markmið um % endurnýjanlegrar orku?
Stærðarhlutföll (Mjög lágt hlutfall af núverandi orkunotkun)
Vandamálið flutt úr landi – Minni stuðningur við innlendar lausnir?

10. Nokkur aðalatriði Jákvætt og neikvætt fyrir grænt hagkerfi
Eykur ásókn í náttúruauðlindir innanlands
Ekki hægt að útiloka veruleg áhrif á ratvísi fiska
Breytir samsetningu atvinnulífs og skiptingu auðs
Háð mati á umhverfisáhrifum framkvæmda
Enginn leiðarvísir til
Staðarval og frágangur skipta miklu máli
Mikilvægt að draga úr óvissu um áhrif áður en ákvörðun er tekin. (Varúðarreglan)!

11. Heimildir og lesefni
Ospar Commission, (2009): Assessment of the environmental impacts of cables.
UNEP World Conservation Monitoring Centre and International Cable Protection Committee Ltd (ICPC), (2009): Submarine cables and the oceans: Connecting the world.