1. Samgönguráðuneytið Geir Ragnarsson 2008-05-06
Rafrænar kosningar
Samgönguráðuneytið
Geir Ragnarsson

2. Verkefnið
Tilraunaverkefni sem felst í því að fram fari rafrænar kosningar í tveimur sveitarfélögum í sveitarstjórnarkosningum árið 2010
Í verkefninu fellst einnig að koma upp rafrænni kjörskrá

3. Mögulegir valkostir í tilraunaverkefni
Rafræn kosning á kjörstað
Rafræn kosning yfir internet (Fjarkosning)
Rafræn kjörskrá er æskileg vegna valkostar-1 og óhjákvæmileg ef valkostur-2 verður fyrir valinu

4. Rafræn kjörskrá
Kjörskrá er nú á pappírsformi. Lög um kosningar til sveitarstjórna kveða nákvæmlega á um hvernig kjörskrár skulu gerðar og hvernig kjörseðlar eiga að líta út o.s.frv.
Breyta þarf lögum um kosningar til sveitarstjórna til að opna möguleika á notkun á rafrænni kjörskrá
Breyting ætti að hafa að markmiði að gera utanumhald um kosningar og kjörskrá skilvirkara

5. Valkostur-1 Rafrænar kosningar á kjörstað
Rafrænn kjörseðill
Rafrænn kosningabúnaður (Tölva)
Rafræn kjörskrá æskileg en e.t.v. ekki nauðsynleg
Rafræn skilríki ekki nauðsynleg forsenda

6. Valkostur-2 Rafrænar kosningar yfir internetið Fjarkosning (e
Valkostur-2 Rafrænar kosningar yfir internetið Fjarkosning (e. “Remote electronic voting”)
Rafræn kjörskrá
Rafrænn kjörseðill
Rafræn skilríki
Tölva með kortalesara
Internettenging
Val um að kjósa rafrænt eða með hefðbundnum hætti
Reynsla erlendis frá
Kosningar í Eistlandi
Ýmis tilraunaverkefni í öðrum löndum

7. Hvaða atriði þurfa m.a. að vera tryggð í bæði hefðbundnum og rafrænum kosningum
Tryggja eins og kostur er að sá sem ætlar að kjósa sé í reynd sá sem hann segist vera.
Tryggja að kjósandi geti valið hvern þann lista/frambjóðanda sem er í framboði.
Tryggt sé að rétt sé merkt í kjörskrá hvaða kjósandi hafi þegar kosið til að tryggt sé að hver kjósandi hafi aðeins eitt atkvæði.
Tryggja að atkvæði komist til skila í “kjörkassa”, sé talið eins og það var greitt og breytist ekki eftir það.
Tryggja að ekki sé hægt að rekja hver greiddi tiltekið atkvæði.
Tryggja að kosningafyrirkomulagið ráði við þann fjölda kjósenda sem vilja kjósa hverju sinni án óeðlilegra tafa.
Tryggja að kjörstaður sé aðgengilegur kjósendum meðan “kjörfundur” er opinn.
Tryggja að aðrir hafi ekki aðgang að kjörgögnum en þeir sem til þess hafa heimild og ekki sé hægt að breyta niðurstöðum án þess að það sjáist.
Tryggja að ekki sé hægt að fylgjast með breytingu á atkvæðamagni bakvið hvert framboð meðan á kosningu stendur
Heimild: Marinó G. Njálsson, Rafrænar kosningar í Eistlandi

8. Reynslan frá Eistlandi af rafrænum fjarkosningum
Tvennar rafrænar kosningar:
Sveitarstjórnarkosningar 2005
Þingkosningar 2007
Hlutfall rafrænna atkvæða:
2005 1,9 % greiddra atkvæða
2007 5,4 % greiddra atkvæða

9. Reglur um rafrænar kosningar í Eistlandi
Rafrænar kosningar skulu hefjast 4-6 dögum fyrir kjördag.
Lokað fyrir rafræna kosningu á kjördegi
Kjósandi getur endurtekið val sitt bæði rafrænt eða með hefðbundnum atkvæðaseðli. Síðasta val gildir. Aðferð til að minnka líkur á atkvæðakaupum og misnotkun.
Eftirlit:
Utanaðkomandi aðili (í þessu tilviki KPMG) vottar (e. audit) og hefur eftirlit með kosningakerfinu og ferlum tengdum rafrænum kosningunum. Fram hafa komið tillögur um að efla verði eftilit enn frekar til að tryggja enn betur virkni og öryggi kerfisins.

10. Aðskilnaður atkvæðis og upplýsinga um kjósanda Ytra og innra “umslag”

11. To vote via Internet voter needs:
An Estonian ID card with valid certificates and PIN-codes
Computer used for voting must have:
A smart card reader
A driver for ID card (free to download from page
A Windows or Linux operating system

12. I Website for voting

13. II Identification
Put your card into card reader
Insert PIN 1
****

14. III Ballot completion
Choose a candidate

15. IV Authentication
Confirm your choice
Insert PIN 2
*****

16. V Confirmation

17. Íslenski kjörseðillinn er flóknari
Kjósa þarf stjórnmálaflokk/lista
Kjósandi getur strikað út einstaka frambjóðendur á þeim lista sem hann kýs.
Kjósandi hefur kost á að breyta röð frambjóðenda á lista með því að skrifa númer fyrir framan nöfn frambjóðanda á þeim lista sem hann kýs.

18. Næstu skref
Skilgreina verkefnið betur og brjóta það upp í undirþætti og forgangsraða undirþáttum
Samráð við fjölda aðila sem tengjast kosningum. Ljóst að skiptar skoðanir eru um réttmæti og nauðsyn þess að taka upp rafrænar kosningar.
Rafræn kjörskrá er forsenda rafrænna fjarkosninga. Því mikilvægt að ná sátt um leiðir til innleiðingar hennar sem fyrst.

19. Gagnlegar upplýsingar á netinu fyrir áhugasama
Upplýsingar um uppbyggingu rafræna kosningakerfisins í Eistlandi:
Tölfræði varðandi rafrænar kosningar í Eistlandi

20. Takk fyrir !!