2. Seminar Course for MSc Students
سمینار کارشناسی ارشد
دانشجویان علوم دامی
Seminar Course for MSc Students
Presented by: A. Riasi and E. Ghasemi
Department of Animal Science, Isfahan University of Technology

3. اهداف این درس 1- آشنایی دانشجویان با شیوه ارایه یک سمینار علمی
2- تمرین ارایه یک موضوع در کلاس به منظور کسب مهارت های ارایه
3- ارزیابی کیفیت ارایه و نقد نکات مهم ارایه
4- تسلط علمی بیشتر در ارایه یکی موضوع علمی مورد علاقه دانشجو

4. چگونه برای ارایه یک سمینار علمی آماده شوید؟

5. توانایی ارتباط شفاهی مؤثر و انتقال پیام مورد نظر
مقدمه
یک مهارت بسیار مهم که معمولاً نادیده گرفته می‌شود و به قدر کافی تمرین نمی‌شود؟
توانایی ارتباط شفاهی مؤثر و انتقال پیام مورد نظر

6. مقدمه (ادامه) روش ارایه درست را یاد بگیرید:
یک ارایه‌ی ساده‌ی در کلاس درس
ارایه‌ی نتایج یک کار پژوهشی در یک گردهمایی
حتی معرفی خودتان به کسانی که شما را نمی‌شناسند

7. مقدمه (ادامه)
در دنیای امروز ارتباطات نقش مهمی پیدا کرده است و افراد موفق فقط کسانی هستند که:
بتوانند دانسته ها، یافته ها، اندیشه ها و احساس خود را بهتر و موثرتر ارایه کنند.

8. چه چیزی را ارایه دهید؟
در یک سمینار خوب باید موضوع اصلی که پیش‌فرض ارایه شود.
یکی از مهم‌ترین قوانین:
فقط زمانی باید به فکر ارایه مطلب بیفتید که واقعاً حرفی برای گفتن داشته باشید.

9. چه چیزی را ارایه دهید؟ (ادامه)
جمله‌ی معروفی از جان ویدرسپون هست که می‌گوید:
هرگز حرف نزنید مگر این که حرفی برای گفتن داشته باشید و هنگامی که آن را گفتید، کلام تان را پایان دهید

10. چه چیزی را ارایه دهید؟ (ادامه)
برای داشتن یک ارایه‌ی خوب باید به موضوع آن کاملاً مسلط باشید.
سپس بیشتر آن‌چه می‌دانید را رها کنید و فقط به نکات مهم‌تر بپردازید.

11. چه چیزی را ارایه دهید؟ (ادامه)
انسان‌ها در یک جلسه تنها می‌توانند تعداد محدودی نکته را بفهمند و به خاطر بسپارند.
بنابراین ارایه‌ی شما ‌باید یک نکته‌ی محوری داشته باشد.
ابتدا باید پرسش‌های مربوط به موضوع ارایه را در شنوندگان بیدار کنید و نیازهایی در مخاطبان ایجاد کنید که پاسخ آن‌ها به طور طبیعی منجر به آن پیام محوری ارایه‌ شود.

12. هدف چیست؟ در ارایه یک سخنرانی اهداف خاصی دنبال می شود:
دادن اطلاعات به مخاطبان
قانع کردن آن‌ها در مورد چیزی (در بیشتر موارد)
آموزش دادن‌ و یا جذب کردن و برانگیختن مخاطبان در مورد چیزی
گاهی هدف تنها سرگرم کردن آن‌ها
بنابراین طراحی یک ارایه بستگی به هدفی دارد که از آن انتظار دارید

13. هدف چیست؟ (ادامه)
شیوه‌ی نزدیک شدن به موضوع و طرح آن نیازمند این است که بدانید پس از اتمام ارایه، چه اثری بر مخاطبان گذاشته اید.
هدف باید چیزی باشد که هم برای شما (ارایه دهنده) و هم برای مخاطبان مفید باشد
این هدف چه کلی باشد و چه کاملاً دقیق و مشخص،‌ بهتر است در یک یا چند جمله نوشته شود.

14. مخاطب کیست؟
برای آفریدن یک ارایه‌ی موفق نیاز دارید بدانید چگونه آن را با مخاطبان سازگار کنید و سپس به صورتی اثربخش آن را ارایه نمایید.
استفاده از گرافیک‌های فانتزی هیچ‌گاه جای طراحی و سازمان‌دهی ارایه برای مخاطبان را نمی‌گیرند.

15. هرچه می‌توانی درباره‌ی مخاطبان اطلاعات جمع آوری کن
مخاطب کیست؟ (ادامه)
یک قانون کلی برای ارایه سمینار، پیش از درست کردن اسلایدها:
ارایه‌ی شما باید سیر منطقی پرسش‌هایی که ناخودآگاه برای مخاطبان به وجود می‌آید را دنبال کند.
هرچه می‌توانی درباره‌ی مخاطبان اطلاعات جمع آوری کن

16. مخاطب کیست؟ (ادامه) مخاطبان معمولاً به لایه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:
بعضی کاملاً با جزئیات آن‌چه شما می‌خواهید ارایه دهید آشنا هستند.
بعضی تنها با کلیات حوزه‌ای که قرار است ارایه شود، آشنا هستند.
بعضی اصلاً هیچ نمی‌دانند یا مقداری بسیار اندک در جریان هستند.

17. مخاطب کیست؟ (ادامه)
اگر می‌خواهید مخاطبان نکات مهم پیام شما را به خاطر بسپارند، باید هر نکته را به ۳ تا ۶ روش مختلف بیان کنید.
اگر نکته‌ای را یک بار بگویید در پایان ارایه تنها ۱0 درصد از مخاطبان آن را به خاطر می‌آورند. اما اگر ۶ بار تکرار شود این عدد به 90 درصد می‌رسد.

18. مخاطب کیست؟ (ادامه)
بدون تکرار، 40 درصد از مخاطبان تقریبا همه‌ی نکاتی که ارایه کرده‌اید را ظرف ۲۰ دقیقه پس از اتمام آن فراموش می‌کنند. ظرف ۲۴ ساعت 70 درصد از مخاطبان تقریبا 100 درصد ‍پیام شما را فراموش می‌کنند.

19. انواع ارایه:
به طور معمول ارایه ها در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرد:
نتایج یک کار پژوهشی
مقاله یا گزارش تکنیکی
گزارش پیشرفت
گزارش پروژه
آموزش (نت های کلاسی)
پیشنهاد نامه (پروپوزال)
معرفی یک محصول

20. انواع ارایه: (ادامه)
با توجه به تمام موارد باید نوع ارایه‌ی خود را انتخاب کنید.
به عنوان مثال اگر هدف از ارایه یک پروپوزال، جذب سرمایه‌ی مخاطبان است، جذابیت و دقیق به نظر آمدن طرح پیشنهادی بسیار مهم است.
در این حالت باید استراتژی پیشنهاد شده به عنوان منطقی‌ترین، موثرترین،‌ اقتصادی‌ترین و قابل بازبینی‌ترین روش توجیه شود.

21. انواع ارایه: (ادامه)
در نهایت آن‌چه باید در ذهن مخاطبان قرار بگیرد این است که:
این پیشنهاد به نفع هردوطرف است
تیم پیشنهاد دهنده توانایی‌ها و آمادگی قبلی لازم برای انجام پروژه را دارد
زمان و قیمت پیشنهادشده برای آن معقول است

22. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟
در حال حاضر ارایه دادن یک موضوع تقریباً به معنی آماده کردن تعدادی اسلاید با برنامه‌ای مانند Microsoft Power Point است.
در هنگام ارایه، ابزارهای مختلفی در اختیار داریم که در واقع نوعی «اسباب‌بازی» هستند!
استفاده از این ابزارها در ارایه خیلی مفید است، به شرطی که باعث نشوند کنترل از دست ارایه‌کننده خارج شود.

23. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
انواع ابزارهایی که برای ارایه یک سمینار در اختیار دارید را بشناسید:
شکل
نمودار
ساختار اسلایدها
یادداشت‌هایی که از سخنرانی به حاضران در جلسه داده‌ می‌شود

24. مخاطبین چه چیزی از ما می‌خواهند؟
چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟
اگر مطلب ارایه شده زیاد باشد شنوندگان زود کسل می‌شوند و اگر موارد فانتزی زیاد باشد این سؤال برایشان پیش می‌آید که چیز به درد بخوری یادگرفته‌اند یا نه.
سؤال مهمی که پاسخ دادن به آن اهمیت دارد این است که
مخاطبین چه چیزی از ما می‌خواهند؟

25. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
روش ارایه‌ی ما باید بگونه ای باشد که بر مخاطبین بیشترین اثر را داشته باشد. به همین خاطر باید سه پرسش را در ذهنمان داشته ‌باشیم:
حاضرین چه می‌بینند؟
حاضرین چه می‌شنوند؟
حاضرین چه احساسی پیدا می‌کنند؟

26. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
طوری صحبت کنید که شنونده بتواند براحتی منظور شما را متوجه شود و ضمناً بتواند مطلب را دنبال کند.
به همین دلیل پیشنهاد می‌شود کارتان را به سه بخش تقسیم کنید:
معرفی مطلب
بدنه‌ی اصلی
نتیجه گیری

27. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
یک ارایه‌ی خوب ممکن است ساختاری بشرح زیر داشته باشد:
یک شروع خوب همراه با جلب توجه
خلاصه و نتیجه گیری
مرور کوتاهی در مورد موضوع
طرح مساله
شیوه اجرا
ارایه راه حل یا راه حل ها

28. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
با انتخاب نکات و عناوین مناسب برای هر اسلاید ارایه را کامل تر کنید.
فراموش نکنید که این ارایه برای نشان دادن کارهای خودتان است، بنابراین تاریخچه و ارایه نتایج کارهای دیگران باید مختصر باشد.

29. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
تنها ارایه یک روال منطقی و کلی از کار انجام شده کافی است.
در مورد قابلیت‌ها و برتری‌های کارتان بر دیگر کارهای مشابه مانور دهید.
کافیست جزئیات را در حدی توضیح دهید که شنوندگان علاقه‌مند شوند تا درباره‌ی آن مطالعه کنند، نه این که همه‌ی مطالب مربوطه را خودتان به آنها ‌بگویید!

30. ۲۰ درصد مطالب ۸۰ درصد اهمیت دارند ۸۰ درصد مطالب ۲۰ درصد اهمیت دارند
چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
قانونی با عنوان قانون بیست – هشتاد وجود دارد که چنین می‌گوید:
۲۰ درصد مطالب ۸۰ درصد اهمیت دارند
۸۰ درصد مطالب ۲۰ درصد اهمیت دارند
چون شما باید نتایج یک کار ۵۰۰ ساعته را در ۲۰ دقیقه ارایه کنید، لازم است فقط به همان ۲۰ درصد مهم مطالب بپردازید.

31. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
همواره وقت در نظر گرفته شده برای ارایه را رعایت کنید.

32. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
درهنگام ارایه، همیشه نکاتی از کارتان را نگفته باقی بگذارید.
مهم‌ترین عامل قضاوت دیگران درباره‌ کار شما عنوان کارتان است که باید:
دقیق و کوتاه و گویا باشد. (حداکثر ۱۰ الی ۱۲ کلمه)
نکات اصلی کارتان را ذکر کند.
کلمات کلیدی کارتان را شامل شود.
تفاوت کار شما را با بقیه‌ی کارهای مشابه نشان دهد.
تا حد ممکن جذاب باشد.

33. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
سوال اصلی اینست: می‌خواهید بیننده اول چه چیزی را ببیند؟
اگر آموزش کافی در زمینه‌ی طراحی ندیده باشید مشکل است که بگویید چه چیزی را باید کجا بکار گرفت تا آن پیغامی را که می‌خواهید خوب و بدون‌ کم و کاست منتقل کند.

34. شرکت کنندگان در جلسه اول چه چیزی را باید ببینند؟
چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنیم؟ (ادامه)
نکته‌ی اساسی یک طراحی خوب، سلسله مراتب چیزهایی است که حاضرین جلسه در اسلایدها می‌بینند.
رده‌بندی کردن مطالب یک اسلاید بر اساس اهمیت شان خیلی مهم است. بنابراین دایما از خودتان بپرسید:
شرکت کنندگان در جلسه اول چه چیزی را باید ببینند؟

35. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
اولین چیزی که بیننده به آن توجه می‌کند عنوان یک اسلاید است. اما بقیه‌ی مطالب داخل اسلاید چه هستند؟ آیا به همه‌ به یک اندازه وزن داده اید؟
باید مطالب مختلف یک اسلاید را بر اساس اهمیت شان از هم جدا کنید و بهترین کار ایجاد کردن تفاوت است.

36. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
برای تفاوت ایجاد کردن راه‌های مختلفی وجود دارد: گروه بندی و فاصله دادن، اندازه‌ی نوشته‌ها و شیوه‌ی آنها (bold یا italic یا ...) رنگ و ... .
نکته‌ی خیلی مهمی که برای این کار وجود دارد این است که سادگی را فراموش نکنید.
سادگی بیشتر اسلایدها را خواناتر میکند.

37. فضای خالی روی اسلاید دوست شماست! سعی نکنید حتما آن را پر کنید!
چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
این نکته را به خاطر داشته باشید:
فضای خالی روی اسلاید دوست شماست! سعی نکنید حتما آن را پر کنید!

38. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
چگونه می توان تفاوت ایجاد کرد؟
اولین ابزار، تغییر در اندازه‌ی متن است.
هیچ وقت بیشتر از سه‌ اندازه‌ی مختلف برای متن کل اسلایدهایتان نداشته باشید.
ابزار بعدی شیوه‌ی نوشتن متن است. bold نوشتن متن، italic کردن، یا استفاده از یک قلم دیگر راه هایی برای اینکار هستند.

39. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
با رنگ هم خیلی خوب می‌شود تفاوت‌ها را نشان داد.
رنگ‌ها را به گونه ای انتخاب کنید که به اندازه‌ی کافی با هم فرق داشته باشند.

40. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
یکی از راه های ایجاد تفاوت اغراق کردن است.
اغراق کردن در اندازه‌ی متن، در رنگ، در کادر بندی و مثلاً وقتی اندازه‌ی عادی بزرگترین متن‌ها ۳۲ می باشد ، یک کلمه را با اندازه‌ی ۴۸ بنویسید!.
یا وسط یک متن کاملا سیاه و سفید یک کلمه را بزرگ و قرمز بنویسید.
فقط بر روی یک مورد اغراق کنید!

41. چگونه اسلایدهای ارایه را آماده کنید؟ (ادامه)
یک نکته‌ی مهم را مد نظر داشته باشید؛ این که وقتی یک طراحی را در پیش گرفتید، در تمام اسلایدها باید همان طراحی را استفاده کنید!
یک مثال نسبتاً مشهور وجود دارد که می‌گوید: آماده شدن برای یک ارایه شبیه بستن‌ یک کوله‌پشتی برای کوهنوردی است.

42. پس به خودتان اعتماد داشته باشید
چگونه برای انجام سخنرانی آماده شوید؟
مطمئن باشید که درباره‌ی موضوع خاصی که می‌خواهید مطلبی ارایه دهید از همه قوی‌تر هستید. در واقع فقط شما هستید که به طور متمرکز بررسی کرده‌اید.
پس به خودتان اعتماد داشته باشید

43. چگونه برای انجام سخنرانی آماده شوید؟ (ادامه)
حتماً باید ارایه‌ی خود را، از قبل تمرین کنید و سعی کنید کلمات و عبارت‌های مناسب را پیدا کنید.
مثال‌ها حتماً باید پیش از ارایه طرح شده باشند.

44. چند نکته مهم برای یک ارایه خوب
هنگام ارایه‌ی شفاهی طوری بایستید که پاها کمی بیشتر از حد معمول از هم باز باشند.
هنگام ارایه زیاد قدم نزنید.
وقت ارایه به همه نگاه کنید و همه را مخاطب گفتار خود بدانید.
طوری بایستید که جلوی نور پرژکتور را نگیرید.

45. چند نکته مهم برای یک ارایه خوب
سؤالات را پیش‌بینی کنید و پاسخ‌های مناسب را از قبل آماده کنید.
حتی اگر می‌خواهید کار کامل و بی‌نقصی انجام دهید، چند اسلاید برای پاسخ به سؤالاتی که پیش‌بینی می‌کنید، تهیه کنید.
طوری بایستید که بدنتان کاملاً رو به مخاطبان باشد.
زمین را زیر پای خودتان احساس کنید!
نفس عمیق بکشید!

46. چند نکته مهم برای یک ارایه خوب
اطلاعات جدید و صحیح را تهیه و ارایه نمایید.
لیستی از نکات مهم سخنرانی خود را تهیه نمایید.
تمام صحبت هایتان را طبق برنامه سخنرانی خود تمرین نمایید.
نتایج پژوهش های موردی را که در زمینه موضوع سخنرانی شما انجام شده است بازگو کنید.
استوار و مصمم بوده و از نظر ظاهر، مرتب و تمیز باشید.
شکیبا بوده و بر هیجان خود غلبه کنید.

47. چند نکته مهم برای یک ارایه خوب
در حالیکه اختیارحاضران و قدرت جلسه در دست شماست خود را برتر از دیگران نشمارید.
به موضوع احاطه داشته باشید، زیرا بدون احاطه کامل بر موضوع، سخن گفتن ارزش لازم را نخواهد داشت.
سعی کنید هرگز فراموشی بر شما چیره نشود.
به موضوع سخنرانی توجه کامل داشته و فقط درباره آن صحبت نمایید.
تقدم و تأخر مطالبی را که قصد بیان آنها را دارید، بخاطر بسپارید.

48. چند نکته مهم برای یک ارایه خوب
تمام توجه خود را به شنوندگان متمرکز نموده و میزان علاقمندی آنان را به موضوع سخنرانی افزایش دهید.
به سوالات حضار، با صبر و حوصله کافی گوش دهید.
اعتماد به نفس و جرأت کامل برای سخن گفتن داشته باشید و این اعتماد بر اثر تمرین، علاقه و جدیت در کار حاصل می گردد.
میل به سخنرانی و خوب حرف زدن داشته باشید.

49. چند نکته مهم برای یک ارایه خوب
شنوندگان را واقعاً دوست داشته باشید و احترام لازم را برای آنها قایل شوید.
با میل و هیجان صحبت نموده و از ته قلب جملات خود را ادا کنید.