1. بررسی صنعت پالایش نفت

2. فرآورده های پالایش نفت برش نقطه جوش (سانتی گراد) تعداد اتمهای کربن
گازها
کمتر از 30
1 تا 4
بنزین
30-210
5 تا 12
نفتا
8 تا 12
نفت سفید
11 تا 13
نفت کوره
13 تا 17
نفت گاز اتمسفریک
15 تا 20
نفت کوره سنگین
20 تا 40
باقیمانده اتمسفریک
بیش از 540
بیش از 30
باقیمانده خلاء
بیش از 615

4. انرژی مصرفی در سطح جهان
Source: bp-statistical-review-of-world-energy-2017-full-report

5. سهم منابع انرژی مصرفی
Source: bp-statistical-review-of-world-energy-2017-full-report

6. نسبت ذخایر به تولید
Source: bp-statistical-review-of-world-energy-2017-full-report

7. توزیع ذخایر نفت
Source: bp-statistical-review-of-world-energy-2017-full-report

8. قیمت نفت خام

9. تولید و مصرف نفت خام

10. سهم از پالایش نفت
Source: bp-statistical-review-of-world-energy-2017-full-report

11. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

12. Source: bp statistical review of world energy 2017 full report

13. مصرف فرآورده های نفتی Source: cia ردیف کشور مصرف(بشکه/روز)
تاریخ اطلاعات تخمینی 1
آمریکا
19,530,000
2015 2
اتحادیه اروپا
12,530,000
2014 3
چین
11,120,000 4
ژاپن
4,120,000 5
هند
3,735,000 6
روسیه
3,639,300 7
برزیل
3,144,096 8
عربستان
3,141,000 9
کره جنوبی
2,407,000 10
کانادا
2,406,000 11
آلمان
2,377,000 12
مکزیک
2,007,000 13
ایران
1,952,000 14
فرانسه
1,691,000 15
اندونزی
1,588,000 16
انگلیس
1,545,000
Source: cia

14. قیمت نفت خام
Source: bp statistical review of world energy 2017 full report

15. قیمت فرآورده های نفتی

16. بزرگترین پالایشگاه های جهان

17. درصد استفاده از ظرفیت پالایشگاه ها
در سال 2016 ظرفیت پالایشگاه های جهان برای دومین سال پیاپی تنها 0.4 میلیون بشکه در هر روز افزایش یافت، بسیار پایین تر از میانگین رشد 10 ساله (1 میلیون بشکه در هر روز)
درصد استفاده از ظرفیت پالایشگاه ها از 82.4% در سال 2015 به 82.9% در سال 2016 افزایش یافت این در حالی است که این میزان در آمریکای مرکزی و جنوبی به 72% کم ترین میزان از سال 1987 کاهش یافت.
Source: bp-statistical-review-of-world-energy-2017-full-report

18. پالایشگاه در ایران

19. مالکیت پالایشگاه های ایران

20. بررسی وضعیت شرکتهاي بورسی و فرابورسی
در حال حاضر، تعداد 9 پالایش نفت در ایران در حال فعالیت هستند که از میان اینها، شش مورد آن در بورس و فرابورس مورد پذیرش قرار گرفته و سهام آنها معامله می شود. بزرگترین پالایشگاه به لحاظ ظرفیت عملی، اصفهان و کوچکترین آن شیراز و لاوان است.
5 محصول اصلی شرکت های پالایشی بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع می باشد که در ادامه شرکتهای بورسی از این حیث را مورد بررسی قرار می دهیم.

22. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

23. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

24. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

25. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

26. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

27. منبع: ترازنامه انرژی سال 1393

28. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

29. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

30. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

31. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

32. درصد استفاده از ظرفیت اسمی
1393
1394
93.8%
93.6%
99.5%
100.8%
101.2%
96.4%
98.4%
94.8%
100.9%
90.9%
98.2%
95.5%
98.3%
114.0%
106.0%
منبع: ترازنامه انرژی سال 1393

33. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

34. الگوی پالایشی ایران و سایر کشورها
الگوی پالایشی ایران و سایر کشورها در سال 1390
نفت گاز
نفت کوره
بنزین
نفت سفید
سایر
ایران
34.21
28.20
17.30
5.46
14.34
جهان
32.21
13.69
23.00
1.95
29.15
آمریکا
26.17
4.24
40.72
0.10
28.76
کانادا
30.96
6.74
30.75
0.61
30.94
ژاپن
28.08
11.88
24.14
8.98
26.96
عربستان
33.04
26.02
17.13
4.98
18.83
منبع: ترازنامه انرژی سال 1390

35. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

36. ظرفیت اسمی
1395/12/30
واحد: مترمکعب
بنزین
نفت گاز
نفت کوره
نفت سفید
شپنا
شبندر
3,713,944
5,013,823
6,128,007
1,856,971
شتران
1,944,855
4,200,000
2,686,000
975,000
شبریز
1,533,000
1,877,925
1,401,600
1,032,950
ظرفیت عملی
4,040,863
7,337,384
3,608,268
2,742,979
5,863,449
4,175,331
706,884
2,113,602
4,562,000
2,920,000
1,060,000
1,387,000
2,253,875
1,226,400
657,000

37. مقدار تولید محصولات

38. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

39. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

40. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

41. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

42. مقدارفروش محصولات

43. مبلغ فروش محصولات فروش 9ماهه 95 1394/12/29 واحد: م.ریال بنزین نفت گاز
نفت کوره
نفت سفید
گاز مایع
سایر
شپنا
30,645,393
57,411,027
15,831,928
4,197,574
2,945,325
19,108,694
50,139,227
76,215,305
23,098,089
6,750,562
4,785,041
32,452,967
شبندر
20,100,642
46,767,975
21,611,023
5,297,496
1,784,459
15,254,898
31,393,553
53,858,745
24,856,194
7,795,670
2,795,929
25,264,038
شتران
17,360,266
39,748,666
11,747,110
2,597,505
2,208,414
14,369,473
23,691,624
50,961,997
16,748,479
4,927,424
3,255,992
21,206,268
شبریز
9,609,993
19,745,939
5,068,782
980,915
887,992
4,784,057
15,622,505
21,907,662
7,187,611
2,472,426
1,213,708
6,637,788
شاوان
4,650,050
7,931,596
2,872,270 -
211,016
4,367,352
8,221,650
9,831,433
6,142,386
345,254
3,588,671
شراز
3,838,950
9,605,781
2,931,544
460,749
389,678
4,615,899
6,285,230
12,081,555
3,764,719
509,057
533,278
6,340,104

44. نمودار مبلغ فروش شرکت های پالایشی

45. درصد فروش هر یک از محصولات به فروش کل شرکت

46. منبع: آمارنامه مصرف فرآورده های انرژی زا 1394

47. بررسی روند EPS و حاشیه سود شرکتهای پالایشی

48. قوانین و مقررات
دولت از طریق شرکت ملی پالایش و پخش، بخشی از نفت تولیدي را به پالایشگاه ها ارسال کرده و تنها تأمین کننده نفت خام این مجتمع ها است و از سوي دیگر، شرکت پالایش و پخش به عنوان نماینده دولت، بزرگترین خریدار پنج محصول اصلی پالایشگاه ها است. از این روي قیمت گذاري مواد اولیه (نفت خام) و پنج محصول اصلی و همچنین تعیین فرمول فروش سایر محصولات، از سوي دولت اعلام و اجراي آن به وزارت نفت و اقتصاد سپرده می شود.
نفت تحویلی به پالایشگاه هاي داخلی و مجتمع هاي پتروشیمی اعم از دولتی و خصوصی بر مبناي 95 درصد متوسط بهاي محموله صادراتی نفت مشابه در هر ماه شمسی است.
وزارت نفت موظف است در پایان ماه بعد قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی دریافتی ماه قبل توسط شرکت پالایش و پخش از هر پالایشگاه را محاسبه و با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش جهت محاسبه و تسویه حساب با هر پالایشگاه ابلاغ نماید. همچنین وزارت نفت موظف است مطابق این ماده، قیمت خوراك معادل را تعیین و براي اقدام به شرکت پالایش و پخش ابلاغ کند.
در تاریخ 30 مرداد ماه 1395 ، وزیر نفت، مصوبه جدید محاسبه قیمت خوراك و فروش 5 فرآورده اصلی پالایشگاهها را اعلام کرد. این مصوبه به شرح زیر است.

53. قانون ماليات بر ارزش افزوده
ماده ۳۸- نرخ عوارض شهرداريها و دهياريها در رابطه با كالا و خدمات مشمول اين قانون، علاوه بر نرخ ماليات موضوع ماده ( ۱۶ ) اين قانون، بشرح زير تعيين ميگردد:
الف-كليه كالاها و خدمات مشمول نرخ ماده ( ۱۶ ) اين قانون، يك و نيم درصد ( 1/5%)
ب -انواع سيگار و محصولات دخاني، سه درصد ( ۳%)
ج-انواع بنزين و سوخت هواپيما، ده درصد ( ۱۰%)
د- نفت سفيد و نفت گاز، ده درصد ( ۱۰ %) و نفت كوره پنج درصد( ۵%)
تبصره ۱ - واحدهاي توليدي آلاينده محيط زيست كه استانداردها و ضوابط حفاظت از محيط زيست را رعايت نمي نمايند، طبق تشخيص و اعلام سازمان حفاظت محيط زيست (تا پانزدهم اسفند ماه هر سال براي اجراء در سال بعد)، همچنين پالايشگاههاي نفت و واحدهاي پتروشيمي، علاوه بر ماليات و عوارض متعلق موضوع اين قانون، مشمول پرداخت يك درصد ( ۱%) از قيمت فروش به عنوان عوارض آلايندگي مي باشند.
واحدهايي كه در طي سال نسبت به رفع آلايندگي اقدام نمايند ، با درخواست واحد مزبور و تأييد سازمان حفاظت محيط زيست از فهرست واحدهاي آلاينده خارج ميگردند. در اين صورت، واحدهاي ياد شده از اول دوره مالياتي بعد از تاريخ اعلام توسط سازمان مزبور به سازمان امور مالياتي كشور، مشمول پرداخت عوارض آلايندگي نخواهند شد.

54. بررسی شکاف تکنولوژیک
هر چه پالایشگاهی بتواند از نفت خام دریافتی، محصولات باارزشتري تولید کند و به تکمیل زنجیره تولید نزدیک شود، از درجه پیچیدگی بالاتري برخوردار خواهد بود. در حال حاضر میانگین درجه پیچیدگی نلسون در دنیا، حدود 7 است و این در حالی است در کشوري مانند آمریکا مقدار این شاخص در حدود 10 تا 11 و پیشرفته ترین مجتمع پالایشگاهی برابر با 14,6 است. ضریب پیچیدگی نلسون براي پالایشگاه هاي ایران، برابر با 4,8 است (در صورتی که پالایشگاه نفت اراك به عنوان پیشرفته ترین و پیچیده ترین مجتمع پالایشگاهی از میانگین حذف شود، شاخص پیچیدگی در ایران به عدد 3,9 میرسد)

55. پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس
آیین رسمی بهره ‎برداری از تولید مستمر بنزین در فاز نخست پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس،
١٠ اردیبهشت ‎ماه با حضور دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری، مهندس بیژن زنگنه، وزیر نفت، عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده ‎های نفتی ایران، سردار عبادالله عبداللهی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) و مدیران این طرح عظیم ملی و مسئولان استان هرمزگان برگزار شد.
در نخستین فاز از پالایشگاه ستاره خلیج فارس، روزانه ١٢ میلیون لیتر بنزین یورو ٤، چهار و نیم میلیون لیتر گازوئیل یورو٤ ، یک میلیون لیتر نفت سفید یورو ٤ و یک میلیون و ٣٠٠ هزار لیتر گاز مایع (ال ‎پی ‎جی) یورو ٤ تولید می شود.
با بهره برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس با تولید ٣٦ میلیون لیتر بنزین با کیفیت یورو ٤ و ٥ ، تولید بنزین در کشور به بیش از ١٠٠ میلیون لیتر در روز خواهد رسید که افزون بر قطع واردات بنزین، امکان صادرات این فرآورده و افزایش کیفیت سوخت مصرفی داخل نیز فراهم شده و ایران به جرگه صادر کنندگان بنزین می پیوندد.

56. منبع: ترازنامه انرژی سال 1393

57. منبع: ترازنامه انرژی سال 1393

58. پیش بینی قیمت نفت EIA (US. Energy Information Administration)
IMF
قیمت نفت برنت در سال را به طور میانگین 55 دلار/بشکه پیش بینی کرده است.
IEA (International Energy Agency)
پیش بینی می شود تولید فرآورده های نفتی در ماه آگوست به اوج سالانه خود، 81.4 میلیون بشکه/روز برسد. همچنین پیش بینی می شود تولید در سه ماه سوم میلیون بشکه/روز نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل افزایش پیدا کند.
فعالیت جهانی پالایشگاه ها به صورت فصلی در سپتامبر و اکتبر کاهش میابد و در ماه نوامبر به میزان قبل باز می گردد.