1. Áhrif svifryks á heilsufar og dánartíðni
Sigurður Þór Sigurðarson
24. apríl, 2006

3. Loftmengun og heilsa Skaðsemi loftmengunar þekkt frá öndverðri 20 öld
Belgía 1930
Philadelphia 1948
London 1952
Innlagnir á spítala jukust um 50%
Vegna öndnunarfæravandamála um 160%
4000 dauðsföll

4. Loftmengun og heilsa Áhrif mengunar á heilsufar augljós
Lýðheilsulöggjöf sett til mótvægis
Aðaláhersla á að draga úr mengun vegna þungaiðnaðar og brennslu á lífræne eldsneyti
Afleiðing mikil minnkun á mengun
a.m.k. til að byrja með
Vandamálið leyst?

6. Hvað er svifryk? Sambland rykagna og lofttegunda
Myndast f.o.f. frá bílaumferð
Bruni á eldsneyti
Vegryk
Rykagnir
Kolefni
Járnsambönd
Koparsambönd
Köfnunarefnisoxíð NO2
Brennisteinsoxíð SO2
Ósón

7. Hvað er svifryk? Hluti af svifrykinu er mjög smágerður
PM 10
PM 2,5
Smýgur niður í allra smæstu loftvegi

12. Hvers vegna er svifryk skaðlegt?
Svifryk inniheldur óæskileg efnasambönd sem hafa skaðleg áhrif á líkamann.
NO2
SO2
Ósón
Rykagnirnar sjálfar virðast hafa óæskileg áhrif í smæstu loftvegum

13. Áhrif rykmengunar á heilsu
Langvinn lungnateppa
Rykmengun í umhverfi hefur veruleg áhrif
Asthma
Loftmengun getur valdið versnun á asthma
Lungnakrabbamein
Mögulega geta verið tengsl milli svifryksmengunar og lungnakrabba
Hjarta- og æðasjúkdómar
Ósón tengist hjartasjúkdómum

14. Langvinn lungnateppa Algengi þessa sjúkdóms fer sívaxandi
Aðalástæðan er reykingar
Svifryksmengun getur bæði valdið versnun á LLT og hefur líklega áhrif á framgang sjúkdómsins
Langvarandi dvöl í menguðu umhverfi hefur neikvæð áhrif á virkni lungna
Souza et al. Chest :1312

15. MacNee et al. Chest :390S

16. Asthma Mjög umdeilt hvort svifryksmengun hafi áhrif á myndun asthma
Asthma er þó sífellt algengara meðal barna í stórborgum
Aukin tíðni meðal barna á menguðum svæðum
Ekki umdeilt að svifryksmengun veldur asthmasjúklingum miklum óþægindum og getur valdið versnun á sjúkdómnum
Aukin svifryksmengun veldur aukningu innlagna vegna asthma
Trasande et al. JACI (4):689
Timonen et al. AJRCCM :546

17. Lungnaþroski í börnum Börn eru viðkvæm fyrir mengun í umhverfi
Að mörgu leyti óljóst hvaða áhrif svifryksmengun getur haft á börn
Þó vísbendingar um:
Seinkaðan lungnaþroska
Aukna tíðni á asthma
Kim, J. Pediatrics (6):1699

18. Dauðsföll vegna mengunar
Nokkrar rannsóknir hafa sýnt aukinn fjölda dauðsfalla í tengslum við svifryksmengun
“Six City Study” í Bandaríkjum NA
25% meiri líkur á dauða
Dauðsföll vegna
Langvinnrar lungnateppu
Lungnakrabbameins
Asthma
Hjartasjúkdóma
Dockery et al. NEJM :1753

19. Dockery, D. W. et al. N Engl J Med 1993;329:1753-1759
17/01/2019
Estimated Adjusted Mortality-Rate Ratios and Pollution Levels in the Six Cities
Figure 3. Estimated Adjusted Mortality-Rate Ratios and Pollution Levels in the Six Cities. Mean values are shown for the measures of air pollution. P denotes Portage, Wisconsin; T Topeka, Kansas; W Watertown, Massachusetts; L St. Louis; H Harriman, Tennessee; and S Steubenville, Ohio.
Dockery, D. W. et al. N Engl J Med 1993;329:

20. Samantekt Svifryk inniheldur fjölda af skaðlegum efnum
Rykið sjálft er skaðlegt vegna smæðar og ertandi eiginleika
Aukin svifryksmengun veldur:
Versnun á langvinnum lungnasjúkdómum
Auknum innlögnum á sjúkrahús
Auknum fjölda dauðsfalla
Óæskileg áhrif á lungnaþroska barna og getur stuðlað að myndun asthma