Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
1
O‘TKIR ICHAK TUTILISHI
Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Davolash fakulteti fakultet va gospital xirurgiya kafedrasi O‘TKIR ICHAK TUTILISHI
2
Dolzarbligi
3
Dolzarbligi
4
Dolzarbligi O‘tkir ichak tutilishi muammolarini o‘rganishda sobiq ittifoq jarroxlari ham o‘z hissalarini qo‘shgan, bu ular tomonidan yaratilgan monografiyalarda o‘z aksini topgan: I. M. Perelman (1937), P. N. Maslov (1953), D. P. Fedorov (1954), P. L. Selsovskiy (1954), D. P. Chuxrienko (1955), K. S. Simonyan (1961), A. S. Altshul (1962)
5
ICHAK TUTILISHI Ichak tutilishi – bu oshqozon-ichak trakti bo‘ylab tarkibiy qismini passajini to‘liq yoki qisman buzilishi bilan kechadigan kasallik. Ichak tutilish ko‘proq 40 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan gruxlarda ko‘proq uchraydi. O‘IT yoz va kuz faslida ko‘proq uchraydi, bu ushbu fasllarda kletchatkaga boy usimlik moddalarini ko‘p iste'mol qilinishi bilan bog‘liq.
6
O‘IT uchrashi O‘IT barcha qorin bo‘shlig‘i patologiyalarining 3,8% tashkil etadi O‘zRda yiliga 100 ming axoliga 4-5 bemor to‘g‘ri keladi. Erkaklar va ayollar nisbati = 4:1
7
O‘ I T Klassifikatsiya A.G. Solovev (1983) Dinamik Mexanik tutilish
Paralitik Spastik Obturatsion Strangulyasion Aralash
8
(obturatsion + strangulyasion)
Aralash ichak tutilishi (obturatsion + strangulyasion) Invaginatsiya Chandiqli ichak tutilishi Rivojlanish poroklari oqibatidagi O‘IT Malrotatsiya Duplikatsiya Mekkel divertikuli
9
Paralitik ichak tutilishi sabablari
Yiringli peritonit Charvining o‘ralishi O‘tli peritonit Terminal ileit Pankreatit Gemoperitoneum Jigar sanchig‘i Amaliyotdan keyingi ichak parezlari
10
Spastik ichak tutilishi sabablari
Jigar sanchig‘i Gipoprotei- nemiya Гипопротеи- немия Askaridoz Уремия Uremiya Buyrak sanchig‘i Avitaminozlar Atsidoz Stress
11
Mexanik ichak tutilishi sabablari
Chandiqli jarayonlar Ichak o‘ralishi Strangulyasion ichak tutilishi Invaginatsiya Tugun (chigal) bo‘lis
12
HIMEXANIK ICHAK TUTILISHI
Askaridoz O‘t toshlari Obturatsion ichak tutilishi Yot jismlar Chandiqli strikturalar
13
Mexanik ichak tutilishi
Ichak sili Ichak o‘smasi Obturatsion ichak tutilishi Boshqa a'zolar o‘smasi Ichakning tashqaridan ezilishi
14
Umumiy simptomatologiya, o‘tkir ichak tutilishi diagnostikasi
Og‘riq Axlat va gaz tutilishi Simtomlar kvadrati Korin shishi Ko‘ngil aynash va qusish
15
Qorindagi og‘riq simptomining uchrashishi
100% 99,6% 83%
16
Og‘riqning qolishi Og‘riq Axlat va gaz tutilishi Simptomlar kvadrati
Yoki Ko‘ngil aynash va qusish Qorin shishishi
17
Axlat va gaz tutilishining uchrashi
80% 64,7% 65%
18
Axlat va gaz tutilishi Og‘riq Оғриқ Simptomlar kvadrati Axlat va gaz
bor Ko‘ngil aynash va qusish Qorin shishishi yo‘q vaqt
19
Ko‘ngil aynash va qusishning uchrashi
80% 73% 60%
20
Qusish Og‘riq Axlat va gaz tutilishi Simptomlar kvadrati
bor Ko‘ngil aynash va qusish Qorin shishi yo‘q vaqt
21
Qorin shishishining uchrashi
82,5% 80% 75%
22
Umumiy qorin shishishi
Og‘riq Axlat va gaz tutilishi Simptomlar kvadrati Chandiqli, yuqori va dinamik ichak tutilishi. Qorin shishishi Ko‘nigl aynash va qusish Yo‘q Umumiy qorin shishishi Lokal asimmetriya
23
Diagnostik algoritm A. Anamnez yig‘ish B. Ob'ektiv ko‘rik
1. Umymiy ko‘rik 2. Ob'ektiv qorin ko‘rigi a) ad oculus b) churra darvozalari ko‘rigi v) palpatsiya g) perkussiya d) auskultatsiya ye) O‘ITga xos simptomlar j) per rectum V. Instrumental tekshiruvlar G. Laborator tekshiruvlar
24
Diagnostic algorithm B. An objective examination of the patient
А. History taking B. An objective examination of the patient 1. General examination 2. An objective examination of the abdomen a) ad oculus b) examination of hernial rings c) palpation g) percussion d) auscultation e) symptoms typical of IPOs g) per rectum V. Instrumental studies G. Laboratory studies
25
Shlange simptomi – ko‘rinadigan ichak peristaltikasi.
Anshyuts (Buvre) simptomi - ichak tutilishi sababi yug‘on ichak distal qismlarida joylashganda ko‘r ichakning shishishi. Shlange simptomi – ko‘rinadigan ichak peristaltikasi.
26
Val simptomi Ko‘rinadigan asimmetriya Ko‘rinadigan peristaltika
Yuqori timponit Paypaslanadigan ichak shishishi
27
Palpatsiya Chandiqli konglomerat Axlat yig‘imi O‘smalar Invaginat, ichak tugunlari Mandor simptomi– qorin devorining kuchli rigidligi, damlanagan to‘p konsistensiyasiga o‘xshash.
28
Sklyarov simptomi (1923 y.) – qorin devorining yon tomonini sekin silkiganda ”chayqalish shovqini” eshitiladi
29
Kivul simptomi – metallsimon aniq perkutor tovush
Perkussiya Kivul simptomi – metallsimon aniq perkutor tovush
30
Auskultatsiya Grob tinchligi simptomi – peristaltik shovqinlarning
passayishi va yo‘qolishi. Loteysen (Beyli ) simptomi – yurak tonlari va nafas shovqinlari eshitiladi Spasokukotskiy simptomi – “tushayotgan tomchilar” simptomi..
31
Per rectum Obuxov kasalxonasi yoki Girshprung simptomi
Xogeneg simptomi Girshprung simptomi
32
Tekshiruv xajmi I. O‘tkazilishi shart c i t o: - Umummiy qon taxlili - Umumiy siydik taxlili - Qon bioximiyasi - Qon guruxi va rezus mansubligi - Qorin bo‘shlig‘i obzor rentgenoskopiyasi II. Ko‘rsatmalar bo‘yicha: - Qorin bo‘shlig‘i UTT - Ko‘krak qafasi retgenografiyasi - Oshqozon-ichak trakti bariyli passaji - Irrigografiya - Terapevt va reanimatolog konsultatsiyasi
33
Umumiy qon taxlili - Eritrotsitlar miqdori oshishi
- Gematokritning oshishi - Leykotsitoz chapga siljish bilan - EChT usishi
34
Umumiy siydik taxlili Deyarli o‘zgarishsiz, lekin kasallikning sungi bosqishlarida proteinuriya,indikanuriya, silindruriya, kon shaklli elemenlari , oliguriya anuriyagacha kuzatilishi mumkin.
35
Qon bioximiyasi xloridlar, oqsil va kalsiyning miqdori tushishi
Qoldiq azotning oshishi: mochevina, indikanlar Qon bioximiyasi Qonda qand miqdorining va protrombin indeksining oshishi Avval alkaloz keyin atsidoz rivojlanadi Eliktrolitlar balansining buzilishi – kaliy va natriy
36
Rentgenologik teshiruv Barcha O‘IT bilan bemorlarga o‘tkazilishi shart.
«Turgan» xolatda, to‘g‘ri proeksiyada obzor R-skopiya yoki R-grafiya bajariladi. Bemor og‘ir axvolda bulib, tekshiruvni turgan xolatda o‘tkazib bo‘lmasa lateropozitsiya xolatida utkazish mumkin (yon bosh yotgan xolda).
37
Rentgenogrammada Kloybera kosachalari- ichak qovuzloqlarida yel va suyuqlik satxlari
38
Konturlangan yoki kerkring buklamlari (Keysi simptomi yoki «baliq skeleti» simptomi)
39
Gintse (Hintze) simptomi - Ichak tutilishining boshlang‘ich bosqichlarida aniqlanadigan Val simtomiga mos ichak qovuzlog‘ida, gazlar tuplanishi aniqlanishi mumkin (satxisiz suyuqlik).
40
Shtirlin simptomi – gazlarning ark ko‘rinishida yig‘ilishi
41
Kontrast tekshiruvlar
-Irrigoskopiya -Yarimstakanli bariyli Shvars sinamisi
42
Ultratovush tekshiruvlari
43
O‘IT differensial diagnostikasi
O‘TKIR APPENDITSIT MIOKARD INFARKTI O‘TKIR XOLETSISTIT O‘TKIR PANKREATIT BAZAL PLEVROPNEVMONIYA TESHIB O‘TUVCHI YARA BUYRAK SANCHIG‘I TUXUMDON KISTASI BURALISHI PERITONIT INFEKSION KASALLIKLAR MEZENTERIAL QON- -TOMIRLAR TROMBOZI
44
КОНСЕРВАТИВНЫЕ МЕРОПРИЯТИЯ ПРИ ОКН
O‘ITda KONSeRVATIV ChORA-TADBIRLAR КОНСЕРВАТИВНЫЕ МЕРОПРИЯТИЯ ПРИ ОКН Рез.Сахибоев Д.П. Рук.Суннатов Р.Ж.
45
Konservativ chora-tadbirlar xajmi
O‘IT Differen- siallanmagan Strangulyasion Obturatsion Dinamik 2 soatdan oshmagan, to‘liq xajmdagi KChT KChT 2 soatdan oshmagan xolda 3 kun davomida faqat KChT KChT o‘tkazilmaydi, faqat qisqa muddatli amaliyot oldi tayyorgarlik
46
KChT qarshi ko‘rsatmalar
Axlat qusish bilan kechadigan barcha o‘tkazib yuborilgan bosqichlar Peritonit belgilari aniqlanganda ITning intoksikatsiya bilan kechadigan barcha turlari-taxikardiya,sianoz,AQB 110 mm.sim.ust past, suvsizlanish belgilari –quruq til, cho‘kkan ko‘zlar
47
KChTning asosiy yo‘nalishlari
OITni bo‘shatish Vegetativ nerv sistemasiga ta'sir o‘tkazish
48
OITni bo‘shatish Ichaknig proksimal qismini bo‘shatish
Ichaknig distal qismini bo‘shatish Ichakning uzun trubka yordamida intubatsiyasi Me'dani qalin zond yoki nazo- gastral trubka bilan yuvish Sifon klizma Tozalovchi klizma Axlat toshlarini qo‘l bilan olib tashlash
49
O‘ITning barcha turlari 2 va 3 bosqichda klizmalarga qarshi ko‘r-satma bo‘ladi (ushbu bosqichlarda ichak devorida distrofik o‘zga-rishlar yuz beradi. Bunda ichak ichidagi bosim oshishi xisobiga uning yorilishi kuzatilishi mumkin).
50
Vegetativ nerv sistemasiga ta'sir o‘tkazish
ichak peristaltikasini kuchaytiruvchi vositalar ganglioblokator-larni qo‘llash Vegetativ nerv sistemasiga ta'sir o‘tkazish Вишневский усулида паранефрал новокаинли блокада Vishnevskiy usulida paranefral novokainli blokada эпидурал анестезия epidural anesteziya ichak elektrostimulyasiyasi ntixolinesteraz vositalar
51
O‘IT bilan bemorlarni davolash uch bosqichdan iborat:
Operatsiyadan oldingi tyyorgarlik. Operativ davo. Operatsiyadan keyingi davr.
52
Operatsiyadan oldingi davrda
Bemorning umummiy axvolini baxolash. Operatsion riskning darajasini aniqlash. Organizmning buzilgan funksiyalarini tiklash. OITning sekretor funksiyasini pasaytirish. Medikamentoz fon yaratish (premedikatsiya).
53
Tozalovchi klizma
54
Sifon klizma
55
Sifon klizma
56
Tiklash prinsiplari Anemiyani bartaraf etish.
Og‘riq impulslarini blokada qilish. Glyukokortikoidlar. Parenximatoz a'zolar metabo-lizmini yaxshilash (riboksin, mildronat, essensiale forte va vitaminlar). Proteaza ingibitorlari
57
O‘tkir ichak tutilishida palliativ operatsiyalar
58
Palliativ operatsiyalar- bu kasal-likning asosiy sabalarini bartaraf etmasdan, bemorning umumiy axvolini yengillatishga qaratilgan operatsiyalar turilaridir.
59
O‘ITda palliativ operatsiyalarni qo‘llashga ko‘rsatmalar
- og‘ir tarqalgan peritonit. - bemorning axvoli og‘irligi. - inoperabel saratonlar. - ingichka ichak uzunligining 1/3 qismini egallagan lokal chandiqli jarayon (konglomerat). - ichak qovuzlog‘ining o‘sma to‘qimasi bilan massiv infiltratsiyasi.
60
Yuqori ichak tutilishida qo‘llaniladigan palliativ operatsiyalar
- ileostoma (trubkali, labsimon). - aylanib o‘tuvchi anastomozlar. - Nobl operatsiyasi (enteroptissiya).
61
Labsimon oqma qo‘yish
62
Osilgan enterostomiya
63
Aylanib o‘tuvchi anastomozlar (Braun bo‘yicha)
64
Enteroptissiya (Nobl usuli)
65
Past O‘IT qo‘laniladigan palliativ operatsiyalar (iliotransverzostoma)
66
Past O‘IT qo‘laniladigan palliativ operatsiyalar (transverzosigmostoma)
67
Yug‘on ichak trubkali oqmasi
68
Yug‘on ichak labsimon oqmasi
69
Mezosigmoplikatsiya (Gagenu-Torn bo‘yicha)
70
Doimiy notabiiy orqa teshigi (Lambre usuli)
71
Amaliyotdan keyingi asoratlar va o‘lim darajasi
72
Qorin oldi devori tomonidan asoratlar Yara yiringlashi Stomaning
devoridan uzilishi Qorin oldi devori flegmonasi
73
Qorin bo‘shlig‘i abssesslari Qorin Qorin bo‘shlig‘ini bo‘shlig‘ini
to‘liq yuvilmasligi Qorin bo‘shlig‘ini noadekvat drenajlash Qorin bo‘shlig‘i abssesslari Dializatni qorin bo‘shlig‘ida yig‘ilishi Noadekvat antibakterial terapiya
74
Qorin bo‘shlig‘i abssesslari
75
Xayotga noloyik ichaklarga
Qon tomirlarini xaddan tashqari ko‘p boylanishi Yuqorikoviru- lentli mikro- flora Ichak choklari yetishmochiligi Devorlarini ko‘chli tortilishi Moddalar almashinuvi buzilishi Xayotga noloyik ichaklarga anastomoz qo‘yish
76
Operatsiyadan keyingi peritonit
Choklar yetishmovchiligi Noadekvat drenajlash Operatsiyadan keyingi peritonit Stomaning qorin oldi devoridan uzilish Rivojlanayotgan abssesslarni yorilishi Intraoperatsion davrda qorin bo‘shlig‘ining noadekvat sanatsiyasi
77
Eventratsiya
78
Ichak oqmalari
79
Letalis Peritonit Doimiy belgilarini ichak parezi kuchayishi Gomeostaz
buzilishlari Intoksikatsiya Infeksion- toksik shok Bemoring sillasi qurishi
80
Nospetsifik asoratlarda o‘lim sabalari
Miokard infarkti O‘pka shishi Kardiogen shok O‘YuQye O‘Ne DVS sindrom Gipostatik pnevmoniya Ekssudativ plevrit O‘JBe Sepsis Oligouriya, anuriya
Similar presentations
