1. نظام برنامه ريزي وبودجه ريزي
آشنائي با:
نظام كلان بودجه ريزي
فرايندتهيه برنامه هاي توسعه وملي
نقش سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشوردربرنامه ريزي
نقش دستگاههاي عالي اجرائي در تهيه برنامه ها
دستگاههاي پشتيباني كننده نظام بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND
نظام برنامه ريزي وبودجه ريزي

2. بودجه اززبان فرانسه گرفته شده وبه معني كيسه چرمي كوچكي است كه صورت دريافتها وپرداختهاي كشور درآن قرارمي گيرد .
بودجه به بيان ساده :
برنامه مالي دولت است كه كه براي يكسال مالي تهيه وحاوي پيش بيني درآمدهاوساير منابع تامين اعتباروبرآورد هزينه ها براي انجام عملياتي است كه منجر به نيل به سياستها وهدفهاي قانوني مي شود.
بودجه يك ابزار مديريت دراقتصاد ملي است
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

3. اصول بودجه بشرح ذيل مي باشد : - اصل سالانه بودن بودجه :
تمامي خط مشي ها ، سياستها ، برنامه ها وعمليات دولت ، درآمدها وهزينه ها وبطور كلي محتويات بودجه براي يكسال شمسي برآورد وتعيين ميگردد
- اصل وحدت بودجه :
بدين معني است كه كليه درآمدها وهزينه هاي سازمانهاي دولتي بايد دريك بودجه تعيين وبرآورد وتوسط دولت تهيه وبراي تصويب به قوه مقننه تقديم گردد وازتهيه بودجه هاي جداگانه پرهيز شود
- اصل جامعيت بودجه :
بودجه بايد حاوي كليه ارقام درآمد وهزينه باشد و تمامي درآمدها وهزينه هاي دولت به هرشكلي كه هست بايستي درسند بودجه جمع آوري گردد .
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

4. - اصل تخصيص واصل عدم تخصيص :
اصل تخصيص : ارقام مندرج در قانون بودجه بايد به همان وضع وترتيبي كه درقانون بودجه تعيين وبه تصويب مجلس رسيده واجازه دريافت وپرداخت آن داده شده وصول وبه مصرف برسد
اصل عدم تخصيص : درآمدهاي خاص نبايد در بودجه صرفا به مصرف خاص اختصاص داده شود
– اصل انعطاف پذيري :
از آنجا كه بودجه يك برآور است باید نقل وانتقال اعتبارات از يك ماده به ماده ديگر يا یک فصل به فصل ديگر براساس شرايط معيني انجام گردد .
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

5. – اصل تخميني بودن درآمدها:
چون درآمدها به موجب قانون وصول ميگردد چنانچه بيشتر ويا كمتر از حد تعيين شده وصول گردد منعی تدارد
– اصل تحديدي بودن بودجه وهزينه ها:
حداكثر پرداختها درحد اعتبارات مصوب مي باشد وتجاوز از آن ممنوع مي باشد .
– اصل تعادل :
بين درآمدها وهزينه هاي دولت دريك دوره مالي باید تعادل اقتصادي حاكم باشد .
- اصل شامليت يا تفصيلي بودن بودجه :
بودجه بايستي مشروح وبه ريز وجزء تهيه وتنظيم وبه مجلس پيشنهاد گردد وبراي عموم انتشار يابد .
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

6. تهيه وتنظيم وپيشنهاد بودجه
مراحل بودجه ریزی عبارتنداز:
1 ) - تهيه وتنظيم وپيشنهاد بودجه
2 ) - تصويب بودجه
3 ) - اجراي بودجه
4 ) - نظارت بر بودجه
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND
تهيه وتنظيم وپيشنهاد بودجه
نظارت بر بودجه
تصويب بودجه
اجراي بودجه

7. تهيه وتنظيم وپبشنهاد بودجه
متولي نظام بودجه ريزي دركشور سازما ن مديريت وبرنامه ريزي كشور مي باشد .
سازما ن مديريت وبرنامه ريزي كشوربا توجه به افق هاي برخواسته از چشم اندازبرنامه بيست ساله کشورودرقالب چهار برنامه پنج ساله توسعه اقتصادي اجتماعي ، فرهنگي، سيساستهاي كلي ومواد قانون و آئين نامه هاي صادره وبرنامه هاي كلان دولت درراستاي عدالت گستري ، مهرورزي ، پيشرفت وتعالي مادي ومعنوي كشوروبابهره گيري از اسناد ملي توسعه فرابخشي وبخشي ذيربط اقدام به تنظيم برنامه مالي ( بودجه ) مي نمايد.
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

8. سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشور همه ساله با ارسال فرمهاي بودجه پيشنهادي معمولا درماههاي شهریور ومهر به كليه دستگاههاي اجرائي كه به نحوي ازبودجه عمومي دولت استفاده مي كنند اقدام به جمع آوري بودجه پيشنهادي دستگاهها مي نمايد . فرمههاي بودجه پيشنهادي دستگاههاي مختلف برحسب ارتباط موضوع به دفاتر بخشي سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشور ارجاع ميگردد تاپس از تحليل وبررسي اطلاعات جمع آوري شده واحتمالا برطرف نمودن اشكالات احتمالي وتعاملات لازم با دستگاههاي مربوطه ، نظريه كارشناسي مربوطه ومستندات را به كميسون بودجه ارجاع نمايند
كميسون مربوطه پس از تطبيق اطلاعات جمع آوري شده واعلام نظريه نهائي اقدام به تنظيم لايحه بودجه جهت تقديم به رياست محترم جمهور وارائه به مجلس محترم شوراي اسلامي مي نمايند
پس ازارائه لايحه بودجه به دولت واعلام نظريه نهائي ، لايحه بودجه توسط رياست محترم جمهور به مجلس محترم شوراي اسلامي تقديم ميگردد
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

9. - تصويب بودجه
مجلس پس از دريافت لايحه بودجه ازدولت آن را به كميسيونهاي تخصصي مجلس ارجاع تا پس ازانجام كاركارشناسي وبرطرف نمودن مشكلات احتمالي به كميسون تلفيق مجلس ارائه که پس از بررسي كميسون تلفيق وتصويب درآن به صحن علني مجلس آورده شود نهایتاپس ازشنيدن آراء موافق ومخالف درخصوص ماده واحده وتبصره ها تصويب ودر غیر اینصورت مجددا جهت برطرف نمودن مشكلات احتمالي به كميسيونهاي تخصصي ارجاع میگردد .
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

10. 3 ) - اجراي بودجه الف ) ابلاغ بودجه
پس از تصويب لايحه بودجه وتبديل شدن به قانون بودجه ، قانون بودجه جهت اجرا به دولت ابلاغ ميگردد.
الف ) ابلاغ بودجه
پس از وصول قانون بودجه توسط سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشور ، سازمان برابر امور، فصول ، برنامه ها وفصول هزينه به تفكيك هردستگاه اقدام به ابلاغ اعتبارات مصوب به دستگاهها مي نمايد
همزمان با ابلاغ اعتبارات مصوب دستگاهها يك نسخه ازقانون وماده واحده ، تبصره ها وپيوست هاي قانون بودجه ، سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشوراقدام به ارسال ضوابط اجرائي بودجه مي نمايد . كه دراين آئين نامه ديدگاههاي قانون بودجه ، قوانين ودستورالعملها ، اعتبارات ومحدويت ها و اصول كلي حاكم بر تدوين قانون را به دستگاهها ابلاغ مي نمايند .
پس ازوصول ابلاغ اعتبارات مصوب وضوابط اجرائي بودجه دستگاههاي اجرائي برابر شاخصهاي تعيين شده درضوابط بودجه اقدام به توزيع اعتبارات بين واحدهاي زير مجموعه خود مي نمايند.
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

11. ب ) مبادله موافقت نامه :
دستگاه اجرائي پس از دريافت سهم اعتباري از قانون بودجه اقدام به تهيه وتنظيم موافقتنامه بودجه تفصيلي سال جاري وبودجه اصلاحي سال گذشته مينمايدکه این امرپس از تائيد كارشناسان وزارتي وکمیته های ذیربط انجام و موافقتنامه جاري وعمراني با سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشورمبادله وبه تایید هیئت امناء دانشگاه میرسد .
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

12. تخصيص اعتبار شير قطع ووصل اعتبارات خزانه است ونقش آن عبارتست از:
ج ) تخصيص اعتبار :
پس از ابلاغ اعتبارات مصوب باید اعتبار ابلاغ شده تخصيص داده شود به عبارت ساده تر اعتبار از اعدادوارقام به نقدينگي تبديل ودراختيار دستگاههاي اجرائي قرارمیگيرد .
تخصيص اعتبار شير قطع ووصل اعتبارات خزانه است ونقش آن عبارتست از:
1 ) – ايجاد تعادل بين درآمدها وهزينه هاي خزانه
2 ) –كنترل ونظارت قبل از خرج
3 ) – صرفه جوئي در هزينه ها
4 ) باعث حفظ آبروي خزانه ودولت مي شود
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

13. نظام كلان بودجه ريزي

14. پيشنهاد دستگاهها به سازمان مديريت پيشنهاد سازمان مديريت به دولت
نظام كلان بودجه ريزي
پيشنهاد دستگاهها به سازمان مديريت
PLANING
BUGETING
AND
پيشنهاد سازمان مديريت به دولت
پيشنهاد دولت به مجلس
تصويب لايحه بودجه وتبدیل شدن به قانون بودجه .
ابلاغ قانون بودجه توسط مجلس به دولت جهت اجراء.
ابلاغ قانون بودجه توسط دولت به سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشور.
تنظيم بخشنامه بودجه وضوابط بودجه سال مربوطه.
ابلاغ اعتبارات مصوب ، بخشنامه بودجه وضوابط بودجه ويك نسخه ازقانون.
توزيع اعتبارات مصوب ابلاغ شده برحسب ضوابطاجرائي بودجه بين واحدهاو
ابلاغ تخصيص توسط سازمان مديريت وبرنامه ريزي كشور .
انجام هزينه توسط واحدها برابر بخشنامه ها وضوابط ابلاغی .

15. طبقه بندي عمليات دولت :
لایحه وقانون بودجه معمولابر اساس امور ،فصل ، برنامه وطرج وپروژه وفصول هزینه تهیه وتدوین میگردد.
نظام كلان بودجه ريزي

16. امور نظام كلان بودجه ريزي PLANING BUGETING AND امورعمومي
اموردفاعي وامنيتي
اموراجتماعي وفرهنگي
اموراقتصادي

17. امورعمومي نظام كلان بودجه ريزي PLANING BUGETING AND
فصل اول : فصل قانونگذاري
امورعمومي
فصل دوم: فصل اداره امورعمومي
فصل سوم: فصل امورقضائي
فصل چهارم: فصل خدمات مالي ، فني ، مديريت وبرنامه ريزي
فصل پنجم : فصل پژوهشهاي اساسي

18. اموردفاعي وامنيتي نظام كلان بودجه ريزي PLANING BUGETING AND
فصل اول : فصل دفاع
اموردفاعي
وامنيتي
فصل دوم: فصل نظم وامنيت عمومي

19. اموراحتماعي وفرهنگي نظام كلان بودجه ريزي PLANING BUGETING AND
فصل اول : فصل آموزش
فصل دوم: فصل فرهنگ وهنر، رسانه هاي جمعي ، گردشگري
فصل سوم: فصل بهداشت ودرمان
فصل چهارم: فصل رفاه وتامين اجتماعي
فصل پنجم : فصل تربيت بدني

20. اموراقتصادي نظام كلان بودجه ريزي PLANING BUGETING AND
فصل اول : فصل كشاورزي ومنابع طبيعي
اموراقتصادي
فصل دوم: فصل منابع آب
فصل سوم: فصل صنعت ومعدن
فصل چهارم: فصل محيط زيست
فصل پنجم : فصل بازرگاني وتعاون
فصل ششم : فصل انرژي
فصل هفتم : فصل حمل ونقل
فصل هشتم : فصل ارتباطات وفناوري
فصل نهم : فصل مسكن ، عمران شهري ، روستائي وعشايري

21. (به عنوان مثال ) فصل سوم : بهداشت ودرمان
نظام كلان بودجه ريزي
اموراجتماعي وفرهنگي
PLANING
BUGETING
AND
(به عنوان مثال ) فصل سوم : بهداشت ودرمان
برنامه خدمات داروئي
برنامه خدمات بهداشتي
برنامه خدمات درماني

22. نظام كلان بودجه ريزي
اموراجتماعي وفرهنگي
PLANING
BUGETING
AND
فصل سوم : بهداشت ودرمان
(به عنوان مثال ) برنامه
فصل اول : جبران خدمات كاركنان
فصل دوم : استفاده ازكالاها وخدمات
فصل سوم : هزينه هاي اموال ودارائي
فصل چهارم : يارانه ها
فصل پنجم : كمكهاي بلاعوض
فصل ششم : رفاه اجتماعي
فصل هفتم : ساير هزينه ها

23. مراحل قانوني اجراي بودجه داراي دو مرحله مي باشدكه عبارتنداز:
الف ) مراحل مقدماتي اجراي بودجه
ابلاغ بودجه
مبادله موافقت نامه
تخصيص اعتبار
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

24. تشخيص : تامين اعتبار : تعهد : تسجیل : حواله: درخواست وجه : هزينه :
ب ) مراحل تفصيلي اجراي بودجه :
تشخيص :
تامين اعتبار :
تعهد :
تسجیل :
حواله:
درخواست وجه :
هزينه :
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

25. متداولترین روشهاي بودجه ريزي عبارتند از:
الف ) روش بودجه ريزي متداول ( سنتي )
ب ) روش بودجه ريزي افزايشي
ج ) روش بودجه ريزي برنامه اي
د ) روش بودجه ريزي عملياتي
ه ) بودجه ريزي برمبناي برنامه ريزي ، طرح ريزي
و ) بودجه ريزي برمبناي صفر
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND

26. پايان
نظام كلان بودجه ريزي
PLANING
BUGETING
AND