1. Dr.M.Abedian

3. تعاریف پزشك خانواده پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر و
پزشکی است که حداقل داراي مدرك دكتري حرفه‌اي پزشكي و مجوز معتبر فعالیت حرفه ای پزشكي در محل ارائه خدمت باشد. پزشك خانواده، در نخستين سطح خدمات، عهده‌دار ارائه و مدیریت خدمات سلامتی سطح اول است.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

4. تعاریف شرایط پزشک خانواده پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر و
عقد قرارداد يكساله بدون حق توكيل به غير
تداوم همكاري با برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع منوط به رعايت استاندارد هاي اعلام شده می باشد و درصورت تخطی از وظایف ستاد شهرستان می تواند با توجه به مقتضیات مربوطه تصمیم مقتضی را در مورد ادامه یا عدم ادامه همکاری ایشان اخذ نماید
گذراندن دوره هاي آموزشي مرتبط حسب نظر ستاد استانی
ارائه بسته خدمت اعلام شده برابر این دستورالعمل و اصلاحات و متمم های بعدی آن
آشنايي با مباني پزشك خانواده و نظام ارجاع
تعداد افراد ثبت نام شده به ازاء هر پزشك بسته به نياز و حسب شرايط منطقه و تائيد ستاد استانی بين 500 تا 2500 نفر به ترتیبی که در این دستورالعمل آمده ، خواهد بود.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

5. تعاریف شرایط پزشک خانواده پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر و
استفاده از پزشک جانشین و جایگزین برابر ضوابط
عقدقرارداد با سازمان های بیمه
در مورد پزشکانی که در استخدام یکی از دستگاهها بوده و در مرکز بهداشتی درمانی داوطلب اجرای برنامه مشغول خدمت هستند، انجام اقدامات فوق و عقد قرارداد توسط مسئول مرکز مذکور انجام می شود. بدیهی این پزشک ، پزشک خانواده افرادی خواهد بود که او را انتخاب کرده اند و تابع کلیه مقررات پزشک خانواده هستند .
دارا بودن فضاي فيزيکي و تجهيزات مطابق استاندارد اعلام شده برای پایگاه پزشک خانواده
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

6. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
پزشک خانواده مسئول (مسئول سلامت محله):
پزشک خانواده ای است که علاوه بر وظایف فوق مسئولیت مدیریت و نظارت بر عملکرد پزشکان خانواده و تیم سلامت محله خود را بر عهده داشته و مسئول ارائه خدمات سلامت محیط و کار و نظارت برآن را بر عهده دارد و به طورکلی رهبري سلامت جامعه تحت پوشش، مديريت سلامت، هماهنگي با ساير بخشها و پیگیری SDH را برعهده دارد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

7. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
بسته خدمات سلامت (Health Services Package):
خدمات بهداشتي، درماني، يا توانبخشي پايه و داراي اولويت مانند مراقبتهای بهداشتی برابر برنامه های سلامت کشوری، خدمات پزشکي شامل کليه اقدامات درماني سرپائي، تجويز داروهاي لازم و انجام آزمايشات تشخيص طبي، درخواست مشاوره و پي گيري مراقبت هاي انجام شده يا قابل انجام براي جمعيت تحت پوشش و همچنين خدمات توانبخشي پايه و داراي اولويت كه باید توسط پزشك خانواده يا تيم سلامت ارائه يا فراهم ‌شود. و نیز كالاها يا خدماتي كه در پوشش فهرست ملي انواع مراقبت‌ها، چه پيشگيرانه و چه درماني، قرار دارند و هزينه‌ي آنها به سبب اساسي بودن يا برخورداري از اولويت توسط جامعه پرداخت مي‌شود در حالي كه هزينه‌ي ساير خدمات بايد توسط فرد يا طرح‌هاي بيمه مكمل و به طور اختياري تامين شود. بدیهی است تعهد بیمه ها در قبال بسته بیمه پایه که با هماهنگی دو وزارت تعیین و برابر مقررات به تصویب می رسد، خواهد بود.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

8. تعاریف تيم سلامت (Health Team) پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر و
گروهي از صاحبان دانش و مهارت در حوزه خدمات بهداشتي درماني يا توانبخشي كه بسته‌ي خدمات سطح اول را در اختيار فرد، خانواده و جامعه تعريف شده قرار مي‌دهند و مسئوليت آنان با پزشك خانواده است. کلیه افراد جامعه براي دريافت خدمات بهداشتي و درماني بايد از طريق اين تيم وارد زنجيره ارايه خدمات سلامت شوند در غير اينصورت موظف است صد در صد هزينه هاي درماني مربوط را شخصا پرداخت نمايد .
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

9. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر و
تركيب و تعداد اعضاي تيم سلامت براي پوشش نفر جمعيت
رديف
عنوان شغلي
تعداد مورد نياز نفر
محل استقرار
هر پایگاه
هر مرکز
دفتر کار ارجاع 1
پزشك عمومي
4 نفر
به ازای حداکثر هر 2500 نفر یک پزشک - 2
پرستار *
2 نفر
0.5 3
روانشناس بالینی
1 نفر  4
کارشناس تغذيه 5
کارشناس مامايي * 6
كاردان يا کارشناس بهداشت خانواده
3 نفر 7
كاردان يا کارشناس مبارزه با بيماري ها 8
كاردان يا کارشناس بهداشت محيط و حرفه اي 9
كاردان تكنسين اسناد پزشكي
1نفر 10
خدمتگزار
اختیاری
جمع كل
17 نفر 15
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

10. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر نظام ارايه خدمات سلامت:
شامل تمام خدمات پيشگيري، درماني و توانبخشي مورد تاييد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي است كه اين خدمات در نظام سلامت در سه سطح ارايه مي‌شود.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

11. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر و
سطح بندي خدمات (rationig of Health Services):
سطح يك:
مرکز بهداشتی درمانی مجری برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع (محل استقرار پزشک خانواده مسئول و قسمت بهداشت عمومی تیم سلامت مثل کاردان/کارشناس بهداشت محیط، مبارزه با بیماریها و ... و پایگاه پزشک خانواده ضمیمه بوده ) كه به طور معمول در جايي نزديك به محل زندگي مردم (جمعيت تحت پوشش) قرار دارد، و در آن نخستين تماس فرد با نظام سلامت از طريق پزشك خانواده يا تيم سلامت اتفاق مي‌افتد.
تیم سلامت به مردم منطقه تحت پوشش خود در دو شیفت ( صبح ها 8-12) و ( بعد از ظهرها 20-16) ارائه خدمت می نماید.
مردم می توانند در دیگر ساعات دیگر شبانه روز در صورت نیاز به مراکز شبانه روزی و اورژانس تعین شده مراجعه نمایند.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

12. کار موظف پزشك خانواده در هفته 44ساعت (جز در روزهاي تعطيل رسمي) است .
ساعات کار تیم سلامت
کار موظف پزشك خانواده در هفته 44ساعت (جز در روزهاي تعطيل رسمي) است .
8 تا 12 صبح
4 تا 8 بعدظهر
(شنبه – چهارشنبه)
فقط صبح ها (8 تا 12 صبح)
پنجشنبه ها

13. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
سطح بندي خدمات (rationig of Health Services):
سطح يك: ( پایگاه )
در هر مرکز بهداشتی درمانی مجری برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، 4 پایگاه وجود دارد و یکی از این پایگاه ها ، پایگاه ضمیمه خواهد بود. و جمعیت تحت پوشش هر پایگاه 2500 نفر می باشد .
نظارت بر عملكرد پايگاهها توسط مركز مجري برنامه پزشك خانواده انجام خواهد شد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

14. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر وظایف پایگاه پزشک خانواده و
خدمات ارتقای سلامت
پیشگیری و درمان های اولیه
ثبت اطلاعات در پرونده سلامت
ارجاع و پیگیری بیمار
اجرای برنامه های آموزشی
اقدامات پیشگیرانه و درمان های اولیه
تجویز دارو
درخواست خدمات پاراکلینیک
درخواست مشاوره
ارجاع بیماران و پیگیری بیماران ارجاعی
ثبت و ضبط اطلاعات بیماران در پرونده الکترونیک سلامت آنها
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

15. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر خدمات تیم سلامت و پزشك خانواده :
سطح يك:
خدمات ارتقاي سلامت، پيشگيري و درمان‌هاي اوليه، ثبت اطلاعات در پرونده سلامت و ارجاع و پي‌گيري بيمار، اجرای برنامه هاي آموزشي جهت ارتقاي سلامت عمومي عمده‌ي خدمات اين سطح را تشكيل مي‌دهد كه در چارچوب خدمت‌هاي واحد پزشكي خانواده اقدامات پشگيرانه، ارائه درمانهاي اوليه، تجويز دارو، درخواست انجام خدمات پاراكلينيك، درخواست مشاوره، ارجاع بيماران و پيگيري بيماران ارجاعي و همچنين ثبت و ضبط اطلاعات بيماران در پرونده الکترونیک سلامت آنها مي باشد .
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

16. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر خدمات تیم سلامت و پزشك خانواده :
سطح يك:
گروه هدف: در سطح اول خدمات تمامي افراد جمعيت تحت پوشش در قالب گروههاي سني ذيل:
نوزادان و كودكان
نوجوانان و جوانان
ميانسالان
سالمندان
مادران باردار
مي‌باشند .
و خدمات سلامت بايد بر اساس حيطه‌هاي محيط خانواده، محيط عمومي جامعه و محيط‌هاي جمعي به گروههاي هدف ارائه گردد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

17. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر و سطح يك: مديريت سلامت :
از پزشك خانواده مسئول مستقر در مرکز خدمات سلامت مجري برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع انتظار مي رود براي اجرای برنامه های سلامت کشوری، ارزیابی، مدیریت و کاهش عوامل خطر سلامتی در سطح فردی، خانوادگی و جامعه و نیز انجام وظایف محوله به عنوان مسئول سلامت محله برنامه ريزي كند، بر اجراي اين برنامه ها نظارت كند و هدايت (رهبري) تيم سلامت مستقر در مركز و پايگاههاي مجري برنامه پزشك خانواده تحت پوشش را برعهده گيرد. مجموعه ي اين كارها به مديريت سلامت تعبير مي شود.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

18. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
خدمات تیم سلامت و پزشك خانواده :
سطح دو :
واحدي تخصصي در نظام سلامت كه خدمات درمانی و توانبخشي تخصصي سرپايي يا بستري را در اختيار ارجاع‌شدگان از سطح يك قرار مي‌دهد و سپس پزشك خانواده‌ي ارجاع كننده را از نتيجه كار خويش مطلع مي‌سازد. خدمات تخصصي سرپايي، خدمات بستري، تجويز دارو و ديگر محصولات پزشكي و درخواست انجام خدمات پاراكلينيك از فعاليت‌هاي اين سطح است.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

19. تعاریف خدمات تیم سلامت و پزشك خانواده : پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
سطح سه :
شامل خدمات درمانی و توانبخشي فوق تخصصي سرپايي يا بستري ، تأمين دارو و ديگر اقلام پزشكي و خدمات پاراكلينيك مي‌باشد. بازخورد خدمات اين سطح در اختيار سطح ارجاع‌كننده و پزشک خانواده وی قرار مي‌گيرد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

20. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر خدمات سلامتی اورژانس : و
معاونت های درمان دانشگاه/ شبکه موظف هستند دسترسی به خدمات اورژانس (اعم از پیش بیمارستانی و....) را در تمام ساعات شبانه روز برابر نظام سطح بندی برای کلیه ساکنین هر شهرستان تأمین نمایند .
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

21. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر خدمات سلامتی اورژانس : و
وضعيت اورژانس: داراي دو تعريف عمومي و باليني مي‌باشد:
تعريف باليني بيمار اورژانسي: به بيماري گفته مي‌شود كه بايد بدون فوت وقت و در حداقل زمان ممكن نسبت به ارائه خدمات تشخيصي درماني براي او اقدام نمود و براي بيمار اورژانسي سرعت عمل و زمان در ارائه خدمات درماني نقشي اساسي دارد (نظير زايمان، MI، ضربه مغزي، شكستگيهاي باز، مسموميت و …).
تعريف عمومي بيمار اورژانسي: هر وضعيتي كه باعث شود تا بيمار شخصاً و يا توسط افراد ديگر به بخش اورژانس مراجعه نمايد. بنابراين تعريف وضعيت اورژانس با تصور شخص بيمار يا همراهان او قابل تعريف بوده و بايد هر بيمار مراجعه كننده پذيرش و تحت مراقبتهاي اوليه قرار گيرد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

22. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر خدمات سلامتی اورژانس : و
بيمار الكتيو: بيماري كه فوريت زماني براي دريافت خدمات تشخيصي، درماني و توانبخشي ندارد و مي‌تواند جهت دريافت خدمات سلامت بر اساس نوبت مراجعه نمايد.
- کلیه افراد در صورتی که احساس کنند وضعیت اورژانس دارند می توانند به پزشک خانواده خود و یا بدون رعایت نظام ارجاع به مراکز اورژانس مراجعه و این مراکز باید آنان را بپذیرند. بدین ترتیب فوريت‌ها از قاعده الزام ارجاع مستثني هستند و مراجعه مستقيم افراد دچار فوريت به واحدهاي اورژانس يا بيمارستان‌ها مانعي ندارد
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

23. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر خدمات سلامتی اورژانس :
خدمات اورژانس 115 کلاً رایگان بوده لیکن هزینه خدمات اورژانس بیمارستانی بصورت فی فورسرویس پرداخت می گردد و سهم بیمه ها در پرداخت این هزینه ها
در موارد تحت نظر 90%
بستری در بیمارستان 95%
و مراجعات غیر ضروری به اورژانس 70% تعرفه بخش دولتی خواهد بود.
اما در صورتیکه فرد مراجعه کننده به اورژانس نیازمند خدمات اورژانس نباشد حداقلِ اقدامات تشخیصی (جهت R/Oحالات اورژانس) و حداقلِ اقدامات درمانی (جهت تسکین درد و مشکل) برای او انجام می شود (در این موارد 70% درصد از هزینه دارو و سایر اقدامات تشخیصی درمانی (بجز ویزیت) از طریق بیمه پرداخت خواهد شد) و به پزشک خانواده خودش هدایت می شود. میزان مراجعات غیر اورژانس افراد تحت پوشش هر پزشک به اورژانس که می تواند نشانه عدم حمایت پزشک از فرد باشد در پایش عملکرد پزشک خانواده لحاظ می گردد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

24. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
مرکز هدایت و راهنمایی بیماران callcenter :
درهر شهرستان با داشتن شماره تلفن ترجیحا 3 یا 4 رقمی منحصر بفرد با تعداد خطوط و اپراتور کافی در تمام مدت 24 ساعت پاسخگوی مردم بوده و آنها را در کلیه مراحل انتخاب پزشک خانواده تا استفاده از خدمات اورژانس و حتی کمک به دریافت خدمات ویژه آنان را راهنمایی کرده و نقش هماهنگ کننده را در مواردیکه ناهماهنگی به هر دلیل وجود دارد بین ارائه کننده خدمت و دریافت کننده خدمت به عهده خواهد داشت.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

25. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
مرکز مدیریت، مشاوره و راهنمایی پزشکان خانواده:
این مرکز سخنگوی رسمی ستاد عملیاتی است در سه سطح شهرستانی، استانی و کشوری با حضور و همکاری کلیه صاحبان فرآیند در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع ایجاد شده و با داشتن خطوط تلفن حداقل در کلیه ساعت کاری مسئولیت هدایت و راهنمایی رده های زیر مجموعه خود را بر عهده دارد به گونه ای که واحد شهرستانی این مرکز مسئولیت راهنمایی و هدایت ارائه دهندگان خدمت را بر عهده داشته مسئولیت رسیدگی به شکایات ارائه کنندگان از صاحبان فرآیند را بر عهده دارد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

26. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
نحوه ارائه خدمات سلامت به مسافران :
مسافران در موارد اورژانس مانند سایر بیماران اورژانسی بدون الزام به رعایت نظام ارجاع به مراکز اورژانس مراجعه خواهند نمود
لیکن ساکنین موقت و مسافران می توانند برای دریافت خدمات با راهنمایی callcenter از خدمات پزشکان خانواده یا کشیک تیم سلامت محل سفر استفاده نمایند که در این حالات 30% فرانشیز را بیمار و 70% آن را بیمه به پزشک مذکور پرداخت می نمایند.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

27. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر
نحوه ارائه خدمات سلامت به مسافران :
هر فرد خارج از شهرستان محل استقرار پزشک خانواده خود در موارد اورژانس بدون هیچ مانع ای به اورژانس مراجعه و اگر بیماری او اورژانس بود همانند سایر مراجعه کنندگان از خدمات کامل استفاده می کند و در موارد غیر اورژانس و در صورت ضرورت می تواند به پزشک سطح یک محل سفر (در پایگاه، مرکز مجری، مرکز کشیک) مراجعه و در این شرایط توسط پزشک موقت نمی تواند به سطوح بالاتر ارجاع گردد (مگر ارجاع برای بستری به بخش دولتی و عمومی پس از تماس تلفنی با پزشک خانواده فرد و دریافت فرم ارجاع الکترونیک). بدیهی است در این موارد 70% هزینه های دولتی سطح یک توسط بیمه پرداخت خواهد شد.
تعدادی از برگه های دفترچه بیمه به ترتیبی که بیمه ها اعلام می کنند به عنوان برگه سفر در نظر گرفته می شود. در دفترچه های جدید که در آینده صادر خواهد شد برگ سفر اختصاصی درج خواهد شد.
یادآور می شود ارائه خدمات غیر اورژانس به این دسته از بیماران با کسب مجوز دسترسی(از بیمار) به پرونده الکترونیک فرد مقدور بوده و باید کلیه اقدامات گروه پزشکی در پرونده فرد منعکس گردد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

28. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر پزشك جانشين و پزشک جایگزین : و
پزشك جانشين و پزشک جایگزین :
هر پزشك خانواده در هنگام عقد قرارداد بايد پزشك خانواده ديگري را به عنوان جانشين خويش معرفي كند تا در شرايط خاص به جاي او مراجعان تحت پوشش را پذیرفته و خدمات سلامتی لازم را برابر دستورالعمل به ایشان ارائه دهد. پزشک جانشین باید از بين پزشکان خانواده همان محله معرفي شود. در صورت نبود پزشک واجد شرايط در همان محله با کسب موافقت ستاد عملیاتی شهرستان پزشک جانشین می تواند از بین پزشکان خانواده محله مجاور براساس اين دستورالعمل انتخاب گردد.
تا آنجا كه ممكن است فاصله­ي جغرافيايي پزشك خانواده و پزشك جانشين او بايد كم باشد تا مراجعه به پزشك جانشين براي مردم دشواري پديد نياورد. ستاد عملياتي شهرستان نظارت بر اين امر را برعهده دارد.
استفاده پزشك خانواده از پزشك جانشين بطور میانگین 2.5 روز در ماه معادل 20 ساعت کاری با هماهنگی ستاد عملیاتی است.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

29. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر انتخاب پزشک توسط مردم: و
در هر شهری که برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اجرا مي­شود هريك از افراد تحت پوشش یکی از بیمه های پایه حق دارند يكي از پزشكان خانواده را که توسط ستاد عملیاتی معرفی می شوند (شرایط و فرآیند شناسایی و معرفی پزشکان توسط بیمه ها و ستاد در ادامه خواهد آمد) به عنوان پزشك خانواده خود انتخاب كنند و با ثبت نام نزد آن پزشك، علاقه­مندي خود را اعلام دارند. شخص مي­تواند تا دوبار در سال نظر خود را تغيير دهد و پزشك خانواده خود را عوض كند. فاصله دوبار تغيير پياپي هيچ گاه نبايد كمتر از سه ماه باشد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

30. در محدوده محل زندگي و سكونت خانواده (حداکثر شعاع مجاز) است
محل ورود خانواده ها به برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع جهت ثبت نام و دريافت خدمات در سطح ا
انتخاب محل سكونت يا كار براي ورود به برنامه آزاد است
براي افرادي كه به هر دليل مانند اشتغال ادواري يا خوابگاهي بين محل سكونت و محل كارفرد در دو شهر جداگانه باشد،

31. شرایط تغییر پزشک خانواده
حداكثر دو بار در سال،
فاصله­ي دو تغيير نبايد كمتر از سه ماه باشد
تعويض پزشك خانواده در پايان ماه قابل انجام است

32. تعاریف پزشك خانواده نظام ارجاع در شهر فرانشيز : و
بخشي از هزينه­ي خدمات درماني ارائه شده توسط خود بيمار به ارائه­كننده­ي خدمت پرداخت مي­شود. در برنامه پزشک خانواده فرانشیز دارو و ویزیت پزشک خانواده و تیم سلامت سطح یک رایگان خواهد بود. برای جلوگیری از تجویز غیر متعارف دارو و پاراکلینیک عملکرد پزشک در این زمینه در پایش او بطور محسوس لحاظ می گردد.
پزشك
خانواده
نظام ارجاع در شهر و

33. من الله التوفيق