1. Copyright © John O’Connor For non-commercial purposes only….. Enjoy!
Veicteoir & Scálacha
Copyright © John O’Connor
St. Farnan’s PPS
Prosperous
For non-commercial purposes only….. Enjoy!
Comments/suggestions please to the SLSS physics website forum @

2. Scalacha Cainníocht le méid amháin agus gan aon treo i spás Sámplaí:
Fad
Achar
Toirt Am
Mais

3. Veicteoir Cainníocht le méid agus treo i spás. Sámplaí Díláithriú
Treoluas
Luasghéarú
Fórsa

4. Léaráidí veicteoireacha
Taispeántar iad le saighead
Léiríonn fad an saighéid méid an veicteoir
Léiríonn treo an saighéid treo an veicteoir

5. Comhthoradh 2 veicteoir
Is éard e comhthoradh 2 veicteoir ná suim ná éifeacht na dhá veicteoir le chéile
Veicteoir sa threo chéanna:
6 N 4 N = 10 N
6 m
= 10 m
4 m
Veicteoir i dtreo urchomhaireacha:
6 m s m s-1 = 4 m s-1
6 N 10 N = 4 N

6. Dlí an Chomhthreomharáin
Nuair atá veicteoir ceangailte eireaball le eireaball
Críochnaigh an comhthreomharáin
Is é an comhthoradh ná an trasnán.
Dlí an triantáin
Nuair atá dhá veicteoir ceangailte ceann le eireaball
Tarraing an comhthoradh trí an triantán a chríochnú.

7. Fadhb: Comhthoradh dhá veicteoir
2004 HL Section B Q5 (a) Cuirtear 2 fhórsa ar chorp. Cad é méid agus treo an chomhthoraidh?
Freagra
Criochnaigh an comhthreomharán
Léiríonn an trasnán ac an comhthoradh
Is féidir méid an chomhthoraidh a aimsiú le Piotagarais
12 N a d θ
5 N
13 N 5 b c 12
Fórsa Comhthorach = 13 N 67º with the 5 N force

8. Fadhb: Comhthoradh 3 veicteoir
Faigh méid fórsa comhthoradh na 3 veicteoir thíos.
Freagra
Faigh comhthoradh na dhá 5N ar dtús(do right angles first) 5 d c
7.07 N
Anois comhthoradh 10 N agus 7.07 N f
5 N 5
90º
Tá siad ar líne dhíreach (45º + 135º = 180º) agus i dtreo úrchomhaireach
45º θ a
2.93 N b
5 N
135º
Comhthoradh= 10 N – 7.07 N = 2.93 N i dtreo an fhórsa10 N
10 N

9. Recap Cad is scalach ann? Tabhair 2 shampla Cad is veicteoir ann?
Conas a léirítear veicteoir?
Cad is comhthoradh 2 veicteoir?
Cad é dlí an triantáin?
Cad é dlí an chomhthreomharáin?

10. Veicteoir a thaifeach ina dhá pháirt ingéarach
Ag taifigh veicteoir ina cuidithe – a mhalairt den obair a rinneamar ag fáil an comhthoradh
De ghnáth faightear cuithithe ata ingéarach lena chéile that are perpendicular to each other
Anseo taifítear veicteoir ina chuidí x agus a chuidí y v y x

11. Feidhmeanna praiticiúla
Anseo tábla á tharraingt faoi fhórsa 50N ag uilleann 30º leis an gcothromanach
Nuair a dhéantar an veicteoir a thaifigh is féidir a fheiceáil go bhfuil sé sin mar an gcéanna le tábla a tharraingt suas le fórsa 25N agus trasna le fórsa 43.3N.
50 N
y=25 N
30º
x=43.3 N
Is féidir a fheiceáil go mbeidh sé níos éifeachtaí an 50N a chur i bhfeidhm go cothromanach

12. Méid na gcuidithe ingéaracha a aimsiú
Má tá veicteoir dár mhéid v a dhéanann uilleann θ leis an cothromanach is iad méid na gcuidithe ann ná:
x = v Cos θ
y = v Sin θ v
y=v Sin θ y θ
x=v Cos θ x
Cruthú:

13. Fadhb: Méid na gcuidithe ingéaracha a aimsiú
2002 HL Sample Paper Section B Q5 (a) Feidhmíonn fórsa 15 N ar bosca mar a léirítear. Cad é an chuid cothromanach den fórsa?
Freagra:
12.99 N
15 N
Component
Vertical
60º
Horizontal
Component
7.5 N

14. 2003 HL Section B Q6
Tá duine i gcathaoir rotha ag gluaiseacht suas rampa ag luas tairiseach. Is é meáchan an duine agus na cathaoireach rotha le chéile ná 900 N. Déanann an rampa uillinn 10° leis an gcothromán.Ríomh an fórsa is gá chun an chathaoir rotha a choimeád ag gluaiseacht suas an rampa agluas tairiseach. (Ná bac le héifeacht na frithchimilte.)
Freagra
Treoluas tairiseach=> fórsa a bhogann é suas an rampa = cuidí den mheáchan comhthreomhar leis an rampa
Críochnaigh comhthreomharáin.
Cuidí comhthreomhar leis an rampa N
10º
80º
10º
Cuidí ingéarach leis an rampa N
900 N

15. Achoimre
Veicteoir le méid v – 2 chuidí ingéaracha x agus y, agus déanann v uileann angle θ le cuidí x is iad na cuidithe ann ná:
x= v Cos θ
y= v Sin θ v
y=v Sin θ y θ
x=v Cosθ