Presentation is loading. Please wait.

Presentation is loading. Please wait.

«Мемлекеттік ғылыми техникалық талдау ұлттық орталығы»АҚ

Similar presentations


Presentation on theme: "«Мемлекеттік ғылыми техникалық талдау ұлттық орталығы»АҚ"— Presentation transcript:

1 «Мемлекеттік ғылыми техникалық талдау ұлттық орталығы»АҚ
2030 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ МЕРЗІМГЕ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ «Аграрлық секторының тұрақты дамуы, өңдеу мен азық-түлік қауіпсіздігі» БАҒЫТЫ БОЙЫНША ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯ САЛАСЫНДАҒЫ БОЛЖАУ ЖӘНЕ ЖҮЙЕЛІК ТАЛДАУ. Эксперттік топ: Сарбасова Г.Т. Ускенов Р.Б. Мейрман Г.Т. Чоманов У.Ч. Абугалиева А.И. Могильный С.В. Сарбаканова Ш.Т. Даутканова Д.Р. Алимгазинова Б.Ш. Өскемен, 2014

2 ӘДІСНАМА 1 «Азық түлік өнімдерінің қауіпсіздігі оларды қайта өңдеу, аграрлық секторды тұрақты дамыту (әрі қарай АСТДӨАТК)»даму бағытының сценариі 2 АСТДӨАТК жүзеге асырудың жол картасын құру және негізгі ғылыми бағыттарды анықтау.

3 СЦЕНАРИЙ Қазақстанның 2030 жылға дейінгі мерзімге жасалған«Азық түлік өнімдерінің қауіпсіздігі, оларды қайта өңдеу, аграрлық секторды тұрақты дамыту» жобасының сценарииі ғылым және технология саласына болжау және жүйелік талдау жүргізу негізінде жасалған. Сценарий әзірлеу мақсаты: Болашақта өзгерістерге шешім қабылдайтын тұлғаларды дайындау Қазақстан дамуының жаңа деңгейін және қазақстандықтардың тұрмыс тіршілігін жақсартуды қамтамасыз етуде АСТДӨАТК саласында ғылыми зерттеулердің стратегиялық бағыттарын анықтау Қазақстанның болашақтағы АСТДӨАТК дамуына және қауіп қатерлерге баға беру.

4 Сценарий әзірлеудің негіздері
Сценарий әзірлеудің шыңы – 2030 ж. Сценарийді географиялық жағынан қамту – Қазақстан Республикасы Болашақтағы шарасыз шектеулер- сценарийде айтылған қауіптер мен кездесетін тәуекелдіктер. Нәтиже, Қазақстанның 2030 жылға дейінгі мерзімге АСТДӨАТК саласындағы ғылыми зерттеулердің негізгі бағыттарын анықтау.

5 ӘЛЕМДІК ШАҚЫРУЛАР, АСТДӨАТК БАҒЫТЫН ДАМЫТУДЫҢ ФАКТОРЛАРЫ, ТРЕНДТЕР.
Өндіріс, технология және ғылым саласын құрайтын негізгі әлемдік тенденциялар: Халықаралық бәсекелестік жағдайының өзгеруі және инновация саласының жаһандануы Экономикада жаңа технология таратудың және игерудің айтарлықтай қысқару циклы. Жаңа сандық технологияға бетбұрыс R&D ұйымдасқан жүйесін өзгертуі Ғылым және технология экономикалық өсімнің интегралдық бөлігі болып табылады. Интенсификация барысы ғылым және технология конвергенцияға көшу Жоғары оқу орындарында жүргізілетін ғылыми зерттеулерді қолдауды жетілдіру. (S) (T) (E) (Eco) (P) (S1) Урбанизация (S2)Халық санының өсуі (S3) тұтынушылық қажеттіліктің өзгерісі (T1) «жасыл» экономика» басымдығы (E1) Азық түлікпен қамтамасыз ету мәселесінің жаһандық жағдайы (Е2) Ауыл шаруашылығындағы су және қуат көзі тапшылығы (Е3) Өндірісті жаһандандыру (Eco1)Климаттың өзгеруі (P1) Геосаяси тұрақсыздық (P2) Мемлекеттің агробизнестегі басымдығының жоғарлауы (P3) Жер, су және қуат көзі үшін күрес

6 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ АСТДӨАТК ДАМУ БАҒЫТЫНЫҢ ФАКТОРЛАРЫ МЕН ТРЕНДТЕРІ
(S1) Білікті мамандардың тапшылығы (T1) Кәсіпорындардың өндіріс қорының тозуы және технологияның моральдық ескіруі (T2) Өндіріс пен салалық ғылым байланысының тапшылығы және жеке капиталдың шектеулі қатынасы (T3)Табиғи, экологиялық таза ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру (T4)АӨК бағытын автоматизациялау, әртүрлі бағыттағы қолданбалы ақпараттық жүйелерді енгізу (T5) Азық түлік өнімдерінің қауіпсіздігі (E1) Өндіріс қауіпсіздігінің төменгі деңгейі (E2) Ұсақ тауарлық (E3) Тамақ және ауыл шаруашылық өнімдерін қайта өңдеу инфрақұрылымын модернизациялаудағы сұраныс (Eco1) Климаттың өзгеруі (P1)Дүниежүзілік сауда ұйымына ену (P2) Кедендік одақта болу (P3) АӨК инвестициялық жағдайын жақсарту

7 АСТДӨАТК ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ТРЕНДТЕР ЖӘНЕ ФАКТОРЛАР
АСТДӨАТК ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ТРЕНДТЕР ЖӘНЕ ФАКТОРЛАР Макро-ДЕҢГЕЙ Макро деңгейдегі негізгі факторлар: - (S3) Азық түлік өнімдеріне қажеттіліктің өзгеруі - (Т1) Жасыл экономика басымдығы - (E1)Азық түлік өнімдерімен қамтамасыз ету мәселелерінің жаһандық жағдайы - (E2) Ауыл шаруашылығындағы су және қуат көзінің тапшылығы - (Eco4) Климаттың өзгеруі - (P1) Геосаяси тұрақсыздық Микро-ДЕҢГЕЙ Микро-деңгейдегі негізгі факторлар: - (T3)Табиғи, экологиялық таза ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру - (Т5) Азық түлік өнімдерінің қауіпсіздігі - (E1) Өнім өндіру қауіпсіздігінің төменгі деңгейі - (Eco1) Климаттың өзгеруі

8 ӨЗАРА БАЙЛАНЫС ЖӘНЕ ФАКТОРЛАРДЫҢ ӨЗАРА ӘСЕР ЕТУІ
e2 – Ауыл шаруашылығында су және қуат көзінің тапшылығы s1 - Урбанизация s2 – Азық түлік өнімдерін тұтыну өзгеруі t1 – Жасыл экономика басымдығы e1 – Азық түлік өнімдерімен қамтамасыз ету мәселелерінің жаһандық жағдайы E1 –Өндірілген өнім қауіпсіздігінің төменгі деңгейі Eco1 – Климаттың өзгеруі P1 – Дүниежүзілік сауда ұйымына ену T3 – Табиғи, экологиялық таза ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру T5 – Азық түлік өнімдерінің қауіпсіздігі eco1 – Климаттың өзгеруі p1 – Геосаяси тұрақсыздық p3 –Жер, су және қуат көзі үшін күрес Легенда: ( сұр) – әлсіз әсер ету ( жасыл) – ортадан төмен ( қою сарғыш) – орташа әсер ету ( қою қызыл) – ортадан жоғары ( ашық қызыл) – аса әсер ету Курсив – ішкі факторлар Жәй – макро деңгейдегі факторлар Макро-деңгей Микро-деңгей Орталық талдау (желілік құрылымға жоғары әсері): Азық түлік өнімдерінің қауіпсіздігі Табиғи, экологиялық таза ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру «Жасыл» экономика басымдығы Климаттың өзгеруі Азық түлік өнімдерімен қамтамасыз ету мәселелерінің жаһандық жағдайы Тұтынушылық қажеттіліктердің өзгеруі

9 2030: АСТДӨАТК САЛАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖАРҚЫН БОЛАШАҒЫ (1)
2030: АСТДӨАТК САЛАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖАРҚЫН БОЛАШАҒЫ (1) Бәсекеге қабілетті және тұрақты агроөнеркәсіптік кешен: Табиғи климаттық және топырақ жағдайлары ұқсас технологиялық көшбасшы мемлекеттерден кем емес ресурс пайдалану өнімділігі; Қазақстан халқының тұтынуының қажетті деңгейін тұрақты қамтамасыз ететін сапалы және қолжетімді отандық өнімдердің кең ассортименті; Өнімділіктің генетикалық басымдығын барынша жүзеге асыруға қолайлы жағдай жасау; Тұрақты өнімділік, рентабельділік және өнімнің сапасын қамтамасыз ететін биотикалық және абиотикалық факторларға төзімді отандық ауыл шаруашылық өнімдерінің негізгі сұрыптары, гибридтері; Ауыл шаруашылық дақылдарын өсірудің табиғат климаттық жағдайына бейімді технологиялары, қоржиыны; Суармалы егін шаруашылығының дамыған инфрақұрылымын қажетті көлемде суармалы сумен тұрақты қамтамасыз ету, суарудың су жинақтау жүйесін кең көлемде тарату; Ауыл шаруашылық өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін фитосанитарлық және ветеринарлық қолайлы жағдай; Ішкі және сыртқы нарыққа арналған экологиялық таза,табиғи өнім өндірудің дамыған секторы; Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру, қайта өңдеу және сақтау кезіндегі қуат көзін аз пайдаланатын қалдықсыз технологиялық процесстер; Азық түлік қауіпсіздігін бақылаудың тиімді жүйесі: персоналдың жоғары құзыреті, бақылаудың озық әдістері және дамыған сертификаттау сынағының орталықтандырылған желісі. Дамыған ауылдық аумақтар: әлеуметтік экономикалық дамуға бейім ауылдардың тұрақты динамикасы, жоғары деңгейі, қолайлы тұрмыстық орта, жаңартылған қуат көздерін пайдалану, қолайлы және жоғары жылдамдықты интернет байланысы.

10 2030: АСТДӨАТК САЛАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖАРҚЫН БОЛАШАҒЫ (2)
Әлемдегі ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттаушылардың қатарындағы Қазақстанның тұрақты орны: Қазақстан адам басына шаққандағы ауыл шаруашылығы өнімдерін пайдаланудың саны жағынан әлемдегі көшбасшылар қатарында; «Қазақстанда жасалған» бренді сапалы, қауіпсіз азық өнімі ретінде танылады және нарықта импорт көлемі жағынан озықтар қатарында кең танымал; Қазақстанның ауыл шаруашылық өнімдерін экспорттаудың тұрақты көлемі және ауқымды географиясы; Жоғары сапалы, экологиялық таза, халықаралық стандарттарға сай ауыл шаруашылық өнімдерін экспорттаудың тұрақты көлемі; Отандық ауыл шаруашылық өнімдерін әлемдік нарыққа жоғары көлемде шығарудың дамыған логистикалық инфрақұрылымы.

11 БОЛАШАҚ ҚАЖЕТТІЛІКТЕР ҮШІН АТӨҚАСД БАҒЫТЫНДА ЖАСАЛҒАН ӨНІМДЕР МЕН ҚЫЗМЕТТЕР ТІЗБЕГІНІҢ ЖОБАСЫ
Бағыттар Өнім және қызмет Әлемдік агробиоәртүрлілік және биотехнологияларды пайдалана отырып дәстүрлі дақылдардың күйзеліске төзімділігін арттыру. 1. Бидайдың күйзеліске төзімді сұрыптарын жасау технологиясы (ылғалдың тапшылығы және ауа температурасының өзгеруі) 2. Сапасы және өнімділігі жағынан бәсекеге қабілетті дәнді, майлы және азық дақылдарының сұрыптарын жасау технологиясы. 3. Бақша көкөніс дақылдарының бәсекеге қабілетті, жоғары өнімді сұрыптары мен гибридтерін жасау технологиясы. 4. Жүзім және жеміс жидек дақылдарының күйзеліске төзімді сұрыптарын жасау технологиясы (ауа температурасының өзгеруіне) Ауыл шаруашылық жануарларының генетикалық басымдықтарын басқару технологиясын дамыту 1. Геномдық сұрыптау негізінде мал, қой,өнімді жылқы,шошқа, құс және балық шаруашылығында сұрыптау процессін басқару технологиясы. 2. Ауыл шаруашылық жануарларын жедел түрде қайта жаңғырту технологиясы. 3. Арнайы сұрыптау белгілеріне қарай асыл тұқымды ауыл шаруашылық жануарларының бірыңғай ақпараттық мәліметтер базасы. Ауыл шаруашылық жануарларын асырап күту және ауыл шаруашылық дақылдарын өсірудегі табиғи климаттық жағдайларға бейімді, кешенді технологиялар. Әртүрлі табиғи климаттық және топырақ жағдайларына егін шаруашылығының агроландшафтты технологиясы Жерді агроэкологиялық бағалаудың геоақпараттық жүйесі (ГАЖ)(шабындық, жайылым т.б) 3.Технологии по устойчивому управлению пастбищами 4.Ауыл шаруашылық жануарларын күтіп бағудың ресурс жинақтау технологиясы 5.Ауыл шаруашылығындағы технологиялық процесстерді автоматтандыру технологиясы 6. Ауыл шаруашылыққа арналған машиналар жүйесі және техникалық құралдар. Пайдаланылмаған жерлерді ауыл шаруашылық айналымға шығару 1. Тыңайған жерлерді өңдеуге арналған технологиялар мен техникалық құралдар. 2. Бұзылған агроэкожүйелер мен деградталған жайылымдарды қалпына келтіру технологиясы. 3. Жаңартылған қуат көзін пайдалану негізінде жайылымдарды суландыруға арналған технологиялар мен техникалық құралдар. Ауыл шаруашылығында көмірқышқыл газын бөлуді төмендетуді қамтамасыз ететін технология элементін қолдану 1. Айдалмаған ауыспалы егістік технологиясы 2. Көмірқышқыл газын жинау, консерванттау және жою үшін технологиялар мен техникалық құралдар (биогаз, биоотын)

12 Табиғи егін шаруашылығын дамыту
1. Аурулар және зиянкестермен күресуге арналған биопрепараттар мен биоәдістерді жасау технологиясы 2. Табиғи негізде ауыл шаруашылық дақылдарын өсіру технологиясы 3. Табиғи тыңайтқыштарды алу технологиясын әзірлеу Аса қауіпті ауруларды қоздырғыштардың пайда болуын және оларды ылғи зерттеу мониторингі, ветеринарлық және фитосанитарлық қауіпсіздік саласындағы тәуекелділіктерді болжаужәне басқару. 1. Аса қауіпті ауруларды қоздырғыштардың пайда болу мониторингісіндегі ГАЖ технологиясы 2.Ауру және зиянкестерді анықтау, алдын алу және олармен күресу жұмыстарына қатысқан барлық субъектілердің мәліметтер базасы және бірыңғай ақпараттық желісі 3. Аурулар мен зиянкестерді анықтау және зерттеуде қолданылатын жоғары нақты, бірыңғай жылдам тәсілдер әзірлеу. Ауылда тұру үшін қолайлы жағдайлар жасау мақсатында ауылдық аймақтарды дамыту 1. Ауылдық аумақтар құрылысының үлгілік жобалары 2. Жергілікті жаңартылған қуат көздерін пайдалана отырып электр және жылу қуат көзімен қамтамасыз етуге арналған техникалық құралдар мен жергіллікті технология. 3. Ауыл шаруашылығы қызметінің қалдықтарын жою, кәріздер мен ауыз суды тазалаудың жергілікті жүйесі 4. Ұзақ қашықтықта желісіз ақпарат тарату технологиясы және арзан жоғары жылдамдықты интернет. 5. Ауылды жерлерде қашықтықтан қызмет көрсету жүйесін дамыту (e-government, e-learning, телемедицина, тағы басқа.) 6. Дәстүрлі емес ауыл шаруашылық өнім түрлерін өндірудің тиімді,ыңғайлы технологиялары (саңырауқұлақтар, қояндар,гүлдер және тағы басқа.) АӨК су пайдалануды төмендету және су ресурстарын тұрақты басқару 1. Суарудың сужинақтау жүйесі 2. Суармалы агроландшафттарды тұрақты басқару технологиясы 3. Еріген суларды жинау, тазалау және сақтау технологиясы 4. Әр түрлі ауыл шаруашылық қажеттіліктеріне қайта пайдалану үшін ағынды суларды тазалау технологиясы 5. Тамақ және қайта өңдеу кәсіпорындарында су айналамының барынша айналу жүйесін әзірлеу. 6. Судың нақты есебінің техникалық құралы мен технологиясы 7. Су қоймалары параметрлері мониторингісінің ГАЖ технологиясы Ауыл шаруашылығында табиғи ресурстарды қалпына келтіруді қамтамасыз ететін технология элементтерін қолдану (топырақ құнарлығы, геоботаникалық құрам, орман көшеттері) 1. Табиғи ресурстар жағдайы мониторингінің ГАЖ жүйесі 2. Орман ресурстарын қалпына келтіру және жылдам көбейту технологиясы 3. Агробиокөптүрлілік сақтау технологиясы 4. Топырақ құнарлығын қалпына келтіру технологиясы

13 Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі, тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібін тұрақты дамыту
1. Заманауи физико-химиялық және электро физикалық әдістер ( оның ішінде мембраналық, экструзионды-гидролитикалық, гипербарилік, кавитациялық және биотехнологиялық әдістер) негізінде ауыл шаруашылық шикізаттарын өңдеуде ауқымды, кешенді қуат және қор үнемдеуді қамтамасыз ететін құрылғылар мен технологиялар 2. Түрлі жас топтары үшін биологиялық белсенді заттардың бұқаралық тұтынуы үшін нано- және микрокапсулы пайдаланып, бағытталған сапалы жаңа импорт алмастыратын, өндірістік технологиялардың құрамын және қасиеттерін мақсатты өзгертетін технологиялар, азық-түлік емдік және профилактикалық өнімдер құру. 3. Жоғары рекомбинантты микроорганизмдердің мутантты консорциумдарын - ферменттер, маңызды амин қышқылдары, бактериялық, витаминдер мен басқа да биологиялық белсенді заттардыпайдалана отырып, өнімнің күшейген азықты және биологиялық мәні бар жаңа түрлерінің технологиясын алу. 4. Функционалдық тамақ өнімдерін өндіру технологиясын жасау, антиоксидантты, биокоррегиялық иммуномодульдік биологиялық белсенді қоспаларды пайдалана отырып, пре- және пробиотиктерді түрлі аурулардың алдын алу үшін және қорғаныш функцияларын нығайту, зиянды заттардың әсерінен қаупін азайту; 5. Жануарлар және өсімдік тектес шикізат үшін сапалы және функционалдық сипаттамалардың жиынтығын қалыптастырудың сараланған өңдеу технологиясын жасау мақсатында және тұрақты сапасын қамтамасыз ету үшін сақтау, сақтандық пен өнімнің жоғалуын азайту мақсатында ғылыми негіздерін дамыту 6. Өнімдердің негізгі өндірістік өңделуінен қалған қайта өңделетін шикізат қалдықтарынан бәсекелестікке қабілетті өнімдерді шығару технологиясы; 7. Ұзақ сақталатын тағам өнімдері өндірісінің технологиясы. 8. Крахмал құрамдас дәндерді өңдеудің кешенді технологиялары, олардың барлық құрамдас бөліктерінің пайдаланылуы және құнды жанама өнімдерінің толық өндірілуі 9. Ауыл шаруашылық және тағам өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін олардың сапасына шұғыл бақылау жүргізу әдістері мен құралдары

14 Зерттеу бағытына қарай таңдау сауалнамасы
Өндіріс Мемлекеттік мекемелер, даму институттары, ҒЗИ, университеттер, жобалық және консалтингтік ұйымдар "НУХ КАЗАГРО«АҚ Ауыл шаруашылығы Министрлігі "КазАзот ЖШС «КазАгроИнновация» АҚ "Казцинкмаш«ЖШС "Казахский НИИ ПСХП«ЖШС КазМунайГаз-Сервис Әл-фараби атындағы ҚҰУ Астана қаласының Аймақтық технопаркі , «Казахский НИИ экономики АПК И развития сельский территорий"ЖШС "Шардаринская ГЭС«АҚ , "Казахски НИИ ППП", ЖШС САУТС-ОЙЛ ЖШС Алматы технологиялық университеті "ИВТ«ЖШС "Институт микробиологии и вирусологии«РМК «Теңіз Бурғылау»ЖШС Евразия Инновациялық Универститеті АҚ НИПИ "Каспиймунайгаз" С Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті «Республиканская палата породы герефорд »АҰ Л.Н.Гумилева атындағы еуразия ұлттық университеті «Республиканская палата по молочным породам крупного рогатого скота»АҰ Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті «Республиканская палата породы ангус» АҰ Сатпаев атындағы Казақ үлттық техникалық университеті «Республиканская палата аулиекольской породы» АҰ С. Аманжолов атындағы ШҚМУ «Республиканская палата по казахской белоголовой породе» АҰ «КазНИИЗиКР» ЖШС КазНИВИ ЖШС «КазНИИЖиК» ЖШС «НИЦЖиВ» ЖШС «КазНИИЗиР» ЖШС «С.Сейфуллин атындағы КазАТУ»АҚ

15 СЦЕНАРИЙДІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДАҒЫ ТӘУЕКЕЛДЕР МЕН ҚАУІПТЕР
СЦЕНАРИЙДІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДАҒЫ ТӘУЕКЕЛДЕР МЕН ҚАУІПТЕР Өнеркәсіп өнімдері үшін ішкі және сыртқы әлемдік бағаның нашарлауына байланысты макроэкономикалық тәуекелдер Халықаралық нарықтарда бәсекелестің күшею, өнімдердің бірқатар ДСҰ енуіне байланысты әлемдегі жетекші компаниялардың жоғары деңгейдегі нарықтардағы бәсекелестігі Климаттық жағдайларда қысқа және ұзақ мерзімді қолайсыз өзгерістер (жаһандық жылыну, қуаңшылық, осыдан туындайтын туындайтын шөлейт жерлердің артуы, су тапшылығы, тұрақсыздық, ауа райы жағдайлары). Өнімдерді тасымалдау инфрақұрылымының тозығы жетіпе нашарлауы, тиісінше, жеткізу құны көтерілуі Жануарлар мен өсімдік ауруларының, паразиттік өсімдік, жәндіктер, жануарлар, балық түрлерінің таралуы мен қоршаған ортаның ластануы жер, су және басқа да ресурстардың қолжетімділігін азайтады және тұтастай алғанда өнеркәсіп өнімділігін азайтып, Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіп кешенін экспорттық әлеуетін төмендетуі мүмкін Кәсіпкерлік субъектілерінің тиімділік деңгейінің төмендігі Жер, су, биологиялық ресурстарының күш қуатының жануарлардың генетикалық шамасының сарқылуы Жүргізіліп жатқан түбегейлі зерттеулердің технологиялық деңгейінің жеткіліксіздігі олардың халықаралық стандарттарға сәйкессіздігі Шетелдік өнімдердің сапасының және қазіргі заманғы өндірістік нысандармен жабдықталуының жоғары деңгейде болуы Ғылым беделінің төмендеуі, жүргізілетін зерттеулердің бәсекеге қабілетті еместігі, қорлардың тозығының жетуі, білікті мамандардың жетіспеуі Бизнестің ғылымға қызығушылық танытпауы, ғылымды қаржыландырудың жеткіліксіздігі Әлемдік экономикалық дағдарыс, инфляция деңгейінің өсуі Жаһандық экономикалық дағдарыстың әлеуметтік-саяси дағдарысқа ұласуы Одақтар мен коалиция пайда болуымен байланысты қауіптер Өркениет құндылықтарының күйзелісі, дін мен мәдениеттің қатар өмір сүруі Жаһандық азық –түлік қауіпсіздігіне қауіп төнуі

16 Өсімдік шаруашылығы және егін шаруашылығы
Жұмыстың екінші бөлімінде салалық эксперттердің келесі бағыттары бойынша ұсынылады: Өсімдік шаруашылығы және егін шаруашылығы Мал шаруашылығы және ветеринария Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі және қайта өңдеу

17 «Өсімдіктану және егін шаруашылығы» бағыты бойынша
«Мемлекеттік ғылыми-техникалық талдау ұлттық орталығы»АҚ «Өсімдіктану және егін шаруашылығы» бағыты бойынша «Ғылым және технология саласындағы болжамдау және жүйелік талдау» Жобасының нәтижелері Алматы, 2014

18 Өсімдік және егін шаруашылығы
АӨК бойынша технологиялар тізбегі Өсімдік және егін шаруашылығы 1 Деректер базасын жасау бойынша зерттеулер және ауыл шаруашылық өнімдерін нышандық (генетикалық) топтамалары бойынша шекті көрсеткіштерін бөлу (құрғақшылыққа төзімділік, күйзеліске, ауруларға қарсы тұру) 2 Будандастыру және генетикалық технологиялар негізінде іріктеу процессінде күйзеліс индикаторы белгілерін жақсарту үшін генетикалық алуантүрлілікті прайдалану бойынша ғылыми зерттеу 3 Әлемдік агробиокөптүрлілікті талдау негізінде жабайы шөптер мен жылжымалы гибридтерді қоса алғанда мақсатты гендерді бірдейлендіруді зерттеу 4 Ауыл шаруашылық дақылдарын сұрыптауда ассоциативті біріктіру мен маңызды маркерлеуді пайдалана отырып өнімділік, сапа және бейімді белгісіне қарай зерттеу 5 Әр агроэкотиптің морфологиялық және физиологиялық идиотипі үшін фенотиптеуді дамытудың жақсарған 6 Қазақстанның табиғи климаттық әртүрлілік әлеуетін пайдалану мақсатында (алма кезектілікті қоса алғанда) экологиялық сұрыптауды зерттеу 7 Дәнді, жармалық, майлы, жеміс-жидек, көкөніс, орман дақылдарының өнімділігін жоғарылату, өнімнің сапасына, биотикалық және абиотикалық факторларға бейімді сұрыптау бойынша зерттеу. 8 Сұрып ауысымы мен сұрып жаңалаудың барысын жеделдету үшін тұқым шаруашылығының сұлбасын әзірлеу және жетілдіру. 9 Феномен генотип-ортаны түрлі деңгейде зерттеу: - Халықаралық сұрыпты сынақ(озық ұқсастар бойынша); - Қазақстанның экологиялық желісіндегі жылжымалы сұрыптық материал; - MAS-сұрыптау бағдарламаларында (нақты белгілер бойынша) 10 Аймақтардың табиғи климаттық жағдайларына ауыл шаруашылық дақылдарының сұрыптары мен гибридтерінің шыдамдылығы мен тұрақтылығын иммунологиялық бағалауды зерттеу 11 Қазақстан аймақтарында ауыл шаруашылық дақылдарын өсірудің агроландшафтты оңтайлы зоналарын негіздеу бойынша зерттеу 12 Нақты алқапта ауыл шаруашылық дақылдарын өсірудің технологиялық барысын басқару жүйесін автоматтандыруды зерттеу 13 Су шаруашылығын дамытуды техникалық және технологиялық қамтамасыз ету жағынан зерттеу (мелиорация, суару, суарудың техникасы мен технологиясы) 14 Жерді өңдеудің бейімділік жүйелерін және ылғалды қорларды үнемдеу технологиясын әзірлеу 15 Топырақ құнарлығын сақтау және қайта жаңғырту технологиясын әзірлеу 16 Топырақтың спектрлік көрсеткішін өлшеу және ксенобиотиктермен ластануын бағалау, гумус диагностикасы үшін қашықтықтан зондтау әдістері бойынша ғылыми-зерттеу 17 Өсімдіктердің аурулары мен зиянкестерімен күресу үшін жоғары тиімді биопрепараттар әзірлеу 18 Зиянкестермен күресу үшін биоәдістерді шығару және пайдалану технологиясын әзірлеу 19 Bacillus thuringiensis энтомопатогенді бактериялар негізінде биопрепараттарды пайдаланудың қолда бар әдістерін әзірлеу, жетілдіру және оларды ағаш көшетттерін қорғауға ендіру.

19 АӨК бойынша технологиялар тізбегі
20 Қазақстанда шегірткелер санын азайту үшін Beauveria bassiana энтомопатогенді саңырауқұлақтар негізінде микоинсектицидтерді алутехнологиясын әзірлеу. 21 Вeauveria bassiana энтомопатогенді саңырауқұлақтар негізінде биопрепараттарды алу технологиясын әзірлеу. 22 Bacillus thuringiensis энтомопатогенді бактериялардың Қазақстандық штаммдарының генетикалық полиморфизмі бойынша зерттеулер жүргізу, биопрепараттардың келешегі бар продуценттерін анықтау. 23 Қазақстан жағдайында энтомопатогенді ағзаларды пайдалана отырып, колорад қоңызы санын реттеудің қауіпсіз әдістерін әзірлеу. 24 Ашық топырақта жеміс-көкөніс дақылдарын биологиялық қорғауда пайдалану үшін оларды жаппай көбейту технологиясын әзірлеу және табиғи энтомофагтарды іздеу бойынша зерттеулер . 25 Қазақстанның оңтүстік шығысында ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестерімен биологиялық күресу үшін пайдаланатын пайдалы энтомофаундарды зерттеу. , 26 Балалар және диеталық тағамдану үшін фитофаг пен фитопатогендерді бақшаларда агроценоздарды биоценотикалық теңділік сақтау үшін биологиялық бақылау жүргізу әдістерін дамыту. 27 Органикалық ауыл шаруашылығы жүйелерінде күрделі көкөніс жапырақ-жеп және қоректілерді қорғау агробиологиялық негіздеу бойынша ғылыми-зерттеу. 28 Органикалық егін шаруашылығы өсімдіктерін қорғау үшін кенелер мен пайдалы жәндіктерді жаппай көбейтетін био-конвейер әзірлеу. , 29 Экологиялық таза өнім шығару үшін кешенді үстем қоректілер және өсімдік патогенді жүзімдіктерді биологиялық қорғау әдістерін әзірлеу. 30 Агроландшафттар негізінде жидектік агроценозды қорғаудың биологиялық тәсілін әзірлеу. , 31 Орманның жапырақ кеміргіш зиянкестеріне қарсы Chouioia cunea паразитоидын қолдану және интродукция бойынша жаппай көбейтуді зерттеу. , 32 Ауыл шаруашылық ауруларымен биологиялық күресуде антогонистерді қолдану әдісін зерттеу. , 33 Экологиялық таза органикалық өнімді өсіру технологиясын әзірлеу. , 34 Органикалық тыңайтқыштарды алу технологиясын әзірлеу. , 35 Аса қауіпті және оқшаулы зиянкес организмдердің үнемі жаңарып отыратын автоматтандырылған мәліметтер базасын әзірлеу. , 36 Қазақстан Республикасы аумағында фитосанитарлық тәуекелдікті талдау негізінде оқшауланбаған зиянкес организмдердің фитосанитарлық шараларын әзірлеу ,. 37 Алынатын өнімде улы қалдықтардың санын азайту үшін ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестерінің инсекцидтер мен синергистерге кросс – резистенттігін анықтау бойынша зерттеулер 38 Қашықтықта барлау және ГАЖ технологиясы негізінде ауыл шаруашылық алқаптарында ауа қауіпті және оқшаулы зиянкес организмдерінің фитосанитарлық мониторингіне зерттеулер жүргізу 39 Топырақ құрамында және өсімдіктерде пестицидтердің қалдықтарына жүргізілетін мониторингтің тиімді әдістерін әзірлеу 40 Аса қауіпті нысандар мен зиянкес жәндіктердің таралуына шектеу әдістерін әзірлеу 41 ПЦР талдау әдістері арқылы Қазақстан Республикасы аумағындағы оқшаулы зиянкес жәндіктердің расс және штаммдарын анықтау бойынша зерттеулер

20 ЖЕРПАЙДАЛАНУ МЕН ЫЛҒАЛРЕСУРССАҚТАУШЫ БЕЙІМДЕЛГЕН ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖҮЙЕЛЕРІН ӘЗІРЛЕУ
Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Зерттеу мәні әр түрлі аумақтық деңгейде ГИС жүйелердi пайдалана отырып ауыл шаруашылығы адаптивті-ландшафтты жүйелері негізінде аймақтық топырақ қорғау ылғал-ресурс үнемдейтін ауыл шаруашылығы технологияларын дамыту және енгізу ауыл шаруашылығы жүйесі мен агроөнеркәсіптік экологиялық жағдайына қатысты олардың саралау қажеттігін білдірді. Бұл тәсіл жер ресурстарын, егістік жер және аграрлық-экология тұрақты өнімділігін тиімді пайдалану мәселесін шешеді. Технологиялар мен ең төменгі өңдеу әзірлеу және тамшылатып суаруды іске асыру және әлемде осы салалардағы топырақ сипаттамалары мен Қазақстан жерлерінің ерекшеліктеріне қарай суару үшін көтерілген технологияларды кез келген No-till-тікелей себу топырақ әдістері бойынша ұсынылатын шешімдердің деңгейін көрсетеді. Күтілетін нәтижелердің қолдану аясы зор. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Зерттеу негізі халықаралық тәжірибені ескере, топырақтың физикалық және химиялық қасиеттері мен дақылдарының құрамын ескере отырып Қазақстан өңірлерінде технологиясын бейімдеу қажеттілігі бар. Жаңалығы, топырақтың гумустың құрамы (3,5% немесе одан да көп) бар No-дейін және тікелей себу агроөнеркәсіптік процестерді реттеу үшін қарқынды өңдеуді қажет етпейтін және топырақтың оңтайлы тығыздығы 1-1,24 г /см3 деңгейінде ең төменгі , топырақ өңдеу өлшемі енгізу құру болып табылады, табиғи факторлардың әсерінен. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Зерттеулер қолданбалы сипаттағы, сондай-ақ олардың нәтижелері инфрақұрылымы бар жаппай ауқымды агробизнес бойынша дереу іске асыруға жатады. Кейбір ережелер технологиялық патентқабілетті болуы мүмкін. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Бейімді-ландшафтық жүйесі ылғалсақтаушы технологиясы, ГИС жүйесі, агроэкология, егістік жер өнімділігі, топырақты ең аз өңдеу, No-till , тамшылатып суару, жоталы технологиясы. Көрсеткіштер қамтиды: агроландшафтық көзқарас, ресурстарды сақтау, азайту немесе бас тарту өңдеу негізінде бастауыш топырақ құрылымдардың таңдау, топырақ бетінде өсімдік қалдықтарының сақтау, тиімді дақылдардың және ауыл шаруашылығы дақылдарының, оның ішінде егіс айналымы пайдалану, зиянкестер мен ауруларға қарсы күрес, топырақ құнарлылығын, кешенді көзқарас жақсарту, осы технологияларды жауап сапалы тұқым сорттарын пайдалану. Тақырыптың жүзеге асыру шеңберінде инновациялық патенттер пайда болуы мүмкін. Жалпы саны -20, халықаралық журналдарда жарияланған ден астам, мамандарды оқыту-90, техниктер оның ішінде PhD деңгейінде және « экстеншн» арқылы енгізу ғылыми кеңес деңгейінде- 75 , дейін бағалануы мүмкін. Негізгі технологиялар Жоғары құнды технологиясы бойынша ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру:егіс айналымындағы жемдік шөптердің аз үлесі, аймақтық ауыл шаруашылығы емес экологиялық өндірістік жүйесінде реверсивті топырақ, пар жыртуды пайдалану, ешқандай дақылалмасудың болмауы, арықпен есепсіз суару, жалпы тыңайтқыштандыру бір мезгілде,:

21 ӨСІМДІКТЕРДІҢ АУРУЛАРЫ МЕН ЗИЯНКЕСТЕРІНЕ ҚАРСЫ ЖОҒАРЫТИІМДІ БИОПРЕПАРАТТАР ӘЗІРЛЕУ
Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы: Қазақстанда өсімдіктерді зиянкестерден кешенді қорғау 100% дерлік химикаттармен жүзеге асырылады. Пестицидтерді пайдаланудың теріс салдары жақсы белгілі - қоршаған ортаны ластау, сондай-ақ адам денсаулығына зиянды ауыр металдар, нитраттар соның ішінде химиялық заттардың ауыл шаруашылығы өнімдерінің ішінде қалдықтарының болуы. Ауыл шаруашылығы дамыған елдерде өсімдік қорғаудың биологиялық әдістерін қолданудың шешуші мәні бар. Пестицидтерді пайдалануға тек балама биологиялық әдістерін негізінде қорғаудың кешенді жүйесін енгізу болып табылады. Зиянкестердің (- жәндіктер мен табиғи заттардың түрлі микроорганизмдер ауру қоздырғыштар - өсімдіктер алынған entomopathogens) санын реттейтін табиғи биологиялық тәсілдерді пайдалана отырып. Жоба өңірдің географиялық және климаттық сипаттамаларын ескере отырып талап ететін, ауыл шаруашылығы жаһандық мәселелерді шешуде, биологиялық жүйелерді пайдалану басымдықтарының біріне сай. Бұл ертеректе әзірленген биопрепараттармен расталады - оның қызметі, туған штаммдарының таңдау байланысты биологиялық өнім «Ақ көбелек», коммерциялық әріптестерімен «Lepidocide.» қарағанда 1,7 есе жоғары белсенділігін көрсетеді. Сонымен қатар, осы әзірлемелерді қолдану аясы химиялық пестицидтерді қолданудан аулақ АШТӨ және экологиялық маңызды бағыттарының (МҰТП, қалаларында саябақтар), қоспағанда, әсер етеді. Күтілетін нәтижелер: - Ауыл шаруашылығы дақылдары мен орман екпелерін негізгі зиянкестер жоғары биологиялық белсенділігі қойылады, үш энтомопатогенді саңырауқұлақтар Beauveria bassiana және 2 бактериялар Bacillus thuringiensis, соның ішінде 5 өнімділігі жоғары штаммдарының, таңдау болады - Инеліктер, қоңыздар,, Lepidoptera; - Ірі зиянкестер өсімдіктерді қорғау үшін бес жаңа микробиологиялық препараттар (бактериялардың, бактериялық) тексеру үшін зертханалық және далалық эксперименттер жүргізілетін болады. - Топырақ микроорганизмдер дақылдарының негізгі бактериялық және грибок ауруларына қарсы жоғары антагонистік белсенділігі қойылады, таңдау болады; - Модель эксперименттер өсімдік ауруларына қарсы 2 микробиологиялық препараттарды пайдалана отырып, саласындағы жүргізілетін болады; - Дамыған және қауіпті жәндіктер мен ауруларға қарсы биологиялық өнімдердің партиясы дамыту және өндіру технологиясын шығарылатын болады; - Дамыған технологияларды коммерциялық енгізу үшін қажетті нормативтік-техникалық құжаттама толық пакетін әзірледі ма. Бұл бағдарламаны жүзеге асыру айтарлықтай Қазақстанда азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, мал шаруашылығы жемшөп базасын және дамыту нығайта түседі, соңғы өнімнің коммерциялық сапасын арттыруға мүмкіндік береді химиялық гербицидтер мен пестицидтерді пайдалану құнын төмендету Қазақстанның, экологиялық таза өнім өндіру, ірі дақылдардың шығымдылығы арттырады. Биопрепараттар өндіру және іске асыру импорт алмастыру үшін мүмкіндік жасау және Қазақстан Республикасының экспорттық әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді. күтілетін нәтижелерін қолдану аясы. Қазақстан Республикасының алты климаттық аймақтары, Оңтүстік-батыс Сібір, Қырғызстан, Өзбекстан. 2. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі: Тақырыпты әзірлеу , ғылыми және техникалық қолдау ең жоғары деңгейін талап етеді. Өткен жылдардағы ғылыми зерттеулер энтомопатогенді микроорганизмдердің байырғы штаммдарының бірегей коллекциясын жасауға мүмкіндік берді. жұмыс молекулярлық-генетикалық зерттеулер, соның ішінде биотехнология дамуының қазіргі заманғы ғылыми және әдістемелік тәсілдерді қолдануға болады. Сонымен қатар, коллекцияға шетелдік ғалымдардың, атап айтқанда, Германия, Қытай мен Ресейден серіктестермен, ғылыми қызығушылық бар. Осы Бағдарламаны іске асыру, экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін жағдай жасайды шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру бойынша нақты әдістерін әзірленетін болады, ауыл шаруашылығы өнімділігін және қоршаған ортаны қорғау жақсарту үшін ірі халықаралық бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру Қазақстан тең әріптестік Республикасын қамтамасыз етеді. Барлық бұл өзіндік және осы тақырыптың маңызы жоғары деңгейін ұсынады. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Жоба Ауыл шаруашылығы министрлігі департаментінің қызметкерлеріне фитосанитарлық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, «Фитосанитария» РМК, ММ «Республикалық әдістемелік орталығы фитосанитарлық диагностика және болжам,» ҚР АШМ АӨК мемлекеттік инспекция комитеті мен жоғары сапалы деңгейде Республиканың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері, оларды сатып алуға және пайдалануға, биологиялық өнімдер қолдану туралы нұсқауларды ұсыныстар пайдалана алады. Барлық ғылыми-зерттеу нәтижелері жоғары патентқабілеттілікке ие және бүгін АШТӨ арасында күшті сұраныс бар. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Биотехнология, биологиялық бақылау, биопрепараттар, саңырауқұлақтар, бактериялар, жәндіктер, өсімдіктер. Осы тақырыпты іске асыру Қазақстан, экологиялық таза өнім өндіру, контексінде өсірілетін ірі дақылдардың шығымдылығы айтарлықтай мал азықтық базасын нығайту және Қазақстан азық-түлік қауіпсіздігін дамитын болады, соңғы өнімнің коммерциялық сапасын арттыруға мүмкіндік береді химиялық гербицидтер мен пестицидтерді пайдалану құнын төмендетуді арттырады. Биопрепараттар өндіру және іске асыру импорт алмастыру үшін мүмкіндік жасау және Қазақстан Республикасының экспорттық әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді. Экспорттауға арналған ауыл шаруашылығы өнімдерін, ДСҰ-ға кіру үшін талап етілетін параметрлердің экологиялық тазалығын сертификатын ие болады. Негізгі технологиялар: Биотехнология - Ферментерлер микроорганизмдердің өсіру; Молекулярлық биология - ПТР, генетикалық таңбалау.

22 АСТЫҚ, БҰРШАҚ, ЖАРМА,МАЙЛЫ, ЖЕМДІК, ЖЕМІС-ЖИДЕК, КӨКӨНІС, ОРМАН ДАҚЫЛДАРЫ СЕЛЕКЦИЯСЫӨНІМДІЛІКТІ ЖОҒАРЫЛАТУҒА,ӨНІМ САПАСЫ МЕН БИОТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ АБИОТИКАЛЫҚ ФАКТОРЛАРҒА БЕЙІМДІЛІККЕ ЗЕРТТЕУЛЕР. Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Селекция – бұл үздіксіз процесс, мазмұны зерттеудің барлық асыл тұқымды циклын қамтиды және оның мәні әр түрлі агро-экологиялық жағдайларға бейімделе жоғары мүмкіндігі бар өнімді жоғары және жоғары сапалы сорты мен будандары құруға бағытталған - өсіру. Негізгі ғылыми бағыттары: 1. Жоспарлау шекті параметрлері (құрғақшылық төзімділік, стресс қарсылық, ауру) бойынша атрибуттік (генетикалық) коллекциялар / дақылдың құру, бөлу және пайдалану арқылы кесіп өтеді. іріктеу процесінде стресс индикаторы белгілерін жақсарту үшін генетикалық әртүрлілігін пайдалану. / Өсімдік шаруашылығы өнімділігін, сапасын, және бейімдеу критерийлерге өсіру елеулі маркер ассоциативті картографиялау мақсатты іріктеу және пайдалану 2. Мақсаттыбағытталған іріктеуді негіздеу, ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігін, сапасын және бейімделу қырлары бойынша селекциялау.Әрбір агроэкотипті морфологиялық және физиологиялық дамуын фенотиптің жақсарған технологиялар қолдану. 3. Қоршаған орта селекциясы. Қазақстанның табиғи-климаттық алуан түрлілігін қамти. (трансфер қоса алғанда) Түрлі деңгейлерде генотип қоршаған ортаны құбылыс зерттеу: 1) халықаралық тұқымсынақ(шын мәнінде ең жақсы үлгілер); 2) Қазақстан экологиялық желісінде озық материалдар; 3) таралу деңгейінде таңдау селекциясы бейімделуі негізінде бағдарламалары. 4. Жақсартылған стресс төзімділік және өңдеу сапасын нақты түріне жалпы бейімдеу сыйымдылығы сорттарын жасау. Күтілетін нәтиже био-климаттық және топырақ әлеуетін тиімді пайдалану үшін ұлттық деңгейдегі сорттарын және нарық гибридтерін құру болып табылады. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Агрономиялық белгілері мен қасиеттерін фенотиптік көріністері бар, осылайша, жаңа ген рекомбинации туралы айырмашылықтарды және сорты мен будандары өзіндік және ауыл шаруашылығы өнімдерін өнімділігі мен сапасын арттыру нәтижелерін маңызы жоғары деңгейін қамтамасыз етеді. Зерттеулердің жаңа бағыттары: 1. Генетикалық таңбалардың барлық кезеңдерінде (жоспарлау, іріктеу, тұрақтылық) салыстырғанда, және араласқанда дәстүрлі фенотиптік әдістерін ұштастыра отырып. 2. DGL әдісін қолдану, сорттарын біртектілігі, біркелкі және тұрақтылығын қамтамасыз ету 3. Сорттарының жаңа буынын жасау: пайдалану біртекті, атап айтқанда, түрі, оның ішінде салауатты тамақ үшін Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Қолданбалы өнім (нәтиже) тез коммерцияланатын жылдам сортауысу қамтамасыз етілетін, тұқым өнеркәсібін құруға жататын ауыл шаруашылығы бизнесінің, қосымша әсері пайдаланылатын, патенттелген инновациялық сорты мен будандары болып табылады. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Селекция әдістері, биотехнология, гендік рекомбинации, молекулалық генетика, сынып, клеткалық инженерия, дигаллоид әдісі, бейімдеу және т.б.. Зерттеудің түпкі өнімі болып табылады: 1. Өнімділігін бақылау айтарлықтай жоғары генетикалық тұрақты сорты мен будандары, (стандартты) алуан, кем дегенде 10% (ауыл шаруашылығы дақылдарының әр түрлілігі тестілеу жөніндегі мемлекеттік комиссияның бойынша) немесе жеке экономикалық құнды атрибуттары арқылы алға нақты міндеттерді шешу үшін (earliness тиісті бағыттар бойынша өнім сапасы, ауру қарсылық, және т.б.) 2. Жарияланымдар (халықаралық рейтинг) 3. Сұрып патенттері, әдістері, және және оларды құру технологиялары 4. Селекционерлерлі, тұқым өсірушілерді дайындау Негізгі технологиялар Классикалық селекция, зерттеудің барлық кезеңінде қанша және қалай (а /ш дақылдардың, олардың мақсаты және пайдалану байланысты) молекулярлық генетика және биоинженерия, ұялы инженерия әдістері қолдану. Қазақстан қазірдің өзінде будандастыруды, ата-анасының жұп және будандардың тұтандырушы ұрпақ іріктеу кезеңінде іріктеу, әдістері dihaploids дамыту, Гетерозиса үшін асыл тұқымды, генетикалық теңгерімді көпкомпонентті синтетикалық популяциясын құру: адаптивті генетикалық ресурстар және асыл тұқымды әдістерін пайдалануға негізделген сорттарын және будандарды құруда маңызды тәжірибесі бар.

23 АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ЖЕРЛЕРІНІҢ АСА ҚАУІПТІІ ЖӘНЕ КАРАНТИНДІ ЗИЯН ОРГАНИЗМДЕР БОЙЫНША ҚАШЫҚТЫҚТА ЗОНДТАУ НЕГІЗІНДН ФИТОСАНИТАРЛЫҚ МОНИТОРИНГ ЗЕРТТЕУЛЕРІ. ГИС-ТЕХНОЛОГИЯЛАР Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Аса қауіпті және карантиндік зиянкестер, арамшөптер және ауыл шаруашылығы, орман және елдегі көпжылдық дақылдардың аурулар мониторинг геоақпараттық жүйесін әзірлеу. Жоба Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығында ғарыштық ғылыми-техникалық бағдарламаларды басымдықтарының біріне сай келеді. Осы технологияларды трансферттеу, адам факторын жоюға айтарлықтай бюджет қаражатын үнемдеуге, экологиялық таза өсімдік және мал шаруашылығы өнімдерін өндіру үшін республиканың агроөнеркәсіптік кешенінің үлкен әлеуетін жүзеге асыруға тиімді және уақтылы зиянкестер үшін мониторинг, зерттеу деңгейін арттыруға мүмкіндік береді. Аса қауіпті және карантиндік зиянкестер, арамшөптер және ауыл шаруашылығы көпжылдық және орман дақылдарын ауруларының жаңартылып тұратын деректер базасы (ДБ) және ақпараттық-іздеу жүйесінің (АІЖ) фитосанитариялық мониторинг жүйесі жасалынады, бұл динамикалық Жер аудандастыруға негізделген тұрақты нақты уақытта талданатын, с қашықтықтан зондтау деректерiн болады лицензияланған бағдарламалық қамтамасыз ету ArcGIS, жаһандық позициялау деректер мен зиянды организмдер немесе олардың күшiн жою қарсы пестицидтерді емдеу экономикалық өміршеңдігін анықтауға болады, фитосанитариялық жағдайды бағалау үшін ұшқышсыз әуе платформаларын пайдалану, географиялық ақпараттық технологиялар. Күтілетін нәтижелерін қолдану аясы. Қазақстан Республикасының алты климаттық аймақтары. 2. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі: Жерді қашықтықтан зондтау технологиясын трансферттеу және ауыл шаруашылығы ландшафттар мен агроөнеркәсіп негізделген географиялық ақпараттық жүйелер (ГАЖ) фитосанитариялық мәртебесін бағалау, оның ішінде қашықтықтан зондтау деректерiн және ұшқышсыз ұшу аппараттарын пайдалану зиянды организмдердің бағыттарын түсіндіру болады және аграрлық-экожүйелер мен зиянкестер мен аурулардан, олардың шабуыл ластану дәрежесін бағалау үшін, компьютерлік деректер базасын және ақпараттық іздеу жүйесін құру үшін, әр түрлі топырақ үшін ауыл шаруашылығы дақылдары мен елдің климаттық аймақтардың қашықтан диагностика әдістерін бейімдеу. 3. Зерттеу қолданбалылығының маңыздылығы. Жобаның жүзеге асуы, жоғары сапалы деңгейде ауыл шаруашылығы министрлігінің фитосанитарлық қауіпсіздік департаментінің, РМҚК «Республикалық әдістемелік орталығы фитосанитарлық диагностика және болжам,» РМК «фитосанитарлық», ҚР АШМ АӨК мемлекеттік инспекция комитетінің және ауыл шаруашылығы республиканың қызметкерлері ұсыныстар пайдалануға мүмкіндік береді, ақпараттық технологияларды беру туралы нұсқаулар , спутниктер мен ұшқышсыз платформалар дерекқорды сатып алуға және пайдалануға. 4. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Фитосанитариялық мониторинг, карантиндік сайттар, / дақылдардың, қашықтықтан зондтау, ГАЖ қауіпті зиянкестер - жүйелер және басқалары. Зерттеудің негізгі бағыты алдыңғы қатарлы ақпараттық технологияларды пайдалану болып табылады. Олардың арасында ерекше назар ақпараттың тиісті камералар, бақылау бөлімшелерінің, беру және өңдеу жабдықталған ұшқышсыз әуе кемесінің Республикасының қашықтықтан зондтау аударылады.           Жерді қашықтықтан зондтау бетіндегі жатқан құбылыстарды қазіргі заманғы бақылау, карталау және бағалау үшін тиімді құрал болып табылады. Ол алыстан жүзеге асырылады ғылыми мониторинг барлық қол жетімді әдістерін қамтиды. қашықтықтан зондтау әдістерімен мониторинг жүйесі табиғи жағдайында өзгерістер бақылау үшін, өсімдіктер денсаулығы мен өнімділігі зиянкестер әсерін бағалауға мүмкіндік береді (гидротермиялық көрсеткіштер, топырақтың ылғалдылығы, т.б. ..) климаттық факторлар мен табиғи құбылыстардың қайталануы кезінде туындайтын. 5. Негізгі технологиясы: Зерттеулер Жерді қашықтықтан зондтау деректерін, ақиқат және ГАЖ технологияларының стандартты тәсілдерді негізделген. Байқау жүргізу үшін қажетті құрал-жабдықтар, спутник ретінде платформалар, ұшақ, жер-негізделген және автоматты nizkoletayuschie ұшқышсыз платформалар, сондай-ақ деректерді жазу жүйесін (сандық камера, теледидар жабдықтар, көп арналы сканерлер, ажыратымдылығы жоғары визуалды жүйелер) қамтиды

24 ЖОЛ КАРТАСЫ – АСТДӨАТҚ(БАҒЫТШАСЫ: ӨСІМДІК ӨСІРУ МЕН ЖЕР ПАЙДАЛАНУ )
2014 2019 2024 2030 ………. Уақыт Жоғары өнімді және бәсекеге қабілетті а/ш дақылдары А/ш дақылдарының ресурс сақтаушы технологиялары Органикалық егіншілік Фитосанитарлық саулық Азық-түлік/Қызмет Өнімділігі мен стресс тұрақтылығын арттыру мақсатында а/ш дақылдарын сқрыптауы бойынша ғылыми зерттеулер Ғылыми зерттеулер тақырыптары Бейімделген жер пайдалану жүйесін дамыту Аурулармен және зиянкестермен күресетін дәрі дамыту Аса қауіпті карантиндік зиянды объектілерді мониторингін зерттеу Молекулалық генетика және биоинженерия әдістері Ылғал мен ресурс сақтаушы технология микроорганизмдерді өсіру Жерді қашықтықтан зондтау Негізгі технологиялар классикалық селекция Топырақты қырып жыртушы өңдеу молекулярлық биология әдістеру (ПЦР) ГАЖ технологиялары гибридизация Жота технологиясы Генетикалық таңбалау жерді Картаға түсіру Дигаплоид әдістері Тамшылатып суару Индикаторлар А/ш дақылдарының сұрыпы мен буданы, агротехнологиялар, биодәрілер, мониторинг жүйесі және т.б. Қорғау құжаттары Практикалық мінездемелер Тағылымдамадан өткен ғаымдар Дәйекті журналдарда басылым Бакалавриат, магистратура және докторантура бағдарламалары бойынша білім беру бағдарламаларын әзірлеу және жетілдіру, мемлекеттік гранттар санын ұлғайту. Молекулалық генетика саласындағы зерттеулерге қатысты заңнамаға өзгерістер енгізу Ресурстар Қаржы ресурстары – республикалық бюджет, бизнес құрылымдардан инвестициялар Ғылыми ұйымдардың,тәжірибелі компаниялардың,негізгі нысандардың,жоғары оқу орындарының,ауыл шаруашылығы профилінің материалды-техникалық базасы Мемлекеттік мекемелер: ҒЗҰ АҚ «КАИ», КазАТУ им. С.Сейфуллина, КазНАУ, ЗКТУ, ботаника және фитоинтродукция ҒЗИ, өсімдік биологиясы және биотехнологиясы ҒЗИ, МБЦ, микробиология және вирусология ҒЗИ, ҒЗИ Жетекші шетелдік ұйымдар: Бүкілресейлік өсімдіктерді қорғау ҒЗИ, Жануарлардың жүйеге келтіруі және экологиясы институты РҒА СБ, CYMMIT, ICARDA, IRRI, ICRISAT, ARS, INRA, Волкандық ДИ, IWMI, ВНИИР және т.б. Стратегиялар/ Бағдарламалар 2050 Стратегисы 2014–2020 жылдарға Қазақстан Республикасының ҮИИД бағдарламасы Агробизнес-2020 Қазақстан Республикасының 2030 дейінгі инновациялық даму стратегиясы «Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы» Заң «Тұқым шаруашылығы туралы» Заң «Сертификаттау туралы» Заң ҒЗҰ мен сынақ станцияларының инфрақұрылыын жаңғырту бағдарламасы Тәуекелдер Ғылыми және экспериментальды зерттеу және жаңғырту үшін жеткіліксіз қаржыландыру ҒЗТҚЖ және жабдықтардың құнының ұлғаюы; Жобаларды іске асыру мерзімін арттыру; Білікті мамандардың болмауы, ғылыми кадрлардың қартаюы, жас ғалымдардың төмен уәждемесі Жобаларды асырушылардың біліктілігінің төмендігі немесе ынтасының жоқтығы Ескірген ғылыми аспаптар мен құралдарға байланысты ҒЗЖ төмен деңгейі Инфрақұрылымды және технологиялық базаны дамыту Кадрлық саясат А/ш дақылдарының сұрыпы мен буданы, агротехнологиялар, биодәрілер, мониторинг жүйесі және т.б. Жаңа технологиялармен қамталған жерлер саны Ресурс үнемдейтін технологияларды пайдалана отырып, жоғары өнімді сұрыптарды енгізудің экономикалық әсері Мониторинг Операциялық жоспар Стратегиялық жоспар Ұзақ мерзімді көзқарас

25 ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖОСПАРЫ Астық зерновых, бұршақ, жарма, майлы, жемдік, жеміс-жидек, көкөніс, орман дақылдары селекциясы, өнімділікті жоғарылатуға, өнім сапасы мен биотикалық және абиотикалық факторларға бейімділікке зертеулер 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер Рб, Халықаралық гранттар 2 ҒЗТҚЖ жүзеге асыру үшін шетелдік жетекші ғалымдарын тарту Есеп беру, дәйекті журналда басылым РБ, Халықаралық гранттар 3 Өндірістік сынаулар Енгізу акті ҒЗҰ, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер 4.0 Кәсіби даму 4.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар 4.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 5 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі Өсімдіктердің ауруларымен зиянкестеріне қарсы жоғарытиімді биопрепараттар әзірлеу 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер Рб, Халықаралық гранттар 2 ҒЗТҚЖ жүзеге асыру үшін шетелдік жетекші ғалымдарын тарту Есеп беру, дәйекті журналда басылым РБ, Халықаралық гранттар 3 Өндірістік сынаулар Енгізу акті ҒЗҰ, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер 4.0 Кәсіби даму 4.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар 4.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 5 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі

26 ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖОСПАРЫ жалғасы
Жерпайдалану және ылғалресурссақтағыш технологиясының бейімді жүйелерін әзірлеу 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер Рб, Халықаралық гранттар ҒЗТҚЖ жүзеге асыру үшін шетелдік жетекші ғалымдарын тарту Есеп беру, дәйекті журналда басылым РБ, Халықаралық гранттар 2 Өндірістік сынаулар Енгізу акті ҒЗҰ, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер 3 Кәсіби даму 3.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар 3.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 4 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі Ауылшарушылық жерлерінің аса қауіпті және карантинді зиян карантинді зиян организмдер бойынша қашақтықта зондтау негізінде фитосанитарлық зертеулері. ГИС технологиялар 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер Рб, Халықаралық гранттар 2 ҒЗТҚЖ жүзеге асыру үшін шетелдік жетекші ғалымдарын тарту Есеп беру, дәйекті журналда басылым РБ, Халықаралық гранттар 3 Өндірістік сынаулар Енгізу акті ҒЗҰ, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер 4.0 Кәсіби даму 4.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар 4.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 5 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі

27 «Ғылым мен технология саласындағы болжау мен жүйелі талдау»
«Мемлекеттік ғылыми-техникалық Ұлттық сараптама орталығы» АҚ «Ғылым мен технология саласындағы болжау мен жүйелі талдау» «Мал шаруашылығы мен ветеринария» бағыты бойынша жоба нәтижелері Алматы, 2014

28 АӨК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ТІЗІМІ
АӨК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ТІЗІМІ Малшаруашылығы мен ветеринария 1 Ауыл шаруашылығы жануарларын Қолданыстағы түрлері, желілерін құру және жетілдіру бойынша ғылыми-зерттеу 2 Мал рецессивных гендердің ДНҚ-диагностика әдісін таңдау процесінәзірлеу және жүзеге асыру; 3 Асылдандырылған ет тұқымды бұқаларды технологиялық сіңіру төмен өнімділігін жою арқылы сиыр ірі қара мал табынын жасау үшін ғылыми негізделген әдістерін әзірлеу; 4 Жоғары-гибридтерін қабылдауды қамтамасыз ететін елдегі балама жолмен өсірілген мал негізделген будандастыруды жаңа нұсқаларын, әзірлеу және енгізу; 5 Ерте босанғаннан кейінгі онтогенездегі жануарлардың иммунтүзегіш әдістерді әзірлеу. 6 Трансгенез және клеткалық инженерия саласындағы әдістерін әзірлеу; 7 Ауыл шаруашылығы жануарларының жасанды ұрықтандыру жаңа әдістері мен жүйелерін әзірлеу 8 Ауыл шаруашылығы жануарларының бар (пробиркалар жағдайында табиғи,) эмбрион аудару әдістерін әзірлеу 9 Ауыл шаруашылығы жануарларын бірге асыл тұқымды негізгі белгілері бухгалтерлік есеп және талдау үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу Ауыл шаруашылығы жануарларының бар асыл тұқымды құнын есептеу үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу 10 Ауыл шаруашылығы жануарларының генетикалық сертификаттау үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу 11 Ауыл шаруашылығы жануарларын автоматтандырылған есептеу азықтандыру рационын бағдарламалық қамтамасыз әзірлеу 12 Өз азық-түлік ресурстарын барынша пайдалану негізінде ауыл шаруашылық малдарын азықтандыру жүйесін жетілдіру ғылыми-зерттеу 13 Қоректік жем неғұрлым тиімді пайдалануды қамтамасыз етеді, жас жануарлардың тамағына, жақсарту үшін ғылыми-зерттеу 14 Жемшөп дақылдарын өсіру технологиясын жетілдіру бойынша ғылыми-зерттеу 15 Жағалаудағы шабындық және орнықты пайдалану үшін технологияларды әзірлеуу. 16 Жемшөп өндірісін оазис технологияларды әзірлеу. 17 Мақсатты қоспалар құру үшін технологияларды әзірлеу, премикстер мен BVMD ескере жемшөп базасын, арнаны және өндірістің негізгі технологиялық шарттарын тағамдық құндылығын ескере отырып, әзірленген. 18 Жайылымдар мен шабындық жерлер агро-экологиялық бағалау үшін географиялық ақпараттық жүйелер (ГАЖ) пайдалану жөніндегі ғылыми-зерттеу 19 Жаңартылатын энергия көздерін және жайылымдарды ұтымды пайдалану пайдалануға негізделген жайылымдарды суару технологиясын әзірлеу.

29 АӨК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ТІЗІМІ
20 Жүдеген жайылымдардың және агроэкожүйелердің бұзылуын қалпына келтіру технологияларын әзірлеу 21 Жайылымды шикізат және жасыл белбеулер схемаларын шабындық пен жайылым пайдалану үшін технологиялар параметрлерін әзірлеу; 22 Қазақстан Республикасында жануарлар ауруларының эпидемиологиялық қадағалау н, математикалық модельдеу және болжау жүйесін әзірлеу 23 Биологиялық жасау үшін микробтық штаммдарының ауру тұтануына сақтау жинау қолайсыз оқшауланған эпизоотиялық мәдениеттердің иммунобиологиялық және молекулалық-генетикалық сипаттамалары туралы зерттеулер. 24 Әсіресе қауіпті және Қазақстан мен жақын және алыс шет елдерде шұғыл жұқпалы Эпизоотиялық жаңа ошақтарын пайда байланысты зерттеулер. 25 ХЭБ талаптарына сәйкес дамыту және жетілдіру ғылыми-негізделген жүйесін басқару қызметі эпизоотиялық процесінің және аса қауіпті және карантиндік бастаған жануарлар ауруларының орталықтарын 26 Дезинфекция және дератизация нысандар ветеринариялық-санитариялық бақылау жөніндегі іс-шаралар жүйесін әзірлеу және жетілдіру 27 Қазіргі заманғы және қолданыстағы вакциналарды жетілдіру құру үшін технологияларды дамыту. 28 Қолданыстағы сынақ жануарлар ауруларының диагностикасы үшін жүйелерін, құстар, балықтың және араның жаңа және жетілдіру дамыту. 29 Тиімді құралдар мен жануарлар, құстар мен бал ауруларды емдеу әдістерін әзірлеу. 30 Мал шаруашылығы ауыл шаруашылығы малдары мен жұқпалы емес аурулардың құстардың әл-ауқатын қамтамасыз ету үшін жүйені жақсарту үшін ғылыми-зерттеу. 31 Қазақстан өңірлерінде ауыл шаруашылығы жануарларын түрлі өнімділігі үрдістердің ресурс үнемдейтін технологияларды әзірлеу. 32 Ет өндіру бағытында ұсталатын малды арзан ресурс үнемдейтін технологиялар бойынша ғылыми негізінде жүйесін әзірлеу; 33 Жоғары өнімділікті сиырларды жылдам өсіру жүйелерін әзірлеу; 34 Сүт және сиыр еті өндірісінің экологиялық таза, энергия үнемдейтін технологияларды әзірлеу; 35 Сүт сауу, сақтау және қайта өңдеу үшін жабдықтарды әзірлеу 36 Ауыл шаруашылығы жануарларының физиологиялық ахуалын сәйкестендіру әдістерін әзірлеу 37 Жем –шөп дайындау машиналар жүйесін (жаттығулар, шөп дайындау үшін техника, үгітшілер, арба орнатылған, және т.б.) әзірлеу 38 Жем-шөп даярлау машиналар жүйесін (турау, жем-шөп таратқыш, езгіштер, тиегіштер және т.б.,) әзірлеу 39 Ауыл шаруашылығы малдарына арналған жабдықтар қазу жүйесі (шұңқырлар, көң шығару)әзірлеу

30 А/Ш ЖАНУАРЛАРЫНЫҢ БАР ТИПТЕРІ МЕН ЖЕЛІЛЕРІНЖЕТІЛДІРУ МЕН ҚҰРУДАҒЫ ЗЕРТТЕУЛЕР
Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Шет ел мен көрші елдердің экономикасының даму қарқынын ескере отырып, біз қазіргі заманғы биотехнологиялық әдістерді (рецессивных гендер, эмбрион беру, геномдық селекция, т.б. ..) қолдана отырып а/ш малдарының генетикалық үдеуін жақсарту үшін шаралар қабылдау қажет, , жануарлардың асыл тұқымды құндылығын ең дәл әдіс есептеу және асыл тұқымды төлдерді асырау уақытын және байланысты шығындарды қысқарту және өсiмiн молайту және өгізөндіруші табындарды құру үшін тек үздік жануарларды таңдау Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Жаңалықтың мәні, қазіргі заманғы биотехнологиялық әдістерін пайдалана, жануарлардың ұдайы өндірісі мен іріктеу (геномдық селекциясы) желісін қолдана отырып, ішкі және сыртқы нарықтардың талаптарын қанағаттандыратын, жоғары сапалы, бәсекеге қабілетті өнімдермен қамтамасыз ету үшін, ауыл шаруашылығы малдарының жаңа асыл тұқымды түрлерін шығаруда жатыр. Шет елдердегі асылдандыру жұмыс тәжірибесін зерделеп, сондай-ақ назарға біздің елімізде мал шаруашылығының нақты сипаттамаларын ескере отырып тиімді таңдауды және жануарлар түрлерін iрiктеудi жүзеге асыруға және алдын ала ойластырылған экономикалық-пайдалы белгілері болатын мал өсіру, құнын бағалау үшін жаңа әдістерін әзірлеу қажет. Геномдық таңдау малдың асыл тұқымдылығын ең дәл есептеу үшін, төлдерді асырау уақыты мен осыған байланысты шығындарды азайту және сауын және өсiмiн молайту үшін тек ғана үздік жануарлар таңдауға мүмкіндік береді. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік жіненНәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда) Жалпы, мал шаруашылығын дамытуға бағытталған ғылыми-зерттеу өзекті болып табылады, өйткені,– халықты бағалы азық-түлікпен және отандық жеңіл өнеркәсіп сапалы шикізатпен қамтамасыз ету проблемасын шешу қажеттігіне белгілеген Жоғары өнімді асыл тұқымды малдар, Қазақстан Республикасының негізгі асыл тұқымды малдардың сапалық жақсарту бойынша генетикалық әсер етуі мүмкін жоғары генетикалық әлеуеті бар генетикалық төзімді құрылымдық топтардың құру. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Ақпараттық мәліметтер банкі ,ГЕНОМДЫҚ СЕЛЕКЦИЯ, МИКРОСАТЕЛЛИТ, ӨСІРУ, іріктеу, таңдау, ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӘСЕР. Зерттеу нәтижесі бойынша жануарларды іріктеу мен таңдаудың неғұрлым ұтымдыі әдістері мен тәсілдерін дамытуды пайдалану арқылы санын арттыру және жаңа түрлері мен желілерін молайту технологиясын жақсарту үшін ғылыми және, ол ауыл шаруашылығы түрлерін таратуды жедел-детудің ғылыми-әдістемелік негізі және мал басының ұдайы өндірісін дамытудың технологиясы болады, биотехнология және молекулалық генетика саласындағы жетістіктерді қолдана. Негізгі технологиялар: Дерекқор таңдау және іріктеу, Асыл қанды тұқымды өсіру, Будандастыруды әдістері, Будандастыру, ДНК талдау

31 ҚАЙТАЛАМА ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІН П ЖӘНЕ ЖАЙЫЛЫМДАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУДЫ ҚОЛДАНЫП ЖАЙЫЛЫМДАРДЫ ТАСҚЫНДАТА СУАРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ӘЗІРЛЕУ Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Қазіргі уақытта жер ресурстарын бей-берекет пайдалану мен егіс алаңының бірлігіне антропо-гендік жүктеменің артуы экологиялық тұрақсыздандыру, жердің жылдам екпінмен құнарсыздану мен шөлейттенуіне алып келді. 189,0 млн гектардың 26,5 млн гектары жайылым жүдедіі. . Негізінен - ​​осы жер санаты «елді мекен». Осы жерлердң жүдеу себебі шектеулі жайылым аймағында жануарлардыңкөп шоғырлануы, жүктеме жаю әдістері мен мерзімін ескермеуі және қолданыстағы жайылымдардың маусымдық принциптерін ұстанбауы, сондай-ақ басқа да пайдалану шарттары. Республика аумағының үлкендігін және табиғи жағдайларын әртүрлілікті ескере, жайылымдардың ағымдағы күйін бағалау ең тиімді құралы және одан әрі бақылау үшін, ГИС және қашықтықтан зондтау технологиясы қолданылады. Олардың экономи-калық тиімділігі әр түрлі елдерде ұқсас жұмыс тәжірибесімен дәлелденген. Осы мақсатта бақыланатын тиісті параметрлерін анықтау және отырып, жайылымды тиімді басқару технология-сы мен қашық-тықтан зондтау мәліметтерін пайдалана мониторинг әдістерін әзірлеу қажет. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Зерттеудің ғылыми жаңалығы жайылымдардың ағымдағы жағдайын бағалаудың ең тиімді әдістері болып табылады және одан әрі ГИС және қашықтықтан зондтау технологияларды пайдалана отырып, оларды басқару, инженерлік-техникалық құралдардың жаңа буынын пайдаланып, су жүйелерін жаңғырту бойынша іс-шаралар әзірлеу, тұрақты басқаруды қамтамасыз ету, ресурстарды сақтау негізінде пайдалануды және су ресурстары мен жайылым ескере. қорғау Проблемалардың кешенді шешу жиынтығы, жоғары сапалы су-энергия үнемдейтін, технологиялар трансфертін және жаңа буын су тасқыны технологиясы мен жабдықтарды жергілікті жағдайларға бейімдеп, жетілдіруді көздейді. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Ұсынылған технологиялар патентқабылетті: олар зерттеулер мен сынақтар нәтижесінде жаңартылды және жаңғыртылды және өнертабыс өтінімдер түрінде рәсімделген. Жайылым-дарды суару саласындағы технологияларды коммерцияландырудың өте жоғары перспек-тивалары бар, өйткені 2,5 миллионнан астам су жинау құрылымдарды жаңғырту және қалпына келтіру қажет, оның ішінде 350-ден астамы минералданған сумен қамтамасыз етеді, сондықтан нарық жағдайларға бейімделген қазіргі заманғы тұщыту қондырғыларын пайдалануды талап етеді. , оның, ті сияқты. Аграрлық салаланың жетекшілерінің бірі- мал шаруашылығының даму стратегиясында -, жайылым ресурстарды пайдалануда мал өсіруде шалғай-жайылымдарды пайдалану азық-түлік қауіпсіздігі бағдарламасының жүзеге асырылуна ықпал ететін болады. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Табиғи жайылымдар, ауыл шаруашылығы техникасын, жем-шөп дақылдары, құнарлылық, өнім-ділік. Тозған жайылымдарды қалпына келтіру, мал шаруашылығының дамуына әкеп тиісінше, ауыл тұрғындарының әлеуметтік жағын жақсартуға мүмкіндік береді. Тозған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді а/ш айналысына енгізу, елді мекендерде экологиялық ахуалды (шөлейттену) төмендетеді. Негізгі технологиялар: Жайылымдарды түбегейлі жақсарту, ГИС технологиясы, А/ш / дақылдарын әртараптандыру, Жайылымайналысы жүйелерін дамыту.

32 ЖАНУАРЛАРДЫҢ ӨТЕ ҚАУІПТІ, КАРАНТИНДІ, ЭМЕРЖЕНТТІ АУРУЛАРЫНЫҢ ЭПИЗООТИКАЛЫҚ ПРОЦЕСІН ЖӘНЕ ОШАҒЫН ТЫҒЫНДАУДЫ БАСҚАРУДЫҢ ҒЫЛЫМИ НЕГІЗДЕЛГЕН ШАРАЛАРЫН ӘЗІРЛЕУ ЖӘНЕ ЖЕТІЛДІРУ, ХЭҚ ТАЛАПТАРЫНА СӘЙКЕС Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Қазақстан Республикасының аумағының эпизоотологиялық сипаттамасы біздің елімізде жұқпалы аурулардың 123 болуын көрсетеді оның шамамен 90% адамға және жануарларға ортақ болып табылады. Жануарлар дың жоғары ауру көрсеткіштері адамдарға соншалықты қауіпті ауру түрлерімен Эхинококкоз, токсокароз, альвеококкоз, описторхоз сипатталған. Алыс елдерден мал әкелуге байланысты эмерженттіауруларды (Шмалленберг ауруы, безгегі алқап Рифт ауру Akobane, Найроби ауру, ASF, к Bluetongue, т.б. ) кіргізу қаупі бар. Еліміздегі, жақын және шет елдердегі малдың жұқпалы аурулары бойынша назологиялық қырларды және эпизоотикалық жағдайды білу, практикалық ветеринария қызметінің стратегиясы мен тактикасын анықтауға қажетті бағытқа инфекциялар мен мал ауруларына қарсы стратегия мен әдістерді анықтауға негізгі ғылыми әлеуетін жұмсауға мүмкіндік беріп, мал шаруашылығының ветеринарлық әл-ауқатын қамтамасыз етедіі. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі  Эпизоотиялық жағдайды бағалау және де малдың қауіпті жұқпалы аурулары бойынша деректер базасын құру, ҚР АШМ Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің TЭШ дұрыс жоспарлауға және эпизоотикалық процестерді тиімді басқаруға мүмкіндік береді.Бұл жұмыс қолданбалы сипатта және зерттеу нәтижелері зерттеу нәтижелері ветеринария саласындағы уәкілетті органдардың профилактикалық және эпизоотияға қарсы іс-шаралар жоспарларын әзірлеу кезінде және тәуекелді бағалау, болжау және эпизоотиялық процесін бақылауға мақсатында пайдаланылатын болады. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Бұл жұмыс қолданбалы сипатта және зерттеу нәтижелері зерттеу нәтижелері ветеринария саласындағы уәкілетті органдардың профилактикалық және эпизоотияға қарсы іс-шаралар жоспарларын әзірлеу кезінде және тәуекелді бағалау, болжау және эпизоотиялық процесін бақылауға мақсатында пайдаланылатын болады. Жасалынған профилактикалық, диагностикалық және вакциналық әдістер жоғары патентқабылеттілік деңгейінде, ал зерттеу нәтижелері іске асырылуы немесе коммерцияландырылуы (патенттер үшін лицензиялық келісімдер) мүмкін Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Инфекция, сәйкестендіру, бруцеллез, бактериология, бактериялар, құтыру, ауру мониторинг, лейкоздар, туберкулез, сертификаттау, серология дәйектілігі, эпизоотология, аусыл ауруы штамдары. Зерттеулерді орындау барысында: 1. Жұқпалы Қазақстан аумағындағы инфекция ошақтарында айналымда жүрген қоздырғыштардың таралу сипаттамасы және жұқпалы аурулардың бұрқ ету ретроспективті талдауы ұсынылады. 2. ХЭБ, ФАО, ДДҰ мәліметтеріне сәйкес ТМД және шет елдердің аумағында жануарлардың жұқпалы, паразиттік оның ішінде зооноздық, ауру түрлерімен ауырғандарына талдау жасалған, осының негізінде патогенді енгізу қаупін анықталған кейіннен тарату ықтималдығын анықталады және Қазақстан Республикасының аумағына аурудың енгізу болдырмау үшін ұсынымдар әзірленді. 3. Жануарлардың жұқпалы, паразиттік ауруларына эпизоотикалық мониторинг жасалып, Қазақстандағы эпизоотиялық ошақтарын тығындау үшін ұсынымдар әзірленді. 4.Қазақстан аумағының аса қауіпті, және төтенше жұқпалы ауруларына (бруцеллез, аусыл ауруы, сібір жарасы, құтыру т.б.,) қатысты эпизоотиялық жағдайды шиеленісті дәрежесі бойынша картасы жасалып және ол аудандастырылдыі. Мал ауруларының аса қауіпті және зооантропанозды түрлері бойынша эпизоотиялық жағдайды болжау ,аймақтарға бөлу, кластерлеудің компьютерлік карточкалары әзірленді. Негізгі технологиялар Бағдарламаны орындау барысында Қазақстан Республикасының ветеринариялық заңнамасымен ресми реттелген бактериологиялық, биологиялық, серологиялық және т.б.: зерттеу әдістері қолданылатын болады. Талдау кезеңіңдегі ақпарат жинау және сәтсіз тарауларды тіркеу үшін GPS қабылдағыш пен MapSourse бағдарламасының көмегімен іске асты;

33 АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ЖАНУАРЛАРЫН ӨЗ ЖЕМ-ШӨП РЕСУРСТАРЫН БАРЫНША ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП ТОЛЫҚҚАНДЫ АЗЫҚТАНДЫРУ ЖҮЙЕЛЕРІН ЖЕТІЛДІРУДІ ЗЕРТТЕУ Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Әлемдік тәжірибе көрсеткендей мал шаруашылығының өнімділігін, генотип, азықтандыру және асырау жағдайларына байланысты. Ал, сиырлардың өнімділігінің жылына 4500 кг сүт беруінің толыққанды өсімі теңгерімді азықтандыру дәрежесіне байланысты. Өнімділік кг сүт тен асқанда генетикалық әлеуетінің мәні қуатталады, бірақ бұл жағдайда, шешуші фактор, %, әлі тамақтандыру болып табылады. Негізгі жем-шөп: өсімдік және мал текті жем-шөп, азықтандыру ставкасы, теңдестірілген диеталар, макро микроқоспалар, BVMD, премикстер, толық жемшөп, азықтандыру түрі, азықтандыру әдісі. Шетел ғалымдары, стандартты диеталар теңдестірілген диеталар жасау үшін бағдарламаны жануарлардың негізгі топтарына әзірленді. Типтік рациондар ғылыми негізделген, белок, амин қышқылдары, витаминдер, макро- және микроэлементтер қажет мөлшерде қамтиды. Ауыл шаруашылық жануарларын азықтандыруда негізгі пайдаланылатын жем-шқппен қатар биологиялық белсенді заттар биостимуляторлар, (антибиотиктер, гормондар, ферменттер, нақты іркіт, тіндердің препараттар, және басқалар.), яғни, ағзадағы қоректік заттардың алмасуына әсер ететін түрлі қоспалар, ас қорытуды, сіңімділігін жақсарту үшін. Қоспажемнің толыққанды құрамы жасалып шықтышөп (- Дәрумендер, минералдар, т.б. .. биологиялық белсенді заттардың қоспасы) және басқа да, тұтас сүт алмастырғыштар, премикс толық рецептер әзірленді. Осы рецепттер бойынша жануарлар үшін қоспажем өндірісі жем қоспаларын өндіреді. Химия өнеркәсібі, карбамид (несепнәр), аммоний тұздары, синтетикалық аминқышқылдарды (және т.б. лизин, метионин,), витаминдер, минералдық қоспалар концентраттарды өндіреді. Гидролиз өнеркәсібі - жемшөп ашытқы. Жануарлар азықтандыруда жемшөп даярлаудың маңызы зор. Ресей, Беларусь, Еуропа мемлекеттерінде азық дайындау және тарату өндірістік жабдықтар дайындау ұйымдастырылған. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі  Ғылыми маңыздылығының мәні, зерттеу міндеттерінің жүзеге асуы халықаралық ғылыми қоғамдастық қабылдаған әдістерінің негізінде орындалуында. Бұл үшін ауыл шаруашылығы жануарларының генетикалық әлеуетін көрсету үшін, ғылыми негiзделген жемшөп рациондар дамытуға оған негізделген азық-түлік сапасы үлкен сенімділікпен анықтауға мүмкіндік береді, ол қазіргі заманғы құралдарын және зертханалық жабдықтар пайдаланылатын болады. Және т.б. Мал шаруашылығы өнімдерінің (1 бас)төмен өзіндік құнмен өсуіне қарай, жемшөп теңгерімді жем (диета), жоғары сапалы дайындау, жаңа рецепт шығу байланысты, қосымша табыс қамтамасыз етіледі. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Жетілдірулер қолданбалы сипатта әрі Қазақстанда мал бордақылау қарқындату ретінде түрлі меншік нысанындағы ауыл шаруашылығы құралымдарында пайдаланылатын болады, сондай-сипаты мен патентке өтініш берді. Шаруашылықтардың барлық санаттарында астында жоғары құны билік рационында жем енгізу негізінде жұмыстарды іске асыру мен Қазақстанның ауыл шаруашылығы секторындағы коммерцияландыру объектісі бола алады. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Жем-шөп, азықтандыру, айырбастау энергетика, ақуыз, құрғақ заттар, физиологиялық жағдайы, жем-шөптің қоректік құндылығы. Ауылшаруашылық жануарларының әр түрлі жас және гендерлік топтарын азықтандыру үшін қорада ұстау және жайылым кезеңінде бейімделген тегжейлі жемшөп рационын әзірлеу. Қазақстан аймақтарында жануарлар, жемшөп рационын құрылымын оңтайландыру. Ауыл шаруашылығы жануарларының жем-шөбін дайындау және азықтандыруға арналған ұсыныстар. Негізгі технологиялар: жем-шөп дақылдарының және жем –шөптің қоректілігі мен химиялық құрамы, сіңімділігі және жем энергиясы, ауыл шаруашылығы жануарларын азықтандыру, жемшөп айырбастау бағамын.

34 ЖОЛ КАРТАСЫ - АСТДӨАТҚ ( МАЛШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕН ВЕТЕРИНАРИЯ БАҒЫТШАСЫ)
2014 2018 2023 2030 ………. Уақыт Азық-түлік/Қызмет А/ш жануарларын азықтандыру Жайылымдарды тұрақты басқару Мал басының Өте қауіпті аурулардан сақтау жүйесі Сұрыптау процесін басқару А/ш жануарларын азықтандыру және жем дайындау технологиясы Жайылымдарды тиімді басқару технологиясы Ғылыми зерттеулер тақырыптары Аса қауіпті аурулардың ветеринариялық ахуалын қамтамасыз ету А/ш жануарларын сұрыптау (селекция) Будандастыру әдістері Асыл тұқымды мал өсіру Дерекқор Таңдау және іріктеу Будандастыру(гибридизация) ДНҚ анализ Жемдік дақылдар мен жем-шөптің химиялық құрамы мен қоретілігі Азықты айырбастау А/ш жануарларын тамақтандыру нормалары Жайылымдарды түбегейлі жақсарту эпизоотологикалық ГИС технологиялар бактериологикалық Негізгі технологиялар А/ш дақылдарын әртараптандыру биологикалық Жайылым айналу жүйесін дамыту серологикалық Индикаторлар Халықаралық журналдарда 15 басылым 20 диагностикум 20 жаңа патент 40 практикалық ұсыныс 40-тан астам ғалымдардың тағылымдамадан өтуі Профилактикалық, емдік препараттардың 30 түрі Молекулярлық-генетикалық және биотехнологиялық зерттеулер үшін қазіргі заманғы зертханалық құрал-жабдықтарды сатып алу Бакалавриат, магистратура және докторантура бағдарламалары бойынша білім беру бағдарламаларын әзірлеу және жетілдіру, мемлекеттік гранттар санын ұлғайту. Молекулалық генетика саласындағы зерттеулерге қатысты заңнамаға өзгерістер енгізу Ресурстар Қаржы ресурстары Ғылыми ұйымдардың,тәжірибелі компаниялардың,негізгі нысандардың,жоғары оқу орындарының,ауыл шаруашылығы профилінің материалды-техникалық базасы Тамақтану және жем дайындау саласындағы жетекші шетелдік ұйымдар АҚШ Ауыл Шаруашылығы Министрлігінің ;ауыл шаруашылығы зерттеу қызметі (ARS) Ауыл шаруашылығы зерттеулер ұлттық институты(INRA, Франция; Бразилиялық ауыл шаруашылық зерттеу корпорациясы (EMBRAPA) Ауыл шаруашылығы технологиялар ұлттық институты(INTA, Аргентина) 2050 Стратегиясы 2014–2020 жылдарға Қазақстан Республикасының ҮИИД бағдарламасы Жайылымдар туралы заң (жаңа программалар) Агробизнес-2020 Қазақстан Республикасының 2030 дейінгі инновациялық даму стратегиясы «Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы» Заң «Ветеринария туралы» Заң; «Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аймақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» Заң «Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы» Заң Стратегиялар/ Бағдарламалар Тәуекелдер - Бастапқы сатыда технологияларды трансферлеу қажет - жеткіліксіз қаржыландыру; - жобаларды іске асыратын агроқұрылымдардың әлсіз қаржылық жағдайы - ҒЗТҚЖ құнының ұлғаюы, жабдықтардың құнының өсуі; - Жобаларды іске асыру мерзімін арттыру; - ҒЗТҚЖ сапасының төмендеуі; Кадрлық тәуекелдер - шағын өндіріс; - А/ш жануарларының төмен генетикалық әлеуеті; жануарлар санының 80% астам халықтың жеке төмен өнімді шаруашылықтарында шоғырлануы; - ветеринариялық салауаттылықтың төмен деңгейія. Инфрақұрылымды және технологиялық базаны дамыту Кадрлық саясат Жаңа технологиялармен қамталған жерлер саны Инновациялық ғылыми-техникалық әзірлемелерді енгізу арқылы мал шаруашылығы өнімдерінің үлесі Жақсартылған генетикалық әлеуеті бар жануарлардың тұқымын, түрлері, желілер жасау Мониторинг Операциялық жоспар Стратегиялық жоспар Ұзақ мерзімді көзқарас

35 ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖОСПАРЫ Қолданыстағы ауыл шаруашылығы жануарларының түрлерін, желілерін құру және жетілдіру бойынша ғылыми-зерттеу 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер Рб, Халықаралық гранттар 2 ҒЗТҚЖ жүзеге асыру үшін шетелдік жетекші ғалымдарын тарту Есеп беру, дәйекті журналда басылым РБ, Халықаралық гранттар 3 Өндірістік сынаулар Енгізу акті ҒЗҰ, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер 4.0 Кәсіби даму 4.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар 4.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 5 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі Өз азық-түлік ресурстарын барынша пайдалану негізінде ауыл шаруашылық малдарын азықтандыру жүйесін жетілдіру бойынша ғылыми зерттеу 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер РБ, Халықаралық гранттар 2 ҒЗТҚЖ жүзеге асыру үшін шетелдік жетекші ғалымдарын тарту Есеп беру, публикация в цитируемом журнале ББ, Халықаралық гранттар 3 Өндірістік сынаулар Енгізу акті НИО, СХТП РБ, АӨК 4.0 Кәсіби даму : 4.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар РБ, Халықаралық гранттар, АӨК 4.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 5 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі 6 Ғылыми және ғылыми-эксперименттік алаңдар құру

36 жалғасы Жүзеге асыру жоспары
Қайталама энергия көздерін қолдана және жайылымдарды тиімді пайдалана отырып жайылымдарды тасқын сумен суру технологиясын әзірлеу 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер РБ, Халықаралық гранттар 2 Өндірістік сынаулар Енгізу акті РБ, АӨК 3 Кәсіби даму 3.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар , АӨК 3.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 4 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі Өте қауіпті, каратинді, эмержентті мал ауруларын эпизоотикалық процессін және ошағын тығындауды МЭҚ талаптарына сәйкес басқарудың ғылыми нгіздеоген іс-шаралар жүйесін әзірлеу 1 Зерттеу жұмыстарын жасау Есеп беру ҒЗҰ, университеттер РБ, Халықаралақ гранттар 2 ҒЗТҚЖ жүзеге асыру үшін шетелдік жетекші ғалымдарын тарту Есеп беру, дәйексөз журналда басылым Рб, Халықаралық гранттар 3 Өндірістік сынаулар Енгізу акті ҒЗҰ, университетер РБ, Халықаралық гранттар АӨК 4.0 Кәсіби даму 4.1 Оқыту Дипломдар, сертификаттар Рб, Агробизнес 4.2 Кәсіби даму (тағылымдама) 5 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Қабылдау-табыстау актісі 6 Ғылыми және ғылыми-эксперименттік алаңдар құру

37 «Ғылым мен технология саласындағы болжау мен жүйелі талдау»
«Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптамасының Ұлттық орталығы» АҚ «Ғылым мен технология саласындағы болжау мен жүйелі талдау» «Өңдеу және азық-түлік қауіпсіздігі» бағыты бойынша жоба нәтижелері Алматы, 2014

38 АӨК БОЙЫНША ТЕХНОЛОГИЯЛАР ТІЗІМІ
Перерабатывающая и пищевая промышленность, безопасность пищевой продукции 1 Ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеудің жоғары технологиялар, қазіргі заманғы физика-химиялық және электрлік физикалық әдістерін дамыту 2 Ауылшаруашылық шикізатын, соның ішінде қайтарма шикізатты өңдеу үшін нано- және биотехнология әдістерін пайдалану арқылы технологиялық процестерді дамыту 3 Азық-түлік жобалау заманауи әдістерін негізінде түрлі жас топтары үшін бұқаралық тұтыну өнімдерінің техника және технологиялар әзірлеу (нәресте тамақтану, мектепке дейінгі, мектеп геодиеталық және басқа да.) 4 Микроорганизмдердің жаңа консорциумдар және биологиялық белсенді заттарды қолдана отырып сүт өнімдерінің технологиясын әзірлеу 5 Қалаған қасиеттері бар жаңа қайтақұрамдастыру ферменттер бар жақсартылған қасиеттері бар ет және сүт өнімдері мен жануарлар үшін жем жаңа түрлерін алу технологиясын әзірлеу 6 Экологиялық жағдайы қолайсыз аймақтарда, соның ішінде емдеу-профилактикалық өнімдерін өндіру үшін қазіргі заманғы технологияларды дамыту 7 Функционалдық азық-түлік өнімдерін өндіру үшін технологияларды дамыту, оның ішінде ұлттық, зиянды заттардың әсерінен қаупін азайту, түрлі аурулардың алдын-алу және дененің қорғаныш функцияларын нығайту үшін 8 Ауыл шаруашылығы малдарына арналған құрама жем мен азықтық қоспаларды өндіру технологиясын әзірлеу ет, сүт, тері мен жүн сапалық және функционалдық сипаттамаларын жиынтығын алдын-ала қалыптастыру 9 Таңбалау және іріктеу арқылы ауыл шаруашылығы дақылдарының құнды генотиптерін биохимиялық, технологиялық және қоректік қасиеттері негізінде салауатты азық-түлік өндіру өңдеу технологиясын дамыту үшін жарамды шикізат алу , 10 Қайтарма ауыл шаруашылығы өнімдерінен жаңартылатын энергия көздерін өндіру үшін жабдықтар мен технологияларды дамыту 11 Биоконсервация әдістерін пайдалана отырып ауыл шаруашылығы және азық-түлік өнеркәсібі үшін қайтарма шикізатты қайта өңдеу технологиясын әзірлеу 12 Қайтарма шикізаттан бағалы компоненттерін айыру және азық-түлік өнімдері мен дәрі-дәрмек өндірісінде оларды пайдалану үшін технологияларды жасау

39 АӨК БОЙЫНША ТЕХНОЛОГИЯЛАР ТІЗІМІ жалғасы
13 Ұзақ жарамдылық мерзімі бар азық-түлік өндіру үшін консерванттар өндіру технологиясын әзірлеу 14 Сақтау кезінде максималды сапасын сақтауға ықпал ететін және жемістер мен көкөністерді жойылуын азайтудың жаңа тиімді технологияларды әзірлеу 15 Ауыл шаруашылығы өнімдерін және азық-түліктердің сақтау мерзімін ұзарту үшін , қайта өңдеу және сақтауға дайындауда қазіргі заманғы технологияларды және өңдеу технологиясын әзірлеу 16 Ауыл шаруашылығы шикізат өңдеу және азық-түлік өндірісінде технологиялық процестерді басқару және бақылаудың автоматтандырылған жүйелерін жасау 17 Өндірісте суды бірнеше рет пайдалану жүйесін жасау 18 Түрлі экономикалық мақсаттар үшін жиналған суларды қайта пайдалану үшін тазалау дамыту және жетілдіру 19 Мал шаруашылығы өнімдері құрамында антибиотиктер қалдықтарын вакциналар, медициналық және басқа да ветеринариялық өнімдер анықтау үшін құралдар мен әдістерін әзірлеу, 20 Хромато- масс-спектрометрді пайдаланып сығындыларды тазарту, ксенобиотиктер және суперэкотоксиканттарды сәйкестендірудің, жаңа сығынды алу технологияларын жасау 21 Азық-түлік қоспалар қауіпсіздігі (БАД, бояғыштар, консерванттар, эмульгаторлар, дәмдеуіштер, хош күшейткіштер, т.б.) мониторинг және бағалау әдістерін әзірлеу. 22 ГМО бар импортталатын өнімдерді бақылау және мониторинг жүргізу үшін молекулалық диагностикалық тест жүйелерін жасау 23 Жануарлар мен өсімдік шикізатын радиациялық сәуле дозасын анықтау үшін зерттеулер 24 Сапалы және азық-түлік жалғадығын анықтау үшін құралдар мен әдістерін әзірлеу 25 Азық-түлік қауіпсіздігін және өндіруді қамтамасыз ету үшін ақпараттық және өлшеу жүйелері басқару, болжау және жағдайларды модельдеудә жасау 26 Азық-түлік өнімдерінің өмірлік циклінің барысында биологиялық, токсикологиялық, радиологиялық, химиялық және физикалық тәуекелдерді талдау (сәйкестендіру, бағалау және басқару) бойынша ғылыми-зерттеу (азық-түлік өндірісінде қауіпті анықтау, бағалау және басқару әдістемесі)

40 ТАМАҚ ӨНІМДЕРІНІҢ ӨМІРЛІК ПРОЦЕСТЕРІНДЕГІ БИОЛОГИЯЛЫҚ, ТОКСИКОЛОГИЯЛЫҚ, РАДИОЛОГИЯЛЫҚ, ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ФИЗИКАЛЫҚ (ТАБУ МЕТОДОЛОГИЯСЫ, БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ӨНДІРУ БАРЫСЫНДАҒЫҚАУІПТІ ФАКТОРЛАРДЫ БАСҚАРУ) ТӘУЕКЕЛДЕРІ ТАЛДАУЫНЫҢ(СӘЙКЕСТЕНДІРУ, БАҒАЛАУ ЖӘНЕ БАСҚАРУ) ЗЕРТТЕУЛЕРІ Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелерін қолдану аясы Ауыл шаруашылығы өндірісінде және азық-түлік өнімдерінде қазіргі заманғы молекулярлы-генетикалық, иммунды-биологиялық, газ хроматография масс-спектрометр әдістерін пайдаланып, микробтық уыттар, радионуклидтер, ластаушы заттар, ГМО және басқа да қауiптi заттар анықтау әдістері мен тәсілдерін әзірлеу үшін ғылыми-зерттеу; қауіпті талдаудың критикалық бақылау нүктесін тиімді жүзеге асыру бойынша азық-түлік өндірісінің барлық кезеңдерінде байланысты биологиялық, физикалық, және химиялық қаупі бар бақылау жасаудың, анықтау және бағалау әдістерінің жылдам жолын қолдану - сапалық бақылау мен азық-түліктің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған, өнімнің «фермадан үстелге» өндірістік процесін талдауына негізделген, қауіпті жағдайдың пайда болуынынң мүмкіндігін бағалау, қатерді талдау, өнімнің нашарлауын немесе залал тұрғысынан ең үлкен қатер аймақтарындағы сыни бақылау нүктелерін анықтау. Әр түрлі халықаралық ұйымдар (азық-түлік үшін микробиологиялық ерекшеліктер бойынша халықаралық комиссия (ICMSF), Кодекс Алиментариус), азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ең жақсы әдістерінің бірі ретінде НАССР (Hazard Analysis Critical Control Point) пайдалануды ұсынды. ISO 9000 халықаралық стандарттарарына сай үйлестірілген жүйенің негізгі элементтері анықталды. Қазіргі уақытта көптеген шетелдің азық-түлік кәсіпорындары HACCP жүйесін енгізді немесе жақын арада енгізуді жоспарлап отыр. Ол сын нүктелерінің қауіптілік талдау жүйесі азық-түлік өнімдерін өндірудің барлық кезеңдерін бақылауға кепілдік береді. Зерттеудің ғылыми нәтижелерінің тұтынушылары болып азық-түлік зертханалары бар санитарлық-эпидемиологиялық станциялар, ветеринарлық-санитарлық және базарда азық-түліктің қауіпсіздігін тексеру зертханасы, азық-түлікті және оларды өндіруге арналған шикізат компания-өндірушілер, жемнің сапасын анықтайтын үшін зертханалар, сонымен қатар азық-түліктің қауіпсіздігінің мэселелерімен айналысатын әртүрлі ғылыми, оқу орындар, мемлекеттік мекемелер. Ауыл шаруашылық өнімдерін және қайта өңдеу өнімдерін өңдеудің стратегиялық жобалау механизмдерін негіздеу және дамыту Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Қазақстанда «фермадан үстелге дейін» барлық сатыларында қауіпсіздік бақылау азық-түлік өнімдерінің қауіпті заттар анықтау әдістерін әзірлеу үшін ғылыми-зерттеу жаңалығы мен маңыздылығы талассыз. Ауыл шаруашылығы малдарын қалпына келтіретін, мал өнімдерінің сапасына әсер ететін жергілікті микроорганизмдердің штаммдарының негізінде дамытылған неғұрлым тиімді отандық тесттер, диагностикалық құралдар мен вакциналар, пробиотикалық өнімдер жасалуда. Халықаралық стандарттарды енгізу және ұлттық сапа стандарттарын ауыл шаруашылық шикізат және оның өнімдерінің сапасын бақылау көрсеткіштеріне сәйкес үйлестіру. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Барлық болашақта дамыған түрлі контаминдерді анықтау әдістері қолданбалы сипатта болады, патенттік мүмкіншіліктері бар, өзекті, мал мен жем-шөп ферма, ветеринариялық-санитариялық зертханалық нарықтарда, құс фабрикалары және түрлі азық-түлік өнеркәсіп кәсіпорындарынан бастап жүзеге асырылатын болады. НАССР (Қауіп талдау Critical Control Point) принципін енгізу, оның құрылысы мен сапа жүйесін енгізу кезінде пайдаланудың негізгі ережелерін білу өте маңызды болып табылады және өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Бақылау, сын нүктелері, қауіпті факторлар, ауыл шаруашылығы шикізаты, азық-түлік өнімдері, қауіпсіздік. Зерттеу нәтижелерін пайдалану тұтынылатын өнімдердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, тұтынушыға өндірістік тізбектің бүкіл өсімдік шаруашылығы және мал шаруашылығы өнімін тиімді мониторингін жүргізуге мүмкіндік береді Негізгі технологиялар Қазіргі уақытта Қазақстан бойынша зерттеулер жүргізіледі: антибиотиктер дамыту үшін ИФА және ИХА тест; ангельминтиктер; ГМО бар импортталатын өнімдерді бақылау және мониторинг жүргізу үшін молекулалық диагностикалық тест жүйелерін дамыту; ДНК түрін сәйкестендіру үшін ПТР тест-системалар; патогенді инфекцияларды анықтау, молекулярлық-генетикалық, иммунды-биологиялық әдістерді, газ хроматография масс-спектрометр әдістері.

41 А/Ш ШИКІЗАТЫН ОНЫҢ ІШІНДЕ ҚАЙТАРМАСЫН ӨҢДЕУДЕ НАНО- ЖӘНЕ БИОТЕХНОЛОГИЯ ӘДІСТЕРІН ҚОЛДАНУ ҮШІН ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРДІ ӘЗІРЛЕУ Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелердің қолдану аясы Нано- және биотехнология өнімдерін қолдану шикізат пен энергия тұтынуды үнемдеуге, ауаның ластануын азайтуға мүмкіндік береді, сондықтан, тұрақты экономикалық дамуына ықпал ететін болады. Ауыл шаруашылығында нанотехнологияларды азық-түлік орауға байланысты немесе қауіпті токсиндер, аллергендер немесе патогендерді анықтау үшін, тағамдық қоспалар құру, сүтқоректілер қанына холестерин жазбаны өткізбейтін наноқоспалары бар өсімдік майын алу және т.б. үшін қолданылады. Қазіргі кезеңде әлемдік экономика дамыуна қарай және де инновациялық технологиялар мен жаңа өнімдерді пайдалану арқылы биотехнология саласы маңызды және өсіп келе жатқан сегмент болып табылады. Биотехнология әдістерімен алынған өнімдер, экономиканың іс жүзінде барлық салаларына қол жеткізеді: ауыл шаруашылығы (азықтық белок, амин қышқылдары, өсімдіктерді және малды қорғау құралдары), азық-түлік өңдеу (ашытқы, спирт, глюкоза шырындар), химиялық өндіріс (полисахаридтер, биотозғыш полимерлер, биокатализ), энергетика (биоэтанол, биогаз, биодизель), қоршаған ортаны (биоремедация, биоәртүрлілікті сақтау), медицина (антибиотиктер, гормондар, вакциналар, ферменттер, диагностикалық жүйелер). Бүгінгі күні ауыл шаруашылығы шикізатының инновациялық технологиялар тереңдігі, сонымен қатар екінші ретті, биотехнологияға негізделген. Ферментті препараттарды бірқатар пайдалану құны жоғары өнімдерді алуға мүмкіндік береді. Ауыл шаруашылығы қалдықтарын ақуыз, органикалық қышқылдар және бірқатар өнімдерді өндіру үшін негіз ретінде пайдалануға болады. жоғары технологиялық Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеу технлогияларында жоғары өнімді микроорганизмдердің штаммын пайдалану тек қана өндірудің бағалы түсімділігін арттыру мен өңдеудің технологиялық процесстерін қарқындату ғана емес, сонымен қатар ет пен сүт, нан мен сусын өнімдерінің биологиялық және тұтынушылық қасиеттерін арттырып, функционалдық қасиеттері бар тағамды жасау, мал үшін тиімді жемшөп және т. б. жасауға мүмкіншілік береді. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Қазақстанда, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеуде биотехнологиялық әдістерін пайдалану бойынша зерттеулер жаңалығы мен маңыздылығы даусыз болып табылады және өндірілген өнімнің спектрін кеңейтуге, процестерді жеделдету, дайын өнім шығаруды ұлғайтуға, оның сапасын жақсарту, бағалы шикізат үнемдеуге және т.б. көмектеседі. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Қазіргі әлемде биотехнология ғылымы басқа ғылымдардың арасында жоғары деңгейдегі патенттік қызметімен ерекшеленеді (фармацевтика саласындағы жаңалықтар, ферментті препараттар, өнеркәсіптік продуценттер, жаңа биологиялық материалдарды дамыу, нысандар және т.б.). Инновациялық жаңалықтарды патенттік қорғау биотехнология саласына әлемдік нарықтағы бәсекелестік артықшылықты ұтып алуға мүмкіндік берді. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Нанотехнологиялар, Антибиотиктер, Биологиялық жолмен бөліп алу, Биоинженерия, Биоконверсия, Биологиялық белсенді заттар, Биоматериал, Биополимерлер, Гидролиз өндіру, Нанобиотехнология. Негізгі технологиялар Қөптеген азық-түлік технологиялары биотехнология болып табылады (нан, шарап, сыра, спирт, ашытқы, сүт өнімдері, ет өнімдері, крахмал). Биокатализаторларды қолдану технологиясы, органикалық заттар алу, биоыдырайтын материалдарды, ферментті препараттарды, биоотын, азық-түлік шикізаттарын биокаталитикалық технологиялар арқылы және жақсартылған функционалдық қасиеттері бар азық-түлік өнімдерін жасау, ауыл шаруашылығы қалдықтарын қайта өңдеу технологиясы,ферменттер мен пробиотиктерді азық қоспалары ретінд пайдалану және т.б.

42 ХАЛЫҚТЫҢ ӘР-ТҮРЛІ ЖАСТАҒЫ ТОПТАРЫНА (БАЛАЛАР ТАМАҒЫ, БҮЛДІРШІНДЕР, МЕКТЕПТЕГІ, ГЕРОДИЕТАЛЫҚ ) АРНАЛҒАН ЖАЛПЫЛАМА ТҰТЫНАТЫН АЗЫҚ-ТҮЛІК ӨНДІРУ, ЗАМАНАУИ ТАМАҚТЫ ЖОБАЛАУ ӘДІСТЕРІ НЕГІЗІНДЕ ТЕХНИКАСЫН ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ӘЗІРЛЕУ Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелердің қолдану аясы Адам өмірінің барысында энергия шығындайды, оның мөлшері көптеген факторларға байланысты - жасы, дене бітімінің физиологиялық жағдайы, жұмыстың сипатын, мекендеу орындарының ауа райы жағдайлары және т.б. Сондықтан, детерминирленген тұтыну топтарына тамақтану және функционалдық азық-түлік өнімдерін пайдалану үшін нақты талаптар тұжырымдалған. Барлық жастағы және барлық әлеуметтік топтардағы азаматтардың денсаулығын сақтау және өмірін ұзарту мақсатында, оларға барабар, биологиялық теңдестірілген диеталар жасау үшін, жергілікті өсімдік және мал текті шикізатты биологиялық құндылыққа зерттеудің арқасында, жаңа буынды жоғары сапалы көрсеткіштері бар функционалды тағайындалған азық-түлік тағамдарын зерттеу жұмыстары жүргізілуде. Өнімді құрудың негізгі талаптарының бірі енгізілетін компоненттердің өнімнің тағамдық құндылығына теріс әсерінің болмауы болып табылады. Ресей ғылым медицина академиясының айтуынша халықтың 90% астамы физиологиялық нормалары параметрлерінен ауытқу бар. Және де бұл техногенді және экологиялық мәселелерінен, төмен сапалы азық-түлік, синтетикалық дәрі, сондай-ақ алкоголь және есірткі шамадан тыс пайдалану салдарынан болып табылады. Тамақтану факторлары арасында ерекше маңызды болып табылатын, адамның денсаулығын қолдауда, белсенділігін арттыруда, ұзақ өмір сүруінде, басты рөл оның толық және әрдайым алып тұратын микронутриенттерге байланысты: витаминдер, минералдар мен микроэлементтер. Қазақстан тамақ өнеркәсібі азық-түлікті функционалды өндіру үшін жаңа техника мен технологияларды енгізеді және де осы азық-түлік импортты алмастыру мен экспортқа бейімделген болып табылады және жергілікті шикізат негізінде жүзеге асырылатын болады. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Жаңа буын функционалдық тамақ өнімдерін өндіру технологиясын дамыту мақсатында модельдеу және олардың рецепт жобалау әдістерін қолдану қажет. Модельдеу және рецепт жобалау әдістерінің негізіне жаңа буынды функционалды, олардың негізгі және қосалқы шикізат өнімдеріне арақатынаста оларға болжамдық биологиялық құндылығын беретін, оның ішінде аминоқышқылдарының, май қышқылдарының, көмірсулар, макро- микроминералды, дәрумені мазмұны үшін ұсынылған медициналық стандарттарға және адам денесінің микрофлорасына сәйкес жасалған. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Қолданбалы зерттеудің маңыздылығы жаңа буынды жоғары сапалы көрсеткіштері бар функционалды тағайындалған азық-түлік тағамдары патентке бейім және де коммерциялануға мүмкіндігі бар, себебі оларда жергілікті өсімдік және мал текті шикізатты пайдаланған, одан басқа Қазақстандық ғалымдар жасаған жаңа биологиялық белсенді қоспалар, бифидобактериялар, пробиотиктер мен пребиотиктер бар. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Нығайтылған азық-түлік өнімдері, витаминдер, биологиялық белсенді қоспалар, талшық, пектин, бифидобактериялар, пробиотиктер, пребиотиктер. Денсаулығын сақтау және халықтың өмірін ұзарту үшін функционалды тағайындалғанбиологиялық толық азық-түлік, жергілікті өсімдік және жануар текті шикізаттан өндірілген жаңа буын экспортқа бағдарланған функционалды тағайындалған азық-түлік түрлерін арттыру. Негізгі технологиялар Ет және сүт, ұн, нан, жарма, кондитер, макарон, алкогольды, арнайы өнімдер мен азық-түлік концентраттар, консервіленген азық-түлік, жеміс-жидек, көкөніс және алкогольсіз сусындар өндіретін технологиялар негізгі технологиялар болып табылады.

43 ЗАМАНАУИ ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭЛЕКТРФИЗИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРДІ ҚОЛДАНА АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ШИКІЗАТЫН ЖОҒАРЫ ТИІМДІ ӨҢДЕУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ӘЗІРЛЕУ Зерттеу мәні, ұсынылатын шешімдер / күтілетін нәтижелер деңгейі, күтілетін нәтижелердің қолдану аясы Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеуде жергілікті ғылыми зерттеулердің қажеттілігі салдарынан (өнеркәсіпте қазақстандық өнімдердің дамытуларын өтеуге) және нарықтық жағдайғағы өзектілігі ғылыми негіздеу және болжамдары жоқ қарапайым сауданың болуы (Қазақстандық шикізат қасиеттері мен азық-түлік дәстүрлі мәдениетіне бейімделмеген шетелдік жабдықтарды сатып алып, кәсіпкерлер шетелдік технологияларды аңдамай қолдайды). Ауыл шаруашылығы өнімдерін физика-химиялық әдістерімен өңдеу, дайын өнімнің сапалық параметрлерін жақсарту, ысыраптарды төмендету, өндірісті жандандыруға жәрдемдеседі және көп энергия тұтынатын өңдеу әдістерін жою немесе аз энергия тұтынатын әдіс қолдану өндірістік шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Ғылыми жаңалығы мен маңызы деңгейі Азық-түлік өнеркәсібі саласындағы зерттеулер нәтижелері бойынша, зерттеу және дамыту үшін кешенді көзқарас тереңдігі бойынша халықаралық стандарттарға сай болады. Оның барлығының салалық мәні болады. Азық-түлік өнімдерін өндіру үшін технологияларды дамыту физикалық-химиялық және ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеудің электр әдістері арқылы материалдың химиялық құрамына, физикалық қасиеттеріне тексеру жасау қажет, технологиялық процестердің оңтайлы параметрлерін негіздеу үшін өңделетін: майдалау, экстракция, гидродинамикалық, жылу және масса алмастыру процестерінде стандартты әдістемелермен салыстырғанда жеделдетілген циклде өтеді. Зерттеудің қолданбалы маңыздылығы (Патентқабілеттілік және нәтижелерін коммерцияландыру мүмкінділігін қоса алғанда ) Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеу салаларынының дамыуның үлкен әлеуеті бар болғандықтан, ұсынылған жобалар экономиканың нақты секторында (операциялар мен өнімдердің құнының тиімділігіне байланысты)және ғылыми-зерттеу жұмыстарында маңызды, олардың тұжырымдамалық мәні бар, сонымен қатар өнеркәсіптік ғылым мен басты зерттеулер үшін негіз қалауға .Ауыл шаруашылығы, азық-түлік және қайта өңдеу ғылымы халықаралық дамудың жаңа деңгейіне көтерілуіне байланысты, жаңа кең көлемді зерттеушілік мүмкіншіліктер бәсекеге қабілетті әлемдік деңгейдегі өнімдерді тиісті авторлық қорғау жасай отыра өндіріске енгізу. Жаңа жобалардың коммерцияландыру мүмкіндігі жоғары болады. Дескриптор және техникалық сипаттама (зерттеулер күтілетін қорытынды кезеңінің көрсеткіштерін қоса алғанда) Толқын және акустикалық өңдеу, технологиялар, жабдықтар, моделдер, аппараттар, азық-түлік сәулелендіргіш, электронды-сәулелі технология, энергия тиімділігі, т.б. Физикалық- химиялық және электр әдістерін қолдану процесін азық-түлік өнімдерін өндіру және ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеуде жеделдету арқылы өнімділігін арттыруға мүмкіндік береді, шығындар азайтуылып, өнім сапасын жақсартылады, ол экспортқа бағытталған азық-түлік өндірісін арттыруға көмектеседі. Негізгі технологиялар Негізгі технологияларға астық, бұршақ, майлы дақылдар, жеміс-көкөніс, ет және сүт, олардың өндірістегі қосалқы өнімдері, өсімдік қалдықтарын жинау кезіндегі қалдықтарды қайта өңдеу технологиялары болып табылады. Негізгі технологиялар процестер: ұсақтауға (кесу, үгу, ұнтақтау);. гидродинамикаға (тұндыру, сүзу, центрифугалау, араластыру), механикалық бөлуге (фильтрация, бөлу, араластыру, шақтама және мембраналық технология, ультрафильтрация, елеу және т.б.); жылуға (жылыту, салқындату, буландыру, вакуумдық булану, конвекция, индукциялық қыздыру); химияға (дефекация, қанықтыру, сульфитация, сіңіру, ион алмасу процестері, гидролиз); диффузиялық процестерге (экстракция, адсорбция, кристаллизация, кептіру, осмос); электромагнитке, электродинамикаға, ультрадыбысқа, импульске, криоконцентрацияға және т.б. негізделген.

44 АСТДӨАТҚ ( ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК- БАҒЫТШАСЫ)- ЖОЛ КАРТАСЫ
2014 2019 2024 2030 ………. Уақыт Азық-түлік қауіпсіздігі Азық-түлік бәсекелестігі Азық түлік/Қызмет А/Ш өнімнің шикізатын физико-химиялық және электрфикалық өңдеу әдістері Жалпылама тұтыну азық-түліктері соның ішінде функционалдықтары Ғылыми зертеулер тақырыптары Нано-және биотехологияларды қолдана өңдеу технологиялары Азық-түлік өнімдерінің думу барысы процесстерінің тәуекелдерін талдау т бойынша зертеулер молекулярно-диагностикалық тест-жүйелер Азық-түлік өнімдерітехнологиясы Ет-сут технологиясы Биокаталитикалық технологиялар ПЦР тест-жүйелер түрі бойынша ДНК сәйкестентендіру қантқұрылымды заттардың технологиясы Нан-тоқаш, жарма,кондитерліктер технологиясы органикалық заттар түзу Негізгі технология лар Жем-шөп технологиясы жемдік және тамақтық ақуыз түзу Иммунобиологиялық әдістер Тамақ концентраттар технологиясы газ хромато-масс-спектрометрия әдісі Ликер-арақ бұйымдары технологиясы Спирт технологиясы Майларды қайтаэтерификациялау Индикаторлар Әзірленген өңімдер, тәжірибелік үлгілер, модельдер, рецептуралар, технологиялар Күзеттік құжаттар Практикалық кеңестер дайындықтан өткен ғалымдардың Жарияланымдар, с.і. дәйексөздік басылымдарда Бакалавриат, магистратура және докторантура білімдік бағдарламаларын әзірлеу мен жетілдіру, мемлекеттік гранттар санын көбейту Ресурстар Қаржы ресурстары – республикалық бюджет, іскерлік құрылымдардың инвестициялары Ғылыми ұйымдардың, тәжірибелік мекемелердің, ауылшарушылықнегіздегі университеттердің материалды-техникалық базасы Отандық ұйымдар: ҚТӨӨҒЗИ, ҚАШӨӨҒЗИ, ҚазНИВИ, КазНИИЗиКР, ҚазҰАУ, АТУ, Шакарим ат. СемМУ, М.Ауэзов ат. ОҚУ, КазАТУ С.Сейфуллин ат. ҚАЗАТУ, Назарбаев Университеті, аль-Фараби ат. КазҰУ, ҰОБ, Микробиология және вирусология ҒЗИ, Өсімдіктер биотехнологиясы ҒЗИ, НИИМББ Өңдеу және тамақ өндісі бойынша шетелдердің жетекші гылыми ұйымдары және Ресей, Украина, Белоруссия, Англия, Швеция, АҚШ, Франция, Жапания, Австралия, Дания және басқалардың азық түлік қауіпсіздігі Стратегия 2050 2014–2020 жылдаға дейінгі Қазақстан Республикасының ҮИИД МБ Агробизнес-2020 Қазақстан Республикасының 2030 жыл мепрзіміне дейінгі инновациялық даму стратегиясы «Азық-түлік қауіпсіздігі туралы» Заңы  «Ветеринария туралы» Заңы «Техникалық реттеу туралы» Заңы тәжірибе-эксперименталдықалаңдарын құру туралы бағдарлама Стратегиялар/ Бағдарламалар Тәуекелдер Гылыми және эксперименталды құрылымдардызерттеу мен жаңартудың жеткіліксіз қаржыландырылуы ҒЗТКЖ жабдықтар құнының өсуі; Жобаларды ң орындалу мерзімінің өсуі; Зерттеулердің құлдыруы. Бастақы кезеңде технологиялар трансфер тінің қажеттілігі Білікті мамандардың жоқтығы, ғылыми кадрлардың қартаюы, жас ғалымдардың төмен жалақысы Төмен құзыреттілік немесе жоба орындаушыларында стимулдың болмауы Моральды тозығы жеткен жабдықтар мен приборларына байланысты ҒЗЖ төмен деңгейі Инфрақұрылымды және технологиялық базаны дамыту Кадр саясаты Нано және биотехногияларды, физико-химиялық әдістерді қолдана тағам өнімдерін өңдеу технологиясын әзірлеу А/Ш өнімдерін қалдықсыз кешенді өңдеу Азық-түлік өнімдерінің қауіпсіздігін анықтауда тест-жүйелерді қолдану Тағам өнімдерінң бәсекелестіг, с.і. Жоғары қосымша құнымен Мониторинг Іс-қимыл жоспары Ұзақ мерзімді болжау Стратегиялық жоспар

45 физика-химиялық және электр-физикалық әдістерін әзірлеу
ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖОСПАРЫ Ауылшарушылых шикізатын өңдеудің жоғары тиімді технологияларының заманауи физика-химиялық және электр-физикалық әдістерін әзірлеу 1 Зерттеулер жүргізу ҒЗТКЖ және ҒЗЖ туралы есептер ҚР АШМ РБ 2 Тәжірибелік және өндірістік сынақтар Зерттеулер хаттамалары РБ, жеке бизнес 3 Біліктілікті арттыру: Оқыту дипломдар ҚР ҒБМ Біліктілікті арттыру(стажировка) сертификаттар ҚР ҒБМ, ҚР АШМ 4 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Сатып ала актілері 5 Ғылыми-эксперименталды алаңдарды құру Қабылдау актілері ҚР ИЖТМ 6 Жабдықтардың тәжірибелік және эксперименталдық үлгілерін жасау А/Ш шикізатын о.і. қайтарма өнімді қоса өңдеуде нано және биотехнология әдістерін қолданудың технологиялық процесстерін әзірлеу 1 Зерттеулер жүргізу ҒЗЖ туралы есептер ҚР АШМ РБ, жеке бизнес 2 Тәжірибелік және өндірістік сынақтар Зерттеулер хаттамалары 3 Біліктілікті арттыру: Оқыту Дипломдар ҚР БҒМ РБ Біліктілікті арттыру(стажировка) Сертификаттар ҚР БҒМ, ҚР АШМ 4 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Сатып ала актілері 5 Ғылыми-эксперименталды алаңдарды құру Қабылдау актілері ҚР ИЖТМ

46 ЖАЛҒАСЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖОСПАРЫ
Халықтың әр-түрліжастағытоптарына(балалар тамағы, бүлдіршіндер, мектептегі, геродиеталық) арналған жалпылама тұтынылатын азық-түлік өндіру, заманауи тамақты жобалау әдістері негізінде техника мен технологиясын әзірлеу 1 Зерттеулер жүргізу ҒЗЖ туралы есептер ҚР АШМ РБ, жеке бизнес 2 Тәжірибелік және өндірістік сынақтар Зерттеулер хаттамалары РБ, жеке бизнес 3 Біліктілікті арттыру: Оқыту Дипломдар ҚР БҒМ РБ Біліктілікті арттыру(стажировка) Сертификаттар ҚР БҒМ, ҚР АШМ 4 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Сатып ала актілері 5 Ғылыми-эксперименталды алаңдарды құру Қабылдау актілері ҚР ИЖТМ Тағам өнімдерінің өмірлік кезеңіндегі биологиялық, токсикологиялық, радиологиялық, химиялық және физикалық тәуекелдер талдауына зерттеулер 1 Зерттеулер жүргізу ҒЗЖ туралы есептер ҚР АШМ РБ, жеке бизнес 2 Тәжірибелік және өндірістік сынақтар Зерттеулер хаттамалары 3 Біліктілікті арттыру: Оқыту Дипломдар ҚР ҒБМ РБ Біліктілікті арттыру(стажировка) Сертификаттар ҚР ҒБМ, ҚР АШМ 4 Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту Сатып алу актілері

47 Назарларыңызға рахмет!


Download ppt "«Мемлекеттік ғылыми техникалық талдау ұлттық орталығы»АҚ"

Similar presentations


Ads by Google