1. POLITIKA EKONOMIKE E IDH-ve

2. Rast studimi: IDH-te ne Afriken e Jugut
Zbatimi i sankcioneve per shkak te aparthejdit
Cilet ishin arsyet e mos rritjes se IDH-ve ne Afriken eJugut pas 1994?
- fuqia punetore e shtrenjte, joproduktive…
- ligjet restriktive te fuqise punetare
- mos interesimi i kompanie qe u terhoqen para 1994 (Kodak)
- problemi politik (Thabo Mbeki, Mugabe…)
- rritja e krimit, korrupcioni, jostabiliteti

3. HYRJE
Qeveria pritese e IDH-ve me veprimet e veta mund t`i stimulon ose kufizon IDH-te (Afria e Jugut)
Qeveria meme e IDH poashtu me verimet e veta mund t`i stimulon ose kufizon IDH-te (Japonia, SHBA)

4. Ideologjia politike e IDH1.
Qasja radikale 2.
Qasja e tregut
te lire 3.
Nacionalizmi
pragmatik

5. Qasja radikale
Pikpamje marksiste: KSH eksploatojne vendet pritese ne zhvillim
Terheqjen e fitimeve
Nuk jepin asgje te vlefshme si kembim
Instrument i dominimit, jo i zhvillimit
I mban vendet ne zhvillim ne prapambeturi dhe te varura nga vendet kapitaliste per investime, pune dhe teknologji

6. Qasja radikale…
Kah fundi i 1980s qasja radikale u terhoq per shkak te:
Kollapsit te komunizmit
Performancave te dobeta ekonomike te vendeve qe shfrytezonin qasjen radikale
Performancave te mira ekonomike te vendeve qe shfrytezonin tregun e lire

7. Qasja e tregut te lire
Popujt u specializuan ne mallrat dhe sherbimet te cilat mund t`i prodhonin me me efikasitet
Nga transferi i resurseve vendi mikprites ka perfitim sikurse edhe rritje ekonomike
Ndryshimet pozitive ne ligje dhe rritjen e marreveshjeve bilaterale konfirmuan per forcimin e qasjes se tregut te lire
Te gjitha vendet imponuan disa restrikcione te IDH-ve per interesa kombetare

8. Nacionalizmi pragmatik
IHD kane perfitime dhe kosto
Lejon IDH nese fitimet i tejkalojne kostot
Blokojne IDH te cilet demtojne industrine vendore
Gjykon IDH te cilat jane ne interes kombetar
Uljen e taksave
Subvencioneve

9. Efekti i konkurrences dhe
Përfitimet nga IDH
Vendi mikprites:
Efekti i shperndarjes
te resurseve
Efekti i punesimit
Efekti i konkurrences dhe
rritjes ekonomike
Efekti ne Bilancin e
pagesave

10. Efekti i shperndarjes se resurseve1
Hyrja e kapitalit 2
Transferi i teknologjise
Perfitimi i aftesive menaxheriale 3

11. Efekti i punesimit Efekti direkt i punesimit1
Efekti direkt i punesimit 2
Efekti indirekte i punesimit

12. EFEKTI NË BILANCIN E PAGESAVE
BP: Evidenca e transakcioneve te nje vendi
Detyrime: -
Kerkesa: +
BP ndahet ne
1. Llogaria rrjedhese
2. Llogaria kapitale

13. Llogaria rrjedhese Bilanci i tregtise Bilanci i sherbimeve
Te ardhura nga investimet

14. Llogaria kapitale
Transakcionet qe kane te bejne me blerjen ose shitjen e mjeteve
Principi: kontabilitetit te dyfishte
Shuma e Llogarise rrjedhse dhe asaj kapitale duhet te jete zero

15. Efekti i bilancit te pagesave
VENDI MIKPRITES:
KMN formon degë ( te hyrat e kapitalit)
FDI zëvendëson importin e vendit
KMN dega për eksporton mallra dhe sherbime

16. Efekti i konkurences dhe rritjes ekonomike
Smadhimi i konkurences- perfitim i konsumatoreve (rritja e fuqise blerese)
Zvoglimi i cmimeve
Smadhimi i tregtise nderkombetare

17. Anet negative te FDI ne vendin mikprites
Efektet negative te konkurences ne vendin mikprites (firmat e vogla vendase falimentojne)
Efektet negative ne Bilancin e pagesave
Humbja e sovranitetit dhe autonomise kombetare

18. Efektet negative ne konkurence
- firmat evogla vendase falimentojne
- Monopolizimi i tregut
Efektet negative ne BN
-Kalimi i kapitalit (fitimit) nga dega ne qender
-Importi i inputeve nga vendet e huaja
Humbja e sovranitetit dhe autonomise kombetare

19. Efektet pozitive nga IDH ne vendin nikoqir (meme)
Te ardhurat nga investimet ne BP
Efektet ne punesim
Mesimi i disa aftesive menaxhuese (transferi kthyes i resurseve)

20. Efektet negative nga IDH ne vendin nikoqir (meme)
Efektet negative ne BP
Efektet negative ne punesim

21. Instrumentet e politikes qeveritare dhe IDH
Stimulimi i IDH-ve: sigurimi nga rreziku i huaj, mbeshtetja me kapital, stimulimi me lehtesim te taksave dhe presione politike
Kufizimi i IDH-ve: kontrolla e IDH, kontrolli devizor, manipulimi brenda me taksa, ndalesa e IDH per shkaqe politike

22. Tre forma të FDI
FDI horizontalë – ështe kur një kompani multinacionale deperton në një shtetë të huaj për të prodhuar të njejtin produkt.
FDI konglomerat - kompanit investon jashte për te prodhuar produkte të cilat nuk prodhohen në shtetin amë
FDI vertikale – kur nje kompani investon jashtë me qëllim që të merr lëndën e parë dhe ta sjellë në vendin amë

23. Pengesa e shitjes të ‘know- how’
Reziku i dhënjes të know-how konkurtences
Licencimi sjell kontroll të vogël mbi kompanit e huaja
Pengesa e shitjes të ‘know- how’
Know-how nuk eshte e deshiruar të pranon licencimin

24. FDI pse dhe kurr? Kostot e transportit janë të larta
Iperfeksionizmi i tregut (Teoria e internacionalizimit)
Pengesa e qarkullimit te lire te produkteve midis shteteve
Pengesa e shitjeve te know how
Ndjek konkurencen
Cikli jetesor I produktit nuk e sqaron kur eshte e duhur te investohet jashte
Avantazhet e lokacionit (resurset natyrale)

25. Korniza e vendosjes Te ulta Jo Te larta Horizontal FDI Po Yes
Sa shtrejte jane kostot e transportit dhe tarifat?
Export Jo
Te larta
Horizontal FDI
A eshte know-how e deshiruar per licencim? Po
Yes
Horizontal FDI
A duhet kontroll te madhe per operimet jashte vendit? Jo Jo
Horizontal FDI
A mundet know –hot te jete I mbrojture nga licencimi jashte? Po
Ateher licence