1. Unang Paglalakbay sa ibang bansa ni rizal

2. Jose Ma. Cecilio Mateo Evangelista Pedro A. Paterno Mister Esquivel
May 1, 1882
Jose Ma. Cecilio
Mateo Evangelista
Pedro A. Paterno
Mister Esquivel

3. Singapore
Makalipas ang limang-araw na paglalakbay, nakarating ang Salvadora sa Singapore noong May 9, Tumuloy si RIZAL sa Hotel de La Paz sa dalawang araw na sandaling pamamalagi niya sa Singapore. Sa singapore, sumakay si RIZAL sa Djemnah, isang bapor ng Pranses na naglalayag patungong Europa.

4. Isang linggo matapos na siya ay umalis sa Singapore, dumating ang bapor sa Point de Galle. Si RIZAL, kasama ang iba pang pasahero ay pumunta sa dalampasigan para magliwaliw.
Ng umaga ng MAYO 18, ang bapor ay dumaong sa Colombo, Ceylon.

5. Buhat sa Colombo, ang bapor ay tumawid sa Karagatang India patungong Cafe Guardafui sa Africa. Sa Aden, si Rizal ay nakaranas ng matinding init. Napag-alaman niyang higit itong mainit kaysa sa pinakamamahal niyang Pilipinas.

6. Noong ika-2 ng Hunyo, dumating siya sa lungsod ng Suez
Noong ika-2 ng Hunyo, dumating siya sa lungsod ng Suez. Ang Dagat na Pulang hanggahan ng Suez Canal. Ang napakagandang liwanag ng buwan sa marangal na lungsod na ito ay nagpapaalala sa kaniya ng kaniyang pamilya at ng Calamba.

7. Naples at Marseilles
Noong ika-11 ng Hunyo, narating ni Rizal ang Naples. Nang gabi ng ika-12 ng Hunyo ang barko ay dumaong sa Puerto ng Pranses sa Marseilles. Pinuntahan niya ang tanyag na lugar sa lungsod, lalung lalo na ang Chateau d’If. Tumigil siya ng tatlong araw sa Marseilles, nagpapakasaya sa bawat araw ng kaniyang bakasyon.

8. BARCELONA
Sa Marseilles, sumakay si Rizal ng tren papuntang Espanya. Tumawid siya sa Pyrenees at tumigil ng isang araw hanggang bayan ng Port Bou. Nakarating siya noong Hunyo 15, 1882.

9. Nasiyahan siya sa pamamasyal sa kahabaan ng Las Ramblas, ang tanyag na kalye ng Barcelona.
Ang mga Pilipino sa Barcelona, ang ilan sa mga ito ay kamag-aral niya sa Ateneo, ang mga sumalubong kay Rizal, binigyan nila si Rizal ng isang salu-salo sa kanilang paboritong restawran sa Plaza de Cataluna.

10. Madrid
Noong Nobyembre 1882, si Rizal ay nagpatala sa Universidad Central de Madrid sa dalawang kurso—medisina at pilosopiya at letra.
Bukod sa puspusang pag-aaral niya sa Universidad, nag-aral parin siyang pagpinta at paglilok sa Akademya ng San Carlos.

11. Nakatapos ng Pag-aaral sa Espanya
Noong Hunyo 21, 1884 natapos sa kursong medisina si Rizal sa Universidad Central de Madrid. Ngunit dahil sa hindi niya pag susumite ng kanyang thesis, at hind pagbabayad ng karampatang halaga para sa pagtatapos ay hindi siya nabigyan ng diploma sa kursong tinapos. Nang sumunod na taon ay natapos din niya ang kursong Pilosopiya sa paaralan ding iyon noong 1885.

12. MAP OF SPAIN

13. Naging Mason si Rizal
Sumapi si Rizal sa Masoneriya sa Masonic Lodge Acasia sa Madrid na ang masonik na pangalan niya ay Dimasalang, sa dalawang dahilan. 1. Dahil sa kawalan ng pag-asang mapagbago pa ang pagmamalabis sa mga paring kastila sa Pilipinas. 2. Kailangan niya ang tulong ng mga ito sa pagtuligsa sa mga prayle sa Pilipinas.

14. Pagpupugay Kina Luna at Hidalgo
Dalawang Pilipino, sina Juan Luna at Felix Resurrection Hidalgo ang nagwagi sa gantimpala sa pagguhit at siya ang naanyayahang magbigay pugay sa kanila. Ang kanbas ni Lunang Spolarium ay nanalo sa unag gantimpala at ang kay Hidalgong Christian Virgins Exposed to the Populance ay ikalawang gantimpala.

15. Juan Luna Felix Resurrection Hidalgo

16. PARIs
Matapos ang maikling panahong pag-aaral sa Universidad ng Madrid, at isa ng manggagamot ay nag desisyong tumungo si Rizal sa Paris at Alemanya upang magpakadalubhasa sa panggagamot sa mata.

17. Dr. Loius De Weckert
Pumasok siyang katulong sa kilalang manggagamot doon, Malaki ang naitulong niya kay Dr. Louis de Weckret ang nangunguna ng manggagamot sa Pransya.

18. Sa Heilderberg
Noong Pebrero 8, 1886 narating niya ang Heidelberg, makakasaysayang lungsod na Alemanya, at kilalang-kilala ito sa makalumang Universidad at kaakit-akit na lugar.

19. Si Rizal ay naglingkod sa klinika ni Dr
Si Rizal ay naglingkod sa klinika ni Dr. Javier Galezowsky ( ) kilalang mahusay na maggagamot sa mata at siya rin ay nag aaral sa pagtuturo ni Dr. Otto Becker, isang magaling na manggagamot sa mata na awtoridad na Alemanya. Dr. Javier Galezowsky ( ) Dr. Otto Becker

20. Pastor Karl ullmer

21. Liepzig
Noong Agosto 14, 1886 narating niya ang Liepzig, nakipanayam siya sa Univesidad ng Liepzig sa kasaysayan ng pag-aaral sa kaganapang pang-tao. Univesidad ng Liepzig

22. Evaristo aguirre (cawit)
Dr. Maximo Viola

23. Berlin
NOBYEMBRE 1, 1886 nang narating niya ang Berlin. Nakipag-ugnayan sa mga magagaling na taong agham. Sa unang pagkakataon nakapanayam niya si Dr. Feodor Jagor, isang bantog na maka-agham na Aleman, manlalakbay at may akda ng Ang paglalakbay sa Pilipinas.
Dr. Feodor Jagor

24. Ipinakilala ni Dr. Jagor si Rizal kay Dr
Ipinakilala ni Dr. Jagor si Rizal kay Dr. Rudolf Virchow ( bantog na antropologo at propesor ng anatomiyang naglalarawan).
Dr. HANS VIRCHOW
Dr. Rudolph Virchow Dr. Joest

25. Noong 1886 namuhay sa kahirapan si Rizal sa Berlin
Noong 1886 namuhay sa kahirapan si Rizal sa Berlin. Si Rizal ay nagutom , nagkasakit at nanghinaang katawan, hindi ito naging hadlang sa pag sulat niya ng pahina ng kaniyang nobela, natapos niya ang Noli Me Tangere noong Pebrero 21, 1887.

27. Paglalakbay ni Rizal at Viola sa Europa
Noong Mayo 11, 1887 si Rizal at si Viola, masayang masaya sa paglalakbay na lulan nag-isang tren, habang papalayo sa Berlin. Tutunguhin nila ang Dresden na isa sa pinakamagandang siyudad ng Alemanya.
Maximo Viola

28. dresden
Dito nakilala si Dr. Adolph B. Meyer. At ang pagpunta sa Dresden ay nataon sa kanilang panlalawigang panrelihiyon, pagdadaluhan o paglalahok ng mga bulalak. Samantala sa kanilang pamamasyal sa iksibisyon, nakita nila si Dr. Jagor.
Dr. Adolph B. Meyer

29. Leitmeritz, bohemia
Mayo 13, 1887, dumating ang tren sa estasyon ng Leitmeritz, Bohemia. Naroon naghihintay si Prop. Blumentritt. Dr. Czepelak Dr. Klutschak Mayo 17, 1887 ng umaga nilisan nina Rizal at Viola ang Leitmeritz lulan ng tren.
Fernidand Blumentritt

30. Prague
Pagkatapos sa Leitmeritz, dinayo nila ang makasaysayang siyudad ng Prague.
Copernicus

31. Vienna
Noong Mayo 20, 1887, sina Rizal at Viola ay dumating sa magandang lugar ng Vienna, kabisera ng austria-hungary. Sina Rizal at Viola sa rekomendasyon na galing kay Blumentritt, ay nakipagkita kay Norfenfals, isang matatag na nobelista sa Europa noong panahong iyon. Sila ay ipinakilala sa dalawang kaibigan ni Blumentritt na sina Masner at Nordman, mag-aaral ng Austria.

32. RHEINFALL
SWITZERLAND
Si Viola ay kinakailangan nang bumalik sa Barcelona at si Rizal ay nagpatuloy sa kanyang paglalakbay.

33. italy
Pinuntahan niya ang ang lugar ng Turin, Milan, Venice at Florence. Noong Hunyo 27, 1887, tinungo naman niya ang Roma.

34. PAPAL GUARDS
ST. PETER CHURCH

35. Pagbabalik ni Rizal sa Pilipinas
Umuwi siya ng Pilipinas dahil sa:
Upang operahan ang mata ng kaniyang ina.
Matulungan ang kaniyang kababayang inaapi.
Makita ang ibinunga ng kanyang Noli sa bayan at sa pamahalaang kastila
Upang alamin ang dahilan nang hindi pagsulat ni Leonora Rivera.

36. Kontrobersiya ng Noli Me Tangere
Sa pag-uwi ni Rizal,nagkaroon ang kanyang mga kaaway ng pagkakataon na magsagawa ng isang paghihiganti. Pinagbintangan nila ang Noli na kumakalaban sa pamahalaan ng Espanya. Ipinatawag siya ni Gobernado Heneral Emilio Terrero.
Gobernado Heneral Emilio Terrero.

37. Ang mga tumuligsa ng Noli Me Tangere
Pari Font
Padre Jose Rodriguez
Vida
Pando
General Salamanca

38. Mga nagtanggol sa Noli Marcelo H. Del Pilar Dr. Antonio Maria Regidor
Graciano Lopez Jaena
Mariano Ponce
Padre Sanchez
Dr. Miguel Morayta
Propesor Ferdinand Blumentritt
Padre Vicente Garcia

39. Matalinong pagtatanggol sa Noli
Matalinong pagtatanggol sa Noli. Sinabi ni Padre Vicente ang mga sumusunod:
Si Rizal ay hindi matataguriang mangmang dahil sa pagtatapos niya sa mga kilalang unibersidad ng bansa at sa Espanya.
Taliwas sa bintang ni Padre Rodriguez, ang kinakalaban ni Rizal sa aklat ay ang masasamang opisyal at hindi ang pamahalaan, ang mga abusadong prayle at hindi ang simbahan.
Kung totoo ang pahayag ni Padre Rodriguez na ang sinumang bumasa ng aklat ay nagsasagawa ng mortal na kasalanan, siya ang unang-unang nagtamo nito.

40. Isang magandang pangyayari ang idinulot ng pagkakabasa ni gobernador Terrero ng sa Noli ni Rizal. Pinaimbistigahan niya ang mga lupaing pag- aari ng mga Paring Dominiko. Nang marinig ng mga mamamayan ang utos na ito, agad silang humingi ng tulong kay Rizal. Nagsagawa ng sariling pag-aaral at ang mga natuklasan ay isinumite sa pamahalaan noong Enero 7, 1888.

41. Kanilang natuklasan ang mga sumusunod:
1) ang malawak na lupaing pag-aari ng mga Paring Dominiko ay binubuo ng buong bayan ng Calamba kasama na rin ang mga karatig bayan nito.
2) lalong yumayaman ang Paring Dominiko dahil sa patuloy na pagtaas ng mga upa ng kanilang mga pinapaupahan.
3) ang may-ari ng Hacieda ay hindi nakikiisa sa anumang pagpapabuti ng mamamayan ng bayang ito.
4) kahit na ang mga tauhang tunay na nagpakahirap sa pagbubungkal ng lupa ay inalisan ng saka ng walang mahalagang dahilan.
5) ang pagtatakda ng malaking multa kapag nahuli ng nagpapabayad at pagkumpiska ng kanilang mga kalabaw, araro at tahanan sa oras na hindi makabayad ng upa.

42. Paalam sa Calamba
Ang palala ng galit ng mga Prayleng Dominiko ay naglagay kay Rizal sa panganib. Sa ilalim na payo na rin ni Gobernador Terrero ay ipinasya ni Rizal ang umalis ng bansa. Hindi siya natatakot sa kaniyang kaaway ngunit ipinangamba niya ay ang maaring mangyari sa kaniyang pamilya at kaibigan. Naniwala din siya na higit niyang maipapagpatuloy ang kaniyang misyon kung ito gagawin niya sa ibang bansa na mas malaya siyang makakilos.

43. Imno sa Paggawa
Bago lumisan patungong ibang bansa sa pangalawang pagkakataon, sumulat siya ng tulang Imno sa Paggawa. Salin sa tulang Himno at Trabajo na sinulat ni Rizal sa kahilingan ng kaniyang mga kaibigan taga Lipa, Batangas upang awitin sa pagdiriwang dahil sa pagiging lungsod ng Lipa, inihandog niya ang tula sa masisipag na ng Lipa.