1. Hvað er einstaklings- miðað nám?
Ingvar Sigurgeirsson haust 2004

2. Hvaðan kemur hugtakið? Stefnumörkun Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur:
... á næstu árum verði unnið að þróun kennsluhátta þannig að skipulag námsins verði einstaklingsmiðaðra en nú er og aukin áhersla lögð á fjölbreytta kennsluhætti, s.s. með auknu vali, samkennslu árganga, aukunni hóp- og þemavinnu og nýtingu netsins ... (Starfsáætlun fræðslumála í Reykjavík 2004)
Sjá m.a. í bæklingi Gerðar G. Óskarsdóttur (2003): Skólastarf á nýrri öld.

3. Rök fyrir einstaklingsmiðuðu námi eru gjarnan sótt í löggjöf og námskrá:
Hvaða viðhorf koma fram í grunnskóla-lögum um einstaklingsmiðað nám?
Leggur Aðalnámskráin 1999 áherslu á einstaklingsmiðað nám?

4. Markmið grunnskólans 2. grein
Hlutverk ... er að búa nemendur undir líf og starf í lýðræðisþjóðfélagi sem er í sífelldri þróun. Starfshættir ... skulu því mótast af umburðarlyndi, kristilegu siðgæði og lýðræðislegu samstarfi. Skólinn skal temja nemendum víðsýni og efla skilning þeirra á kjörum fólks og umhverfi, á íslensku þjóðfélagi, sögu þess og sérkennum og á skyldum einstaklingsins við samfélagið. Grunnskólinn skal leitast við að haga störfum sínum í sem fyllstu samræmi við eðli og þarfir nemenda og stuðla að alhliða þroska, heilbrigði og menntun hvers og eins (leturbr. mín). Grunnskólinn skal veita nemendum tækifæri til að afla sér þekkingar og leikni og temja sér vinnubrögð sem stuðli að stöðugri viðleitni til menntunar og þroska. Skólastarfið skal því leggja grundvöll að sjálfstæðri hugsun nemenda og þjálfa hæfni þeirra til samstarfs við aðra.

5. Aðalnámskrá grunnskóla 1999
Það er skylda hvers skóla að laga námið sem best að nemendum hverju sinni. Nemendur eiga rétt að viðfangsefnum sem henta námsgetu þeirra og hæfni. (Aðalnámskrá grunnskóla. 1999:21)
Val á kennsluaðferðum og skipulag skólastarfs verður að miðast við þá skyldu grunnskóla að sjá hverjum nemanda fyrir bestu tækifærum til náms og þroska. Kennslan verður að taka mið af þörfum og reynslu einstakra nemenda og efla með nemendum námfýsi og vinnugleði. (Aðalnámskrá grunnskóla. 1999:32)

6. Ræðið Hvað merkja þessi ákvæði (Grunnskólalaga og Aðalnámskrár)?
Hvaða þýðingu hafa þessi fyrirmæli?
Hvernig tekst starfsfólki grunnskólans að vinna að þessu?

7. Er einstaklingsmiðað nám (-miðuð kennsla) nýtt hugtak?
Svarið er líklega bæði JÁ og NEI

8. Í leit að uppruna hugtaksins ...
Einstaklingsmiðað nám er ekki íslensk uppfinning
... er ekki ný uppfinning
... hefur verið til og er til í ótal myndum
... getur byggst á gjörólíkri hugmyndafræði, sem á það þó sameiginlegt að ...!?
Sumar rætur liggja langt aftur (Rousseau f. 1712)
Við þessa sögu koma m.a. Dewey og Montessori, en einnig Skinner og Keller

9. (Ingvar Sigurgeirsson 1981: 16-17)
Opni skólinn hafði einstaklingsmiðun að leiðarljósi
Áhersla á tengsl við umhverfið
Höfð er hliðsjón af áhuga og þörfum nemenda – nemendur hafa val um viðfangsefni
Virkar kennsluaðferðir ... áhersla á sjálfstæð vinnubrögð, öflun upplýsinga ... leikni ... áþreifanleg viðfangsefni
Áhersla á ábyrgð nemenda
Fjölbreytt og áhugavekjandi viðfangsefni ... kennsluaðferðir
Fjölbreytt og örvandi námsumhverfi
Leiðsagnarhlutverk kennara
(Ingvar Sigurgeirsson 1981: 16-17)

10. Rök fyrir breyttum kennsluháttum
Samfélagsbreytingar
Ör tækniþróun
Nýjar (?) kröfur í atvinnulífi
Þróun miðla
Hnattvæðingin
Nemendahópurinn verður stöðugt fjölbreyttari
Námsálar- og kennslufræðileg rök

11. Hvaða kennsluhættir eru algengastir í grunnskólum?
Bekkjarkennsla
- hópkennsla
Nemendur er raðað í bekki eftir aldri. Allir nemendur fá sama viðfangsefni á sama tíma og til þeirra eru gerðar sömu kröfur.
Hvaða árangri er þessi kennsla að skila?

12. Hefðbundin bekkjarkennsla hefur sætt mikill gagnrýni
Allir steyptir í sama mót
Einhæfir kennsluhættir – óvirkir nemendur – bækurnar stýra náminu
Ofuráhersla á eyðufyllingar og páfagaukalærdóm (á kostnað skilnings og sköpunar) – nemendur læra ekki að hugsa
Námsleiði
Nemendur læra ekki að tjá sig
Nemendur læra ekki að vinna saman
Nemendur læra ekki að afla upplýsinga og vinna úr þeim

13. Vinnubókarkennsla - eyðufyllingar+ -
Auðveldar agastjórnun
Nemendur (og foreldrar) vita til hvers er ætlast
Kennarar (og foreldrar) hafa góða yfirsýn
Gerir oft litlar kröfur til nemenda
Nemendur geta „leyst“ viðfangsefni án þess að læra af þeim
Setur nemendum þröngar skorður
Ofnotkun, einhæfni

14. Einstaklingsmiðað nám merkir oftast að kennarar reyna með markvissum hætti við að koma betur til móts við hvern nemanda með hliðsjón af ...
Getu og kunnáttu og hvers og eins
Hæfileikum
Áhuga
Námstíl (Learning Style)
Framtíðaráformum

15. Einstaklingsmiðun – dæmi um áherslur
Aukin ábyrgð á eigin námi (einstaklingsáætlanir, námssamningar, samkomulagsnám, sjálfsmat)
Nemendur læra á eigin hraða
Komið er til móts við áhuga nemenda (val, áhugahópar, frjáls verkefni)
Áhersla á að nemendur séu virkir í náminu
Tjáning, samræða
Unnið með fjölbreytta miðla
Sjálfstæð viðfangsefni
Skapandi viðfangsefni
Heildstæð viðfangsefni
Hópvinnubrögð (sveigjanlegir hópar, blöndun aldurshópa)
Merkingarbært nám (hugsun, skilningur, lausnaleit)
Stöðugt námsmat, jafningjamat
Örvandi námsumhverfi

16. Ótal orð og hugtök Complex Instruction Open School Inclusive Schooling
Individualized Instruction
Ótal orð og hugtök
Multi Level Instruction
Differentiated Learning
Responsive Instruction
Personalized Instruction
Complex Instruction
Open School
Inclusive Schooling
Multigrade Teaching
Adaptive Learning
Holistic Education

17. Íslenski orðaforðinn Námsaðgreining / námsaðlögun Fjölþætt kennsla
Einstaklingsmiðað nám
Íslenski orðaforðinn
Fjölþrepakennsla
Námsaðgreining / námsaðlögun
Gagnvirk kennsla?
Persónutengd kennsla?
Fjölþætt kennsla
Opinn skóli
Skóli án aðgreiningar
Samkennsla
Sveigjanlegir kennsluhættir
Heildstæð kennsla

18. Íslenski orðaforðinn (síaður)
Einstaklingsmiðað nám
Íslenski orðaforðinn (síaður)
Námsaðgreining / námsaðlögun
Skóli án aðgreiningar
Opinn skóli
Samkennsla
Sveigjanlegir kennsluhættir

19. Námsaðlögun
... viðleitni kennara til að laga námsmarkmið, kennsluaðferðir, námsefni og námsgögn ásamt skipulagi og aðferðum eins og kostur er að mismunandi getu og þörfum einstaklinga í námshópi. Með námsaðlögun er leitast við að skipuleggja nám og kennslu í bekk eða námshópi þannig að hver nemandi fái nám og kennslu við sitt hæfi innan hópsins jafnframt því sem nemendahópurinn eigi samleið sem hópur eða bekkjarheild.
(Rúnar Sigþórsson o.fl. 1999).

20. Samkennsla
Samkennsla árganga
Fræðsluvefur
(E: Multiage education, mixed-age grouping, multigrade classes, family grouping, nongraded eða ungraded education og continuous progress model)
Samkennsluaðferðir: Virkir kennsluhættir, sjálfstæð viðfangsefni, samvinnunám, samþætting, námstöðvar, stöðugt námsmat, teymisvinna kennara, samstarf við heimili, tengsl við umhverfi
Líklegt er að fyrirmynda að einstaklingsmiðuðu námi sé að leita í samkennsluskólum

21. Carol Ann Tomlinson
Differentiated, personalized and responsive instruction
How to Differentiate Instruction in Mixed-Ability Classrooms / 2001 (2. útgáfa).
The Differentiated Classroom. Responding to the Needs of All Learners
Leadership for Differentiating Schools and Classrooms

22. Auðvelt er að finna heimildir um einstaklingsmiðað nám á Netinu:
Skref í átt til einstaklingsmiðaðs náms
Kennsluaðferðavefurinn
Samkennsla aldurshópa