1. İSTANBUL MEM SAĞLIKLI GELECEK İÇİN HİJYENİK OKULLAR

3. LİSE HİJYEN VE TEMİZLİK EĞİTİMİ

4. SAĞLIK Yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.

5. TEMİZLİK Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan önlemlerin tümüne denir.

6. KİŞİSEL TEMİZLİK Hijyen konularından biri olan kişisel hijyen ise bireyin sağlığını sürdürmek için yaptığı ‘öz bakım’ uygulamalarını içerir Her insan kendi temizliğinden kendisi sorumludur, Bakımlı ve temiz olmak sağlıklı bir yaşamın ilk koşullarından biridir.

7. Sağlıklı bir yaşam için vücudun deri, saç, ayak, ağız, diş gibi kısımlarının bakım ve temizliği ile ayakkabı, giysi gibi eşyaların uygunluğuna ve temizliğine önem verilmesi gerekmektedir.

8. Kişi tüm dış ortam kirleticilerinin sürekli etkisi altındadır. İnsan derisi bir dereceye kadar dışarıdan gelen kirleticilere karşı koruyucu bir engel oluşturmaktadır. Ancak derideki çatlaklar ve yaralar bir takım hastalık etkenlerinin kolayca vücuda girmesine neden olabilir. Bu nedenle temizlik vücudun hastalıklardan korunması açısından en önemli uygulamalardan biridir

9. Hijyen bakım uygulamaları, bireyin özellikle genel görünüşünü etkilediğinden, kişinin kendisine güven duymasını, ve kendini daha rahat hissetmesini sağlar. Diğer bir deyişle; hijyenik bakım bireyin hem fiziksel hem de psikososyal gereksinimlerine yanıt verir

10. Bu durum adölesan dönemindeki bireylerde çok daha büyük önem kazanır. Çünkü değişen hormonal aktivite bir yandan deri ve saçlı deride değişikliklere neden olurken, diğer yandan genel görünüm birey için en önemli ilgi odağı haline gelir. Bu nedenle gencin bu aşamada doğru yönlendirilmesi ve gence doğru hijyen alışkanlıkların kazandırılması gerekir

11. Sağlık alışkanlıklarının büyük bir kısmı çocukluk ve gençlik yıllarında kazanılmaktadır. Çocukluk ve gençlik yıllarında oluşacak bir sağlık sorunu, zamanında önlem alınmazsa, ilerideki yaşlarda ortaya çıkabilecek pek çok sağlık sorununun temelini oluşturur.

12. VÜCUDUN GENEL TEMİZLİĞİ Cilt temizliği ve banyo yapma Saç temizliği ve bakımı Yüz, göz ve kulak temizliği Ağız ve diş sağlığı Cinsel bölgenin temizliği El ve tırnak temizliği ve bakımı Ayak temizliği ve bakımı

13. KİŞİSEL TEMİZLİK İLE PEK ÇOK HASTALIĞIN ÖNÜNE GEÇİLMEKTEDİR İshalli hastalıklar Soğuk algınlıkları Cildin mikrobik hastalıkları Cildin mantar, uyuz ve bitlenme gibi parazitlerle oluşan hastalıkları Bazı allerjik hastalıklar Vücut kokusu

14. EL ve TIRNAK HİJYENİ

15. Ellerimiz, vücudun çevre ile en çok temas eden ve en çok kirlenen organıdır. Bu sebeple çevreden ellerle alınan kirler ve çeşitli mikroplar ağza, göze, deriye, yediğimiz besinlere bulaşabilir. Bu kirlerin ve mikropların uzaklaştırabilmesi için eller sık sık sabunla köpürtülüp ovulmalı ve bol suyla durulanmalıdır.

16. Sabah kalkınca, her tuvalet ihtiyacının giderilmesinden sonra, yemekten önce ve sonra eller sabun ve suyla yıkanmalıdır. Genel tuvaletlerde ise hem tuvalete girmeden önce hem de ihtiyaç giderildikten sonra eller sabunla yıkanmalıdır. Bu tür yerlerde sıvı sabun tercih edilmelidir.

17. Ellerdeki çatlak ve sıyrıklar, tırnak kenarlarındaki yaralar birçok enfeksiyonun giriş kapısıdır.

18. Tırnaklar kolay kirlenen bir yapıya sahiptir. Bu sebeple düzenli olarak temizlenip kesilmeleri gerekir. Kişisel tırnak makası kullanılmalı, Tırnaklar yenmemeli, koparılmamalı, uzadıkça tırnak makasıyla kesilmelidir. Tırnaklar kolay kirlenen bir yapıya sahiptir. Bu sebeple düzenli olarak temizlenip kesilmeleri gerekir. Kişisel tırnak makası kullanılmalı, Tırnaklar yenmemeli, koparılmamalı, uzadıkça tırnak makasıyla kesilmelidir. El tırnakları yarım ay şeklinde, ayak tırnakları düz kesilmelidir.

19.  Ayak tırnakları düzenli aralıklarla kesilmelidir. Düz kesim tırnak batmasını önler.  Yüksek topuklu ayakkabılar bedenin duruşu için zorluk çıkarabilir.  Bu durum da büyüme ve gelişme çağında yanlış beden duruşunun yerleşmesine neden olabilir.

21. Ağız Kokusu (Hâlitosis) Ağız kokusu hastadan çok çevresini rahatsız ettiğinden kişinin sosyal ilişkilerini, iş ve aile yaşamını olumsuz etkiler. Her 4 kişiden biri ağız kokusu problemi yaşamaktadır.

22. Ağız Kokusunun Sebepleri Ağız kokusunun çeşitli nedenleri vardır. Hâlitosis yani ağız kokusu, ağız içi ve ağız dışı kaynaklı olmak üzere iki sebepten kaynaklanır. Çoğunlukla kötü ağız kokusunun sebebi (% 90 oranda) ağız içi kaynaklıdır. Çürük dişler, dişlerin ve dilin fırçalanmaması, diş eti iltihapları vb.). Kokuyu gidermek için ilk önce sorunun nedeni bulunmalıdır. Ağız içi kaynaklı ise ağız hijyeninin üst seviyeye çıkarılması gerekir. Ağız dışı kaynaklı sebepler herhangi bir hastalığın sonucu olabilir. Ağız kokusunun öncelikle sebebi teşhis edilmeli ve buna göre tedavisi yapılmalıdır. Günümüzde ağız kokusunun hangi hastalıktan kaynaklandığını saptayan tıbbi cihazlar mevcuttur.

23. AĞIZ VE DİŞ BAKIMI  Beslenme alışkanlığı, diş temizliği, tonsillit ve sinüzit gibi enfeksiyonlar kişinin ağız ve diş sağlığını etkiler.  Dişlerin yemekten sonra günde 2 kez sabah- akşam, florlu diş macunları ile 3 dk. süre ile fırçalanması gerekir.

24.  Şekerli ve karbonhidratlı besinlerin tüketilmesinden sonra ağzın su ile çalkalanması yada biraz su içilmesi diş çürümelerini azaltabilir.  Dişlerde çürük olmasa bile 6 ayda bir muayene yapılmalıdır.

25. Ergenlikte Deride Meydana Gelen Değişiklikler Sivilce Ergenlik dönemine geçiş ile birlikte salınmaya başlayan hormonlar, ergenin derisinde de bir takım değişiklilere neden olur. Bu değişikliklerle ilintili olarak gelişen sivilceler, özellikle bu dönemde artar. Eğilimi olan kişilerde sivilce oluşumu, kırklı yaşlara kadar sürebilir. Sivilce; yüz, omuzlar, sırt ve göğüste dağılım gösteren, sayı ve şiddet açısından kişisel farklılıklar gösteren biçimde ortaya çıkar.

26. Akne Vulgaris (Sivilce) Görülme oranı kızlar ve erkeklerde eşittir. Erkeklerde 14-19 yaşta daha sık görülür ve daha şiddetlidir. Kızlarda ise 10-17 yaşlar arasında daha sık görülür, erkeklere göre daha hafif ve uzun sürelidir. Deride kıl diplerindeki gözeneklerde kalınlaşma olur. Ergenlikte salgılanan hormonların etkisiyle artan yağ bezleri bu gözenekleri tıkar ve akne meydana gelir.

27. Akne Vulgaris (Sivilce) Sivilcenin bu oldukça duyarlı dönemde ve yüz gibi ilk bakışta göze çarpan bir yerde ortaya çıkması, psikososyal etkisinin başlıca nedenidir. Bu dönem, ergenin kişilik gelişiminin olduğu, toplum içindeki yerini belirlemeye çalıştığı dönemdir. Sivilce hafif şiddette ve az sayıda da olsa, önemli olan ergenin psikososyal gelişiminin etkilenme derecesidir. Sivilce; -kendine güvensizlik, -sosyal davranışların baskılanması, -kaygı ve çökkünlük nedeni olabilir.

28. Akne Vulgaris (Sivilce) Akneler, mikrobik nedenlerle ortaya çıkmazlar ve kişiden kişiye bulaşmazlar. Akneler içinde mikropların birikmesi iltihap oluşturabilir. Mikroplu akneleri sıkmak mikrobun yayılmasına veya iz kalmasına, mikropsuz aknelerin de iltihaplanmasına ve yine iz kalmasına neden olabilir. Şiddetli ve derin sivilceler ise, oluşturdukları kalıcı izler ile ömür boyu benzer sorunların yaşanmasına yol açabilirler.

29. Sivilceli cilt demek, iltihap demektir. Sivilceli cildi temizlerken tahriş etmeyin. Sivilcelere limon, pudra, alkol, kolonya ve benzeri maddeler sürmek deride tahrişe yol açar. Aknesi olan bir ergenin yüzünü günde 1-3 kez suyla ve kuruluk oluşturmayacak bir sabunla yıkaması uygun olur. Gerektiğinde bir hekime başvurarak akneler için ilaç tedavisi kullanılabilir. Akne Vulgaris (Sivilce)

30. … Beslenme tarzı ve yediklerimiz, vücuttaki yağ ve iltihaplanma düzeyinde etkilidir. Dolayısıyla iltihaplanmayı önleyen bir beslenme sağlanmalıdır. Çikolata, dondurma, sosis ve dondurulmuş hazır et yemekleri, muz, ekmek, kek, şekerleme, kurabiye, mısır, patates kızartması, sosisli sandviç, pirinç, pizza, makarna, margarin, meyve suları, puding, krakerler-cipsler, pasta, krem peynir, kızarmış yiyecekler, tatlı içkiler sivilce oluşumunu hızlandırır. Cilde en iyi gelen güzellik sırrı uykudur. Sakin, stressiz bir uykuyla yeterince dinlenmek cildinize çok iyi gelecektir. Gecede en az 7-8 saat uyumaya çalışın. Sivilcenin kontrol altına alındığı kişilerde ise özgüven artmaktadır. Bu nedenlerle sivilceyi ergenliğin yaşanması gerekli bir parçası olarak kabul etmekle birlikte, hafife almamak, göz ardı etmemek gerekir.

31. Ergenlikte sivilce dışı deri değişiklikleri Ergenlik döneminde deride göze çarpan diğer bir değişiklik, kıllanmadır. Kıllanma, genetik ve ırksal etmenlere ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Her iki cinsiyette de koltuk altı ve cinsel bölgelerde kıllanma gözlenirken; erkeklerde kızlardan farklı olarak sakal, bıyık, göğüs, sırt, göbek çevresi, bel bölgesi ve kalçalarda da kalın ve koyu renk kıllanma olur. Yine her iki cinsiyette de kol ve bacaklarda, erkeklerde daha belirgin olmak üzere kıllanma gözlenir.

32. … Kıllanma ile ilgili bu değişim, özellikle terleme ve sürtünmenin de olduğu koltuk altı ve genital bölge çevresini bir takım yüzeysel bakteri ve mantar enfeksiyonlarına daha duyarlı duruma getirir. Bu da ergende bu bölgelerin hijyenik açıdan daha iyi korunmasını ve düzenli temizliğini gerektirir.

33.  Deri üzerindeki kir, salgı bezlerinin gözeneklerini tıkayarak derinin normal işlevini engeller.  Olabilirse her gün, değilse haftada 1-3 kez banyo yapılmalıdır. BANYO

34. Banyodan sonra kişinin kendisine ait vücut ve ayak havlusu kullanarak kurulanması gerekir. Daha sonra temiz, ütülenmiş iç çamaşırlar giyilmeli ve iç çamaşırlar en geç iki günde bir değiştirilmelidir

35. SAÇ TEMİZLİĞİ  Baş saçlı deride kıl köklerinde bulunan bezlerden salınan maddeler yaşa ve cinsiyete göre farklılık oluştursa da yağlı bir özellik taşımaktadır.  Saçların düzenli bir biçimde yıkanması ile bu yağlar ve kirler uzaklaştırılmaktadır.

36.  Saçları günaşırı, olası değilse en az haftada 2 kez yıkanması gerekir.  Saçlı deri yağlı ise daha sık yıkanmalıdır. Saçların boyanması yada saça kimyasal maddelerin uygulanması saçın ve saçlı derinin sağlığını bozar.  Kişisel olarak kullanılan fırça ve taraklar sık aralıklarla sıcak sabunlu su ile yıkanmalı ve durulanmalıdır.

37. Saçlı deride ve vücutta bit, uyuz gibi bir takım parazitler hastalıklar oluşabilir. Bu hastalıklara neden olan parazitler, yakın temasla, başkalarının giyeceklerinin giyilmesi ve bireysel temizlik araçlarının kullanılması ile bulaşabilir.

38. YÜZ, GÖZ VE KULAK TEMİZLİĞİ Her sabah yataktan kalkıldığında su ile yüzün yıkanması gerekmektedir. Gece uykudan önce, yüzün sabunla yıkanarak temizlenmesi yüz derisi üzerindeki günün kirini arındırır. Makyaj yapılıyorsa her akşam yatmadan önce göz çevresinde ve yüzde bulunan makyaj artıkları uygun krem ve solüsyonlar kullanılarak ya da su ve sabunla temizlenmelidir.

39. KULAK TEMİZLİĞİ Kulak temizliğinde kulak arkasının temizliği unutulmamalıdır, Kulak içine herhangi bir cisim sokulmamalıdır, dış kulak yolunun zedelenmesi tehlikeli iltihaplanmalara neden olabilir.

40. SAKAL, BIYIK TEMİZLİĞİ Kullanılacak tıraş bıçağı veya tıraş makinesi kişiye özel olmalı ve mümkünse sadece sakal-bıyık temizliğinde kullanılmalıdır.

41. AYAK TEMİZLİĞİ Ayaklar her gün çorap ve ayakkabı içerisinde terlediğinden düzenli olarak yıkanmalıdır, Her yıkamadan sonra parmak araları havlu ile iyice kurulanarak mantar enfeksiyonları için ortam oluşması önlenmelidir (ayak havluları ellerin kurulanmasında kullanılmamalıdır), Çoraplar pamuklu olmalı ve günlük olarak değiştirilmelidir.

42. KIYAFET İyi giyinmek modaya uygun ve yeni giyinmek değil, 'sağlıklı, koruyucu özellikte ve temiz' giyinmektir.

43. Cinsiyeti ne olursa olsun herkes tarafından her yaşta bu özen gösterilmelidir.

44. KİŞİSEL EŞYA TEMİZLİĞİ Vücut temizliği kadar kullanılan çamaşır ve diğer eşyalar da önemlidir, Çamaşırlar, yatak yorgan takımları ve diğer özel eşyalar sıcak su ve deterjanlı maddeler ile belirli aralıklarla yıkanır, Bol bol temiz su ile durulanır, Kuruduktan sonra ütülenir, çamaşırların ütülenmesi ısı ile dezenfeksiyon sayılır.

45. İnsanın bedenine gösterdiği özen, kendisine duyduğu saygının da bir göstergesidir !!

46. Fidan KARA

47. 22.03.2019 47