1. Public Finance 2011 Presented by: Doctor. Oeam Sary
Professor of Law, Western University,
Cambodian University For Specialties, Preach Sihanouk
Raja Buddhist University, Officer Provincial Hall,
Phone

2. 1. History of Finance
ពាក្យថា ថវិកា មានដើមកំណើតមកពីពាក្យនៃភាសាបារាំងគឺ BOUGETETE ដែលមានន័យថា កូនស្បោងតូច ។ គេបាន ប្រើពាក្យនេះជាលើកតំបូងនៅប្រទេសអង្គគ្លេស ឆ្នាំ ១៧៧៣ ដោយបានឡើកឡើងថា OPEN MY BUDGET?
ថវិកាមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកិច្ច ។

3. History of Finance
ថវិកា មានតួនាទីធ្វើសនិទានកម្ម លើការប្រើប្រាស់ធនធានហិរញ្ញ វត្ថុដើម្បីជាឧបករណ៍នៃគោលនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុដ៏រឹងមាំ ធានាអោយមានការប្រព្រឹត្តទៅជាប្រក្រតី របស់ស្ថាប័នសាធារណៈ និងការអនុវត្តកម្មវិធីនយោបាយ របស់រដ្ឋាភិបាល សំរាប់ធានាអោយមានតុល្យភាពសេ្ថរភាព នៃម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងសង្គម ។
Rectangular Strategy Diagram

4. Rectangular Strategy Diagram
Improving Land reform and
Productivity mines clearance
Enhancement of Agricultural
Fisheries reform Forestry reform 1
Further Rehabilitation and Contraction of
Physical Infrastructure 2
Fighting Legal and
Corruption judicial reform
GOOD GOVERNANCE
Public Armed Forces
Administration reform
Reform
Private Sector Development and
Employment Generation 3
Enhancing quality Improving health
Of Education Service
Capacity Building and Human Resource Development
Fostering Gender Implementation
population policy 4

5. History of Finance Why Create a Budget ? Purpose of Budgeting :
Further Rehabilitation and Contraction of physical infrastructure.
Agricultural Sector
Development Employment Generation.
Economic
Society
Education
Improving health services.

6. Source of Finance
ក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រទេស មួយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនោះ ត្រូវថវិកាជាការចាំបាច់ ដើម្បីចំណាយទៅ លើការកសាង និងការអភិវឌ្ឍន៍ ប្រទេសជាតិច​​ ។
ប្រភពនៃហិរញ្ញវត្ថុ ៖
ជំនួយបរទេស
ប្រាក់កម្ចី
ការលក់ធនធានធម្មជាតិ
ការលក់បចេ្ចកវិទ្យា
តាមរយៈការប្រមូលពន្ធដារ

7. Source of Finance Taxes are what we pay for a civilised society
O. Wendell Holmes

8. Source of Finance For the purpose of tax provisions :
The term resident tax payer :
Any physical person who has his residence in or his principal place of about in the kingdom of Cambodia, or who is present in the kingdom of Cambodia on more then 182 days in any period of 12 months ending in the current tax year.

9. Source of Finance
Any legal person or pass through organized or managed in the Kingdom of Cambodia having its principal place of business in the kingdom of Cambodia.

10. Source of Finance Source Revenue of State : Salary Tax Tax on profit
Tax on Land
Tax on business
Tax on value added
Extraordinary Tax specialties goods and services.

11. Source of Finance Source Revenue of Provincial : Tax on Land not used.
Registration tax
Patent tax
Car tax
Rent tax
Withholding tax

12. Preparation of Budget Schedule
នៅខែមិថុនា ( Jun ) ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ធ្វើកំ ណត់បង្ហាញ និងឯកសារយុត្ថាធិការ ដែលត្រូវភ្ជាប់មកជាមួយ ហើយផ្ញើរជូនក្រសួង ស្ថាប័ន និងរាជធានី ខេត្ត ។
ត្រឹមថ្ងៃទី២៥ ខែ កក្កដា គំរោងថវិកាទាំងអស់នេះ ត្រូវផ្ញើរ មករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុវិញ ។

13. Preparation of Budget Schedule
ក្នុងកំឡុងខែ សីហា ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ អញ្ជើ ញរដ្ឋ្មមន្រ្តីគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន មកពិភាក្សាការពារគំរោងថវិការបស់ខ្លួន ដើម្បីសំរួលនៅគំរោងចំណូល និងចំណាយ
នៅកំឡុងខែ កញ្ញា ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ធ្វើការបូកសរុប ដើម្បីធ្វើតុល្យភាពចំណូល និងចំណាយឡើងវិញ រួចរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ និងធ្វើកំណត់បង្ហាញនៃ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ។

14. Preparation of Budget Schedule
នៅសប្តាហ៍ទី១ ខែ តុលា ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បញ្ជូនសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ដើម្បីដាក់ជូនគណៈរដ្ឋមន្រ្តីពិនិត្យសំរេច ។
នៅសប្តាហ៍ទី១ ខែ វិច្ឆិកា ដាក់ជូនសភាជាតិដើម្បីពិនិត្យ និង អនុម័ត ។
នៅសប្តាហ៍ទី១ ខែ ឆ្នូ ដើម្បីអោយសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ត្រូវបានពិនិត្យ និងអនុម័ត ជាស្ថាពរ មុនថ្ងៃទី ២៥ខែ ឆ្នូ ។
នៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំថ្មី ច្បាប់ថវិកាត្រូវយកទៅ អនុវត្តតាមក្រសួងស្ថាប័នទាំងអស់ ។

15. 2. Budget of Principle The Principle Annual Budget.
The Principle Unity
The Principle Universal.
The Principle Specialties.
The Principle Balance.

16. The Principle Annual Budget
1. The Principle Application:
ថវិកាជាតិត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុ ម័តរៀងរាល់មុនដំណាច់ឆ្នាំនី មួយៗ ដែលគេហៅថា ថវិកាប្រចាំឆ្នាំ(Annual Budget)។ មានលក្ខណៈដូចជាមួយនឹងឆ្នាំ ស៊ីវិល (Annual Civil ) គឺចាប់ ផ្តើមពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំនីមួយ ៗនិងបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី៣១ ខែឆ្នូ នៃឆ្នាំនីមួយៗ ។ ប៉ុន្តែឆ្នាំថវិកា នេះមានលក្ខណៈមិនដូចគ្នា ទាំងអស់នោះទេ ដូចជា ៖

17. The Principle Annual Budget
Countries
Annual Civil
Start Year
Ende Year
France
January. 1
December. 31
Australia
July. 1
June. 30
United State
October. 1
September. 30
England, Japan
April. 1
March. 31

18. The Principle Annual Budget
Operating Expense for period 1 years and ending December 31.
Operation Expense for 4 Step :
Promise Expense
Audit
Ordennancement
Payment
Article 4 (New) Law on Finance

19. The Principle Annual Budget
Promise :
គឺជាលិខិត ដែលបង្កើតដោយ បុគ្គលសាធារណៈ មានតាតព្វ កិច្ចត្រូវដោះស្រាយក្នុងបន្ទុក ថវិកា ។
Audit :
គឺជាការគណនាចំណាយដែល ធ្វើឡើងដោយ អាណាប័ក ។
អាណាប័កៈ គឺជាអ្នកដែលមានសិទ្ធបញ្ជាចំណាយ (រដ្ឋមន្រ្តី ឬអភិបាលខេត្ត)
អាណាប័កនេះកំណត់យ៉ាងច្បាស់ក្នុងអនុក្រិត្យលេខ ៨២ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី
១៦.១១.១៩៩៥ ចាប់ពីមាត្រា ៣ ដល់មាត្រា ១១ ។

20. The Principle Annual Budget
Ordennancement :
គឺជាលិខិតរដ្ឋបាល ដែលអនុ លោមទៅតាមលទ្ធផលនៃការ នៃការជំរៈបញ្ជី បង្គាប់ដល់ គណនេយ្យករសាធារណៈ អោយសងបំណុលសាធារណៈ ដែលជំពាក់គេ ។
Payment :
គឺជាកិច្ចប្រតិបត្តិការសងប្រាក់ ទៅអោយម្ចាស់បំណុល ដោយ គណនេយ្យករសាធារណៈ ។

21. The Principle Annual Budget
ការចំណាយនេះត្រូវធ្វើឡើងក្នុងរយៈពេលដែលគេកំណត់អោយហើយឥណទានមាន ប្រាក់សំរាប់ចំណាយ ។
ប្រសិនបើក្រសួងមួយប្រើអស់ ឥណទានមុនកាលកំណត់ ក្រសួងនោះមិនអាចបញ្ជាចំណាយបាន ។
ប្រសិនបើនៅសល់វិញ ក្រសួងនោះ ត្រូវបង្វិលលុយសល់ទៅក្នុងគណនី ជាតិវិញ ។

22. The Principle Annual Budget
2. Provision Annual Budget :
ឥណទានសំរាប់រយៈពេល
តិចជាង១ឆ្នាំ
ក្នុងករណីឥណទានក្នុងឆ្នាំ កំពុងដំណើរការមិនគ្រាប់គ្រាន់ គេត្រូវដោះស្រាយដូចជា ៖
នាយករដ្ឋមន្រ្តីស្នើសុំសភាអនុម័តថវិកាបន្ថែម ។
បន្ថែមឥណទានរួម
ក្នុងករណីឥណទានរួមមិនគ្រប់ គ្រាន់ទេនោះ រាជរដ្ឋាភិបាល អាចបើកឥណទានថ្មី គឺឥណ ទានខ្ចីមុន ប៉ុន្តែត្រូវមាន ៖
ការយល់ព្រមពីគណរដ្ឋមន្រ្តី
របាយការណ៍របស់រដ្ឋមន្រ្តី ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ
និងការផ្តល់សច្ចាប័នពីរាជរដ្ឋា ភិបាល ។
ការចំណាយចាំបាច់គឺ ៖
- ត្រូវផ្សារភ្ជាប់ករណីប្រធានស័ក្ក
- ក្រោយពីចំណាយ នាយករដ្ឋមន្រ្តី
ត្រូវរាយការណ៍ជូនសភាភ្លាម ។

23. The Principle Annual Budget
ឥណទានសំរាប់រយពេលលើសពី
១ ឆ្នាំ ៖
គោលការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ បានកំណត់ថា ថវិកានៃឆ្នាំនីមួយៗ ត្រូវអនុម័តអោយបានមុនថ្ងៃ ទី១ខែមករា ។ ប្រសិនបើមិនបានអនុម័តមុនថ្ងៃទី១ ខែមករា ទេនោះ ថវិកាឆ្នាំមុន ត្រូវបន្តដោយស្របច្បាប់ ។
មាត្រា ៥ នៃច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុ

24. The Principle Unity
ផ្អែកតាមគោលការណ៍នេះ ការ ចំណូល និងចំណាយរបស់រដ្ឋ ទាំងអស់ ត្រូវបញ្ជាក់ច្បាស់ លាស់នៅក្នុងសំណុំបែបបទតែ មួយ ហើយស្របជាមួយគ្នានោះ គេបញ្ជូនអោយសភាអនុ ម័ត។ គោលការណ៍នេះត្រូវបានគេហាមឃាត រាល់ការប្រមូលចំណូល និងរាល់ការអនុវត្តចំណាយក្រៅពីថវិកា ដែលសភាជាតិអនុម័ត ។
មាត្រា ១ នៃច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុ

25. The Principle Universal
គោលការណ៍សកលភាពនេះ តម្រូវអោយគ្រប់ចំណូល និង ចំណាយទាំងអស់ត្រូវចុះក្នុងគំរោងថវិកាជាតិ ដោយគ្មានការ កាត់កងពីមួយទៅមួយ ដែល គេហៅថា វិធានមិនកាត់កង ហើយថែមទាំងត្រូវបង្ហាញនូវ គ្រប់ចំណូល និងចំណាយ ដោយចំនួនជាក់លាក់ ដែលគេ ហៅថា វិធានសុទ្ធសាធ មាន ន័យថា គេមិនអាចដកការចំ ណាយ ជាមួយនឹងចំណូល ហើយសល់តែសំណល់ ។
Recettes Depenses Le Solde

26. The Principle Universal
គោលការណ៍សកលភាពនេះ បានកំណត់យ៉ាងច្បាស់ថា ចំណូល និងចំណាយ គឺជា បញ្ហាពីរដាច់ដោយឡែកពីគ្នា មានន័យថា ចំណូល មិនអាច យកទៅចាត់ចែងក្នុងចំណាយ ជាពិសេសណាទេ ករណីនេះ ហៅថា វិធាននៃការមិនប្រើប្រាស់ ។

27. The Principle Universal
គណនីបុរេប្រទាន ៖
គឺជាការកំណត់ប្រតិបត្តិការទាំងឡាយនៃការខ្ចីបុលពីគេ ត្រូវមានការយល់ព្រមពីរដ្ឋ ។
ការខ្ចីបុលពីគេ សំរាប់ការចំណាយបណ្តោះអាសន្ន វាមានលក្ខណខុសគ្នាជាមួយនិង ការចំណាយជាអចិន្រ្តៃយ៍របស់ រដ្ឋ ។
ធម្មតា
ប្រក្រតី
ការផ្ទេរ
ការចំណាយ
មូលធន

28. The Principle Universal
Expense Ordinary :
មធ្យោបាយសេវាកម្ម ដូចជាប្រាក់បៀវត្សរបស់មន្រ្តីរាជការ
ការប្រាក់ដែលខ្ចីពីគេ
អន្តរាគមន៍សាធារណៈ
ចំណាយផ្សេងពុំមានគ្រោងទុក
Expense of transfer :
ផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់សិស្ស និស្សិត និងមន្រ្តីរាជការ
ជំនួយសង្គម

29. The Principle Specialties
ឥណទានថវិកា ត្រូវចែកជូន ក្រសួង ស្ថាប័នទៅតាមមាតិកា ដោយប្រកាសរបស់ក្រសួង សេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ទៅតាមជំពូក គណនី និងអនុគណនី ។
ការលុបចោលឥណទាន
ការផ្ទេរឥណទាន
ការបង្វែរឥណទាន