Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
Published byЕкатерина Гедианова Modified over 5 years ago
1
Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Тошкент молия институти «Банк иши» кафедраси
2
Мавзу: Халқаро валюта фонди Бажарди: катта ўқитувчи Жўраев Исроил Иброҳимович
3
Терминлар ХВФ – аъзо давлатлар ўртасида валюта-кредит муносабатларини тартибга солиб туриш ва молиявий ёрдам кўрсатиш учун мўлжалланган ҳукуматлараро ташкилот; СДР – ХВФ томонидан ташкил этилган халқаро резерв аткивлар Квота – ХВФга аъзо мамлакатларнинг СДРда қўшган улуши, ҳар 100 минг квотага 1 та овоз тўғри келади.
4
ХВФ 1944 йил июлда Бреттон-Вудс (АҚШ, Нью-Гемпшир штати)да ташкил топган, қароргоҳи Вашингтонда жойлашган. ХВФ — ҳукуматлараро корпоратив валюта-молиявий ташкилот бўлиб, фаолияти давлатлараро вужудга келадиган, тўсатдан рўй берувчи ва олдиндан билиш мумкин бўлмаган миллий валюталарнинг ўзгарувчанлиги, давлатларнпнг миллий валюталарини алмаштирпш доирасидаги муаммоларни бартараф этишга қаратилгандир.
5
ХВФнинг мақсади 1. Халқаро савдонинг ўсишига ёрдам кўрсатиш;
2. Миллий валюталар қадрини бир меъёрда ушлаб туришга кўмаклашиш; 3. Жамғармага аъзо давлатларнинг жорий ҳисоб-китобларини амалга ошириш жараёнида кўп томонлама тизимни ташкил этишга кўмаклашиш; 4. Халқаро савдонинг ривожланишига тўсқинлик қилувчи омиллар, валюталар борасидаги тўсиқлар вужудга келмаслигига ёрдам бериш; 5. Савдо ва тўловлар доирасидаги тўсиқлар вужудга келмаслиги учун аъзо давлатларга кредит ресурслартни бериш; 6. Халқаро валюта доирасида вужудга келувчи муаммоларни ечиш борасида маслаҳат-форумлар ўтказиш.
6
ХВФ ўз операцияларини 1947 йилнинг март ойидан бошлаган
ХВФ ўз операцияларини 1947 йилнинг март ойидан бошлаган йили ХВФга 49 мамлакат аъзо ҳисобланиб, ташкилотнинг асосий капитали 7,7 млрд. долларни ташкил қилган эди. Ҳозирги кунда 181 мамлакат 145,3 млрд. СДР миқдоридаги квота суммаси билан Фонднинг аъзоси ҳисобланади.
7
ХВФ молиялаштириш манбалари
ХВФнинг молиялаштириш маблағлари аъзо давлатлар томонидан тўланадиган бадаллар ҳисобига ташкил этилади. Унга аъзолик тўловлари миқдори иқтисодий ривожланиш даражаси билан белгиланади. Аъзолик тўловларининг 25 фоизи захира активлари бўйича тўланиб, СДР ёки шунга тенг келадиган валюталар шаклида, қолган қисми давлатнинг миллий валютасида тўланади. ХВФнинг пул маблағларига бўлган зарурияти ҳар 5 йилда текшнрилади.
8
ХВФ нинг ресурсларининг жорий ҳолати
2008 йил 1 январ ҳолатига Total quotas: $338 billion Total usable resources: $256 billion IMF one-year forward commitment capacity: $198 billion Non-concessional credit outstanding: $11 billion Concessional credit outstanding: $6 billion Gold holdings: 103.4 million fine ounces
9
ХВФда йирик улушга эга бўлган мамлакатлар
10
Валюта қиймати (млрд. бирлик) АҚШ долларидаги эквиваленти
Ҳозирги кунда СДР 4 та асосий валюталардан ташкил топган ва унинг ҳисобланиши қуйидагича: Валюта Саватдаги улуши Валюта қиймати (млрд. бирлик) Валюта курси АҚШ долларидаги эквиваленти Евро 34 0,4100 1,18360 0,485276 Япон Йенаси 11 18,4000 117,5700 0,156503 Фунт Стерлинг 0,0903 1,72190 0,155488 АҚШ доллари 44 0,6320 1 0,632000 1 СДР 1,42927
11
Currency amount under Rule O-1
СДРнинг курси саватдаги валюталарнинг позицияларига нисбатан ҳисобланади. СДР курси кунлик ҳисобланади ва саватдаги валюталар 5 йилда бир марта кўриб чиқилади. Wednesday, March 26, 2008 Currency Currency amount under Rule O-1 Exchange rate U.S. dollar equivalent Percent change in exchange rate against U.S. dollar from previous calculation Euro 0.4100 0.950 Japanese yen 1.189 Pound sterling 0.0903 0.226 U.S. dollar 0.6320 U.S.$1.00 = SDR -0.527 SDR1 = US$
12
Currency units per SDR for January 2008
Euro Japanese Yen NA U.K. Pound Sterling U.S. Dollar Australian Dollar Canadian Dollar Chilean Peso Chinese Yuan Danish Krone Indian Rupee
13
Аъзо-мамлакатлар ХВФнинг кредит ресурсларига бўлган йўл маълум шартлар билан чегараланган. Дастлабки Низомга кўра, улар қуйидагилардан ташкил топган эди: Биринчидан, 12 ойга аъзо-мамлакат томонидан валюта суммаси мамлакат квотаси катталигининг 25 %идан ошмаслиги керак; Иккинчидан, бу давлатнинг умумий валюта суммаси ХВФ активларида унинг валюта катталигининг 200% идан ошмаслиги керак (Фондга бадал сифатида киритилган 75% квотани ўз ичига олган ҳолда), яъни бошқача килиб айтганда, аъзо-мамлакатнинг миллий валютаси йил давомида квотанинг 25%идан ошмаслиги керак. Кредитлар бўйича фоиз ставкалари даромадлар ва харажатлар бахоси асосида ҳар бир молиявий йил давомида аниқланади. Биринчи шарт 1978 йили қайта кўриб чиқилган Низомда бекор қилинган эди.
14
ХВФдан Ўзбекистон Республикасига берилган қарзларнинг умумий миқдори 165,2 млн. СДР (225,2 млн. АҚШ долл. яқин) ни ташкил этди, бўлардан 99,75 млн. СДР (135,9 млн. АҚШ долл. яқин) тизим механизмларини қайта ташкил этиш (STF) доирасида ва "Стенд-бай" кредита 65,45 млн. СДР хажмида (89,2 млн. АҚШ долл.) тақдим этилган. 1999 йилдан эътиборан ХВФдан олинган қарзларни ёпиш амалга ошира бошланди. Хозирги вақтда берилган муддатга мувофиқ ҳаммаси бўлиб 123,6 млн. СДР (168,5 млн. АҚШ долл. яқин) қарз тўланди ва 2003 йил 1 апрелигача _ бўлган қарзлар 41,6 млн. СДР (56,7 млн. АҚШ долл. яқин)ни ташкил этади. 2001 йил 25 сентябрида "Стенд-бай" қарзларини ёпиш бўйича охирги тўлов амалга оширилди ва натижада республиканинг ушбу қарз бўйича мажбуриятлари тўлиқ бажарилди.
15
Ўзбекистон Республикасининг Олий Кенгаши 1992 йил 2 июлда Ўзбекистон Республикасининг "Халқаро валюта фонди (ХВФ)га аъзолик тўғрисида"ги қонунини қабул қилди. Ўзбекистон Республикаси 1992 йил 21 сентябрда ХВФга аъзо бўлиб кирди. Ўзбекистон Республикаси Швейцария, Польша, Туркманистон, Киргизистон ва Тожикистон давлатлари гуруҳига киради. Вазирлар Махкамасининг 93-рақамли 1993 йил 27 мартдаги Фармойишига мувофиқ республиканинг ХВФ имзо квотасига тўлов амалга оширилди. 1993 йилнинг сентябридан Ўзбекистонда ХВФнинг ваколатхонаси фаолият юрита бошлади. ХВФнинг Ўзбекистон бўйича экспертлари ишини ХВФ 2-Европа Департаментининг Шаркий сектори бошқармоқда. Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки, ХВФнинг алоқа агентлиги ва авуарлар депозитарийси ҳисобланади ва Ўзбекистон Республикасининг мазкур муассасага аъзолиги билан боғлик операцияларни амалга ошириш ваколатига эга. Ўзбекистон Республикасидан ХВФ бошқарувчиси Ўзбекистон Марказий Банки раиси Ф.Муллажонов, бошқарувчи Уринбосари – Молия вазирининг ўринбосари Т.Гусковадир.
16
ХВФ кредитлашининг умумий шартлари
General Terms of IMF Financial Assistance Repurchase Terms Facility or Policy Charges Obligation Schedule (Years) Expectation1Schedule (Years) Installments Stand-by Arrangement Basic rate 2 plus surcharge 3 3¼–5 2¼–4 Quarterly Extended Fund Facility 4½–10 4½–7 Semiannual Compensatory Financing Facility Basic rate 2 Emergency Assistance Basic rate 2 4 N/A Supplemental Reserve Facility Basic rate 2 plus surcharge 5 2½–3 2–2½ Poverty Reduction and Growth Facility; and Exogenous Shocks Facility 0.5 percent per annum 5½–10 Service Charge 50 basis points Commitment Charge 7 25 basis points on committed amounts of up to 100 percent of quota, 10 basis points thereafter
17
Stand-by Arrangement (SBA) – стенд бай кредити аъзо мамлакатларга қисқа муддатли тўлов баланси муаммоларини ҳал этиш мақсадида берилади ва ХВФ ресурсларининг катта қисмини ташкил этади. Асосан, Кредитни асосий муддати ойгача. Кредитни возмещение си муддати 2,25 – 4 йилгача. Extended Fund Facility (EFF) - кенгайтирилган фонд маблағлари (1974 й.) – асосан мамлакат тўлов балансида узоқ муддатли муаммоларни ҳал этиш учун берилади. Одатда 3 йилдан кўпроқ муддатга ва возмещение си 4,5 -7 йилгача.
18
Supplemental Reserve Facility (SRF) – қўшимча резерв маблағлари – 1997 йилдан бошлаб истеъмолни қондириш учун жуда қисқа муддат ичида йирик ҳажмда молиялаштирила бошланган. Мотивация для SRF была внезапным убытком рыночного доверия испытанного возникающей рыночной экономикой в 1990s, которое вело к огромному истечению основного и необходимого финансирования на значительно большей шкале чем Международный Валютный Фонд прежде предусмотрелось. Ожидается, что Страны возвращают займы в пределах 2-2,5 годы, но могут попросить расширение вплоть до шести месяцев. Все займы SRF несут надежную добавочную нагрузку 3-5 пунктов.
19
Compensatory Financing Facility (CFF) – компенсацияланган молиялаштириш маблағлари –жаҳон товар нархлари тебраниши сабабли импорт товарлари нархлари кўтарилиши, экспортдан тушумнинг камайишини туфайли тўсатдан дефицитга эга мамлакатларга ёрдам бериш мақсадида 1963 йилда ташкил этилган. Бу кредитлашнинг молиявий шартлари SBA га ўхшайди, фарқи мамлакат учун ҳеч қандай нагрузкага олиб келмайди. Poverty Reduction and Growth Facility (PRGF) – қашшаоқликни камайтириш ва ўсишга кўмаклашиш – кам даромадли ва ривожланиш стратегиясига эга мамлакатларга ҳамда шу дастурга аъзо мамлакатларга кредитлар берилади. Охирги йилларда ХВФ ресурсларининг асосий қисми PRGF га йўналтирилган. Бу карз маблағларининг фоиз ставкаси 0,5% бўлиб, кредит муддати 5,5 – 10 йил.
20
Emergency assistance – моддий ёрдам - бу мамлакатда конфликт ва табиий офат юз берган ҳолатида ХВФ томонидан кўрсатиладиган моддий ёрдам. Бу кўмакда кредитнинг фоизи basic rate of charge ҳисобланади, айрим ҳолларда PRGF дастурига эга мамлакатларга фоиз субсидиялари ҳам берилади. Заем 3,25 -5 йил давомида тўлаб берилиши керак йилдан ХВФ табиий офатлар (сув тошқини, зилзила, бўрон ва б.) дан азият чеккан аъзо мамлакатларга моддий ёрдам қилишни кўриб чиқади. Бу ёрдамдан мақсад импорт товарлари нархлари кўтарилиши, экспортдан тушумнинг камайиши туфайли тўсатдан дефицитга эга мамлакатларга чет эл валютасида тез молиялаштиришдир.
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com. Inc.
All rights reserved.