1. საზოგადოებრივი საქონელი და საერთო რესურსები
თავი11
გრიგოლ მოდებაძე

2. “The best things in life are free. . .”
უფასო პროდუქტები წარმოადგენს თავსატეხს ეკონომიკური ანალიზის დროს
უმეტესობა პროდუქტებისა განლაგებულია სავაჭრო ცენტრებში…
…ასეთ პროდუქტებზე ფასი იძლევა სიგნალს რომლის მიხედვითაც ხელმძღვანელობენ მყიდველები და გამყიდველები. 2

3. “The best things in life are free. . .”
როდესაც პროდუქტი არის უფასო, ამ შემთხვევაში არ არსებობენ საბაზრო ძალები რომლებიც ახდენენ რესურსების ნორმალურ განაწილებას 2

4. “The best things in life are free. . .”
როდესაც პროდუქტს არ ადევს ფასი მაშინ კერძო ბაზრები ვერ ახდენენ იმის დადეგენას თუ რამდენი იქნა წარმოებული და მოხმარებეული ეს პროდუქტი 2

5. “The best things in life are free. . .”
ამ შემთხვევსი სახელმწიფო გვევლინება “მშველელად” რომ მოახდინოს ბაზრის ჩამშლელების ნეიტრალიზება და ხელი შეუწყოს კეთილდღეობის ზრდას 2

6. სხვადასხვა სახის პროდუქტები
როდესაც ვფიქრობთ სხვადასხვა სახის პროდუქტზე, მნიშვნელოვანია დავაჯგუფოთ ისინი ორი კატეგორიის მიხევით
არის თუ არა პროდუქტი გამორიცხვადი?
არის თუ არა პროდუქტი მეტოქეობისუნარიანი?

7. სხვადასხვა სახის პროდუქტები
გამორიცხვადი
შესაძლებელია აკრძალულ იქნეს საზოგადოებითსვის მისი მოხმარება
კანონი აღიარებს და იცავს კერძო საკუთრებას. 5

8. სხვადასხვა სახის პროდუქტები
წინააღმდეგობის უნარიანი
როდესაც ერთი ადამიანი მოიხმარს ასეთ პროდუქტს, მეორე მომხმარებლისთვის მცირდება ამ პროდუქტის რაოდენობა 5

9. ოთხი სახის პროდუქტი კერძო საკუთრების პროდუქტი საზოგადოებრივი საქონელი
საერთო რესურსები
ბუნებრივი მონოპოლია 6

10. პროდუქტები კერძო საკუთრების პროდუქტი
არის გამორიცხვადი და მეტოქეობისუნარიანი
საზოგადოებრივი საქონელი
არ არის გამორიცხვადი და მეტოქეობისუნარიანი 7

11. პროდუქტები საერთო რესურსები
არის მეტოქეობისუნარიანი და არა გამორიცხვადი
ბუნებრივი მონოპოლია
არის გამორიცხვადი და არა მეტოქეობისუნარიანი 7

12. საზოგადოებრივი საქონელი
პროდუქტები
მეტოქეობისუნარიანი
დიახ
არა
კერძო საკუთრება
ნაყინი -
ტანსაცმელი
გადატვირთული
ფასიანი გზები
ბუნებრივი მონოპოლია
სახანძრო
საკაბელო ტელევიზია
თავისუფალი
საერთო რესურსები
თევზი ოკეანეში
გარემო პირობები
უფასო გზები
საზოგადოებრივი საქონელი
თავდაცვა
განათლება
გამორიცხვადი 8

13. Free-Rider პრობლემა
free-rider არის ადამიანი რომელიც სარგებლობს პროდუქტით და თავს არიდებს ამ მომსახურებისათვის ფულის გადახდას

14. Free-Rider პრობლემა
რადგან საზოგადოებრივი საქონლით სარგებლობის აკრძალვა არ ხდება და ყველას აქვს უფლება მოიხმარონ იგი, ზოგიერთებმა შეიძლება იფიქრონ რომ სხვა გადაიხდის პროდუქტის სარგებლობის საფასურს .
Free-rider პრობლემა უშლის ხელს კერძო კომპანიებს რომ აწარმოონ საზოგადოებრივი საქონელი 11

15. Free-Rider პრობლემის გადაჭრა
სახელმწიფოს შეუძლია რომ აწარმოოს საზოგადოებრივი საქონელი თუ მთლიანი სარგებელი აღემატება მთლიან დანახარჯს
სახელმწიფოს შეუძლია აწარმოოს საზოგადოებრივი საქონელი და გაზარდოს საზოგადოების კეთილდრეობა, ხოლო დანახარჯები გაწიოს შეგროვებული გადასახადებიდან 12

16. მნიშვნელოვანი საზოგადოებრივი საქონელი
ეროვნული თავდაცვა
კვლევები
სახანძრო სამსახური 13

17. სინათლის კოშკურები საზოგადოებრივი საქონელია?

18. Cost-Benefit ანალიზი
იმისათვის რომ გავიგოთ სახელმწიფომ უნდა წარმოოს თუ არა საზოგადოებრივი საქონელი აუცილებელია მოხდეს დანახარჯებისა და მოსალოდნელი სარგებლის ანალიზი
Cost benefit ანალიზი საშუალებას გვაძლევს გავიგოთ საზოგადოების დანახარჯები და სარგებელი მთლიანად

19. Cost-Benefit ანალიზი Cost-benefit ანალიზის გაკეთება ძნელია რადგან
რთულია გაზომო ხარჯები და სარგებელი როდესაც არ გაქვს ფასები პროდუქტისთვის
ცხოვრების, დროის და ესთეთიკის შეფასება დიდ სირთულეებთან არის დაკავშირებული 14

20. საერთო რესურსები
საერთო რეურდები, ისევე როგორც საზოგადოებრივი საქონელი არ არის გამორიცხვადი. ისინი არის უფასო და ყველას შეუძლია რომ მოიხმაროს.

21. საერთო რესურსები
საერთო რესურსები არის მეტოქეობისუნარიანი, რადგან მისი მოხმარება ერთი მომხმარებლის მიერ ამცირებს მოხმარების რაოდენობას სხვა მომხმარებლებისათვის

22. საერთო რესურსების ტრაგედია
საერთო რესურსები გამოიყენება მაშინ როდესაც პროდუქტი არის უფასო, რაც იწვევს უარყოფით ექსტერნალიას (გარეგან ეფექტს)

23. საერთო რესურსების მაგალითი
სუფთა ჰაერი და წყალი
ნავთობის საბადოები
გადატვირთული გზები
თევზები და სხვა გარეული ცხოველები 19

24. საკუთრების უფლების მნიშვნელობა
ბაზარი ეფექტურად ვერ ანაწილებს რესურსებს თუ არ არის დაცული საკუთრების უფლება. ამ პრობლემის გადაჭრა შეუძლია სახელმწიფოს.