1. Kristín Sesselja Kristinsdóttir Urður María Sigurðardóttir
Ígrundun og fagmennska: Sameiginlegt nám og einstaklingsnám til að efla fagmennsku kennara og þróa faglegt námssamfélag:
Kristín Sesselja Kristinsdóttir
Urður María Sigurðardóttir

2. Yfirlit Starfsþróun Viðhorf kennara til starfsþróunar
Ígrundun og mikilvægi hennar
Starfendarannsóknir sem þáttur í skólaþróun
Mismunandi tegundir starfendarannsóknir
Mismunandi gagnasöfnunarleiðir
PEEL

3. Starfsþróun (e. professional development)
Námstækifæri sem bjóðast kennurum
Sköpun og ígrundun í starfi
Vilji til framfara
(Bredeson, 2003)

4. Starfsþróun (e. professional development)
Tíma vörðum til starfsþróunar minni hér á landi en erlendis
Möguleikum til starfsþróunar ábótavant
Áhugi íslenskra kennara á starfsþróun minni
(Ragnar F. Ólafsson og Júlíus K. Björnsson, 2009)
70% starfsþróunar kemur í gegnum það sem kennarinn lærir í starfi
30% starfsþróun byggist upp á námskeiðum og fundarhöldum (Fullan, 2007)

5. TALIS (Rannsókn í 24 löndum á viðhorfum kennara og skólastjórnenda)
Óskir kennara á Íslandi um starfsþróun tengjast oftar við:
Kennslu nemenda með sértækar námsþarfir
Námsmat
Aga og hegðunarvandamál
(Ragnar F. Ólafsson og Júlíus K. Björnsson, 2009)

6. Mikilvægi ígrundunar
Nám ekki síður mikilvægt fyrir kennara en nemendur
Samfélagið tekur breytingum og nám og kennsla þarf að vera í samræmi við það
Ígrundun á eigin starfi getur leitt til betri vinnubragða og aukins árangurs nemenda
Ígrundaður kennari er góð fyrirmynd fyrir nemendur sína
(Hafdís Guðjónsdóttir, 2004; MacGilchrist, Myers og Reed, 2004)

7. Ígrundun um starfið Sofandi kennarar
Kröfur um að kennara endurskoði hlutverk sín
Taki þátt í að móta skólamál
Samvinna starfsfólks og yfirvalda
Stefnumótun og rannsóknir

8. Starfsþróun Fléttast inn í dagleg stöf Teymiskennsla
Starfendarannsóknir
Utan vinnutíma - persónuleg reynsla kennara
(Bredeson, 2003)

9. Bredeson og starfsþróun
Starfsþróun utan vinnutíma (e. outside of work)
Verður til þegar að kennarar stunda fjarnám,fara í heimsóknir í aðra skóla ( vettvangheimsóknir), sækja fundi, ráðstefnur eða smiðjur.
Starfsþróun utan starfssviðsins (e. beyond work)
Mismunandi upplifanir og reynsla kennar hefur áhrif á persónuleika og jafnan á störf þeirra.
(Bredeson,2003)

10. Starfendarannsóknir Rannsókn sem framkvæmd er á eigin starfi
rannsakandi = þátttakandi
„Að læra í starfi“ (Hafþór Guðjónsson, 2008)
Kerfisbundin athugun og skráning
Kennarar
Meta eigi starf
Móta og prófa nýjar aðferðir
Vega og meta gengi þess
Reyna að hafa áhrif á námsárangur
(Jóhanna Einarsdóttir, 2009)

11. Starfendarannsóknir Breska hefðin ígrundun
aukin þekking á eigin störfum og aðstæðum
áhersla á kennarann (practitioner)
Bandaríska hefðin
að koma á breytingum
að komast að annmörkum og leysa úr þeim
Upphaf má rekja til Kurt Lewin
Starfendarannsóknir í rauninni lausnamiðuð rannsóknaraðferð
(infed.org)

12. Starfendarannsóknir Rannsókn sem framkvæmd er á eigin starfi
rannsakandi = þátttakandi
„Að læra í starfi“ (Hafþór Guðjónsson, 2008)
Kerfisbundin athugun og skráning
Kennarar
Meta eigi starf
Móta og prófa nýjar aðferðir
Vega og meta gengi þess
Reyna að hafa áhrif á námsárangur
(Jóhanna Einarsdóttir, 2009)

13. Starfendarannsóknir

14. Starfendarannsóknir Aðferðir við gagnasöfnun Dagbækur Athuganir
Ljósmyndir
Söfnun áþrifalegra gagna
Viðtöl
Myndbandsupptökur

15. PEEL Project for Enhancing Effective Learning Reynslusögur kennara
Kennarar hittast og ræða um það sem gefist hefur vel í kennslu
Verkefnið inniheldur nú vel yfir 1300 reynslusögur frá kennurum
Söfnun á Íslandi í gangi

16. Siðareglur kennara
1. Kennarar vinna að því að mennta nemendur og stuðla að alhliða þroska þeirra með fræðslu, uppeldi og þjálfun.
2. Kennurum ber að virða réttindi nemenda og hafa hagsmuni þeirra að leiðarljósi, efla sjálfsmynd þeirra og sýna sérhverjum einstaklingi virðingu, áhuga og umhyggju.
3. Kennurum ber að hafa jafnrétti allra nemenda að leiðarljósi í skólastarfi. Kennarar eiga að vinna gegn fordómum og mega ekki mismuna nemendum t.d. vegna kyns, þjóðernis eða trúarbragða.
4. Kennarar skulu leitast við að skapa góðan starfsanda, réttlátar starfs- og umgengnisreglur og hvetjandi námsumhverfi.
5. Kennarar leitast við að vekja með nemendum sínum virðingu fyrir umhverfi sínu og menningarlegum verðmætum.
6. Kennurum ber að viðhalda starfshæfni sinni, auka hana og fylgjast með nýjungum og umbótum á sviði skólamála.
7. Kennurum ber að hafa samvinnu við forráðamenn eftir þörfum og gæta þess að upplýsingar sem þeir veita forráðamönnum séu áreiðanlegar og réttar.
8. Kennarar skulu virða ákvörðunarrétt forráðamanna ósjálfráða nemenda og hafa ekki samband um málefni nemanda við sérfræðinga utan viðkomandi skóla, nema slíkt sé óhjákvæmilegt til að tryggja velferð og rétt barnsins.
9. Kennurum ber að gæta trúnaðar við nemendur.
10. Kennurum ber að gæta þagmælsku um einkamál nemenda og forráðamanna þeirra sem þeir fá vitneskju um í starfi.
11. Kennarar skulu gæta heiðurs og hagsmuna kennarastéttarinnar.
12. Kennurum ber að vinna saman á faglegan hátt, taka þátt í að marka stefnu og móta daglegt starf í skólanum.
13. Kennurum ber að sýna hver öðrum fulla virðingu í ræðu, riti og framkomu. (

17. Umræður Hvernig á starfsþróun kennara að vera háttað að ykkar mati?
Hefðuð þið áhuga á að gera starfendarannsókn?
Hver teljið þið vera helstu orsök fyrir því að Íslenskir kennara eyða minni tíma í starfsþróun heldur en kennarar í öðrum löndum?

18. Heimildir
Bredeson, P. V. (2003). Designs for learning. A new architecture for professional developement in schools. Thousand Oaks: Corwin.
Eygló R. Sigurðardóttir. (e.d.). PEEL - Árangursríkt samstarf. Sótt 1. mars 2014 af
Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change (3 útgáfa). New York: Teachers College Press.
Hafdís Guðjónsdóttir. (2004).Kennarar ígrunda og rannsaka eigið starf. Tímarit um menntarannsóknir, 1, 27–38.
Hafþór Guðjónsson. (2008, 4. apríl). Starfendarannsóknir í Menntaskólanum við Sund. Netla - veftímarit um uppeldi og menntun. Sótt 27. febrúar 2014 af
Infed. (e.d.). Action research. Sótt 27. febrúar 2014 af
Joyce, B. og Showers, B. (2002). Student achievement through staff development (3. útgáfa). Alexandria: Longman.
Jóhanna Einarsdóttir. (2009). Starfendarannsóknir. Reykjavík: Rann Ung; Rannsóknarstofa í menntunarfræðum ungra barna.
MacGilchrist, B., Myers, K. og Reed, J. (2004). The Intelligent school (2. útgáfa). London: Sage.
Ragnar F. Ólafsson og Júlíus K. Björnsson. (2009). TALIS. Staða og viðhorf kennara og skólastjóra. Reykjavík: Námsmatsstofnun. Sótt 28. febrúar
Una Björg Bjarnadóttir. (2008). Notkun endurmenntunaráætlana, reynsla skólastjóra og kennara í þremur grunnskólum í Reykjavík. Óbirt meistaraprófsritgerð: Háskóli Íslands, Menntavísindasvið