1. Júlíus Kristjánsson 5.árs læknanemi
Impetigo
Júlíus Kristjánsson
5.árs læknanemi

2. Impetigo Smitandi bakteríusýking í efstu lögum húðar
hrúðurgeit, kossageit
Geit = sýking í húð, sem myndar gulleitt hrúður (favus). – snara.is

3. Faraldsfræði Algengast í börnum 2-5 ára
Group A Streptococcus & Staphylococcus aureus
Nýgengi: 2-7/100 í börnum <18 ára
Meðgöngutími 1-3 dagar
Oftast er um að ræða GAS, en í um 1/3 tilfella má finna s.aur, annað hvort einan eða með GAS. Báðir geta verið partur af normal flóru einstaklings.
Landlæknir segir GAS vera algengari, en Nelson og UTD segja S.aur vera algengari. Jafnvel talið að strep byrji sýkinguna og svo secundert coloniseruð af staph.

4. Mismunandi gerðir Primer - Secunder Non-bullous Bullous (Ecthyma)
Algengast
Margar lesionir
Andlit, útlimir
Sjaldan systemeinkenni
Engin ör
Bullous
Vökvafylltar bullae
Frekar á búk
Exotoxin
(Ecthyma)
Primert = Bacteríur infiltrera eðlilega húð
Secúndert = Sýking í minni háttar trauma í húð ss skurði eða skordýrabit, eða sýking í undirliggjandi húðsjúkdóm ss exem.
Non-bullous: Algengast. Lesionir byrja sem papulur, verða svo að vesiculum með roða í kring. Verða síðan að pustulum sem brotna síðan niður og þá myndast gulleitt hrúður. => Þetta tekur ca eina viku. Geta orðið margar lesionir en er yfirleitt vel localiserað, oftast á andliti og útlimum, kring um munn og nef. Sjaldan system einkenni (ss hiti). Sýkingin gengur yfir án örmyndunar.
Bullous: Vesiculur fara yfir í að mynda vökvafylltar bullae. Mynda dekkra hrúður en non-bullous og eru frekar á búk. Stafar af exotoxini A sem framleitt er af staph aureus. Veldur minnkaðri viðloðun frumna í epitheli (prt = desmoglein). Sýkingin gengur yfir án örmyndunar.
Ecthyma: Getur fylgt í kjölfar Impetigo. Sármyndandi sýking í epidermis og niður í dermis, upphækkaður kantur. Sést aðallega hjá vannærðum einstaklingum í óþrifalegu umhverfi. Hugsanlega synergisk sýking Grúppu A streptococca og Staphylococcus Aureus.

7. Smitleiðir Náið samneyti við smitaða Sjálfsmit Lélegt hreinlæti
Bein snerting
Óbein snerting
Sjálfsmit
Lélegt hreinlæti
Scabies sýking
Streptococca/staphylococca beri
Náið samneyti ss í daggæslu barna. Ber smit á fingrum og á hlutum sem eru snertir, td handklæði.
Oft fylgir kláði og getur sýkingin breiðst út ef viðkomandi klórar sér.
Lélegt hreinlæti hlýtur að bjóða upp á fjölgun bactería
Og scabies sýkingar eru rof í húðina
Að ónefndu því að vera beri og smita aðra.

8. Greining Klínísk greining Ræktun ef svarar ekki empirískri meðferð
Verkir?
Kláði?
Sjaldan hiti
Ræktun ef svarar ekki empirískri meðferð
UTD segir útbrot vera með verkjum og síður með kláða, en landlæknir segir þau vera verkjalaus og geti verið með kláða.
Ef fylgir kláði getur sýkingin breiðst út er viðkomandi klórar sér. Almenn einkenni eru lítil sem engin.
Ræktun af vökvanum í bullae eða pus í pustulum – Sjaldan gert.

9. Meðferð Sápa og vatn Topical sýklalyf Sýklalyf p.o.
Fucidin 2-3x á dag, 3-5 daga
Bactroban 2-3x á dag, max 10 daga
Sýklalyf p.o.
Staklox 25 mg/kg/dag í 3-4 skömmtum (tafla)
Keflex mg/kg/dag í 3-4 skömmtum (mixtúra)
7 daga meðferð
Sárin geta gengið til baka á uþb 2 vikum.
Sápa og vatn – bæði meðferð og forvörn. Í daggæslu er þetta mikilvægt.
Topicalt ef ein/fáar skellur.
P.O. Meðferð þegar margar lesionir, ef bullous lesionir, ef kring um augu eða önnur þh staðsetning.
Staklox stórar töflur og erfitt að kyngja.

10. Forvarnir Meðferð Handþvottur og hreinlæti
Pappírsþurrkur > handklæði
Klippa neglur, hylja sár
Hafa barn heima
Svæðið þurrt eða 24 klst frá fyrsta sýklalyfi
Góður handþvottur ásamt eigin handklæði fyrir alla starfsmann og börn eða einnota pappírsþurrkur er mjög mikilvægur þáttur í að stöðva útbreiðslu smitsins. Einnig er mikilvægt að klippa neglur barnanna.
Í daggæslu er mikilvægt að halda barni heima á meðan hrúðrin eru vot eða þegar 24 klst eru frá fyrsta sýklalyfjaskammti.

11. Mismunagreiningar Herpes simplex Contact dermatitis
Sársauki
Staðsetning ávallt sú sama
Contact dermatitis
Kláði, ödem, án hrúðurs
Pemphigus, Bullous pemhigoid
Lætur ekki undan sýklalyfjameðferð
Frekar eldri einstaklingar
Stevens Johnson syndrome
Augneinkenni, munnur, öndunarfærasýking

12. Fylgikvillar Post-streptococcal glomerulonephritis 1-5% sýktra
Allt að 6 vikum eftir húðsýkingu
Minnka sýklalyf áhættu ?
PSGN: Hematuria (100%), Macrohematuria (30%), Proteinuria (flestir), Volume overload, Edema, hypertension, hjartabilun, CNS einkenni, Skert nýrnastarfsemi.
It is unclear whether antimicrobial therapy for impetigo reduces the risk of poststreptococcal glomerulonephritis – UTD

13. Lok