1. ბაზრის ეფექტიანობა და კეთილდღეობის ასპექტები
თავი 7
გრიგოლ მოდებაძე

2. საბაზრო წონასწორობა
საბაზრო წონასწორობის დროს მომხმარებლის და მწარმოებლის კეთილდრეობა მაქსიმალურია?
საბაზრო წონასწორობა იცვლება იმის და მიხედვით თუ როგორ ანაწილებს ბაზარი შეზღუდულ რესურსებს
საბაზრო გადანაწილება მისაღები არის თუ არა განისაზღვრება კეთილდღეობის ეკონომიკით “welfare economics”. 3 2

3. კეთილდღეობა
კეთილდღეობის ეკონომიკა სწავლობს თუ როგორ ახდენს რესურსების განაწილება გავლენას ეკონომიკურ კეთილდღეობაზე
მომხმარებლები და გამყიდველები იღებენ სარგებელს ბაზარში ვაჭრობით
საბაზრო წონასწორობით მიიღწევა მომხმარებლების და მწარმოებლების სარგებლიანობის მაქსიმუმი. 4 3

4. კეთილდღეობა
“Consumer surplus” -მომხმარებლების სარგებლიანობა ზომავს კეთილდღეობას მომხმარებლის მხრიდან
“Producer surplus” - მწარმოებლების სარგებლიანობა ზომავს კეთილდღეობას მწარმოებლის მხრიდან 5 5

5. მომხმარებლის სარგებლიანობა
“Willingness to pay” - ეს არის მაქსიმალური თანხა რისი გადახდაც შეუძლია და არის მზად რომ გადაიხადოს მომხმარებელმა
ის ზომავს თუ რამდენად აფასებს მომხმარებელი იმ პროდუქტს რომელსაც ყიდულობს 9 6

6. მომხმარებლის სარგებლიანობა
“Consumer surplus “ - მომხმარებლის სარგებელი ტოლია მომხმარებელი რა თანხის გადახდისთვისაც არის მზად გამოკლებული ის თანხა რომელსაც სინამდვილეში იხდის 10 9

7. ოთხი პოტენციური მყიდველი რომელიც მზად არის რომ გადაიხადოს...11 10

8. მომხმარებლის სარგებლიანობა
საბაზრო მოთხოვნის მრუდი გვიჩვენებს ვინ რა რაოდენობის თანხის გადამხდელია სხვადასხვა რაოდენობის პროდუქტზე 6 8

9. ოთხი პოტენციური მყიდველი რომელიც მზად არის რომ გადაიხადოს...11 11

10. მომხმარებლის სარგებლიანობის გამოთვლა მოთხოვნის მრუდის საშუალებით...
ალბომის
ფასი
ჯონი
$100
პოლი 80
გიორგი 70
რინგო 50
მოთხოვნა 1 2 3 4
ალბომის მოთხოვნის
რაოდენობა 13 13

11. მომხმარებლის სარგებლიანობის გამოთვლა მოთხოვნის მრუდის საშუალებით...
ალბომის
ფასი
ფასი = $80
$100
ჯონის, მომხმარებლის, სარგებლიანობა($20) 80 70 50
მოთხოვნა 1 2 3 4
ალბომზე მოთხოვნის
რაოდენობა 13 13

12. მომხმარებლის სარგებლიანობის გამოთვლა მოთხოვნის მრუდის საშუალებით...
ალბომის
ფასი
ფასი = $70
$100
ჯონის ,მომხმარებლის, სარგებლიანობა ($30) 80
პოლის, მომხმარების სარგებლიანობა($10) 70
მთლიანი მომხმარებლის სარგებლიანობა($40) 50
მოთხოვნა 1 2 3 4
ალბომზე მოთხოვნის
რაოდენობა 13 13

13. მომხმარებლის სარგებლიანობის გამოთვლა მოთხოვნის მრუდის საშუალებით...
ფართობს, მოთხოვნის მრუდსა და ფასს შორის ეწოდება მომხმარებლის სარგებლიანობა. 13 13

14. როგორ მოქმედებს ფასის ცვლილება მომხმარებლის სარგებლიანობაზე...
Copyright © 2001 by Harcourt, Inc. All rights reserved
როგორ მოქმედებს ფასის ცვლილება მომხმარებლის სარგებლიანობაზე...
ფასი
თავდაპირველი მომხმარებლის სარგებლიანობა B C A
თავდაპირველი მომხმარებლის სარგებლიანობის ნამატი
ახალი მომხმარებლის სარგებლიანობა Q1 P1 Q2 P2 D E F
მოთხოვნა
რაოდენობა 17 21

15. მწარმოებლის სარგებლიანობა
“Producer surplus” - მწარმოებლის სარგებლიანობა ეს არის სხვაობა დანახარჯსა და იმ თანხას შორის რომელსაც იღებს მწარმოებელი პროდუქტის გაყიდვის შემდეგ
იგი ზომას სარგებელს რომელსაც იღებენ მწარმოებლები ბაზარზე მონაწილეობით 24 34

16. ოთხი გამყიდველის დანახარჯი...11 35

17. მიწოდების რაოდენობა ოთხი გამყიდველისათვის...11 36

18. მიმწოდებლის სარგებლიანობა და მიწოდების მრუდი...
მიმწოდებლის სარგებლიანობა და მიწოდების მრუდი...
სახლის მოხატვის ფასი
მიწოდება
მარის დანახარჯი
$900
ფრედის დანახარჯი
800
გიორგის დანახარჯი
600
გარიკას დანახარჯი
500
მოხატული სახლების რაოდენობა 1 2 3 4 26 38

19. მწარმოებლის სარგებლიანობა და მიწოდების მრუდი
ფართობს მიწოდების მრუდსა და ფასს შორის ეწოდება მწარმოებლის სარგებლიანობა

20. მწარმოებლის სარგებლიანობის გამოთვლა მოთხოვნის მრუდის საშუალებით...
ფასი = $600
სახლის მოხატვის ფასი
მიწოდება
$900
800
600
გარიკას სარგებლიანობა($100)
500
მოხატული სახლების რაოდენობა 1 2 3 4 26 38

21. მწარმოებლის სარგებლიანობის გამოთვლა მოთხოვნის მრუდის საშუალებით...
ფასი = $800
სახლის მოხატვის ფასი
მიწოდება
მთლიანი მწარმოებლის სარგებლიანობა($500)
$900
800
გიორგის სარგებლიანობა($200)
600
გარიკას სარგებლიანობა($300)
500
მოხატული სახლების რაოდენობა 1 2 3 4 26 38

22. როგორ ახდენს გავლენას ფასის ვცლილება წარმოების სარგებლიანობაზე...
მიწოდება
თავდაპირველი მწარმოებლის სარგებლიანობის ნამატი D E F P2 Q2
ახალი მწარმოებლის სარგებლიანობა Q1 P1 A B C
საწყისი მწარმოებლის სარგებლიანობა
რაოდენობა 26 45

23. ხდება თუ არა თავისუფალი ბაზრის მიერ რესურსების სასურველი განაწილება?
საბაზრო ეფექტურობა
მომხმარებლის და მწარმოებლის სარგებლიანობა გამოიყენება იმიათვის რომ უპასუხოს კითხვას:
ხდება თუ არა თავისუფალი ბაზრის მიერ რესურსების სასურველი განაწილება? 32 53

24. ეკონომიკური კეთილდღეობა და მთლიანი სარგებლიანობა
მომხმარებლის სარგებლიანობა =
მომხმარებელი რამდენადაც აფასებს პროდუქტს _
მომხმარებლის მიერ ნამდვილად გადახდილი თანხა
მწარმოებლის სარგებლიანობა =
მწარმოებლის მიერ მიღებული თანხა _
მწარმოებლის დანახარჯი

25. ეკონომიკური კეთილდღეობა და მთლიანი სარგებლიანობა
მთლიანი სარგებელი =
მწარმოებლის სარგებლიანობა
მომხმარებლის სარგებლიანობა + ან
მთლიანი სარგებელი =
მომხმარებელი რამდენადაც აფასებს პროდუქტს _
მწარმოებლის დანახარჯი

26. საბაზრო ეფექტურობა
საბაზრო ეფექტურობა მიიღწევა მაშინ როდესაც რესურსების განაწილება ახდენს მთლიანი სარგებლის მაქსიმიზაციას. 32 54

27. წონასწორული რაოდენობა
საბაზრო წონასწორობა
ფასი A D
მიწოდება
წონასწორული ფასი E
მოთხოვნა B C
წონასწორული რაოდენობა
რაოდენობა 33 56

28. მწარმოებლის და მომხმარებლის სარგებლიანობა საზარო წონასწორობაში
ფასი A D
მიწოდება
მომხმარებლის სარგებლიანობა
წონასწორული ფასი E
მწარმოებლის სარგებლიანობა
მოთხოვნა B C
წონასწორული რაოდენობა
რაოდენობა 33 56

29. სამი მნიშვნელოვანი ფაქტი
თავისუფალი ბაზარიები ახდენენ პროდუქტის მიწოდების გადანაწილებას ისეთ მომხმარებლემზე რომლებიც მაქსიმალურად აფასებენ პროდუქტს
თავისუფალი ბაზრები ახდენენ მოთხოვნის გადანაწილებას ისეთ მწარმოებლებზე რომლებსაც შეუძლიათ აწარმოონ პროდუქტი ყველაზე ნაკლები ნახარჯით
თავისუფალი ბაზრები აწარმოებენ იმდენი რაოდენობის პროდუქტს რომლებიც იწვევენ მომხმარებლის და მწარმოებლის სარგებლიანობების ჯამის მაქსიმიზაციას

30. წონასწორული რაოდენობის ეფექტურობა
ფასი
მიწოდება
წონასწორული
რაოდენობა
მომხმარებლის შეფასება
მწარმოებლის დანახარჯი
მოთხოვნა
მწარმოებლის დანახარჯი
მომხმარებლის შეფასება
რაოდენობა
მომხმარებლების შეფასება უფრო მეტია ვიდრე გამყიდველების დანახარჯები
მომხმარებლის სეფასება უფრო ნაკლებია ვიდრე მწარმოებლის დანახარჯები 8

31. საბაზრო ძალაუფლება და ექსტერნალიები
თუ საბაზრო სისტემა სრულყოფილად კონკურენტული არ არის მაშინ შეიძლება ადგილი ქონდეს საბაზრო ძალაუფლებას ან ექსტერნალიას
საბაზრო ძალაუფლება ნიშნავს გქონდეს უნარი ზეგავლენა მოახდინო ფასებზე
საბაზრო ძალაუფლებას შეუძლია ბაზარი გახადოს არაეფექტური, რადგან მას შეუძლია ფასების და რაოდენობის ფიქსირება მისთვის სასურველ წერტილში 38 67