1. Key Check 3: Pagpahiluna sa Tanum
Pagbansay sa pagdungan-dungan ug tanum pagkahuman sa panahon sa pagbakante sa yuta o walay tanum (fallow period)
Unang Bahin: Pagsabot sa Sistema sa PalayCheck

2. Ika 3 nga Key Check: Batasanon ang
pagdungan ug
tanum human
sa panahon sa
pagpahulay sa yuta
The one key practice involved in Key Check 3 is allowing a fallow period after harvest. 2

3. PANAHON SA PAGPAHULAY? Papahulayon ang basakan aron mohatag ug
maayong abot sa sunod nga tingtanum
FACTORS

4. Mamenus ang bakuna sa sakit diha sa basakan
NGANO PANAHON SA PAGPAHULAY?
Ang panahon sa pagpahulay dili momenus 1 ka buwan
Maputol ang liyok sa kinabuhi sa dangan ug madaot ang gipuy-an sa mga sakit
Mamenus ang bakuna sa sakit diha sa basakan
Motugot sa maayong pagkalata sa mga uhot/ug uban pang malata nga materyales nga magsilbing abono

5. NGANO PANAHON SA PAGPAHULAY?
Makaputol sa liyok sa kinabuhi sa dangan ug madaot
ang gipuy-an sa mga sakit
DANGAN
LIYOK SA KINABUHI
Mobuho sa Lindog (Stem borer)
30-45 ka adlaw
Mopilo sa Dahon (Leaffolder)
25-35 ka adlaw
Kadaghanan sa mga dangan adunay kasagaran 1 ka bulan nga liyok sa kinabuhi. Kung dunay panahon sa pagpahulay, kani nga mga dangan wala nay pagkaon ug puy-anan aron sila mabuhi hangtud sunod nga tingtanum.

6. NGANO PANAHON SA PAGPAHULAY?
Mamenus ang bakuna sa sakit diha sa basakan
Sa pagpasagad sa basakan, ang gigikanan sa sakit nga midaghan sa miagi nga tingtanum mamatay na sa pagsugod sa sunod nga tingtanum.
Motugot sa maayong pagkalata sa mga uhot/ug uban pang malata nga materyales nga magsilbing abono

7. Ang mag-uuma ba nagabatasan nga papahulayon ang basakan
Ang mag-uuma ba nagabatasan nga papahulayon ang basakan? Ngano o ngano dili? ? ? ?
Ang pagka adunay patubig sa lugar mao usahay ang makakuli sa mag-uuma aron matuman ang maong mga gimbuhaton.
Ug usab, ang mag-uuma maningkamot nga molikay sa panahon sa kinadaghanan nga nagtanum aron makakuha sa taas nga presyo sa humay mao nga motanum sila pagsayo kaysa kadaghanan.
Ask some ideas from the participants before proceeding with the answer. 7

8. Ika 3 nga Key Check: Batasanon ang
pagdungan ug
tanum human
sa panahon sa
pagpahulay sa yuta
Key Check 3 involves two key practices. The second is synchronous planting. 8

9. Pagdungan
When you hear synchronous, what usually comes to our mind first? Synchronized swimming? Dancing with the same actions? 9

10. Kung mao kini ang basakan sa Brgy
Kung mao kini ang basakan sa Brgy. Iya-iya, ang matag kahon nagpaila sa yuta nga gipanag-iya sa lainlain nga mag-uuma.
Makaingon ka ba nga ang mga mag-uuma sa Brgy. Iya-iya nagbatasan sa pagdungan ug tanum?
Iya-iya is kanya-kanya in tagalog.
Ngano o ngano wala? 10

11. Unsa may ipasabot sa pagdungan ug tanum?
14 ka adlaw
sa dili pa
14 ka adlaw pagkahuman
When it comes to rice production, synchronous planting means…
Nagtanum ang kadaghanan diha sa lugar
nga gidulotan ug patubig 11

12. NGANO MAGDUNGAN?  Mapasayon ang maayong paggamit sa patubig
 Malikayan ang pagsapaw sapaw sa kadaghan dangan ug pagkaylap sa sakit
 Malikayan ang dakong pagkunhod sa abot tungod sa sakit
HINUNGDAN

13. Unsa kaha sa imong hunahuna ang mahitabo?
Hunahunaa ang pamilya sa Santos sa Brgy. Iya-iya nag-andam ug kumbira para sa tibuok lumulupyo aron magsaulog sa kasal sa iyang kamanghuran nga babaye.
Unsa kaha sa imong hunahuna ang mahitabo?

15. Karon, hunahunaa ang Brgy
Karon, hunahunaa ang Brgy. Iya- iya nga nagsaulog sa pista sa ilang baryo ug tanan nga panimalay nag-andam ug dakong salo salo para sa mga bisita.
Mahunahuna ba nimo ang kalainan?
Solicit answers from participants on the differences in amount of food source, for example. 15

17. = = Ang sosama nga kahimtang sa Baryo Pista Unsa kung? Basakan
Mga dangan
Daghang balay nagpasabot nga daghan basakan nga puwedeng kakuhaan sa pagkaon. Mao nga ang dangan ug ang ilang kadaot dili matingub sa usa ka basakan lamang .

18. Ang pagbatasan sa pagdungan ug tanum nagpasabot usab nga ang tanum maani sa parehos nga panahon. Kung ang tanan maani na, ang mga dangan wala nay kakuhaan sa pagkaon aron mabuhi.

19. Kung ang mga mag-uuma motanum nga dili dungan, adunay padayon nga kakuhaan sa pagkaon ang mga dangan aron sila molungtad.
Elaborate on the occurrence of GLH because of continuous food supply.
Pananglitan: tungro nga sakit tungod sa berde nga lumulukso sa dahon (GLH) 19

20. PAGHATAG BILI SA KEYCHECK 3
Magdungan ug tanum
Nakatanum na 14 ka adlaw sa dili pa ug 14 ka adlaw human sa kadaghanang nagtanum diha sa gidulotan ug patubig.

21. PAGHATAG BILI SA KEYCHECK 3
Panahon sa Pagpahulay
Gipasagdan nga ang basakan nakapahulay sa labing menus 30 ka adlaw human sa ani sa dili pa ang sunod nga tingtanum 21

22. REKOMENDASYON ARON MAKAB-OT ANG KEYCHECK 3
Pasagdan nga makapahulay labing menus 1 ka bulan gikan pag-ani hangtud sunod nga tanum.
Tumanon ang panahon sa tingtanum sa lugar aron mapahimuslan pag-ayo ang patubig diha sa lugar. 22

23. Batasanon!
Human sa pagpahulay sa yuta sa labing menus 1 ka bulan, magdungan pagtanum!

25. Hinumduman ang Key Check 3!
Panahon sa pagpahulay – pasagdan ang basakan nga makapahulay sa dili momenus _____ ka adlaw human sa dili pa ang sunod nga tingtanum.
Pagdungan ug tanum – magtanum _____ ka adlaw sa dili pa ug ____ ka adlaw human
sa kadaghanang nagtanum diha sa
gidulotan ug patubig.

26. Key Check 3: Pagpahiluna sa Tanum
Pagbansay sa pagdungan-dungan ug tanum pagkahuman sa panahon sa pagbakante sa yuta o walay tanum (fallow period)

27. Mrs. Alma Aguinaldo, Ms. Anne Limsuan Note:
CREDITS
Instructional presentation designer: Ms. Ev Parac
Sources of technical content/reviewers of presentation:
Mrs. Alma Aguinaldo, Ms. Anne Limsuan
Note:
Adapted from powerpoint presentations developed by: Ms. Anne Limsuan
You may use, remix, tweak, For more information, visit:
& build upon this presentation non-commercially. However, always use with acknowledgment.
Unless otherwise stated, the names listed are PhilRice staffers.
Produced in 2011.
Text: 27